در حال ویرایش موسوعه رد شبهات جلد بیستم (کتاب)

[[پرونده:موسوعه رد شبهات قرآن.png|File.png|270px|thumb|left|موسوعه رد شبهات، قرآن]]
{{جعبه اطلاعات کتاب
| عنوان           =موسوعه رد شبهات/قرآن
| عنوان اصلی      =
| تصویر           =
| اندازه تصویر    =
| توضیح_تصویر     =
| نویسنده         =محمدامین قوچانی غروی
| برگرداننده      =
| ویراستار        =
| به تصحیح        =
| تحقیق           =
| به کوشش         =
| تاریخ نگارش     =
| تصویرگر         =
| طراح جلد        =
| موضوع           =
| سبک             =
| زبان            =
| تعداد جلد       =
| صفحه            =156
| قطع             =
| ناشر            =مشعر
| وبسایت ناشر     =
| محل انتشارات    =تهران
| تاریخ نشر       =پاییز1400
| ترجمه به        =
| مجموعه          =
| شابک            =
|رده‌بندی کنگره    =
|رده‌بندی دیویی    =
|سایر مشخصات      =
}}

جلد بیستم از موسوعه رد شبهات است که به شبهات [[وهابیت|وهابیان]] علیه عقاید [[شیعه|شیعیان]] می‌پردازد. این جلد از کتاب به شبهات مطرح شده با موضوع [[قرآن]] پاسخ داده است. این کتاب در چهار بخش [[باطن گرایی]] [[شیعه]] در تفسیر [[قرآن]]، قرآن و [[قاعده لطف]]، پیوند دوسویه میان اعتبار سندی [[قرآن]] و عدالت [[صحابه]] در مکتب [[تشیع]]، مفهوم‌شناسی«تبیان کل شیءبودن قرآن» و پیوند آن با نسخ‌پذیری [[قرآن]] توسط گفتار [[اهل بیت]] توسط محمدامین قوجانی غروی نگاشته شده است.

==باطن گرایی شیعه در تفسیر قرآن==
این بخش از کتاب به شبهه ضابطه‌مند نبودن شیعه در تاویل قرآن پاسخ داده است.

نویسنده ابتدا به تعریف دو مفهوم دو مفهوم [[باطن]] و [[تأویل]] پرداخته است<ref>موسوعه رد شبهات/قرآن، ص10-11</ref>معنای باطنی آن است که تدبر و تأمل در [[قرآن]] غیر از آن که انتقال ذهن از مفهوم ظاهری و نخستین واژگان به مفهوم باطنی را به دنبال دارد سبب پیدایش نوعی از فهم و بینش با ابعاد گسترده و مراتب بلند پایه نیز می‌شود.<ref>موسوعه رد شبهات/قرآن، ص 14-18</ref>

نویسنده نتیجه می‌گیرد که فقط خداوند و راسخان در علم یعنی [[پیامبراسلام|پیامبر]] و [[اهل بیت]] دانش [[تأویل]] و بیان مصادیق را دارند.<ref>موسوعه رد شبهات/ قرآن، ص20</ref> او در ادامه به [[باطن گرایی]] مذموم گروه‌های [[صوفیه]] و [[باطنیه]] می‌پردازد و افراط گرایی آنان در تفسیر آیات [[قرآن]] بدون درنظر گرفتن معانی آیات را سبب انتقادها به [[تشیع]] می‌داند.<ref>موسوعه رد شبهات/ قرآن، ص21-22</ref>

===رویارویی ابن تیمیه با باطن گرایی===

نویسنده این کتاب باوجود این که [[ابن تیمیه]] را از ناقدان اصلی رویکرد [[تأویل گرایی]] و [[باطن گرایی]] می‌داند اما او را بیش از این که منتقد [[شیعه اثنی اشعری]] بداند منتقد فرقه [[صوفیه]] و [[اسماعیلیه]] [[قرامطی]] می‌داند که صفات الهی را به معنای سلبی برگردانده و از ظاهر کلمات روی گردان شده بودند.<ref>موسوعه رد شبهات/ قرآن، ص 32</ref>

===شبهه: ضابطه مند نبودن مکتب شیعه در تأویل گرایی و باطن گرایی===

در این بخش نویسنده دیدگاه چندتن را دراین باره بیان می‌کند. این نویسندگان از جمله ناصر القفاری و محمد الذهبی، شیعه اثنی عشری را در ردیف صوفیه معتقد به باطن قرآن دانسته‌اند.<ref>موسوعه رد شبهات/قرآن، ص 43</ref> برخی از مستشرقان مانند هانری کربن نیز عقاید شیعه را مبتنی بر  [[تأویل]] [[باطن گرایی|باطن]]<ref>موسوعه رد شبهات/قرآن، ص43</ref> می‌دانند. 

