در حال ویرایش مسجد فاطمه زهرا (س)

'''مسجد فاطمه زهرا''' (س) از مساجد [[مدینه]] است که بعد از قرن 14 هجری در جنوبی‌ترین محدوده [[مساجد خندق|مساجد فتح]] ساخته شده و در نزدیکی غرب [[مسجد امام علی در خندق|مسجد حضرت علی]] قرار دارد. این مکان، یکی از موقعیت‌های فرماندهی [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]] در [[غزوه احزاب|غزوه خندق]] بوده است که همراه صحابه در وقت اذان، نماز اقامه می‌کردند. مسجد عبارت از یک مستطیل بدون سقف است و دیوارهایی با ارتفاع حدودا یک متر دارد که با حصارهای فلزی احاطه شده است. نام دیگر این مسجد را مسجد سعد بن معاذ ذکر کرده‌اند.

{{جعبه اطلاعات بنا
| عنوان = مسجد فاطمه زهرا (س)
| تصویر = 2024-09-05_07_57_02-FHGV+8XH،_شارع_السيح،_الفتح،_المدينة_المنورة_42312،_عربستان_سعودی_-_Google_M.png
| اندازه تصویر = 
| پیوند تصویر = 
| توضیح تصویر = 
| نام‌های دیگر = مسجد سعد بن معاذ
| مکان = [[عربستان]] * [[مدینه]] * در کنار [[مسجد حضرت علی(ع)]] و در حاشیه کوه سلع
| کاربری = مسجد
| بزرگداشت نزد = مسلمانان
| وابسته به دین/مذهب = اسلام
| باورها = 
| آیین‌ها = 
| زمان پایه‌گذاری = قرن 14
| بنیانگذار = 
| رویدادها = - جنگ احزاب
- انسداد درب ورودی در 1418 هجری
| بازسازی‌ها = 
| ویژگی‌های تاریخی = 
| مساحت = 21م
| طول = 7
| عرض = 3
| ارتفاع = 
| وضعیت بنا = موجود
| گنجایش = 
| امکانات = 
| بخش‌های بنا = دیوارهای جانبی - محراب -
| ویژگی‌ها = دارای حصار محافظ در اطراف
| عرض جغرافیایی = 24.475794
| طول جغرافیایی = 39.594991
| توضیح نقشه = 
}}

== مکان ==
مسجد [[فاطمه زهرا (س)]] در جنوبی‌ترین محدوده [[مساجد خندق|مساجد فتح]] قرار گرفته و در نزدیکی غرب مسجد حضرت علی (ع) است. این مسجد در داخل محدوده قدیمی شهر مدینه در بخش مرتفعی از [[کوه سلع]] قرار دارد.<ref name=":1">معالم المدینه المنوره بین المعماره و التاریخ، جزء الرابع، مجلد رابع، ص180.</ref>
[[رده:مقاله‌های در حال ویرایش]]
[[رده:مسجدهای مدینه]]

== نام‌های مسجد ==
بنابر گزارشی در سال 1947 میلادی نام سعد بن معاذ بر روی مسجد فاطمه زهرا(س) گذاشته شده است.<ref name=":1" />گفته شده که هيچ يك از اين دو نام، در منابع كهن نيامده است.<ref name=":0">آثار اسلامى مكه و مدينه، جعفريان، ص۳۰۳.</ref>  

== تاریخچه معماری بنا ==
هیچ کدام از منابع تاریخی تا سده چهاردهم اشاره‌ای به وجود مسجدی به نام مسجد فاطمه زهرا(س) یا سعد بن معاذ در این منطقه نکرده‌اند.<ref name=":2">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=149 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص149.]</ref> از جمله علی بن موسی در سفرنامه‌اش در سال 1303ق/1885م اشاره‌ای به این مسجد نکرده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D8%B5%D9%81_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87.pdf&page=17 وصف المدینه المنوره، ص17.]</ref> تنها در نقشه‌های قدیمی مدینه (که به 1325ق/1947م مربوط هستند) مسجدی با نام [[سعد بن معاذ]] وجود دارد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=198 المدينه المنوره تطورها العمرانی، ص198] / [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=149 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص149.]</ref>

