در حال ویرایش مسجد فاطمه زهرا (س)
این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.
| نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
مسجد فاطمه زهرا(سلام الله علیها){{جعبه اطلاعات بنا | |||
{{جعبه اطلاعات بنا | |||
| عنوان = مسجد فاطمه زهرا (س) | | عنوان = مسجد فاطمه زهرا (س) | ||
| تصویر = 2024-09-05_07_57_02-FHGV+8XH،_شارع_السيح،_الفتح،_المدينة_المنورة_42312،_عربستان_سعودی_-_Google_M.png | | تصویر = 2024-09-05_07_57_02-FHGV+8XH،_شارع_السيح،_الفتح،_المدينة_المنورة_42312،_عربستان_سعودی_-_Google_M.png | ||
| خط ۸: | خط ۶: | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| نام‌های دیگر = مسجد سعد بن معاذ | | نام‌های دیگر = مسجد سعد بن معاذ | ||
| مکان = [[عربستان]] * [[مدینه]] * در کنار [[مسجد | | مکان = [[عربستان]] * [[مدینه]] * در کنار [[مسجد فتح]] و در حاشیه کوه سلع | ||
| کاربری = مسجد | | کاربری = مسجد | ||
| بزرگداشت نزد = مسلمانان | | بزرگداشت نزد = مسلمانان | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۲: | ||
| باورها = | | باورها = | ||
| آیین‌ها = | | آیین‌ها = | ||
| زمان پایه‌گذاری = | | زمان پایه‌گذاری = | ||
| بنیانگذار = | | بنیانگذار = | ||
| رویدادها = | | رویدادها = | ||
| بازسازی‌ها = | |||
| بازسازی‌ها = | | ویژگی‌های تاریخی = | ||
| مساحت = | |||
| ویژگی‌های تاریخی = | | طول = | ||
| مساحت = | | عرض = | ||
| طول = | |||
| عرض = | |||
| ارتفاع = | | ارتفاع = | ||
| وضعیت بنا = موجود | | وضعیت بنا = موجود | ||
| گنجایش = | | گنجایش = | ||
| امکانات = | | امکانات = | ||
| بخش‌های بنا = | | بخش‌های بنا = | ||
| ویژگی‌ها = | | ویژگی‌ها = | ||
| عرض جغرافیایی = 24.475794 | | عرض جغرافیایی = 24.475794 | ||
| طول جغرافیایی = 39.594991 | | طول جغرافیایی = 39.594991 | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۲: | ||
== موقعیت مکانی == | == موقعیت مکانی == | ||
مسجد فاطمه زهرا ( | مسجد فاطمه زهرا(سلام الله علیها) در جنوبی‌ترین محدوده [[مساجد خندق|مساجد فتح]] قرار گرفته و در نزدیکی غرب مسجد حضرت علی(علیه السلام) است. این مسجد در داخل محدوده قدیمی شهر مدینه در تکه مرتفعی از کوه سلع قرار دارد.<ref name=":1">معالم المدینه المنوره بین المعماره و التاریخ، جزء الرابع، مجلد رابع، ص180.</ref> | ||
[[رده:مقاله‌های در حال ویرایش]] | [[رده:مقاله‌های در حال ویرایش]] | ||
== | == نام های مسجد == | ||
یکی از [[مساجد خندق|مساجد هفتگانه منطقه خندق]]، مسجد فاطمه زهرا عليها السلام يا به نوشته برخى از محقّقان سنّى، مسجد سعد بن معاذ است. | یکی از [[مساجد خندق|مساجد هفتگانه منطقه خندق]]، مسجد فاطمه زهرا عليها السلام يا به نوشته برخى از محقّقان سنّى، مسجد سعد بن معاذ است. هيچ يك از اين دو نام، در منابع كهن نيامده است.<ref name=":0">آثار اسلامى مكه و مدينه ( فارسي )، جعفريان، ص۳۰۳.</ref> در سال 1947 میلادی نام سعد بن معاذ بر روی این مسجد گذاشته شده است.<ref name=":1" /> ممکن است نام سعد بن معاذ بر این مسجد به علت مشارکت او در غزوه خندق و تیر خوردن او در این منطقه باشد.<ref name=":2">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=149 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص149.]</ref> | ||
وجه تسمیه صریحی برای نام [[حضرت زهرا(س)]] بر این مسجد در کتب مدینه شناسی، یافت نشده است اما سایت‌ها و خبرگزاری های متعدد فارسی وجه اتصال این مسجد با ایشان را اینگونه بیان کرده اند:«حضرت فاطمه(سلام الله علیها) هنگام [[غزوه احزاب|جنگ خندق]] در این مکان برای پدر و همسرش امام علی(علیه السلام) غذا و نان تهیه می کرد»<ref>[https://www.shabestan.news/news/1242273/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%87%D8%B1%D8%A7-%D8%B3-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87-%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87-%D8%B9%DA%A9%D8%B3 خبرگزاری شبستان، کد خبر 1242273.]</ref> | |||
گزارش های کتب تاریخی حضور حضرت زهرا(س) را در جریان جنگ احزاب برای رساندن نان به پیامبر تایید میکنند ولی اشاره ای به پختن نان در محدوده این مسجد ندارند، در هر صورت با توجه به یاری رسانی حضرت زهرا برای تغذیه پبامبر(ص)، دلیل مناسبی برای نامگزاری یکی از [[مساجد فتح|مساجد هفتگانه]] به نام ایشان وجود دارد. | |||