===پاسخ: شیعه اثنی‌اشعری باطنی نیست===

نویسنده در مقام پاسخگویی بر آن است که منتقدان همه فرق [[شیعه]] را یکسان فرض می‌کند حال آن که [[شیعه اثنی اشعری]] خود دیدگاه فرقه [[باطنیه]] را نقد می‌کند و معتقد است معنای دریافت شده از آیات [[قرآن]] نباید متناقض از معنای واژگانی آن باشد، بدین معنا که در دیگاه [[شیعه اثنی اشعری]] معانی باطنی در عرض معانی ظاهری آیات نیست بلکه در طول آنها است.<ref>موسوعه رد شبهات/قرآن، ص 44-45</ref>

==قرآن و قاعده لطف==
این بخش از کتاب به شبهات مرتبط به [[قاعده لطف]] که شیعیان برای اثبات امامت به آن استناد می‌کنند، پاسخ داده است. نویسنده در ادامه چهار شبهه را در ارتباط با [[قاعده لطف]] بیان می‌کند و به آن‌ها پاسخ می‌دهد:
====شبهه اول: فقدان دلیل قرآنی و روایی بر اثبات قاعده لطف====
یکی از شبهاتی که ممکن است مطرح شود این است که آیا برای پذیرش مفاد این قاعده، دلیل قرآنی یا روایی وجود دارد؟ 

'''پاسخ''': مفاد [[قاعده لطف]] با آیات [[قرآن]] هماهنگی و همخوانی دارد زیرا [[قاعده لطف]] درصدد اثبات ضرورت یک عمل از سوی خداوند است تا [[مکلف]] با آن به انجام تکلیفی که پیش از این برای او مقرر شده نزدیک تر شود و از عقوبت احتمالی دورتر شود. در این قسمت در همین راستا آیات [[قرآن]] و روایاتی نقل شده است.<ref>موسوعه رد شبهات/قرآن، ص 65-74</ref>
====شبهه دوم: منت نهادن خداوند بر هدایت‌گریش دلیل بر واجب نبودن لطف او است.====
از دلایل مخالفان [[قاعده لطف]] این است که اگر هدایت انسان‌ها هرچند به صورت نشان دادن مسیر حق به آن‌ها بر خدا واجب است، خداوند نباید برای انجام این عمل واجب منتی بر بندگان بگذارد.<ref>موسوعه رد شبهات/قرآن، ص 75</ref>

پاسخ: بدون شک از [[صفات کمال خداوند|صفات کمال خداوندی]] صفت [[منان]] است که در [[حدیث|احادیث]] و [[دعا|ادعیه]] مختلف به آن اشاره شده است. حقیقت منت درباره خداوند این است که خدا موجودی نعمت دهنده است که درصدد تذکر و گوشزد نعمتی است که به نعمت گیرنده و انسان می دهد تا او بدین وسیله بر این نعمت شکرگذاری کند.<ref>موسوعه رد شبهات/قرآن، ص76-77</ref>

====شبهه سوم: تعارض برخی آیات با قاعده لطف====
برخی مخالفان [[قاعده لطف]] مدعی‌اند که ظاهر برخی آیات [[قرآن]] با [[قاعده لطف]] منافات دارد.<ref>موسوعه رد شبهات/قرآن، 78</ref>

