| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| | '''موسوعه رد شبهات جلد بیست و دوم؛ امام حسن و امام حسین (شبهات عصمت)'''، دلائل عصمت این امامان را عنوان کرده و به شبهاتی که درباره آن مطرح است پاسخ می‌دهد. |
| | |
| | این کتاب به نویسندگی حسن اکبری در چهار فصل تدوین شده است. |
| {{جعبه اطلاعات کتاب | | {{جعبه اطلاعات کتاب |
| | تصویر = موسوعه رد شبهات جلد 22.jpg|File.png|270px|thumb|left | | | تصویر = موسوعه رد شبهات جلد 22.jpg|File.png|270px|thumb|left |
| خط ۹: |
خط ۱۲: |
| | تاریخ نگارش = | | | تاریخ نگارش = |
| | ویراستار = | | | ویراستار = |
| | موضوع = پاسخ به شبهات درباره عصمت ائمه | | | موضوع = |
| | سبک = | | | سبک = |
| | زبان = فارسی | | | زبان = |
| | تعداد جلد = ۱ | | | تعداد جلد = |
| | صفحه = 193 | | | صفحه = 193 |
| | قطع = | | | قطع = |
| خط ۲۱: |
خط ۲۴: |
| | ترجمه به = | | | ترجمه به = |
| | شمارگان = | | | شمارگان = |
| | شابک = 9789645409805 | | | شابک = |
| | مجموعه = موسوعه رد شبهات جلد ۲۲ | | | مجموعه = |
| | نوع رسانه = | | | نوع رسانه = |
| | تصویرگر = | | | تصویرگر = |
| | نسخه الکترونیکی = | | | نسخه الکترونیکی = |
| | رده‌بندی کنگره = BP27/3 | | | رده‌بندی کنگره = |
| | رده‌بندی دیویی = 297/43 | | | رده‌بندی دیویی = |
| | سایر مشخصات = | | | سایر مشخصات = |
| }} | | }} |
| '''جلد بیست و یکم موسوعه رد شبهات،''' با عنوان فرعی '''امام حسن و امام حسین (شبهات عصمت)'''، تعدادی از شبهاتی را که درباره [[عصمت]] امام حسن(ع) و [[امام حسین (ع)|امام حسین(ع)]] مطرح شده است پاسخ می‌دهد.
| |
|
| |
| == محتوای کتاب ==
| |
| کتاب چهار فصل دارد. فصل اول و دوم کتاب به بررسی مفهوم عصمت و انواع عصمت امام در اندیشه شیعی پرداخته است. و شواهدی از قرآن و احادیثی از پیامبر در اثبات عصمت این دو امام طرح شده است.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 27- 71</ref> فصل سوم «نقد شبهات عصمت امام حسن(ع)» است و فصل چهارم «نقد شبهات عصمت امام حسین(ع)».
| |
|
| |
| ==نقد شبهات عصمت امام حسن(ع)==
| |
| در فصل سوم کتاب، به شبهاتی که در رد عصمت [[امام حسن]] در کتاب ''الامه و النص'' مطرح شده است پاسخ داده می‌شود.
| |
|
| |
| این شبهات به شرح زیر است:
| |
|
| |
| '''شیوه قتل ابن ملجم'''
| |
|
| |
| در حالی که [[امام علی]] وصیت کرده بودند یک ضربت بیشتر به قاتل نزنید، امام حسن، بعد از گردن زدن ابن ملجم جسدش را در اختیار افرادی قرار داد که آتش بزنند. نویسنده اساس این شبهه را بر اساس روایات نامعتبر دانسته<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 77-78</ref> و بنا بر بعضی از منابع این عمل را به [[عبدالله بن جعفر]] و نیز خشم برافروخته مردم در مجازات قاتل علی (ع) مربوط می‌داند.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 80-81</ref>
| |
|
| |
| '''گریه امام حسن بر خطاهای خود'''
| |
|
| |
|
| امام علی به امام حسن وصیت می‌کند که در خلوت بر گناهان خود گریه کن. گفته شده است که این توصیه به معنای عدم عصمت امام حسن است.
