نسخهٔ فعلی |
متن شما |
خط ۱: |
خط ۱: |
| {{جعبه اطلاعات بنا
| | '''مناره سلیمانیه'''، از منارههای مسجدالنبی است و در سمت شمال شرقی جایگرفتهاست. |
| | عنوان = مناره سلیمانیه
| |
| | تصویر = مناره ها.jpg|File.png|300px|thumb|left|
| |
| | اندازه تصویر =
| |
| | پیوند تصویر =
| |
| | توضیح تصویر =
| |
| | نامهای دیگر = مناره سنجاریه
| |
| | مکان = مسجدالنبی
| |
| | کاربری =
| |
| | بزرگداشت نزد =
| |
| | وابسته به دین/مذهب =
| |
| | باورها =
| |
| | آیینها =
| |
| | احکام =
| |
| | زیارت کنندگان =
| |
| | بازدیدکنندگان =
| |
| | زمان پایهگذاری = خلافت ولیدبن عبدالملک
| |
| | بنیانگذار = عمربن عبدالعزیز
| |
| | رویدادها =
| |
| | بازسازیها =
| |
| | بازسازی کنندگان = امیر سنجر جاولی، قایتبای، سلطان سلیمان قانونی، ملک عدالعزیز، ملک فهد
| |
| | بخشهای از میان رفته =
| |
| | ویژگیهای تاریخی =
| |
| | متولیان =
| |
| | مساحت =
| |
| | طول =
| |
| | عرض =
| |
| | ارتفاع =
| |
| | وضعیت بنا =
| |
| | گنجایش =
| |
| | امکانات =
| |
| | بخشهای بنا =
| |
| | معمار =
| |
| | سبک =
| |
| | ویژگیها =
| |
| | گنبدها =
| |
| | منارهها =
| |
| | درها =
| |
| | رواقها =
| |
| | صحنها =
| |
| | ایوانها =
| |
| | گرداننده =
| |
| | نهاد وابسته =
| |
| | نهاد نگهدارنده =
| |
| | مدیر =
| |
| | روحانی =
| |
| | نهادهای زیر مجموعه =
| |
| | ثبت در =
| |
| | شماره ثبت =
| |
| | تاریخ ثبت =
| |
| | وبگاه =
| |
| | عرض جغرافیایی =
| |
| | طول جغرافیایی =
| |
| }}
| |
|
| |
|
| | ==شکلگیری اولیه== |
| | در زمان پیامبر مسجدالنبی مناره نداشت و بلال با رفتن بر دیوار خانههای همجوار مسجد، اذان را ادا میکرد.<ref>مدینه منوره، ص 80</ref> |
| | در زمان ولیدبن عبدالملک، همراه با بازسازی مسجد، 4 مناره در هر گوشه مسجدالنبی با پایه 8 در 8 ذراع( در حدود 4در 4 متر)ساخته شد. <ref>مدینه منوره، ص 92</ref>درباره ارتفاع منارهها اقوال مختلفی بیان شده، برخی ارتفاع آن ها را 55 ذراع(27متر) یا 60 ذراع(30متر) <ref>مدینه منوره، ص 92</ref>و برخی با بیان جزییات بیشتر ارتفاع مأذنه های جنوب شرقی و شمال شرقی را 55 ذراع و مأذنه شمال غربی را 53 ذراع ذکر کرده اند. <ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 44</ref>به نقل از منابع مأذنه واقع در زاویه جنوب غربی به امر سلیمان بن عبدالملک<ref>مدینه منوره، ص 92</ref> به واسطه اینکه مشرف بر محل سکونتش بود از بین رفت.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 44</ref> در توسعه مهدی عباسی نیز، این سه [[گلدسته|مأذنه]] دوره [[ولیدبن عبدالملک]] پا برجا بوده است.<ref>مدینه منوره، ص 96</ref>بدین ترتیب علی رغم این که توسعه مهدی تنها در جهت شمالی بود، مأذنههای شمال شرقی و شمال غربی مسجد تخریب نشد.<ref>مدینه منوره، ص 96</ref> |
|
| |
|
| '''مناره سلیمانیه'''، از [[منارههای مسجدالنبی]] است و در سمت شمال شرقی جایگرفتهاست.
