در حال ویرایش موسوعه رد شبهات جلد بیستم (کتاب)

{{جعبه اطلاعات کتاب
| عنوان           =موسوعه رد شبهات/قرآن
| عنوان اصلی      =
| تصویر           =موسوعه رد شبهات قرآن.png
| اندازه تصویر    =
| توضیح_تصویر     =
| نویسنده         =محمدامین قوچانی غروی
| برگرداننده      =
| ویراستار        =
| به تصحیح        =
| تحقیق           =
| به کوشش         =
| تاریخ نگارش     =
| تصویرگر         =
| طراح جلد        =
| موضوع           =
| سبک             =
| زبان            =
| تعداد جلد       =
| صفحه            =156
| قطع             =
| ناشر            =مشعر
| وبسایت ناشر     =
| محل انتشارات    =تهران
| تاریخ نشر       =پاییز1400
| ترجمه به        =
| مجموعه          =
| شابک            =
|رده‌بندی کنگره    =
|رده‌بندی دیویی    =
|سایر مشخصات      =
}}

جلد بیستم از موسوعه رد شبهات به چهار شبهه [[وهابیت|وهابیان]] علیه عقاید [[شیعه|شیعیان]] با موضوع [[قرآن]] پاسخ داده است. 

عنوان چهار فصل این جلد از موسوعه رد شبهات چنین است: 

* [[باطن گرایی]] [[شیعه]] در تفسیر [[قرآن]]
* قرآن و [[قاعده لطف]]
* پیوند دوسویه میان اعتبار سندی [[قرآن]] و عدالت [[صحابه]] در مکتب [[تشیع]]
* مفهوم‌شناسی «تبیان کل شیءبودن قرآن» و پیوند آن با نسخ‌پذیری [[قرآن]] توسط گفتار [[اهل بیت]].

==باطن گرایی شیعه در تفسیر قرآن==
فصل اول از کتاب به شبهه ضابطه‌مند نبودن شیعه در تاویل قرآن پاسخ داده است.

نویسنده ابتدا به تعریف دو مفهوم [[باطن]] و [[تأویل]] پرداخته است<ref>موسوعه رد شبهات، جلد 20، ص10-11</ref>معنای باطنی آن است که تدبر و تأمل در [[قرآن]] غیر از آن که انتقال ذهن از مفهوم ظاهری و نخستین واژگان به مفهوم باطنی را به دنبال دارد سبب پیدایش نوعی از فهم و بینش با ابعاد گسترده و مراتب بلند پایه نیز می‌شود.<ref>موسوعه رد شبهات، جلد 20، ص 14-18</ref>

نویسنده نتیجه می‌گیرد که فقط خداوند و راسخان در علم یعنی [[پیامبراسلام|پیامبر]] و [[اهل بیت]] دانش [[تأویل]] و بیان مصادیق را دارند.<ref>موسوعه رد شبهات، جلد 20، ص20</ref> او در ادامه به [[باطن گرایی]] مذموم گروه‌های [[صوفیه]] و [[باطنیه]] می‌پردازد و افراط گرایی آنان در تفسیر آیات [[قرآن]] بدون درنظر گرفتن معانی آیات را سبب انتقادها به [[تشیع]] می‌داند.<ref>موسوعه رد شبهات، جلد 20، ص21-22</ref>

===رویارویی ابن تیمیه با باطن گرایی===

نویسنده این کتاب باوجود این که [[ابن تیمیه]] را از ناقدان اصلی رویکرد [[تأویل گرایی]] و [[باطن گرایی]] می‌داند اما او را بیش از این که منتقد [[شیعه اثنی اشعری]] بداند منتقد فرقه [[صوفیه]] و [[اسماعیلیه]] [[قرامطی]] می‌داند که صفات الهی را به معنای سلبی برگردانده و از ظاهر کلمات روی گردان شده بودند.<ref>موسوعه رد شبهات، جلد 20، ص 32</ref>

