| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| خط ۳۰: |
خط ۳۰: |
| | سایر مشخصات = | | | سایر مشخصات = |
| }} | | }} |
| '''مطالعه فیزیک ازدحام در فاجعه منا'''، از کتاب‌های منتشر شده توسط [[پژوهشکده حج و زیارت]] است که به قلم تقی میرزایی شیخ‌آبادی نگاشته شده و ابعاد فاجعه منا در سال ۱۳۹۴ش را بر اساس نظریه‌های فیزیک ازدحام بررسی می‌کند. نویسنده در این کتاب بعد از طرح مقدماتی درباره نظریه‌های فیزیکی مربوط، حرکت حاجیان در خیابان ۲۰۴ منا را با حرکت ذرات شبیه‌سازی کرده و بر اساس این نظریه تبیین کرده است. نویسنده، عواملی همچون بسته بودن انتهای مسیر با خودروی پلیس، حضور حاجیان با صندلی چرخ‌دار، و آمیخته بودن حاجیان با اندازه بدن و وزن متفاوت را از عوامل وقوع و شدت‌گیری تلفات این حادثه دانسته است.
| | مطالعه فیزیک ازدحام در فاجعه منا (کتاب)، به قلم تقی میرزایی شیخ‌آبادی نگاشته شده و در پژوهشکده حج و زیارت به چاپ رسیده است. |
|
| |
|
| ==ساختار== | | ==ساختار== |
| کتاب حاضر در پنج فصل ابعاد فاجعه منا را براساس نظریات فیزیک ازدحام مورد بررسی قرارداده‌است: | | کتاب حاضر در پنج فصل ابعاد فاجعه منا را براساس نظریات فیزیک ازدحام مورد بررسی قرارداده‌است: |
| | فصل اول: مروری بر واقعه منا |
| | فصل دوم: پیچیدگی و سیستم پیچیده |
| | فصل سوم: ازدحام و فیزیک آماری |
| | فصل چهارم: پلاسماهای پیچیده و فیزیک ازدحام |
| | فصل پنجم: تجزیه و تحلیل واقعه منا |
|
| |
|
| * فصل اول: مروری بر واقعه منا
| | ==اهمیت نگارش == |
| * فصل دوم: پیچیدگی و سیستم پیچیده
| | نویسنده دو سوال را مبنای نگارش کتاب خود قرارداده است: |
| * فصل سوم: ازدحام و فیزیک آماری
| |
| * فصل چهارم: پلاسماهای پیچیده و فیزیک ازدحام
| |
| * فصل پنجم: تجزیه و تحلیل واقعه منا
| |
|
| |
|
| ==محتوا==
| | # مسببان و مباشران فاجعه منا چه افراد، سازمان‌ها و یا دولت‌هایی بودند؟ |
| ===بررسی فاجعه منا براساس علم فیزیک===
| | # آیا وقوع این حادثه عمدی بوده است یا غیرعمدی؟ |
| نویسنده ابتدا مقدماتی از نظریه‌های فیزیکی مدنظر خود را شرح داده و سپس [[فاجعه منا]] را براساس آن تحلیل نموده‌است. | | |
| | و اذعان می‌دارد پاسخگویی همه جانبه به این دو سوال مستلزم تحقیقات گسترده‌ای است و در کتاب پیش‌رو جنبه‌هایی از آن مورد بررسی قرار گرفته‌است. |
| | |
| | نویسنده این مسأله را دنبال می‌کند که آیا ایجاد تغییر در جمعیت حاضر در منا می‌توانست مانع بروز فاجعه شود؟ |
|
| |
|
| بنابر نظریات علم فیزیک، اگر ذرات در یک جریان سیال در حرکت باشند و یک ذره با ماهیتی متفاوت به آنها تحمیل شود، انرژی حاصل از این ذره جدید، باعث حرکت سریعتر ذرات و ایجاد موج‌هایی در طول مسیر خواهد شد. در این حالت در اثر این انرژی، میدانی الکتریکی ایجاد خواهد شد و ذرات در اثر موج‌های ایجاد شده در این میدان هضم خواهند شد. اما وقتی این جریان از حالت تعادل خارج شود، برخورد ذرات را در پی خواهد داشت.<ref>مطالعه فیزیک ازدحام در فاجعه منا، ص 126 و 157 و158</ref>