'''پاسخ:''' نویسنده در پاسخ به این شبهه به آیات 17 [[سوره حجرات]]، 12 و 13 [[سوره سجده]]، 93 [[سوره نحل]]، 46 [[سوره توبه]]  می‌پردازد و هریک از آیات را با قواعد لغت‌شناسی و مرجع ضمیر مورد ارزیابی می‌دهد<ref>موسوعه رد شبهات/قرآن، ص78-83</ref> و [[قاعده لطف]] را جدا از [[اختیار]] انسان نمی‌داند.<ref>موسوعه رد شبهات/قرآن، ص 8-84</ref>

====شبهه چهارم: تعارض برخی روایات با قاعده لطف====
برخی مخالفان با طرح روایات مورد قبول [[شیعه]] ادعا می‌کنند خداوند [[عبد]] را به انجام عمل نزدیک نمی‌کند، بلکه به شکل [[الجا]] و خارج از حدود [[اختیار]] او را در مسیر هدایت قرار می‌دهد و این خلاف [[قاعده لطف]] است.<ref>موسوعه رد شبهات/قرآن، 87</ref>

'''پاسخ:''' خداوند براساس [[علم ذاتی]] از سرنوشت هر انسانی آگاه است لکن به او اختیار می‌دهد تا راه هدایت را بپیماید و اگر از این مسیر تخطی کرد راه هدایت را بر او می‌بندد و اگر راه را درست پیمود او را به سوی خیرات و ایمان رهنمون می‌شود.<ref>موسوعه رد شبهات/قرآن، ص 88</ref>

==پیوند دوسویه میان اعتبار سندی قرآن و عدالت صحابه در مکتب تشیع==
ابتدا به تعریف مفاهیم [[عدالت]] و [[صحابه پیامبر|صحابه]] می‌پردازد<ref>موسوعه رد شبهات/قرآن، ص 97-98</ref> و [[صحابه پیامبر]] را برساس آیات [[قرآن]] به سه دسته تقسیم می‌کند

* افرادی که [[ایمان]] راسخ داشتند و در میدان عمل به [[احکام اسلام]] و اخلاص در یاری [[پیامبراسلام|پیامبر]] پیشتاز بودند
* فرادی که [[ایمان]] راسخ نداشتند، از میدان جنگ فرار کرده و از دستورات [[پیامبراسلام|پیامبر]] تمرد می‌کردند
* گروهی که [[منافق]] بودند و [[سوره منافقون]] درباره آنان نازل شد<ref>موسوعه رد شبهات/قرآن، ص 109-110</ref>

و بر این اساس ادعای مخالفان در عدم مقبولیت روایات [[صحابه پیامبر|صحابه]] در نزد [[شیعه|شیعیان]] را بیان می‌کند:
===شبهه: فقدان سند متصل و معتبر برای قرآن براساس دیدگاه شیعه===
[[قرآن]] کریم مهمترین منبع دریافت [[معارف الهی]] است که [[پیامبراسلام|پیامبر]] به پیروی از آن توصیه کرده است. ولی [[شیعه]] به دلیل مبنای سختگیرانه ای که درباره پذیرش [[عدالت]] [[صحابه پیامبر|صحابه]] در [[صدر اسلام]] دارد نمی‌تواند برای [[قرآن|قرآنی]] که امروز میان مسلمانان موجود است، سند متصلی به [[صحابه پیامبر|صحابه]] بیان کند.<ref>موسوعه رد شبهات/قرآن، ص 114</ref>

'''پاسخ:'''

براساس دیدگاه [[شیعه]] اعتبارسنجی و حجیت متن [[قرآن]] لازم و ضروری است. نویسنده با توجه به این دیدگاه، قرائت‌های مختلف از [[قرآن]] را با نقل متواتر [[قرآن]] در یک راستا ندانسته و به  بررسی صحت و سقم قرائت‌ها تأکید دارد. به [[قرائت حفص]] از [[عاصم]] اشاره دارد و آن را علی رغم [[شیعه]] نبودن و سلسله مشخص روایت قرائت صحیح می‌داند.<ref>موسوعه رد شبهات/قرآن، ص115-116</ref>

همچنین به 5 تن از [[صحابه پیامبر|صحابه]] که از نظر دانشمندان اسلامی سرسلسله نقل قرائت [[قرآن]] هستند اشاره می‌کند:

* [[علی بن ابی طالب]]
* [[عبدالله بن مسعود]]
* [[ابی بن کعب]]
* [[ابوالدرداء عویمر بن زید الخزرجی]]
* [[زید بن ثابت]]<ref>موسوعه رد شبهات/قرآن، ص116-117</ref>

==مفهوم‌شناسی«تبیان کل شیء بودن قرآن» و پیوند آن با نسخ‌پذیری قرآن توسط گفتار اهل بیت==
در این بخش ضمن تعریف مفاهیم [[تبیان]] و [[نسخ]] <ref>موسوعه رد شبهات/قرآن، 125-135</ref>سه شبهه را مطرح می‌کند:
===شبهه اول: ناسازگاری«حق تشریع» جانشین پیامبر با کامل بودن شریعت===
براساس دیدگاه [[شیعه]] [[جانشین پیامبر]] باداشتن [[حق تشریع]] می‌تواند جزییات جدیدی برای [[احکام شریعت]] بیان کند، حال آن که این مسأله براساس آیات و روایات و اجماع نظر مسلمانان صحیح نیست.<ref>موسوعه رد شبهات/قرآن، ص 142-143</ref>

'''پاسخ:'''

[[پیامبراسلام|پیامبر]] آخرین نبی خدا بوده و تمامی [[شریعت اسلام|شریعت]] بدون کاستی بر او نازل شده است اما مردم از همه [[شریعت اسلام|شریعت]] بهره نبرده‌اند و با وفات [[پیامبراسلام|پیامبر]]  به جانشین معصومی که [[پیامبراسلام|پیامبر]] تعیین کرده، برای دریافت [[احکام اسلام|احکام]] رجوع می‌کنند<ref>موسوعه رد شبهات/قرآن، ص 143-144</ref>.

===شبهه دوم: محدودیت زمانی حق تشریع امامان شیعه===
تکامل و پویایی [[اسلام]] به عنوان دین جاویدان، حتی با پذیرش جایگاه [[تشریع]] برای [[امامان شیعه]] مورد خدشه است. سخنان [[امامان شیعه|امامان]] تنها مسائل [[صدر اسلام]] را در برمی گیرد و جوابگوی مسائل روز نیست.<ref>موسوعه رد شبهات/قرآن، ص 145</ref>

'''پاسخ''':

[[امامان شیعه]] ضمن پاسخگویی به مردم راهبرد [[اجتهاد]] و [[استباط]] از ادله معتبر عقلی و شرعی را به پیروان خود آموزش داند و این شیوه مختص [[زمان غیبت]] [[امامان شیعه|امام معصوم]] نبود و عالمان [[شیعه]] به بهره‌گیری از این شیوه در زمان حیات [[امامان شیعه|امامان معصوم]] نیزتوصیه می‌شدند.<ref>موسوعه رد شبهات/قرآن، ص 146-147</ref>

===شبهه سوم: ناسازگاری حق تشریع امامان شیعه با مسأله وحی===
خداوند در [[قرآن]] گواهی داده که همه سخنان [[پیامبراسلام|پیامبر]] براساس [[وحی]] است. حال اگر [[شیعه]] به حق [[تشریع]] برای [[امامان شیعه|امامان]] قائل باشد ضمن ناسازگاری با [[ختم نبوت]] با منابع [[شیعه|شیعی]] نیز همخوانی ندارد و [[امامان شیعه|امامان]] همواره [[وحی]] به خود را انکار کرده‌اند.<ref>موسوعه رد شبهات/قرآن، ص 147-148</ref>

'''پاسخ''':

مسأله [[ختم نبوت|خاتمیت نبوت]] از ضروریات [[اسلام]] است. [[پیامبراسلام|پیامبر]] هر آنچه به او [[وحی]] شده است تماما به [[جانشین پیامبر|جانشینی]] خود تعیین نموده منتقل کرده و این انتقال معارف دینی از [[امامان شیعه|امامی]] به [[امامان شیعه|امام]] دیگر منتقل شده و نیازی به [[وحی]] نبوده است.<ref>موسوعه رد شبهات/قرآن، ص 148-149</ref>



==اطلاعات نشر==

این کتاب در پاییز 1400 توسط چاپ مشعر منتشر شده است.



==پانویس==
{{پانویس}}