===شبهه: ضابطه مند نبودن مکتب شیعه در تأویل گرایی و باطن گرایی===

در این بخش نویسنده دیدگاه چندتن را دراین باره بیان می‌کند. این نویسندگان از جمله ناصر القفاری و محمد الذهبی، [[شیعه اثنی عشری]] را در ردیف [[صوفیه]] معتقد به باطن قرآن دانسته‌اند.<ref>موسوعه رد شبهات، جلد 20، ص 43</ref> برخی از مستشرقان مانند [[هانری کربن]] نیز عقاید [[شیعه]] را مبتنی بر  [[تأویل]] [[باطن گرایی|باطن]]<ref>موسوعه رد شبهات، جلد 20، ص43</ref> می‌دانند. 

===پاسخ: شیعه اثنی‌اشعری باطنی نیست===

نویسنده در مقام پاسخگویی بر آن است که منتقدان همه فرق [[شیعه]] را یکسان فرض می‌کند حال آن که [[شیعه اثنی اشعری]] خود دیدگاه فرقه [[باطنیه]] را نقد می‌کند و معتقد است معنای دریافت شده از آیات [[قرآن]] نباید متناقض از معنای واژگانی آن باشد، بدین معنا که در دیگاه [[شیعه اثنی اشعری]] معانی باطنی در عرض معانی ظاهری آیات نیست بلکه در طول آنها است.<ref>موسوعه رد شبهات، جلد 20، ص 44-45</ref>

==قرآن و قاعده لطف==
در فصل دوم کتاب به شبهات مرتبط به [[قاعده لطف]] که شیعیان برای اثبات امامت به آن استناد می‌کنند، پاسخ داده است. نویسنده در ادامه چهار شبهه را در ارتباط با [[قاعده لطف]] بیان می‌کند و به آن‌ها پاسخ می‌دهد:
====شبهه اول: فقدان دلیل قرآنی و روایی بر اثبات قاعده لطف====
'''پاسخ''': مفاد [[قاعده لطف]] با آیات [[قرآن]] هماهنگی و همخوانی دارد زیرا [[قاعده لطف]] درصدد اثبات ضرورت یک عمل از سوی خداوند است تا [[مکلف]] با آن به انجام تکلیفی که پیش از این برای او مقرر شده نزدیک تر شود و از عقوبت احتمالی دورتر شود. در این قسمت در همین راستا آیات [[قرآن]] و روایاتی نقل شده است.<ref>موسوعه رد شبهات، جلد 20، ص 65-74</ref>
====شبهه دوم: منت نهادن خداوند بر هدایت‌گریش دلیل بر واجب نبودن لطف او است.====
از دلایل مخالفان [[قاعده لطف]] این است که اگر هدایت انسان‌ها هرچند به صورت نشان دادن مسیر حق به آن‌ها بر خدا واجب است، خداوند نباید برای انجام این عمل واجب منتی بر بندگان بگذارد.<ref>موسوعه رد شبهات، جلد 20، ص 75</ref>

'''پاسخ''': بدون شک از [[صفات کمال خداوند|صفات کمال خداوندی]] صفت [[منان]] است که در [[حدیث|احادیث]] و [[دعا|ادعیه]] مختلف به آن اشاره شده است. حقیقت منت درباره خداوند این است که خدا موجودی نعمت دهنده است که درصدد تذکر و گوشزد نعمتی است که به نعمت گیرنده و انسان می دهد تا او بدین وسیله بر این نعمت شکرگذاری کند.<ref>موسوعه رد شبهات، جلد 20، ص76-77</ref>

====شبهه سوم: تعارض برخی آیات با قاعده لطف====
برخی مخالفان [[قاعده لطف]] مدعی‌اند که ظاهر برخی آیات [[قرآن]] با [[قاعده لطف]] منافات دارد.<ref>موسوعه رد شبهات، جلد 20، 78</ref>