| | ==مناره شمال شرقی در دوره ممالیک== |
| | منابع به ساخت مناره شمالشرقی بعد از آتشسوزی سال 654قمری توسط ممالیک خبر دادهاند. اما به زمان دقیق ساخت و سازنده آن اشاره نکردهاند. اما سمهودی ساخت این مناره را مربوط به سال های بین سال 654قمری و سال 706 قمری می داند.<ref>مدینه منوره، ص 100</ref> |
|
| |
|
| این مناره در زمان ولیدبن عبدالملک توسط والی مدینه عمربن عبدالعزیز در ضلع شمال شرقی مسجدالنبی ساخته شد. پس از اولین آتش سوزی در مسجد، سمهودی از بازسازی آن مابین سالهای 654 تا 706 قمری خبر دادهاست. | | همچنین منابع از این مناره تحت عنوان مناره سنجاریه یاد کرده اند. به نظر میرسد این مناره از آثار امیر سنجر جاولی بوده که ساختمانهای زیادی را در مصر و شام بنا کرد.<ref>مدینه منوره، ص 100</ref> |
|
| |
|
| این مناره در زمان بیبرس همراه با سایر مناره بازسازی شد. در اصلاحاتی که قایتبای قبل از حریق دوم در مسجد انجام داد، پی و اساس و مصالح این مناره نوسازی صورت گرفت.
| | در دوره ممالیک و در زمان بیبرس نیز، [[گلدسته|منارهها]]<nowiki/>ی دوره قبل بازسازی شد.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 137</ref> |
|
| |
|
| این مناره که به مناره سنجاریه نیز شهرت داشت، در زمان سلطان سلیمان قانونی، تخریب و بازسازی شد و مناره سلیمانیه نام گرفت.
| | در دوره اول اصلاحات قایتبای در سالهای 879-880ه.ق، در پی و اساس مأذنه شمال شرقی اصلاحاتی انجام شد و مطالح و نوع خاک آن تغییر یافت.<ref>مدینه منوره، ص 102</ref> |
| | |
| این مناره در زمان ملک عبدالعزیز سعودی، باردیگر تخریب و از نو ساخته شد.
| |
| ==مناره شمال شرقی از زمان ساخت تا دوره ممالیک==
| |
| نخستین بار مناره شمال شرقی در زمان [[بازسازی مسجدالنبی (ولیدبن عبدالملک)|ولیدبن عبدالملک]] و توسط والی وی در مدینه عمربن عبدالعزیز ساخته شد. این مناره ابعادی با پایه های 8در 8 ذراع(حدود 4در4 متر)<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=77 المدینه المنوره، ص 77]</ref> و ارتفاع 55 ذراع(27 متر) داشت<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=107 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 107]</ref>. منابع از بازسازی این مناره پس از [[اولین آتشسوزی مسجدالنبی|نخستین آتشسوزی مسجد]]،توسط ممالیک خبر دادهاند. اما به زمان دقیق ساخت و سازنده آن اشاره نکردهاند. [[سمهودی]] ساخت این مناره را مربوط به سال های بین سال 654قمری و سال 706 قمری می داند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=80 المدینه المنوره، ص 80]</ref>
| |
| | |
| همچنین منابع از این مناره تحت عنوان مناره سنجاریه یاد کردهاند. به نظر میرسد این مناره از آثار [[امیر سنجر جاولی]] بوده که ساختمانهای زیادی را در [[مصر]] و [[شام]] بنا کرد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=80 المدینه المنوره، ص 80]</ref>
| |
| | |
| در دوره ممالیک و در زمان [[بازسازی مسجدالنبی (بیبرس)|بیبرس]] نیز، مناره شمال شرقی به همراه سایر [[گلدسته|منارهها]]<nowiki/>ی دوره قبل بازسازی شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=123 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 123]</ref>
| |
| | |
| در دوره اول اصلاحات [[بازسازی مسجدالنبی (قایتبای)|قایتبای]] در سالهای 879-880ه.ق، در پی و اساس مناره شمال شرقی اصلاحاتی انجام شد و مطالح و نوع خاک آن تغییر یافت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=82 المدینه المنوره، ص 82]</ref> | |
|
| |
|
| ==مناره سلیمانیه== | | ==مناره سلیمانیه== |
