در حال ویرایش مصلای پیامبر(ص)

{{جعبه اطلاعات بنا
 | عنوان = مصلی رسول‌الله
 | تصویر = 
 | اندازه تصویر = 
 | پیوند تصویر = 
 | توضیح تصویر = 
 | نام‌های دیگر = 
 | مکان = مناخه در غرب مسجدالنبی در شهر مدینه
 | کاربری = 
 | بزرگداشت نزد = 
 | وابسته به دین/مذهب =
 | باورها = 
 | آیین‌ها = 
 | احکام = 
 | زیارت کنندگان = 
 | بازدیدکنندگان = 
 | زمان پایه‌گذاری = 
 | بنیانگذار = 
 | رویدادها = 
 | بازسازی‌ها = 
 | بازسازی کنندگان = 
 | بخش‌های از میان رفته = 
 | ویژگی‌های تاریخی = 
 | متولیان = 
 | مساحت = 
 | طول = 
 | عرض = 
 | ارتفاع = 
 | وضعیت بنا = 
 | گنجایش = 
 | امکانات = 
 | بخش‌های بنا = 
 | معمار = 
 | سبک = 
 | ویژگی‌ها = 
 | گنبدها = 
 | مناره‌ها = 
 | درها = 
 | رواق‌ها = 
 | صحن‌ها = 
 | ایوان‌ها = 
 | گرداننده = 
 | نهاد وابسته = 
 | نهاد نگهدارنده = 
 | مدیر = 
 | روحانی = 
 | نهادهای زیر مجموعه = 
 | ثبت در = 
 | شماره ثبت = 
 | تاریخ ثبت = 
 | وبگاه = 
 | عرض جغرافیایی = 24.465864450446933
 | طول جغرافیایی = 39.60695433493071
 |‌ توضیح نقشه = 
}}
'''مصلای پیامبر(ص)''' مکان باز و بدون ساختمانی در غرب [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] بود که [[حضرت محمد (ص)|رسول‌الله]] نمازهای عید را در آنجا برپا می‌کرد. این مکان که محل بارانداز شتران کاروان‌ها و بازار مدینه بود، [[مناخه]] نام داشت که بعدها به آن میدان مصلی هم می‌گفتند.  

در این مکان سه مسجد ساخته شد: [[مسجد غمامه]] (یا مسجد مصلی)، [[مسجد امام علی (مناخه)|مسجد علی بن ابیطالب]] و [[مسجد ابوبکر(مناخه)|مسجد ابوبکر]]. گزارش شده که پیامبر(ص) نمازهای [[عید قربان]] و [[عید فطر]] و [[نماز باران]] و نیز برخی نمازهای دیگر را از جمله [[نماز میت]] بر [[نجاشی]] پادشاه [[حبشه]] در مصلی برپا کرد.  

== مکان مصلی ==
مصلای پیامبر(ص) در مدینه، زمین باز و بدون ساختمانی بود در غرب مسجدالنبی.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:وفاء_الوفاء_سمهودی_ج۳.pdf&page=122 وفاء الوفاء، ج3، ص 122]</ref> به این منطقه مناخه می‌گفتند که بارانداز شتران و محل برگزاری بازار مدینه بود. به این زمین همچنین میدان مصلی گفته شده است.<ref>مساجد الاثریه، ص۲۲۳</ref>

=== نمازگاه‌های پیامبر در مناخه ===
در منابع به مکان‌هایی در مناخه اشاره شده است که پیامبر در آن‌ها نماز عید برپا کرده است. باید در نظر داشت که مکان‌هایی که در این روایات محل نماز پیامبر بر اساس آنها نشانه‌گذاری شده است در زمان پیامبر وجود نداشته‌اند و بعدا ساخته‌ شده‌اند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=224 مساجد الاثریه، ص 224-225]</ref>
بنابر روایاتی که که ابن شبه نقل کرده است، پیامبر در نقاط زیر (که همگی در مناخه است) نماز عید برپا کرد: <ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=134 تاریخ مدینه ابن شبه، ج۱، ۱۳۳-]135</ref>
* نزدیکی دارالشفاء
* در حارة الدوس
* در خانه حکیم بن عداء
* در سکونتگاه آل درة
* در خانه کثیر بن الصلت
* در کنار سنگهایی که عند الحناطین
* در قلعه بنی زریق
==مسجدهای مصلی در مناخه==
مسجدهای مصلی در مناخه در زمان [[حضرت محمد (ص)|رسول الله]] و خلفا ساخته نشده بود. نخستین بار این مسجدها در عهد امارت [[عمر بن عبدالعزیز]] (حاکم مدینه) ساخته شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=122 وفاء‌ الوفاء، ج۳، ص۱۲۲]</ref> در زمان او بسیاری از نمازگاه‌های پیامبر تبدیل به مسجد شد. مسجدهای کهنی که در منطقه مصلا ساخته‌ شدند شامل سه [[مسجد غمامه]]، [[مسجد امام علی (مناخه)|مسجد علی بن ابی‌طالب]] و [[مسجد ابوبکر(مناخه)|مسجد ابوبکر]] اند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=122 وفاء‌الوفاء، ج۳، ۱۲۲-۱۲۳]</ref> در قرن نهم همچنین در همان محدوده مسجدی به نام [[مسجد عمر بن خطاب (مدینه)|عمر بن خطاب]] نیز ساخته شد. و در سده پانزدهم قمری نیز یک مسجد دیگر در مصلی به نام [[مسجد عثمان (مدینه)|مسجد عثمان]] ساخته شد.<ref name=":0" />برخی پژوهشگران مسجد [[مسجد قشله|قشله]]<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=148 تاریخ المعالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، 148]</ref> و مسجد بلال در مناخه<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=148 تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، 148]</ref> را نیز از مسجدهای مصلای پیامبر در مناخه دانسته اند. 