'''پاسخ:''' نویسنده در پاسخ به این شبهه به آیات 17 [[سوره حجرات]]، 12 و 13 [[سوره سجده]]، 93 [[سوره نحل]]، 46 [[سوره توبه]]  می‌پردازد و هریک از آیات را با قواعد لغت‌شناسی و مرجع ضمیر مورد ارزیابی می‌دهد<ref>موسوعه رد شبهات، جلد 20، ص78-83</ref> و [[قاعده لطف]] را جدا از [[اختیار]] انسان نمی‌داند.<ref>موسوعه رد شبهات، جلد 20، ص 87-84</ref>

====شبهه چهارم: تعارض برخی روایات با قاعده لطف====
برخی مخالفان با طرح روایات مورد قبول [[شیعه]] ادعا می‌کنند خداوند [[عبد]] را به انجام عمل نزدیک نمی‌کند، بلکه به شکل [[الجا]] و خارج از حدود [[اختیار]] او را در مسیر هدایت قرار می‌دهد و این خلاف [[قاعده لطف]] است.<ref>موسوعه رد شبهات، جلد 20، 87</ref>

'''پاسخ:''' خداوند براساس [[علم ذاتی]] از سرنوشت هر انسانی آگاه است لکن به او اختیار می‌دهد تا راه هدایت را بپیماید و اگر از این مسیر تخطی کرد راه هدایت را بر او می‌بندد و اگر راه را درست پیمود او را به سوی خیرات و ایمان رهنمون می‌شود.<ref>موسوعه رد شبهات، جلد 20، ص 88</ref>

==آیا قرآن از نظر شیعه سند متصل دارد؟==
در فصل سوم به این شبهه پاسخ داده شده که چون [[شیعه|شیعیان]] به عدالت [[صحابه]] اعتقاد ندارند، و صحت سند روایت با عدالت راویان تامین می‌شود، از نظر [[شیعه]] سند [[قرآن]] صحیح نخواهد بود. 

نویسنده در پاسخ به این شبهه ضمن این که  به بررسی صحت و سقم قرائت‌ها تأکید دارد. به [[قرائت حفص]] از [[عاصم]] اشاره دارد و آن را علی رغم [[شیعه]] نبودن و سلسله مشخص روایت قرائت صحیح می‌داند.<ref>موسوعه رد شبهات، جلد 20، ص115-116</ref>

==آیا «تبیان کل شیء بودن قرآن» با حق تشریع امامان سازگار است؟==
فصل چهارم از کتاب به شبهه‌هایی اختصاص دارد که درباره حق تشریع امامان مطرح شده است:

'''شبهه اول''' ناسازگاری حق تشریع امامان با باور به کامل بودن شریعت است.<ref>موسوعه رد شبهات، جلد 20، ص 142-143</ref>

'''شبهه دوم''' محدودیت زمانی حق تشریع امامان است به این معنا که سخنان [[امامان شیعه|امامان]]  تنها مسائل [[صدر اسلام]] را در بر می‌گیرد و نه مسائل روز را.<ref>موسوعه رد شبهات، جلد 20، ص 145</ref>

'''شبهه سوم''' ناسازگاری حق تشریع امامان با پایان [[وحی]] است.<ref>موسوعه رد شبهات، جلد 20، ص 147-148</ref>

نویسنده در این بخش از کتاب با تاکید بر اینکه شریعت به طور کامل به [[پیامبراسلام|پیامبر(ص)]] نازل شده<ref>موسوعه رد شبهات، جلد 20، ص 143-144</ref> و تنها از طریق او و نه از طریق [[وحی]] مستقل به [[امامان شیعه|امامان]] منتقل شده است<ref>موسوعه رد شبهات، جلد 20، ص 148-149</ref> به شبهه اول و سوم پاسخ داده و شبهه دوم را نیز با ارجاع به راهبرد اجتهاد و استنباط احکام از ادله معتبر عقلی و شرعی پاسخ داده است.<ref>موسوعه رد شبهات، جلد 20، ص 146-147</ref> 
==اطلاعات نشر==

این کتاب در پاییز 1400 توسط چاپ مشعر منتشر شده است.
==پانویس==
{{پانویس}}

[[رده:کتاب‌های پژوهشکده حج و زیارت در سال ۱۴۰۰ شمسی]]