در حال ویرایش مناسک منا

{{در دست ویرایش|ماه=[[مرداد]]|روز=[[۱۹]]|سال=[[۱۳۹۹]]|کاربر=Abbasahmadi1363  }}

[[رده:مقاله‌های در حال ویرایش]]
<br />

==رمى جمره عقبه==
{{اصلی|رمی}}
حاجیان باید پس از طلوع آفتابِ روز دهم ذى‌الحجه ([[عيد قربان]])، از [[مشعر]] بيرون آمده و به سوی [[منا]] بروند. منا سرزمينى است واقع بين دو رشته‌كوه نزديك مشعر و [[مكه]]، كه از انتهاى وادى [[محسر|مُحسّر]] تا [[جمره عقبه]] امتداد دارد.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۶۵.</ref>

نخستین عمل واجب در روز [[عید قربان]]، رمی جمره عقبه است. در آخر [[منا]]، [[جمرات|سه جمره]] وجود دارد که سومین آن، جمره عقبه نام دارد.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۶۶.</ref> برخی از احکام و واجبات رمی چنین است:

*نيت: رمى نيز مثل ساير اعمال حج از عبادات است و بايد با قصد قربت و بدون هرگونه ريا و خودنمايى صورت پذيرد.
*هفت عدد سنگ‌ريزه بايد به جمره زده شود، ولى لازم نيست پشت سر هم بخورد، پس اگر برای نمونه دو عدد از آن‌ها به جمره بخورد و سومى نخورد، چهارمى اگر به ستون بخورد، سوم حساب مى‌شود.
*سنگ‌ها را بياندازد، پس اگر جلو برود و سنگ بگذارد كفايت نمى‌كند.
*سنگ به جمره بخورد.
*با پرتاب به جمره بخورد، پس اگر با برخورد به جايى يا با برخورد سنگ ديگران به جمره برخورد كند كافى نيست.
*به تدريج بزند، پس اگر چند سنگريزه را با هم به جمره بزند كافى نيست بلكه يكى حساب مى‌شود.<ref name=":0">درسنامه مناسک حج، ص۶۶ و ۶۷.</ref>

مستحب است هنگام رمی، با طهارت بوده و با هر سنگی که می‌اندازد تکبیر بگوید و جمره عقبه را پشت به قبله رمی کند.<ref name=":1">درسنامه مناسک حج، ص۶۷.</ref>

==قربانى==
{{اصلی|قربانی}}
واجب است حج‌گزار در روز عيد قربان، حيوانى را در راه خدا، به‌عنوان يكى از اعمال حج ذبح کند. گوسفند، گاو و شتر حیواناتی هستند که می‌توان قربانی کرد.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۶۷.</ref> زمان قربانی کردن، پس از [[رمی]] جمره عقبه و پیش از [[حلق]] یا تقصیر است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۶۸.</ref> 

حیوانی که ذبح می‌شود واجب است دارای شرایطی باشد که برخی از آنها چنین است: سالم بودن، خیلی پیر نبودن، ناقص العضو نبودن و لاغر نبودن.<ref group="یادداشت">چاق بودن شرط نيست، ولى نبايد لاغر باشد.</ref> مستحب است شتر یا گاو، ماده و گوسفند نر باشد.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۶۸.</ref>

حج‌گزار مى‌تواند خودش حيوان را ذبح كند و مى‌تواند به شخص ديگرى نيابت بدهد تا او از طرفش حيوان را ذبح كند. البته به‌جهت ازدحام، همه حاجیان نمى‌توانند به كشتارگاه بروند و زن‌ها را نيز راه نمى‌دهند؛ از این رو، حج‌گزاران می‌توانند نیابت بدهند.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۶۹.</ref>

==حلق يا تقصير==
{{اصلی|حلق}}«حلق» به‌معناى تراشيدن موهاى سر و «تقصير» به‌معناى كوتاه كردن قدرى از مو و ناخن بوده و آخرین عمل از اعمال منا است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۱.</ref> زمان این عمل، از طلوع تا غروب آفتاب روز عید قربان و مکان آن، منا است. كسى كه نمى‌تواند براى حلق يا تقصير به منا برود، هرجا كه هست حلق يا تقصير مى‌كند و موى خود را به منا مى‌فرستد.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۲.</ref>

بر زنان و کسانی که موی سر ندارند، واجب است تقصیر کنند<ref name=":2">درسنامه مناسک حج، ص۷۱ و ۷۲.</ref> و بر برخی از حاجیان واجب است حلق انجام دهند، که عبارتند از:

*كسى كه سال اول حج او باشد، چه واجب، چه مستحب، چه حج را براى خودش انجام دهد يا به [[نیابت]] از ديگرى؛ (به فتواى برخى از فقیهان، چنين فردى نيز مى‌تواند تقصير كند ولى حلق افضل است.)
*كسى كه موى خود را به‌منظورى چسبانده باشد؛
*كسى كه موى سر را جمع كرده و به هم پيچيده و گره زده و بافته باشد.<ref name=":2" />

مستحب است در تراشیدن سر، ابتدا از سمت راست جلوی سر شروع کند<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۳.</ref> و هنگام حلق یا تقصیر دعای «اَللَّهُمَّ أَعْطِنِي بِكُلِّ شَعْرَةٍ نُوراً يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ»<ref group="یادداشت">خدايا با هر تار مويى، روز قيامت پرتوى بر من بيافكن. (گزیده تهذیب؛ ج۳، ص۴۹.)</ref> را بخواند.<ref>[https://hadith.inoor.ir/fa/hadith/89967 تهذیب الاحکام، ج۵، ص۲۴۴].</ref>

==بیتوته==
{{اصلی|بیتوته}}بيتوته به‌معناى «شب را در جايى گذراندن» است. بر حج‌گزاران واجب است شب‌های یازدهم و دوازدهم ذی‌الحجه را از غروب آفتاب تا نیمه‌شب با قصد قربت در [[منا]] باشند. از این رو، کسانی که به [[مکه]] رفته‌اند باید پیش از غروب به منا برگردند. به فتواى برخى از فقیهان شیعه، حاجیان مى‌توانند نيمه اول يا نيمه دوم شب را در منا بيتوته كنند.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۴ و ۷۵.</ref>

مکان بیتوته، [[منا]] است. محدوده منا با تابلوهای آبی‌رنگ مشخص شده که روی بخش بیرونی آنها نوشته شده «بدایة منا» (آغاز منا) و روی بخش درونی آن نوشته شده «نهایة منا» (پایان منا).<ref name=":3">درسنامه مناسک حج، ص۷۵.</ref>

كسانى كه در مكه، تمام شب را تا صبح به عبادت خدا مشغول باشند و كار ديگرى به‌جز كارهاى ضرورى نكنند، بیتوته بر آنها واجب نیست. بیماران، پرستارانِ آنها و کسانی که ماندن در منا برایشان مشقت دارد نیز می‌توانند بیتوته را ترک کنند.<ref name=":3" />

==رمی جمرات==
{{اصلی|رمی}}

رمى [[جمرات]] به معنای سنگ زدن به جمرات، یکی دیگر از اعمال واجب حج است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۶.</ref> در آخر منا سه جمره وجود دارد كه اولى «جمره اولى»، دومى «جمره وسطى» و سومى «جمره كُبرى يا عقبه» نام دارد.<ref name=":0" />

برخی از احکام و واجبات رمی چنین است:

*نيت: رمى نيز مثل ساير اعمال حج از عبادات است و بايد با قصد قربت و بدون هرگونه ريا و خودنمايى صورت پذيرد.
*هفت عدد سنگ‌ريزه بايد به جمره زده شود، ولى لازم نيست پشت سر هم بخورد، پس اگر برای نمونه دو عدد از آن‌ها به جمره بخورد و سومى نخورد، چهارمى اگر به ستون بخورد، سوم حساب مى‌شود.
*سنگ‌ها را بياندازد، پس اگر جلو برود و سنگ بگذارد كفايت نمى‌كند.
*سنگ به جمره بخورد.
*با پرتاب به جمره بخورد، پس اگر با برخورد به جايى يا با برخورد سنگ ديگران به جمره برخورد كند كافى نيست.
*به تدريج بزند، پس اگر چند سنگريزه را با هم به جمره بزند كافى نيست بلكه يكى حساب مى‌شود.<ref name=":0" />

مستحب است هنگام رمی، با طهارت بوده و با هر سنگی که می‌اندازد تکبیر بگوید. مستحب است جمره اولی و وسطی را رو به قبله و جمره عقبه را پشت به قبله رمی کند.<ref name=":1" />

حج‌گزاران مى‌توانند در روز دوازدهم ذى‌الحجه، بعد از ظهر شرعى، از [[منا]] خارج شوند؛ ولى اگر کسی آن روز از منا نرود تا آفتاب غروب كند، بايد شب سيزدهم را نيز در آن‌جا [[بيتوته]] كند و روز سيزدهم نيز [[جمرات]] را [[رمى]] كند.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۸.</ref>

==پانویس==
{{پانویس}}

==منابع==
'''تهذیب الاحکام'''، محمد بن حسن طوسی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، بی‌تا.

'''گزیده تهذیب'''، محمد بن حسن طوسی، تهران، کوير، بی‌تا.