==== بازسازی‌های مسجد در دوره معاصر ====
در 1399 هجری/1979میلادی، دولت سعودی اقدام به تعمیر مسجد کرد.<ref>معالم المدینه المنوره بین المعماره و التاریخ، جزء الرابع، مجلد رابع، ص183.</ref> در سال 1418 ساختمان مسجد یک زمین مستطیلی شکل به مساحت 21 متر بود. بنای مسجد بدون سقف و دیوارهایی با ارتفاع حدودا دو متر داشت. طول آن بیش از 6متر و عرض آن بیش از 3متر بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=150 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص150.]</ref>در سال 1419 درِ مسجد با بلوك‌هاى سيمانى مسدود شد و مردم در بيرون آن نماز می‌خواندند.<ref name=":0" />
== بنای فعلی مسجد ==
بر اساس اطلاعات نقشه‌های هوایی<ref>گوگل مپ، [https://www.google.com/maps/@24.4758015,39.5949954,50m/data=!3m1!1e3?hl=fa&entry=ttu&g_ep=EgoyMDI0MDkwOS4wIKXMDSoASAFQAw%3D%3D نقشه]</ref> و مستندات کاربران فضای مجازی<ref>[https://www.google.com/maps/place/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF+%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%87+%D8%B2%D9%87%D8%B1%D8%A7+(%D8%B3)%E2%80%AD/@24.4758035,39.5949911,3a,75y,90t/data=!3m8!1e5!3m6!1sAF1QipOd1WYr7_SjyyLFBxW752VH5Sfq5DGwEW0sNDC_!2e10!3e10!6shttps:%2F%2Flh5.googleusercontent.com%2Fp%2FAF1QipOd1WYr7_SjyyLFBxW752VH5Sfq5DGwEW0sNDC_%3Dw203-h360-k-no!7i1080!8i1920!4m9!3m8!1s0x15bdbf1de02eb2c5:0x2dc4ec502060a0f0!8m2!3d24.4758035!4d39.5949911!10e5!14m1!1BCgIgARICCAQ!16s%2Fg%2F11cm0pl5k4?hl=fa&entry=ttu&g_ep=EgoyMDI0MDkwOS4wIKXMDSoASAFQAw%3D%3D تصاویر کاربران بین المللی]</ref>  از سال 2021م/1442ه وضعیت بنای مسجد به شکل مستطیلی بدون سقف با دیوارهای کوتاه سنگی درآمده و امروزه حصاری فلزی به دور آن کشیده شده است. 

== تصاویر جدید ==

<gallery>
پرونده:2024-09-05 08 07 29-FHGV+8XH، شارع السيح، الفتح، المدينة المنورة 42312، عربستان سعودی - Google M.png|alt=
پرونده:2024-09-05 08 17 13-Google Maps.png|alt=
پرونده:2024-09-05 08 10 38-FHGV+8XH، شارع السيح، الفتح، المدينة المنورة 42312، عربستان سعودی - Google M.png|alt=
پرونده:2024-09-05 08 17 41-Google Maps.png|alt=
پرونده:2024-09-05 08 07 54-FHGV+8XH، شارع السيح، الفتح، المدينة المنورة 42312، عربستان سعودی - Google M.png|alt=
پرونده:2024-09-05 08 12 17-Google Maps.png|alt=
پرونده:2024-09-05 08 10 07-FHGV+8XH، شارع السيح، الفتح، المدينة المنورة 42312، عربستان سعودی - Google M.png|alt=
پرونده:2024-09-05 08 09 30-FHGV+8XH، شارع السيح، الفتح، المدينة المنورة 42312، عربستان سعودی - Google M.png|alt=
پرونده:2024-09-05 08 16 03-Google Maps.png|alt=
</gallery>

== تصاویر قدیمی ==

=== تصاویر بعد از ترمیم 1399ه/1979م ===
<gallery>
پرونده:مسجد فاطمه3.png|محراب و ورودی
پرونده:فاطمه زهرا 12.png|alt=
پرونده:فاطمه زهرا 13.png|alt=
</gallery>

=== بعد از انسداد سال 1419ه ===
<gallery>
پرونده:مسجد فاطمه2.png|alt=
پرونده:مسجد فاطمه4.jpg|alt=
پرونده:مسجد فاطمه5.png|alt=
پرونده:مسجد فاطمه 9.jpg|alt=
پرونده:مسجد فاطمه6.jpg|alt=
پرونده:مسجد فاطمه7.jpg|alt=
پرونده:مسجد فاطمه8.jpg|alt=
</gallery>

== تصاویر هوایی ==
<gallery>
پرونده:مسجد فاطمه 11.jpg|alt=
پرونده:مسجد فاطمه 10.jpg|alt=
</gallery>

== پانویس ==
<references />

== منابع ==
{{منابع}}
*'''ذخائر العقبى'''، أحمد بن عبد الله الطبری(المحب الطبری)، مكتبة القدسی لصاحبها حسام الدين القدسی-القاهرة، 1356.
*'''المعالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ'''،‌ عبدالعزیز بن عبدالرحمن کعکی،‌ جزء الرابع، بیروت، 2011.
*'''آثار اسلامی مکه و مدینه'''،رسول جعفریان، تهران ایران: نشر مشعر. ۱۳۹۰.
*'''مساجد الاثریه'''، محمد الیاس عبدالغنی، مطابع الرشید بالمدینة المنورة، الطبعة الثانیة، 1419ه.
*'''الطبقات الكبرى'''، ابن سعد، دار صادر - بيروت، بی‌تا.
*'''المدينه المنوره تطورها العمراني'''، صالح لمعی مصطفی، بیروت، دارالنهضة العربیة، 1981.
*'''المغازی'''، واقدی، 2ج، نشر دانش اسلامی، 1405.

*'''وفاء الوفا باخبار دار المصطفی'''، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م.
*'''الدرة الثمينة في تاريخ المدينة'''، محمد بن محمود ابن نجار، قاهره - مصر: مکتبة الثقافة الدينية، بی‌تا.

{{پایان}}{{اماکن مدینه}}
<references group="یادداشت" responsive="0" />
[[ar:مسجد فاطمة الزهراء (س)]]