| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{جعبه اطلاعات بنا
| | '''مسجد حمزة بن عبدالمطلب''' در شرق [[مقبرة الشهدا]] در [[مدینه]] قرار دارد. |
| | عنوان =
| | ==معرفی اجمالی== |
| | تصویر = مسجد_حمزه_مدینه.png
| | مسجدی با نام «مسجد حمزه» در شرق [[مقبرة الشهدا]] بر سرِ پا است که دست کم می‌توان گفت که آن، [[مسجد ثنایا]] نیست؛ زیرا طبق اشاره حسام‌السلطنه، مسجد ثنایا در شمال مقبرة الشهدا، به پانصد قدم بوده است. احتمالا مسجد حمزه جایی ساخته شده که زمانی گنبدی داشته و به عنوان مشهد حمزه معروف بوده است. حسام‌السلطنه آن را دیده، اما [[زیارت]] نکرده است. گفتنی است اگر مشهد حمزه همان باشد که اکنون مسجد حمزه است، باید به یقین گفت که مشهد حمزه در آنجا نبوده است؛ زیرا نبرد در محل مقبره به سمت غرب و در واقع در غرب [[جبل رمات]] رخ داده است. |
| | اندازه تصویر =
| |
| | پیوند تصویر =
| |
| | توضیح تصویر =
| |
| | نام‌های دیگر = مسجد سیدالشهدا * مسجد شهداء احد
| |
| | مکان = [[عربستان]] * [[مدینه]] * در نزدیکی [[کوه احد]]
| |
| | کاربری = مسجد
| |
| | بزرگداشت نزد = مسلمانان
| |
| | وابسته به دین/مذهب = اسلام
| |
| | باورها =
| |
| | آیین‌ها = اقامه نماز جماعت
| |
| | زمان پایه‌گذاری =
| |
| | بنیانگذار =
| |
| | رویدادها =
| |
| | بازسازی‌ها =
| |
| | ویژگی‌های تاریخی =
| |
| | مساحت = 54هزار متر مربع
| |
| | طول =
| |
| | عرض =
| |
| | ارتفاع =
| |
| | وضعیت بنا = موجود
| |
| | گنجایش = 15 هزار نمازگزار
| |
| | امکانات =
| |
| | بخش‌های بنا =
| |
| | ویژگی‌ها =
| |
| | عرض جغرافیایی = 24.503514
| |
| | طول جغرافیایی = 39.612419
| |
| | توضیح نقشه =
| |
| }}'''مسجد حَمزة بن عبدالمُطلب''' در شرق [[مقبره شهدای احد|مقبرة الشهدا]] در شمال [[مدینه]] قرار دارد. مسجد حمزه منتسب به [[حمزة بن عبدالمطلب]] عموی [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]] می‌باشد و با نام مسجد سیدالشهدا نیز شناخته می‌شود. پس از تخریب بنای [[مقبره شهدا]] در 1344قمری توسط وهابیت، در نزدیکی شرق آن مسجد جدید سیدالشهدا ساخته شده است.