| | ==فصل اول: مفهوم شناسی و ضرورت موضوع== |
| | در این فصل نویسنده ابتدا معنای لغوی عصمت: منع، بازداشتن،...و سپس مفهوم آن را که متکلمان مسلمان براساس معنای لغوی عصمت، مصون بودن پیامبران و ائمه از گناه را بیان می‌کنند، مورد بررسی قرار می‌دهد. |
|
| |
|
| به نظر نویسنده این وصیت به صورت کلی بیان شده و امام حسن تنها مخاطب آن نیست.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 82</ref> از سوی دیگر در [[قرآن]] هم خداوند پیامبر را به دوری جستن از گناه توصیه می‌کند. از این رو طلب [[استغفار]] به معنای این نیست که قبلا گناهی مرتکب شده است و معنای استغفار برای معصوم چیزی مجزا از مفهوم استغفار برای سایر بندگان است.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 83</ref>
| | ==فصل دوم: بررسی عصمت در اندیشه اسلامی== |
|
| |
|
| '''عسل خوردن از سهم بیت‌المال'''
| | ==فصل سوم: نقد شبهات عصمت امام حسن(ع)== |
| | در این فصل نویسنده به شبهاتی که در کتاب الامه و النص مطرح شده است پاسخ می‌دهد. |
|
| |
|
| بنابر روایتی، یک بار امام حسن، بدون اجازه از سهم [[بیت‌المال]]، مقداری عسل خورد و امام علی(ع) به او فرمان داد که استغفار کند. نویسنده اصل این روایت را که تنها در [[مناقب ابن شهرآشوب]] آمده است مورد تردید می‌داند.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 86-87</ref>
| | 6 شبهه درباره عصمت امام حسن مطرح و پاسخ آنها داده می‌شود: |
|
| |
|
| '''مطلاق بودن امام حسن''' | | '''شبهه اول: نهی حضرت علی (ع)، از مثله کردن قاتل خویش''' |
|
| |
|
| گفته شده است که امام حسن زیاد ازدواج می‌کرد و زیاد طلاق می‌‌داد و این با ادعای عصمت آن حضرت سازگار نیست. نویسنده در این بخش روایاتی را که چنین رفتاری از امام را گزارش کرده‌اند بررسی کرده و سند روایات را ضعیف می‌داند. به اعتقاد نویسنده از آنجا که امام حسن فرد شناخته‌شده‌ای بود، بایستی ازدواج‌های وی در منابع تاریخی ثبت می‌شد اما تاریخ تنها از 12 و یا 18 زن نام می‌برد و 3 طلاق را ذکر می‌کند. از این رو روایاتی که اعدادی چون 70 یا 250 زن برای امام حسن را ذکر می‌کنند، بی‌اساس است.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 98-99</ref>
| | نویسنده اساس این شبهه را بر اساس روایات نامعتبر دانسته<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 77-78</ref> و بنا بر بعضی از منابع این عمل را به عبدالله بن جعفر و نیز خشم برافروخته مردم در مجازات قاتل علی (ع) مربوط می‌داند.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 80-81</ref> |
|
| |
|
| '''شک امام حسن در صدور حکم'''
| | همچنین توصیه امام علی در مورد قصاص قاتل خود، تأکید وی در برحذر داشتن کشتارهای خونین بعد قتل چنان‌که در میان اعراب رایج بود دانسته<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 76</ref> و عمل امام حسن را در اعدام و گردن زدن قاتل پدرش، حق شرعی وی دانسته و در واقع نویسنده توصیه امام علی را از باب استحباب دانسته و وجوب آن را لازم‌الاجرا نمی‌داند.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 78</ref> |
|
| |
|
| بنابر روایتی، امام حسن در بیان حکمی، درستی آن را از لطف خدا و امام علی و نادرستی احتمالی آن را به خود نسبت می‌دهد. نویسنده این رویکرد امام حسن را تواضع نسبت به امام علی می‌داند. نویسنده همچنین بر آن است که امام معصوم چونان سایر بندگان، ممکن الخطا است، اما عدم وقوع خطا و گناه از سوی وی از عنایت و لطف خداوند است.
