در حال ویرایش مسجد مالک بن سنان

{{جعبه اطلاعات پدیده‌های طبیعی
| عنوان = مسجد مالک بن سنان
| تصویر = مسجد_مالک_بن_سنان.jpg
| اندازه تصویر = 
| پیوند تصویر = 
| توضیح تصویر = 
| نوع = 
| نام‌های دیگر = 
| وبگاه = 
| مکان = در غرب [[مسجد النبی]] و شرق [[مناخه]].
| طول = 
| عرض = 
| مساحت = 
| ویژگی‌های جغرافیایی = 
| قدمت = عصر نبوی، صدر اسلام
| بزرگ‌داشته شده نزد = 
| یاد شده در = 
| ویژگی یاد شده در متون مذهبی = دعا خواندن پیامبر(ص) در محدوده مسجد
| باورها = 
| اسطوره‌ها = 
| احکام = 
| آیین‌ها = 
| وقایع تاریخی = تدفین مالک بن سنان در کنار مسجد
| توصیه‌های مذهبی = 
| گفته‌های مشهور = 
| بناها = 
| طول جغرافیایی = 39.607845
| عرض جغرافیایی = 24.468580
| وضعیت کنونی = تخریب شده
}}
'''مسجد مالک بن سَنان''' از مساجد قدیمی [[مدینه]] در کشور [[عربستان]] واقع در غرب [[مسجد النبی]] بود که امروزه از میان رفته است. گفته‌اند پیامبر در این مکان در حال طلب باران و دعاخواندن دیده شده، سپس در محل دعای پیامبر(ص) مسجدی ساختند. بعد از دفن [[مالک بن سنان]] در کنار مسجد، نام مسجد به نام او معروف شد. در سال 1365 قمری/1945میلادی مسجد به طور کامل بازسازی شد. تا اواخر قرن 14 قمری مسجد با بنایی ساخته شده از سنگ موجود بود و در جریان توسعه [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] در سال 1392 قمری از میان رفته است.

== نام و مکان ==
'''مسجد مالک بن سَنان''' با نام‌های مسجد الحَناطین، مسجد اصحاب العَباء و مسجد اَحجار الزِیت نیز شناخته می‌شود.<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%B2%D8%A14_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%AF1.pdf&page=556 معالم المدینة المنورة بین العمارة التاریخ، ج1، ص556.]</ref> مسجد در [[مناخه|منطقه مُناخه]] در غرب [[مسجد النبی]] قرار داشته و محل دفن [[مالک بن سنان]] در کنار مسجد بوده است.<ref name=":1">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=146 تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، ص146.]</ref>

== پیامبر(ص) و مسجد مالک ==
بر اساس برخی نقل‌ها، [[پیامبر(ص)]] در محدوده این مسجد در حال طلب باران و دعاخواندن دیده شده و پس از آن در محل دعای پیامبر(ص) مسجدی ساختند که بعد از دفن مالک بن سنان در کنارش، به نام او معروف شد.<ref name=":0" />

== مالک بن سنان ==
[[مالک بن سنان]] پدر [[ابوسعید خدری|ابوسَعید خُدری]] و از [[صحابه|اصحاب پیامبر(ص)]] است که در [[جنگ احد]] شهید شد.<ref>أسد الغابة، ج4، ص428.</ref> پیامبر دستور داده بود که هرجا [[شهدای احد]] را یافتید، همانجا دفن کنید.<ref>الکامل، جرجانی، ج3، ص174.</ref> مالک را در منطقه اصحاب العَباء یافتند و همانجا در کنار مسجدی دفن کردند که بعدها به نام مالک بن سنان معروف شد.<ref name=":3">وفاء الوفا، ج4، ص88.؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=130 تاریخ مدینه المنوره، ص130.]؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=335 وفاء الوفا، ج3، ص335]؛ </ref>

== تاریخچه بنا ==
مسجد در قرن دوم قمری در کنار مرقد مالک بن سنان قرار داشته<ref name=":3" /> [[علی سمهودی]]، تاریخنگار [[مدینه]] (م.911ق.) مرقد مالک را با یک گنبد و محراب توصیف کرده و سپس نقل می‌کند که قبر او در مسجد قرار دارد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=309 وفاء الوفا، ج3، ص309.]</ref>  

مسجد در 1303 قمری موجود بوده.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D8%B5%D9%81_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87.pdf&page=18 وصف المدینة المنورة، ص18.]</ref> به نقل از علی بن موسی افندی (مدینه شناس متوفی قرن 14قمری)، مسجد دارای یک گنبد بزرگ در کنار مرقد مالک بن سنان بوده و جهت شمالی مسجد شبکه‌هایی بوده تا افرادی که قصد سلام دادن به این صحابی پیامبر(ص) را داشتند، در کنار این دیوار مُشَبَّک توقف کنند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%B2%D8%A14_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%AF1.pdf&page=557 معالم المدینة المنورة بین العمارة التاریخ، ج1، ص557.]</ref>

در سال 1365 قمری/1945میلادی یک دوره بازسازی کامل در بنای مسجد اجرا شده است.<ref name=":2">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%B2%D8%A14_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%AF1.pdf&page=560 معالم المدینة المنورة بین العمارة التاریخ، ج1، ص560.]</ref> تا اواخر قرن 14قمری مسجد با بنایی ساخته شده از سنگ موجود بوده<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%85%DB%8C%D9%86_%D9%81%DB%8C_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86.pdf&page=224 الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین، ص224.]</ref> و در جریان توسعه مسجدالنبی در سال 1392قمری از میان رفته است.<ref name=":2" />

== نگارخانه ==
<gallery mode="packed" heights="150px">
پرونده:مسجد مالک -1.jpg|محدوده مسجد مالک در غرب مسجد النبی و مقابل باب المصری قدیم
پرونده:مسجد مالک بن سنان2.png|ورودی اصلی مرقد مالک بن سنان
پرونده:مسجد مالک بن سنان3.png.png|لوح نوشته سنگی سردر مزار مالک بن سنان به زبان فارسی
پرونده:مسجد مالک بن سنان4.png.png.png|نقشه افقی مسجد بعد از بازسازی 1365قمری
</gallery>

== پانویس ==
{{پانویس}}

== منابع ==
{{منابع}}
*'''اسدالغابه'''، ابن اثیر، بیروت، دارالکتاب العربی، بی‌تا.
*'''معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ'''، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م.
* '''تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا'''، احمد یاسین الخیاری، المامنه العامة، ۱۹۹۹م.
*'''الکامل'''، جرجانی، بیروت، دارالفکر، 1988م.
*'''وصف المدینه المنوره'''، علی بن موسی الافندی، قاهره، مطبعة نهضة مصر، بی‌تا.
*'''الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین'''، غالی محمدامین الشنقیطی، جده، دارالقبلة، ١٩٩٢.
*'''وفاء الوفاء باخبار دارالمصطفی'''، علی بن عبدالله السمهودی، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۲۰۰۶م.
*'''تاریخ المدینة المنوره'''، عمر بن شبه (ابن شبه)، قم، دار الفکر، ۱۴۱۰ق.{{پایان}}{{اماکن مدینه}}
[[رده:اماکن مدینه]]
[[رده:مکان‌های تاریخی مدینه]]
[[رده:مکان‌های منتسب به پیامبر اسلام(ص)]]
[[رده:مسجدهای تخریب شده مدینه]]