در حال ویرایش مقام

'''مقام'''، در زيارتگاه‌ها، به جاى خاصى كه، به نحوی، به يكى از [[معصومان(ع)]]، پیامبران يا اوليا ارتباط یافته، مقام گفته می‌شود. برای نمونه، وی در آن‌ مکان حضور يافته یا اقامت کرده يا عبادت كرده است؛ مانند [[مقام ابراهیم(ع)]] در [[مسجدالحرام]]، مقام خضر(ع) در مسجد اموی دمشق و [[مقام حضرت مهدی (کربلا)|مقام صاحب الزمان(ع)]] در کربلا.

مقام، واژه‌ای عربی، اسم مکان<ref name=":0">مفردات ألفاظ القرآن، ص691.</ref> و به معنای جای دو گام<ref>كتاب العين، ج‏5، ص232؛ المحيط في اللغة، ج‏6، ص58</ref> و جای ایستادن<ref>الصحاح، ج‏5، ص2017؛ الفروق في اللغة، ص303.</ref> است. برخی، معانی دیگری نیز به آن افزوده‌اند؛ مانند توقّفگاه، جايگاه، جاى اقامت، خانه، مسكن، رتبه و منزلت.<ref name=":1" /> مقام، به عنوان مصدر و به معنای ایستادن<ref>الصحاح، ج‏5، ص2017؛ الفروق في اللغة، ص303؛ مفردات ألفاظ القرآن، ص691.</ref> و به عنوان اسم زمان و به معنای زمان ایستادن نیز به کار رفته است.<ref name=":0" /> این واژه در قرآن، در چندین آیه به کار رفته است.<ref>سوره یونس، آیه۷۱؛ سوره الرحمن، آیه۴۶؛ سوره بقره، آیه ۱۲۵؛ سوره آل عمران، آیه ۹۷؛ سوره دخان، آیه ۲۶ و ۵۱؛ سوره مریم، آیه ۷۳؛ سوره صافات، آیه ۱۶۴؛ سوره نمل، آیه ۳۹.</ref> مقام، يك معناى مصطلح عرفانى نیز داشته كه اشاره به درجات سير و سلوك و مراحل مختلف عرفان است؛ مانند مقام رضا، مقام فنا، و مقام جمع.<ref name=":1" />  

در زيارتگاه‌ها، به جاى خاصى كه، به نحوی، به يكى از [[معصومان(ع)]]، پیامبران، يا اوليا ارتباط یافته، مقام گفته می‌شود؛ برای نمونه، وی در آن‌ مکان حضور يافته یا اقامت کرده يا عبادت كرده است؛ مانند مقام خضر در مسجد اموى [[دمشق]]، [[مقام حضرت مهدی (کربلا)|مقام صاحب‌ الزمان(ع)]] در [[كربلا]] و مقام امام صادق(ع) در [[مسجد کوفه|مسجد كوفه]]. حتى به [[مسجد عتیقه|مسجد بُراثا]] به سبب حضور [[امام على(ع)]] در آن، «مقام الامام على(ع)» نيز گفته مى‌شود.

[[مقام ابراهیم(ع)]]، در [[مسجدالحرام]]، سنگى است درون يك محفظه شيشه‌اى كه بر آن جاى پاى [[حضرت ابراهیم(ع)|حضرت ابراهيم(ع)]]، هنگام بناى [[كعبه]]، نقش بسته است. این مقام در قرآن، یکی از نشانه‌های روشن مسجد الحرام دانسته شده{{یادداشت|فِيهِ آيٰاتٌ بَيِّنٰاتٌ مَقٰامُ إِبْرٰاهِيمَ.}}<ref>سوره آل عمران، آيه٩٧.</ref>  و سفارش شده كنار آن نماز خوانده شود.{{یادداشت|وَ اتَّخِذُوا مِنْ مَقٰامِ إِبْرٰاهِيمَ مُصَلًّى.}}<ref>سوره بقره، آيه ١٢۵.</ref> اصطلاح «قدمگاه»، که در بسيارى جاها نزد مردم شهرت داشته و به قداست آن باور دارند، به «مقام» اشاره دارد.<ref name=":1">فرهنگ نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۱، ص92.</ref>

 

{{برگرفتگی

}}كتاب العين، خليل بن احمد فراهيدى، نشر هجرت، قم، 1409ق.

 

 

الفروق فى اللغة، حسن بن عبدالله عسكرى، دار الافاق الجديدة، بيروت، 1400ق.