| | بدین ترتیب نویسنده معتقد است، عمل قصاص که با گردن زدن ابن ملجم اتفاق افتاده، و نه مثله کردن وسوزاندن وی، که اساس آن محل تردید است، دلیلی برای نداشتن عصمت امام حسن نمی‌تواند باشد. |
|
| |
|
| '''بیعت یا صلح با معاویه''' | | '''شبهه دوم: گریه بر خطاهای خود''' |
|
| |
|
| آیا بیعت امام حسن با [[معاویه بن ابی سفیان|معاویه]] که بیعت با طاغوت و گناه است، نشانه‌ای بر رد عصمت آن حضرت نیست؟
| | در این قسمت به وصیت امام علی به امام حسن مبنی براین‌که «بر گناهان خود گریه کن»، اشاره شده است. |
|
| |
|
| نویسنده در ابتدا به تفاوت دو مفهوم بیعت و صلح بر اساس آثار [[شیخ صدوق]] و [[مرتضی انصاری|شیخ مرتضی]] پرداخته است.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 113-120</ref> سپس عنوان می‌کند امام با معاویه صلح کرد و نه بیعت، چنان‌که بیعت با شرط گذاشتن همراه نیست و امام حسن به هنگام صلح، شروطی را تعیین نمود.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 130</ref>
| | شبهه‌ای که مطرح شده این است که اگر امام علی به امام حسن می‌گوید از گناهان خود استغفار کند و در خلوت خود بگرید، دلیل بر عدم عصمت امام حسن خواهدبود. |
|
| |
|
| ==نقد شبهات عصمت امام حسین(ع)==
| | نویسنده در پاسخ خود این مطلب را عنوان می‌کند که وصیت به صورت کلی بیان شده و تمام حاضران در جمع که سایر فرزندان امام علی نیز بودند را شامل می‌شده است و به این معنا نبوده که امام حسن مخاطب خاص این سخنان باشد.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 82</ref> |
| در این فصل، 5 شبهه درباره عصمت [[امام حسین (ع)|امام حسین]] مطرح و به آنها پاسخ داده می‌شود:
| |
|
| |
|
| '''نهی از مبارزه‌طلبی امام حسین'''
| | مسأله دیگری که نویسنده به آن پرداخته، بیان آیاتی از قرآن است که در آنها خداوند پیامبر را در دوری جستن از گناه هشدار می‌دهد و برحذر می‌دارد. بر همین اساس نویسنده این نتیجه را بیان می‌کند که طلب استغفار و گریه همیشه مستلزم ارتکاب گناه نیست و معنای استغفار برای معصوم چیزی مجزا از مفهوم استغفار برای سایر بندگان است. |
|
| |
|
| این قسمت به یکی از جنگ‌های دوران امام علی اشاره دارد که در آن امام حسین، حریف را به مبارزه طلبید و امام علی، امام حسین را از این کار برحذر داشت. نویسنده اولا در اصالت روایت تردید می‌کند و سپس احکام شرعی که در پس این واقعه از سوی فقهای [[شیعه]] اعلام شده را مورد بررسی قرارداده، برخی علما، مبارزه طلبی بدون اذن امام را جایز ندانسته و برخی آن را مکروه دانسته‌اند، و هیچ یک از این دو گناه محسوب نمی‌شود.
| | همان‌طور که مسلمانان عصمت پیامبر را با آیات مذکور قبول دارند، این توصیه‌های اخلاقی برای امام حسن نیز نمی‌تواند مانع از عصمت وی باشد.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 83</ref> |
|
| |
|
| '''تقابل و اختلاف امام حسین با امام حسن''' | | '''شبهه سوم: طلب مغفرت امیرالمؤمنین برای امام حسن''' |
|
| |
|
| نویسنده در پاسخ به این شبهه، روایاتی از این دست را محل تردید دانسته و سندیت آنها را تأیید نمی‌کند. همچنین مواردی که امام حسین در مقام اطاعت از امام خود یعنی امام حسن بوده را یادآور می‌شود.