==== مسجد غمامه ====
{{اصلی|مسجد غمامه}}
مسجد مصلی یا غمامه در جایی ساخته شده است که پیامبر(ص) در سال‌های آخر حیاتش در آنجا نماز می‌خواند.<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=223 مساجد الاثریه، ص 223]</ref>

==== مسجد ابوبکر ====
{{اصلی|مسجد ابوبکر}}
[[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] در زمان خلافتش در جایی از مناخه نماز عید خواند و بعدا در جای آن [[مسجد ابوبکر(مناخه)|مسجد ابوبکر]] ساخته شد.<ref>مساجد الاثریه، ص ۲۲۳</ref> 

==== مسجد علی بن ابیطالب(ع) ====
{{اصلی|مسجد امام علی (مناخه)}}
[[علی بن ابی‌طالب|علی بن ابی‌طالب(ع)]] نیز در محلی از این مصلی نماز عید برپا کرد که به بعدا در جایش [[مسجد امام علی (مناخه)|مسجدی به نام آن حضرت]] ساخته شد.<ref>مساجد الاثریه، ص ۲۲۳</ref>

=== نقشه موقعیت مکانی مسجدهای مصلی ===
تصویر زیر فاصله مسجدهای مصلی را تا یکی از گوشه‌های ساختمان فعلی مسجدالنبی نشان می‌دهد.[[پرونده:نقشه مسجدهای مصلا.png|وسط|بی‌قاب|593x593px|جایگزین=مسجدهای مصلا در مناخه]]

== نمازهای پیامبر در مصلی ==
روایت شده که [[رسول الله]] در روز [[عید فطر]] و روز [[عید قربان]] به مصلی می‌رفت و نخست نماز می‌خواند و سپس در برابر مردم می‌ایستاد و در حالی که مردم در صف نماز نشسته بودند برای آنان سخن می‌گفت. در گزارشی چنین آمده که پیامبر یک بار نماز صبح را در مسجد خود خواند سپس به مصلی رفت و در آنجا نشست و با مردم سخن گفت و بعد از بالا آمدن آفتاب نماز خواند و سپس سخنرانی کرد. گزارش شده که پیامبر نخستین بار در سال دوم در مصلی نماز خواند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=134https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=134 تاریخ مدینه ابن شبه، ج۱، ص ۱۳۴]</ref>

=== نیزه‌ ===
همچنین روایت شده در روز عید پیشاپیش پیامبر عصایی بلند (نیزه) حمل می‌کردند و در هنگام نماز این عصا را در زمین فرو می‌کردند و پیامبر رو به این عصا نماز می‌خواند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=139 تاریخ مدینه ابن شبه، ج۱، ص۱۴۱-۱۳۹]</ref>گفته شده که این نیزه را نجاشی به پیامبر اهدا کرده بود. <ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=139 تاریخ مدینه ابن شبه، ج۱، ص ۱۳۹]</ref>

=== راه رفت و آمد پیامبر به مصلی ===
در مجموعه‌ای از روایاتی که ابن شبه در کتابش نقل کرده تاکید شده که پیامبر در روز عید از راهی به مصلی می‌رفت و از راهی دیگر باز می‌گشت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=136 تاریخ مدینه ابن شبهُ ج۱، ص136 -137]</ref>

=== نماز باران ===
روایت شده که یک بار پیامبر در مکانی به نام زوراء، که در میدان مصلی (مناخه) قرار داشت، نماز طلب باران (استسقاء) برپا کرد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=135 تاریخ مدینه ابن شبه، ج۱،‌ص ۱۳۵]</ref>  

=== نماز بر نجاشی ===
گزارش شده که بعد از درگذشت [[نجاشی]]، پادشاه [[حبشه]]، پیامبر از دور برایش در مصلی نماز خواند.  

=== دعا ===
همچنین روایت شده که وقتی پیامبر از سفر می‌آمد و از مصلی می‌گذشت در مصلی رو به قبله می‌ایستاد و دعا می‌کرد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=138 تاریخ مدینه ابن شبه، ج۱،‌ ص ۱۳۸]</ref> 

== منبر مصلی ==
مصلای پیامبر(ص) در زمان آن حضرت و تا زمان [[مروان بن حکم]] منبری نداشت. گزارش شده که پیامبر بعد از برپایی نماز مقابل نمازگزاران می‌ایستاد و برایشان سخنرانی می‌کرد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=125 وفاء‌الوفاء، ج3، ص 125]</ref> اما در زمان مروان بن حکم منبری در مکان مصلی گذاشتند و مروان پیش از آنکه نماز بخواند خطبه خواند چون برآن بود که بعد از نماز کسی برای شنیدن سخنانش نخواهد نشست.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=126 وفاء الوفاء، ج3، ص 126]</ref>برخی روایات نیز استفاده از منبر و خواندن خطبه پیش از نماز را به [[عثمان بن عفان]] منسوب کرده اند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=127 وفاء الوفاء، ج3، ص 127-128]</ref>

== پانویس ==
{{پانویس}}
<references />

==منابع==
{{منابع}}
* تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، احمد یاسین الخیاری، ریاض، الامانه العامه للاحتفال بمرور مائه عام علی تاسیس المملکه، 1419ق.
* تاریخ مدینه المنوره، ابن شبه
* المساجد الاثریه فی المدینه النبویه، محمد الیاس عبدالغنی، مدینه، ناشر: مولف
* وفاء الوفاء باخبار دار المصطفی، علی بن عبدالله سمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان،۲۰۰۱م.
{{پایان}}