| | او نتایج حاصل از تحقیق خود را در جهت مشخص شدن عمدی یا غیرعمدی بودن فاجعه منا می‌داند و همچنین عنوان می‌کند این نتایج می‌تواند به مدیریت حج و رویدادهایی با ازدحام جمعیت کمک کند. |
| ====خودروی پلیس در خیابان 204====
| |
| براساس نظریه فیزیکی طرح‌شده، حجاج حاضر در خیابان 204، به مثابه ذرات یک جریان سیال‌اند که به مانعی مثل خودروی پلیس برخورد می‌کنند. این خودرو همانند یک ذره ناهمگون عمل کرده و بر اثر انرژی حاصل از آن موجی در میان ذرات دیگر که همان حجاج هستند ایجاد می‌کند. چنین انرژی مضاعفی در صورت تعادل، سبب هضم ذرات در میدان الکتریکی حاصل از انرژی خواهد شد، اما این انرژِی به سبب بار تحمیلی مضاعف نتوانست در جمعیت هضم شود.<ref>مطالعه فیزیک ازدحام در فاجعه منا، ص 157-158</ref>
| |
|
| |
|
| ====ویلچر حاجیان در مسیر راه==== | | ==محتوا== |
| حضور حجاج نشسته بر ویلچر نیز همانند انرژی مضاعفی است که بر حجاج تحمیل شده و چون تعداد بیشتری بود (در مقایسه با خودرو پلیسی که در مسیر قرار داشت) انرژی بیشتری به حجاج تحمیل کرد و در نهایت آثار مخرب‌تری را به همراه داشت.<ref>مطالعه فیزیک ازدحام در فاجعه منا، ص158-159</ref>
| | ===پیشینه اتفاقات رخ داده در منا=== |
| | نویسنده حوادثی که در [[منا]] روی داده است را ذکر می‌کند: |
|
| |
|
| ====ترکیب جمعیتی نامتناسب بین حجاج در خیابان 204====
| | * کشته شدن حجاج در ازدحام منا سال‌های 1373، 1377،1384ه.ش |
| نویسنده عواملی چون جرم و وزن و نیز سرعت ذرات ناهمگون را نیز عاملی برای تحمیل انرژی مضاعف به ذرات یک جریال سیال دانسته و با این فرض، نتیجه می‌گیرد: تغییر ترکیب جمعیتی حجاج با حجاجی که جثه بزرگتر و نیز عده‌ای که سرعت کمتری نسبت به ایرانی‌ها دارند در خیابان 204، انرژی بیشتری به جمعیت حجاج وارد کرده که در نهایت موجب مرگ و خفگی شده‌است.<ref>مطالعه فیزیک ازدحام در فاجعه منا، ص 163-163</ref>
| | * آتش‌سوزی در منا سال 1354،1376ه.ش |
| | * فاجعه تونل(مسیری از [[مکه]] به [[عرفات]] و منا) 1369ه.ش |
| | * تلفات در ازدحام [[جمرات]] سال 1380ه.ش |
| | * فاجعه جمرات 1382ه.ش |
|
| |
|
| ====اگر انتهای مسیر باز بود باز هم چنین اتفاقی رخ می‌داد؟====
| | سپس به حوادثی که به غیر از منطقه منا در زمان [[حج]] روی داده نیز اشاره می‌کند: |
| نویسنده عنوان می‌کند اگر انتها و طرفین مسیر باز بود، از انرژی تحمیلی به حجاج کاسته می‌شد و در نهایت آسیب‌های کمتری را متوجه حجاج می‌کرد.<ref>مطالعه فیزیک ازدحام در فاجعه منا، ص 165-166</ref>
| |
|
| |
|
| ==اطلاعات نشر==
| | * شیوع وبا 1254ه.ش |
| کتاب مطالعه فیزیک ازدحام در فاجعه منا، سال 1401 شمسی توسط [[پژوهشکده حج و زیارت]] تهیه شده و منتشر شده است.
| | * کشتار حجاج در مکه 1366ه.ش |
| | * فروریختن هتل در مکه 1384ه.ش |
|
| |
|
| ==پانویس==
| | و در آخر به فاجعه منا در سال 1394ه.ش و نیز حادثه سقوط جرثقیل در [[مسجدالحرام]] در همین سال می‌پردازد. |
| {{پانویس}}
| | [[رده:آثار پژوهشکده حج و زیارت]] |
| [[رده:کتاب‌های پژوهشکده حج و زیارت در سال ۱۴۰۱]]
| |
| [[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]] | |