در ادامه به تفصیل، گزارش حضور ایشان در [[غزوه احزاب|جنگ احزاب]] ارائه میشود: به هنگامه نبرد خندق كه مدينه در محاصره دشمن بود فاطمه زهرا (سلام الله علیها) نانى را براى رسول خدا (صلى الله عليه و آله) برد. پيامبر(ص) پرسيد: اين چيست؟ فاطمه(س) پاسخ داد نان پختم و دلم آرام نگرفت تا اينكه برايتان نان آوردم. | |||
پيامبر (ص) فرمود: «اين اولين غذايى است كه پس از سه روز پدرت بر دهان مى گذارد».<ref>ذخائر العقبى، المحب الطبری، ص۴۷.</ref> وجود مسجد حضرت زهرا(س) بر دامنه كوه «سلع» نشان و يادگارى از حضور حضرت(س) در روزهاى سخت محاصره است. | |||
== معرفی سعد بن معاذ == | |||
او سَعْد بن مُعاذ بن نُعمان ملقب به ابوعَمْرو است که از بزرگان [[انصار|انصار پیامبر]] در قبلیه [[اوس]] می‌باشد. سعد در [[غزوه بدر]] در رکاب [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]] حاضر بوده و در جریان غزوه خندق در اثر اصابت تیر به شهادت رسیده است.<ref name=":2" /> | |||
در سال پنجم هجرت در غزوۀ خندق پنج نفر از مسلمین شهید شدند، سعد هم زخمی شد و یکی از رگ‌های او قطع شد، سپس او را به شهر آوردند و آنطور که ابن‌سعد می‌گوید، همین که رسول خدا(ص) سعد را دید، فرمودند: «برخیزید و سرور خود را پیاده کنید، سپس در کنار مسجد خیمه‌ای برپاکردند و او را تحت معالجه قرار دادند. اما مؤثر واقع نشد و بعد از مدتی وفات کرد. وی به هنگام مرگ ۳۷ سال داشت.<ref>الطبقات الكبرى، ابن سعد، ج3، ص433.</ref> | |||
== پیشینه مسجد == | == پیشینه مسجد == | ||
=== نماز پیامبر(ص) === | === نماز پیامبر(ص) === | ||
مسجد فاطمه زهرا(سلام الله علیها) از جمله مساجد ماثوره{{یادداشت|مأثور به معنای منقول است؛ یعنی مساجدی که روایاتی درباره آنها وجود دارد و طبیعتا جزو مساجد قدیمی صدر اسلام می‌باشند.}} است که روایاتی درباره آن وجود دارد. پیامبر(ص) در محدوده این مسجد نماز خوانده اند و این مکان، یکی از | مسجد فاطمه زهرا(سلام الله علیها) از جمله مساجد ماثوره{{یادداشت|مأثور به معنای منقول است؛ یعنی مساجدی که روایاتی درباره آنها وجود دارد و طبیعتا جزو مساجد قدیمی صدر اسلام می‌باشند.}} است که روایاتی درباره آن وجود دارد. پیامبر(ص) در محدوده این مسجد نماز خوانده اند و این مکان، یکی از موقعیت های فرماندهی پیامبر(ص) بوده است که همراه صحابه در وقت اذان، نماز اقامه میکردند.<ref name=":1" /> | ||
واقدی روایتی از عبدالله بن عمر نقل میکند که: «پیامبر در همه مساجدی که اطراف مسجد فتح هستند، نماز خوانده اند»<ref>المغازی، واقدی، ج۱، ص488.</ref>، با توجه به این روایت و با درک اقتضائات حضور چندین روزه در محدوده خندق (از کندن و آماده سازی تا جنگ)، طبیعی به نظر میرسد که پیامبر در محدوده این مسجد «که تکه مرتفع وسیعی بوده»<ref>معالم المدینه المنوره بین المعماره و التاریخ، جزء الرابع، مجلد رابع، ص181.</ref>، نماز خوانده باشند. | |||
=== ساخت مسجد در قرن 14 هجری === | === ساخت مسجد در قرن 14 هجری === | ||
در | در قرون اولیه اسلامی هیچ کدام از منابع و کتب، اشاره‌ای به وجود مسجدی مطابق با اسامی این مسجد نداشته‌اند و این حالت حتی تا قرن 14 هم ادامه داشته<ref name=":2" /> تا جایی که علی بن موسی نیز در سفرنامه خود 1303ه/1885م اشاره ای به این مسجد نداشته است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D8%B5%D9%81_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87.pdf&page=17 وصف المدینه المنوره، ص17.]</ref> به ادعای مدینه نگاران معاصر این مسجد بعد از سال‌های آغازین قرن14هجری به وجود آمده چراکه در نقشه های قدیمی مدینه (که به 1325ه/1947م مربوط هستند) مسجدی با نام [[سعد بن معاذ]] وجود دارد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=198 المدينه المنوره تطورها العمرانی، ص198] / [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=149 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص149.]</ref> | ||
== تاریخچه معماری بنا == | == تاریخچه معماری بنا == | ||
| خط ۱۰۵: | خط ۱۱۶: | ||
</gallery> | </gallery> | ||
== | == پ == | ||
<gallery> | <gallery> | ||
پرونده:مسجد فاطمه | پرونده:مسجد فاطمه 9.jpg|alt= | ||
پرونده:مسجد | پرونده:مسجد فاطمه6.jpg|alt= | ||
پرونده: | پرونده:مسجد فاطمه7.jpg|alt= | ||
پرونده:مسجد فاطمه8.jpg|alt= | |||
</gallery> | </gallery> | ||