| |
|
| |
|
| == نام‌ها ==
| | علی حافظ می‌گوید: استاد محمد احمد باشمیل، در کتاب غزوه احدش چنین تصور کرده است که [[جنگ احد|معرکه احد]] در شرق کوه رمات بوده. همینطور محمد شیث خطاب در «الرسول القائد» و محمد حسنین هیکل درگیری را در شرق کوه رمات دانسته‌اند. اما استاد عبدالقدوس انصاری با هیکل به مناقشه برخاست و هیکل در کتاب «فی منزل الوحی» از آن عقیده خود برگشت و نوشت که جنگ در غرب کوه رمات بوده است. <ref>فصول من تاریخ المدینة المنوره، ص١٩6 و ١٩٧.</ref> |
| مسجد حمزه منتسب به [[حمزة بن عبدالمطلب]] عموی [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]] می‌باشد و امروزه بیشتر با نام‌های «مسجد شُهداء اُحد»<ref>وبسایت [https://welcomesaudi.com/ar/activity/masjid-shuhada-uhud-madinah Welcome Saudi]</ref>، «مسجد سیدالشُهدا»<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد۲، ص426؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=189 تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، ص189]</ref> و «جامع سيد الشهداء حمزة بن عبد المُطَلِب»<ref>[https://www.google.com/search?q=%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9+%D8%B3%D9%8A%D8%AF+%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%A1+%D8%AD%D9%85%D8%B2%D9%87+%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87&oq=%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9+%D8%B3%D9%8A%D8%AF+%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%A1+%D8%AD%D9%85%D8%B2%D9%87+%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87&gs_lcrp=EgZjaHJvbWUyBggAEEUYOTIHCAEQIRifBdIBCDM0MzFqMGo3qAIAsAIA&sourceid=chrome&ie=UTF-8&lqi=#rlimm=13143286140117924360 عناوین جستجوی عمومی گوگل]</ref> شناخته می‌شود.
| |
|
| |
|
| == مکان ==
| | بنابراین به‌نظر می‌رسد منشا خطای این افراد همین بوده است که محل قبلی مسجد حمزه را که به نام مشهد حمزه شهرت داشته، محل شهادت حمزه و در واقع محل نبرد او دانسته‌اند. |
| مسجد در جنوب [[کوه احد]]<ref name=":02">رحلة ابن جبير، ص154.</ref> و شرق [[مقبره شهدای احد]] در شمال مدینه قرار دارد.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص377.</ref> | |
|
| |
|
| == پیشینه == | | ==پانویس== |
| مسجد حمزه امروزه در [[میدان غزوه احد]] واقع شده و این اشاره به پیشینه تاریخی این منطقه دارد چراکه [[غزوه احد]] بین مسلمانان و مشرکان در سال سوم هجرت در این محدوده به وقوع پیوسته است.<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد۲، ص428-430.</ref>
| | |
| | {{پانویس}} |
|
| |
|
| === اقدامات وهابیان و عربستان === | | ==منابع == |
| در حدود 1344قمری در جریان [[محاصره مدینه]] توسط وهابیان، [[مقبره شهدای احد|مزار حمزه]] و مسجدی که بر روی آن بود منهدم شد.<ref>كشف الارتياب في أتباع محمد بن عبد الوهاب، ص55.</ref> دولت سعودی(شروع از 1280ق./1902م.) مسجد موجود بر روی قبر را منهدم کرده و در 1383قمری/1963میلادی به دور قبر حمزه و دیگر شهدای نزدیکش که بدون سقف مانده بودند، دیوار کشید سپس(در سال 2017م.) مسجد دیگری در مکان دیگر(در سمت شرق و نزدیک به قبر) بنا کرد.<ref name=":12">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=191 تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، ص191.]</ref>
| |
|
| |
|
| == بنای جدید مسجد حمزه ==
| | {{منابع}} |
