| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{جعبه اطلاعات بنا | | {{در دست ویرایش|ماه=[[آبان]]|روز=[[۲۰]]|سال=[[۱۴۰۳]]|کاربر=Heidar }} |
| | عنوان = مسجد حضرت علی(ع) در خندق | | |
| | تصویر = مسجد علی1.png | | [[رده:مقاله‌های در حال ویرایش]] |
| | |
| | اتا{{جعبه اطلاعات بنا |
| | | عنوان = مسجد الدرع |
| | | تصویر = مسجد_الدرع1.png |
| | اندازه تصویر = | | | اندازه تصویر = |
| | پیوند تصویر = | | | پیوند تصویر = |
| | توضیح تصویر = | | | توضیح تصویر = |
| | نام‌های دیگر = | | | نام‌های دیگر = مسجد البدائع * مسجدالشیخین * مسجد العدوة |
| | مکان = [[عربستان]] * [[مدینه]] * در بخش غربی [[کوه سلع]] | | | مکان = [[عربستان]] * [[مدینه]] * طریق سیدالشهدا حدود 300 متری [[مسجد الاستراحه]] |
| | کاربری = مسجد | | | کاربری = مسجد |
| | بزرگداشت نزد = مسلمانان | | | بزرگداشت نزد = مسلمانان |
| خط ۱۴: |
خط ۱۸: |
| | زمان پایه‌گذاری = | | | زمان پایه‌گذاری = |
| | بنیانگذار = | | | بنیانگذار = |
| | رویدادها = نمازخواندن [[رسول خدا(ص)]] در محدوده این مسجد در میانه [[غزوه خندق]] | | | رویدادها = [[رسول خدا(ص)]] در آنجا توقف کوتاهی داشته‌اند و برای نماز درع و زره خود را درآوردند و نماز مغرب و عشاء را در آنجا خوانده‌اند. |
| | بازسازی‌ها = | | | بازسازی‌ها = |
| | ویژگی‌های تاریخی = | | | ویژگی‌های تاریخی = |
| خط ۲۴: |
خط ۲۸: |
| | گنجایش = | | | گنجایش = |
| | امکانات = | | | امکانات = |
| | بخش‌های بنا = صحن غیر مسقف در جهت شمال - محراب | | | بخش‌های بنا = |
| | ویژگی‌ها = از جمله مساجد موجود در محدوده [[مساجد فتح]] | | | ویژگی‌ها = |
| | عرض جغرافیایی = 24.475673 | | | عرض جغرافیایی = 24.489377 |
| | طول جغرافیایی = 39.595473 | | | طول جغرافیایی = 39.608819 |
| | توضیح نقشه = | | | توضیح نقشه = |
| }}'''مسجد امام علی(ع)''' از مسجدهای قدیمی مدینه و یکی از [[مساجد سبعه|مساجد هفتگانه فتح]] محسوب می‌شود. گزارش‌هایی درباره نمازگزاری [[رسول خدا(ص)]] در محدوده مساجد فتح در میانه [[غزوه خندق]] وجود دارد. مسجد در جنوبی‌ترین بخش منطقه خندق در بلندی [[کوه سلع]] است و در فاصله 43 متری شرق آن، [[مسجد فاطمه زهرا (س)|مسجد حضرت زهرا]] قرار دارد. | | }} |
|
| |
|
| آن چنان که برخی از محققان نوشته‌اند در سال های اخیر نام [[مسجد ابوبکر(خندق)|مسجد ابوبکر]] و مسجد علی(ع)، جابجا شده است. مسجد امام علی(ع) کنونی، که سال‌ها پیش بر اساس نقشه‌های قدیمی مدینه (مربوط به سال1947م/1366ه) نام ابوبکر را بر خود داشته، در حال حاضر دارای بنایی بدون ماذنه و یک محراب کوچک است.