| | این قسمت به عسل خوردن امام حسن از سهم بیت‌المال، بدون اجازه، اشاره دارد که امام علی(ع)، امام حسن گفت بخاطر این عمل استغفار کن. |
|
| |
|
| '''سرزنش امام حسین توسط امام حسن'''
| | نویسنده اصل این روایت را محل تردید می‌داند چراکه تنها در مناقب ابن شهرآشوب آمده است و به این نکته اشاره می‌کند که چرا امام علی(ع) که مظهر عدالت بود امام حسن را به‌واسطه این کار تنبیه نکرد. بنابراین نویسنده روایت را از اساس صحیح نمی‌داند.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 86-87</ref> |
|
| |
|
| این بخش، به نامه‌ای از امام حسن به امام حسین اشاره دارد که امام حسن، برادر خود را بخاطر بخشش به شعرا مورد سرزنش قرار داده و امام حسین نیز در جواب صرف دارایی برای حفظ آبرو را دلیل این عمل عنوان می‌کند. نویسنده ذکر این روایت را تنها در [[کشف الغمه]] دانسته و آن را روایتی معتبر نمی‌داند. همچنین اشاره می‌کند متن نامه در جایی نیامده و راوی برداشت خود را ذکر کرده است. به نظر نویسنده حتی در صورت صحت نامه نیز، نامه امام حسن، نه به قصد سرزنش بلکه فراهم کردن بستری برای عنوان شدن قصد امام حسین از این کار بوده است.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 160</ref>
| | '''شبهه چهارم: مطلاق بودن امام حسن''' |
|
| |
|
| '''عمل نکردن به وصیت امام حسن'''
| | این بخش به شبهه‌ای که در مورد تعدد زوجات و طلاق‌های امام حسن مطرح است، پرداخته‌است. |
|
| |
|
| شبهه‌ای طرح شده با این مضمون که امام حسن به برادرش وصیت کرده بود که برای خاکسپاری وی نزاع و خونریزی اتفاق نیفتد اما امام حسین(ع) با کسانی که او را از دفن امام حسن در جوار پیامبر منع کردند،درگیر شد. نویسنده با ذکر روایات مختلف از کیفیت تشییع امام حسن، روی دادن جنگ و نزاع از سوی امام حسین را رد می‌کند و یادآور می‌شود [[مروان بن حکم|مروان]] و [[عایشه]] از دفن امام حسن در کنار پیامبر ممانعت به‌عمل آوردند و امام حسین بدون درگیری امام حسن را طبق وصیتش در بقیع به خاک سپرد.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 161-170</ref>
| | نویسنده در پاسخ این شبهه این نکته را یادآور می‌شود که امام حسن فرد شناخته‌شده‌ای بود و بایستی ازدواج‌های وی در منابع ثبت می‌شد اما تاریخ تنها از 12 و یا 18 زن نام می‌برد و 3 طلاق را ذکرمی‌کند. از این رو سند روایاتی که اعداد چون 70 یا 250 زن برای امام حسن را بی‌اساس می‌داند.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 98-99</ref> و به حدیث پیامبر که امام حسن را سرور جوانان بهشت خطاب قرارداده بود استناد می‌کند و صفت مطلاق را بودن را برای کسی بعید می‌داند.<ref>موسوعه رد شبهات(22)، ص 96-98</ref> |
|
| |
|
| '''درخواست بیعت با یزید''' | | '''شبهه پنجم: شک امام حسن در صدور حکم''' |
|
| |
|
| بنابر یک روایت، امام حسین(ع) در آخرین لحظات پیشنهاد داد که با یزید که فاسق بود صلح و سازش کند. نویسنده، در پاسخ به این شبهه، با بررسی روایات تاریخی، عدم بیعت امام حسین با یزید را امری روشن می‌داند و به روایاتی از دشمنان امام حسین نیز استناد می‌کند که امام هرگز قصد بیعت با یزید را نداشته است.
| | '''شبهه ششم: بیعت یا صلح با معاویه''' |
|
| |
|
| ==اطلاعات ناشر== | | ==فصل چهارم: نقد شبهات عصمت امام حسین(ع)== |
| این کتاب در 193 صفحه و توسط پژوهشکده حج و زیارت در بهار 1401 به‌وسیله نشر مشعر به چاپ رسیده است.
| |
|
| |
|
| ==پانویس== | | ==پانویس== |
| {{پانویس}} | | {{پانویس}} |
|
| |
| [[رده:کتاب‌های پژوهشکده حج و زیارت در سال ۱۴۰۱]]
| |