| بنای مسجد جدید در چند مرحله انجام شد. در مرحله اول [[مسجد عسکر]] که در سمت شرق و بسیار نزدیک به [[مقبره شهدای احد|مقبره شهدا]] بود را مورد توسعه قرار دادند (تا بدل از مسجد حمزه باشد) و پس از انجام توسعه به آن مسجد سیدالشهدا نیز می‌گفتند.<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد۲، ص445.</ref> در مرحله دوم مسجد توسعه‌یافته را از بین بردند و در جهت شرق آن مسجد جدیدی را ساخته (پیش از 2014م.) و با نام مسجد سیدالشهدا جایگزین کردند. در مرحله سوم با توجه به کوچکی مسجد قبلی و کثرت زوار و حجاج، تصمیم به نقشه برداری و طراحی مسجدی جدید متناسب با اهمیت منطقه گرفته شد که منجر به شکل امروزی مسجد شده است.<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد۲، ص445-455</ref>
| |
|
| |
|
| شکل امروزی مسجد در سال ۲۰۱۷میلادی تکمیل شد. مساحت آن ۵۴هزار مترمربع است و با گنجایش ۱۵هزار نمازگزار، در سه کیلومتری شمال مسجدالنبی قرار دارد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4073195/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%AF%D8%A7-%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%AC%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D8%AD%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87 خبرگزاری ایکنا]</ref>
| | {{برگرفتگی |
|
| |
|
| == نگارخانه ==
| | |پیش از لینک = کتاب |
| === تصاویر جدید مسجد ===
| |
| <gallery mode="packed" heights="150px">
| |
| پرونده:مسجد_حمزه_8.png|از بیرون
| |
| پرونده:مسجد_حمزه_9.png|جایگزین=
| |
| پرونده:مسجد_حمزه_7.png|محدوده داخلی
| |
| پرونده:مسجد_حمزه_10.png|جایگزین=
| |
| </gallery>
| |
|
| |
|
| === تصاویر قدیمی ===
| | |منبع = آثار اسلامی مکه و مدينه، رسول جعفریان. |
| <gallery mode="packed" heights="150px">
| |
| پرونده:مسجد_حمزه1.png|تصویر قدیمی مسجد بر روی قبر حمزه، پیش از تخریب سال 1343قمری. بخشی از مسجد عسکر در سمت راست تصویر مشخص است.
| |
| پرونده:مسجد_حمزه4.png|جایگزین=|تصویر قدیمی مسجد که بر روی قبر حمزه قرار دارد در ایام خاصی که مردم مدینه عادت به زیارت قبر حضرت حمزه داشتند.<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد۲، ص442</ref>
| |
| پرونده:مسجد_حمزه3.png|تصویر داخل مسجد و قبر حضرت حمزه با حصاری که آن را احاطه کرده.
| |
| پرونده:مسجد_حمزه_12.jpg|تصویر متعلق به سال 1904میلادی/1321قمری
| |
| پرونده:مسجد_حمزه2.png|تصویر محدوده مسجد، پس از تخریب.
| |
| پرونده:مسجد_حمزه_5.png|تصویر مسجد عسکر که مورد توسعه قرار گرفت.
| |
| پرونده:مسجد_حمزه_6.png|تصویر مسجد جایگزین شده در مرحله دوم که در مکان فعلی مسجد حمزه قرار داشته است.
| |
| پرونده:مسجد_حمزه_11.png|تصویر متعلق به حدود 2014میلادی/1435قمری
| |
| </gallery>
| |
|
| |
|
| == جستارهای وابسته == | | |پس از لینک = بخش «مسجد حمزة بن عبدالمطلب»، ج1، ص436-437، |
|
| |
|
| * [[مقبره شهدای احد]]
| | | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1077 |
| * [[غزوه احد]]
| |
| * [[مسجدهای مدینه]]
| |
|
| |
|
| ==پانویس==
| | }} |
| {{پانویس}} | | |
| | *'''فصل من تاريخ المدينة المنورة'''، على الحافظ، جده، مكتبة الثقاف |
| | |
| | {{پایان}} |
| | {{اماکن مدینه}} |
|
| |
|
| ==منابع ==
| | [[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]] |
| {{منابع}}
| |
| *'''كشف الارتياب في أتباع محمد بن عبد الوهاب'''، سید محسن امین، قم، مکتبة الحرمین، بی‌تا
| |
| *'''آثار اسلامی مکه و مدینه'''، رسول جعفریان، تهران، مشعر، 1386ش.
| |
| *'''رحلة ابن جبير ( تذكرة بالأخبار عن اتفاقات الأسفار )'''، محمد بن احمد ابن جبیر، بیروت، العربیه، 2008م.
| |
| *'''معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ'''، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م.{{پایان}}{{اماکن مدینه}}
| |
| [[رده:مسجدهای مدینه]] | | [[رده:مسجدهای مدینه]] |
| [[رده:مکان‌‌های تاریخی مدینه]] | | [[رده:مکان‌‌های تاریخی مدینه]] |