| در زمان [[بازسازی مسجدالنبی (سلیمان قانونی)|سلطان سلیمان قانونی]]، مناره شمال شرقی که تا پیش از این سنجاریه نیز خوانده میشد، تخریب و [[گلدسته|مناره]] جدیدی جای ساخته شد و مناره سلیمانیه نام گرفت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=88 المدینه المنوره، ص 88]</ref><ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=133 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 133]</ref> | | در زمان سلطان سلیمان قانونی، مناره شمال شرقی که تا پیش از این سنجاریه نیز خوانده میشد، تخریب و [[گلدسته|مناره]] جدیدی جای ساخته شد و مناره سلیمانیه نام گرفت.<ref>مدینه منوره، ص 110</ref><ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 149</ref> |
|
| |
|
| اساس و پی این این مناره در عمق 13 ذراع، عرض پی 7در 7 ذراع(4/59متر) <ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=133 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 133]</ref>و مقطع مناره در سطح زمین 6در 6 ذراع (3/93متر) بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=88 المدینه المنوره، ص 88]</ref><ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=134 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 134]</ref> | | اساس و پی این این مناره در عمق 13 ذراع، عرض پی 7در 7 ذراع(4/59متر) و مقطع مناره در سطح زمین 6در 6 ذراع (3/93متر) بود.<ref>مدینه منوره، ص 110</ref><ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 149</ref> |
|
| |
|
| مناره سلیمانیه از سه طبقه تشکیل شده بود: طبقه اول تا بالای بام مسجد، طبقه دوم هشت ضلعی و طبقه سوم استوانهای بود.طبقات دوم و سوم هر کدام به شرفهای ختم میشدند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=88 المدینه المنوره، ص 88]</ref> | | مناره سلیمانیه از سه طبقه تشکیل شده بود: طبقه اول تا بالای بام مسجد، طبقه دوم هشت ضلعی و طبقه سوم استوانهای بود.طبقات دوم و سوم هر کدام به شرفهای ختم میشدند.<ref>مدینه منوره، ص 110</ref> |
|
| |
|
| همچنین در این دوره هلالهای طلایی بر منارههای چهارگانه قرار گرفت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=88 المدینه المنوره، ص 88]</ref> | | همچنین در این دوره هلالهای طلایی بر منارههای چهارگانه قرار گرفت.<ref>مدینه منوره، ص 110</ref> |
| | |
| ==مناره شمال شرقی در دوره سعودی==
| |
| مناره سلیمانیه، در زمان ملک عبدالعزیز، تخریب و مناره جدیدی جایگزین آن شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=180 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 180]</ref>
| |
|
| |
|
| ==جستارهای وابسته== | | ==جستارهای وابسته== |
خط ۹۰: |
خط ۲۸: |
| [[بازسازی مسجدالنبی]] | | [[بازسازی مسجدالنبی]] |
|
| |
|
| [[منارههای مسجدالنبی]] | | [[بازسازی مسجدالنبی (ولیدبن عبدالملک)]] |
|
| |
|
| [[مناره رئیسیه]] | | [[بازسازی مسجدالنبی (مهدی عباسی)]] |
|
| |
|
| [[مناره مجیدیه]] | | [[بازسازی مسجدالنبی (ممالیک بحری)]] |
| | |
| | [[بازسازی مسجدالنبی (قایتبای)]] |
| | |
| | [[بازسازی مسجدالنبی (سلیمان قانونی)]] |
|
| |
|
| ==پانویس== | | ==پانویس== |
خط ۱۰۱: |
خط ۴۳: |
| ==منابع== | | ==منابع== |
| {{منابع}} | | {{منابع}} |
|
| |
| * '''المدينه المنوره تطورها العمراني و تراثها فی المعماری'''،صالح لمعی مصطفی، دارالنهضه العربیه، بیروت، 1981م
| |
|
| |
| * '''عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ'''، ناجی محمد حسن عبدالقادر الانصاری، نادی المدینه المنوره الادبی، ۱۹۹۶م.
| |
|
| |
|
| [[رده:منارههای مسجدالنبی]] | | [[رده:منارههای مسجدالنبی]] |