| | === صاویر قدیمی تر (پیش از بازسازی اساسی) === |
| [[رده:مقاله‌های در حال ویرایش]]
| | <gallery> |
| == مکان ==
| | پرونده:مسجد_الدرع.jpeg|alt= |
| | | پرونده:نمایی_از_مسجد_الدرع.jpeg|alt= |
| مسجد امام علی(ع) در شهر مدینه و در محدوده [[مساجد فتح]] قرار دارد که همان محدوده تاریخی [[غزوه خندق]] است.<ref name=":0">مغازی، واقدی، ج1، ص488.</ref> مسجد امام علی(ع) منتسب در انتهای جنوبی مساجد هفتگانه فتح، در بخش مرتفع [[کوه سلع]] قرار دارد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=146 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص146.]</ref> این مسجد در جهت غرب خود، بسیار نزدیک به [[مسجد فاطمه زهرا (س)|مسجد حضرت زهرا(س)]] است و با آن 43 متر فاصله دارد.<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، کعکی، جزء الرابع، المجلد الرابع، ص163و165.</ref>
| | پرونده:مسجد_الدرع11.png|alt= |
| | | پرونده:مسجد_الدرع12.png|alt= |
| == تاریخچه ==
| | پرونده:مسجد_الدرع13.jpg|alt= |
| مسجد امام علی(ع) از مسجدهای قدیمی مدینه و یکی از [[مساجد سبعه|مساجد هفتگانه فتح]] محسوب می‌شود. گزارش‌هایی درباره نمازگزاری [[رسول خدا(ص)]] در محدوده مساجد فتح در میانه [[غزوه خندق]] وجود دارد.<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، کعکی، جزء الرابع، المجلد الرابع، ص162.</ref> واقدی(متوفی207هجری) در کتاب مغازی خود، روایتی درباره نماز خواندن [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]] در تمامی مساجد [[خندق (غزوه)|منطقه خندق]] ارائه کرده است.<ref name=":0" />
| |
| | |
| درباره زمان ساخت مسجد اطلاع دقیقی در دست نیست. در سده نهم قمری این مسجد ویران شده بود و تنها توده ای از سنگ های آن باقی مانده بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=189 سمهودی، ص189.]</ref>پیشینه ساختمان فعلی مسجد به زمان سلطان عبدالمجید اول (به سال 1270ه/1854م) باز می‌گردد.<ref name=":2">معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، کعکی، جزء الرابع، المجلد الرابع، ص166.</ref>
| |
| | |
| === توصیف بنا ===
| |
| مسجد زمینی مستطیلی شکل و حیاطی در جهت شمال دارد و دیوارهای آن از جنس سنگ بازالت است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=147 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص147.]</ref><ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، کعکی، جزء الرابع، المجلد الرابع، ص171و166.</ref>مسجد بدون گلدسته و دارای یک محراب کوچک در داخل دیوار قبله است. ورودی مسجد در جهت شمال است.<ref name=":2" />
| |
| == جابجا شدن نام مسجد با مسجد ابوبکر ==
| |
| به گفته برخی از پژوهشگران، در سال های اخیر در محدوده خندق، نام [[مسجد ابوبکر(خندق)|مسجد ابوبکر]] و علی(ع)، جابجا شده است<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=192 المدینه المنوره تطورها العمرانی،ص 192 و 191]</ref> و بر اساس نقشه های قدیمی مدینه، این جابجایی مربوط به پس از سال 1947م/1366ه<ref name=":1">معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، کعکی، جزء الرابع، المجلد الرابع، ص162.</ref> و پیش از سال 1981میلادی است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=193 المدینه المنوره تطورها العمرانی،ص 193.]</ref> به این ترتیب پس از این تاریخ در دوره معاصر، نام مسجد امام علی از مسجد نزدیک خیابان به مسجد نزدیک [[کوه سلع]] منتقل شده است.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 297</ref>
| |
| | |
| == تصاویر ==
| |
| | |
| === وضعیت امروزی مسجد ===
| |
| <gallery mode="packed" heights="150px"> | |
| پرونده:مسجد علی11.png|فضای بیرونی مسجد | |
| پرونده:مسجد علی3.png|alt=
| |
| پرونده:مسجد علی12.png|محراب | |
| پرونده:مسجد علی 13.png|طراحی متفاوت سقف مسجد که در برخی منابع با عنوان سقف متقاطع توصیف شده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=147 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص147.]</ref>
| |
| پرونده:مسجد علی20.png|alt=
| |
| پرونده:مسجد علی21.png|alt=
| |
| </gallery>
| |
| | |
| === تصاویر پیش از سال 2022 ===
| |
| <gallery mode="packed" heights="150px">
| |
| پرونده:مسجد علی14.png|alt= | |
| پرونده:مسجد علی5.png|alt= | |
| پرونده:مسجد علی6.png|alt= | |
| پرونده:مسجد علی2.png|alt=
| |
| پرونده:مسجد علی8.png|alt=|نقشه مسجد
| |
| پرونده:مسجد علی22.png|تصویر از بالا که در آن سقف متقاطع یا سقف چهارتکه مسجد قابل مشاهده است. همچنین در سمت راست تصویر [[مسجد فاطمه زهرا (س)|مسجد حضرت زهرا(ص)]] نیز مشخص می‌باشد.
