در حال ویرایش ملا مهدی نراقی

'''ملا مهدی نراقی''' (۱۱۲۸–۱۲۰۹ق) فقیه، فیلسوف، ریاضی‌دان و اخلاق‌دان [[شیعه]] بود که در نراقِ کاشان زاده شد. او پس از تحصیل در کاشان، در حوزه علمیه اصفهان به مراتب عالی علمی دست یافت و در علوم عقلی و نقلی، به‌ویژه فلسفه، ریاضیات و نجوم، تبحر داشت. نراقی بیش از سی اثر علمی در حوزه‌های گوناگون تألیف کرد که نشان‌دهنده جامعیت علمی اوست. وی در ۸۱ سالگی در کاشان درگذشت.

== زیست‌نامه و حیات علمی ملا مهدی نراقی ==
'''ملا مهدی نراقی''' در سال ۱۱۲۸ هجری قمری در شهر نراق، از توابع کاشان، چشم به جهان گشود.<ref>انیس الموحدین، ص16.</ref> پدر او ابوذر، از کارگزاران ساده دولتی بود که نام «مهدی» را برای فرزند خود برگزید.<ref>ملا مهدی نراقی منادی اخلاق، ص15.</ref> ملا مهدی دوران کودکی و نوجوانی را در نراق سپری کرد و سپس برای فراگیری علوم دینی رهسپار کاشان شد. وی با ورود به مدرسۀ علوم دینی کاشان، به‌طور جدی در درس استادان حاضر گردید و یکی از حجره‌های مدرسه را برای اقامت و مطالعه شبانه‌روزی برگزید.<ref>انیس الموحدین، ص18.</ref>

پس از اتمام دروس مقدماتی، نراقی به اصفهان مهاجرت کرد؛ شهری که در آن زمان بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مرکز علمی و حوزوی ایران به شمار می‌رفت. او سالیان متمادی در حوزه علمیه اصفهان به تحصیل پرداخت و نزد استادان برجسته، علوم مختلف را فراگرفت.<ref>ملا مهدی نراقی و حج، ص 9.</ref> نراقی تنها به فقه و اصول و فلسفه بسنده نکرد، بلکه در علوم عقلی و نقلی گوناگون همچون حکمت، ریاضیات، هندسه، هیئت و نجوم به تحقیق و تدریس پرداخت و در بسیاری از این دانش‌ها به مرتبه‌ای عالی دست یافت.<ref>گلشن مراد، ص393.</ref> وی در ریاضیات و نجوم صاحب‌نظر بود و از یافته‌های دانشمندان غربی نیز بهره می‌برد. تدریس عالی‌ترین متون ریاضی سبب شد برخی از معاصران، او را «افضل المهندسین» بنامند.<ref>ملا مهدی نراقی و حج، ص 10.</ref>

سرانجام، علامه محقق ملا مهدی نراقی در شب شنبه، هجدهم شعبان سال ۱۲۰۹ هجری قمری، در سن هشتاد و یک سالگی در کاشان درگذشت.<ref>انیس الموحدین، ص17.

ریحانه الادب، ص164-166.</ref>  و جنازه او از کاشان به قم منتقل شد و در کنار مقبره ابن بابویه قبر او وجود دارد؛<ref>انیس الموحدین، ص18.</ref> از او چهار فرزند به نام‌های ملا احمد، ملا ابوالحسن، ملا اباذر و ملا محمد مهدی به یادگار ماندند.<ref>گلشن ابرار، ج1، ص293.</ref>

== آثار و تألیفات ==
محقق نراقی در تألیف و تصنیف، ذوق و سلیقه‌ای ممتاز داشت و برخی از آثار او در زمرۀ آثار کم‌نظیر علمی به شمار می‌آیند. شمار تألیفات وی در علوم عقلی و نقلی از سی اثر فراتر می‌رود و موضوعاتی همچون اصول فقه، فلسفه، اخلاق، ریاضیات، هندسه، هیئت، نجوم و ادبیات را دربر می‌گیرد. این آثار گواه تبحر و جامعیت علمی او هستند.<ref>نراقیان ستارگان درخشان سپهر نجوم، ص359.</ref>

مهم‌ترین آثار ملا مهدی نراقی عبارت‌اند از:

1. جامع الافکار و ناقد الأنظار، در خداشناسی

2. قرة العیون، در باب ماهیت و وجود

3. اللمعات العرشیه، در مباحث وجود و ماهیت، صفات جمال و جلال الهی، کیفیت صدور افعال، نفس انسانی و نبوت

4. اللمعة الإلهیة فی الحکمة المتعالیة، در حکمت متعالیه

5. انیس التجار، در احکام

6. انیس الحجاج، در مناسک حج و زیارت مراقد پیامبر اکرم و ائمه اطهار علیهم‌السلام

7. انیس المجتهدین، در احکام

8. توضیح الاشکال، به زبان فارسی، ترجمه و شرح هندسۀ اقلیدس

9. انیس الموحدین، به فارسی، در اصول دین

10. دیوان اشعار

11. جامع السعادات و جامع المواعظ، در علم اخلاق<ref>منتخباتی از آثار حکمای الهی ایران، ص 351-352.</ref>

==پانویس==
{{پانویس}}

* '''منتخباتی از آثار حکمای الهی ایران'''، آشتیانی جلال الدین، قم-ایران، دفتر تبلیغات، 1378ش.
* '''نراقیان ستارگان درخشان سپهر نجوم'''، زمانی، علی، تهران-ایران، ارشاد اسلامی، 1381ش.
* '''گلشن مراد'''، غفاری کاشانی، ابوالحسن، تهران-ایران، زرین، 1369ش.
* '''ملا مهدی نراقی و حج'''، قریشی کرین، سید حسن، تهران-ایران، میقات حج، 1395ش.
* '''ملا مهدی نراقی منادی اخلاق'''، اباذری، عبد الرحیم، تهران-ایران، بین الملل، 1381ش.
* '''انیس الموحدین'''، نراقی، مهدی ابن ابی ذر، تهران-ایران، الزهرا، 1369ش.
* '''گلشن ابرار'''، جمعی از نویسندگان، قم-ایران، کوثر، بی تا.
* '''ریحانه الادب،''' مدرس، محمد علی، قم-ایران، موسسه امام صادق، 1395ش.