| |
| </gallery>
| |
| === تصاویر قدیمی‌تر مسجد ===
| |
| <gallery mode="packed" heights="150px">
| |
| پرونده:مسجد علی7.jpg|alt=
| |
| پرونده:مسجد علی15.png|alt=
| |
| پرونده:مسجد علی16.png|خروجی حیاط مسجد
| |
| پرونده:مسجد علی18.png|alt=
| |
| پرونده:مسجد علی9.jpg|در تصاویر هوایی، مسجد قبلی امام علی(ع) که هم اکنون تخریب شده و پیش از تخریب به نام ابوبکر تغییر نام داده بود، مشخص می‌باشد.
| |
| پرونده:مسجد علی10.jpg|alt=
| |
| </gallery> | | </gallery> |
|
| |
|
| == جستارهای وابسته == | | == جستارهای وابسته == |
|
| |
|
| * [[کوه سلع]] | | * [[کوه احد]] |
| * [[غزوه خندق]] | | * [[غزوه احد]] |
| * [[مساجد فتح]]
| |
|
| |
|
| == پانویس == | | == پانویس == |
| خط ۸۹: |
خط ۵۴: |
| == منابع == | | == منابع == |
| {{منابع}} | | {{منابع}} |
| *'''المغازی'''، واقدی، نشر دانش اسلامی، 1405ه. | | *'''تاریخ المدینة المنورة'''، ابوزید عمر بن شبه، قم، دارالفکر، ١٣6٨ش. |
| *'''وفاء الوفا باخبار دار المصطفی'''، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م. | | *'''تاریخ المعالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا'''، الخیاری، تصحیح محمد امین کردی، مدینه، دارالعلم، 1410. |
| *'''مساجد الاثریه'''، محمد الیاس عبدالغنی، مطابع الرشید بالمدینة المنورة، الطبعة الثانیة، 1419ق. | | *'''مساجد الاثریه'''، محمد الیاس عبدالغنی، مطابع الرشید بالمدینة المنورة، الطبعة الثانیة، 1419 ق. |
| *'''معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ'''، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م. | | *'''المغازی'''، محمد بن عمر الواقدی، بیروت، مؤسسة الاعلمی، 1989. |
| *'''المدینه المنوره تطورها العمرانی و تراثها المعماری'''، صالح لمعی مصطفی، بیروت، دارالنهضه العربیه، 1981م.
| | {{پایان}}{{مساجد}} |
| *'''آثار اسلامی مکه و مدینه'''، رسول جعفریان، مشعر، 1390.
| |
| {{پایان}}{{اماکن مدینه}}{{مساجد}} | |
| [[رده:مسجدهای مدینه]]
| |
| [[رده:مکان‌های تاریخی مدینه]]
| |
| [[رده:مکان‌های منتسب به امام علی(ع)]]
| |
| [[رده:مکان‌های منتسب به پیامبر اسلام(ص)]]
| |
