در حال ویرایش نگاه کردن در آینه

| لینک = https://wikihaj.com/view/نگاه_کردن_در_آينه_(فتاوای_مراجع)

  | صفحه فتواهای مراجع = [[نگاه کردن در آينه (فتاوای مراجع)]]

  | جستارهای وابسته =  

'''نگاه کردن در آینه''' یکی از [[محرمات احرام]] است و حج‌گزار در حال [[احرام]] باید از آن پرهیز کند. ممنوعیت نگاه کردن به آینه از ممنوعیت [[زینت]] در حج بر می‌آید. از این رو در حال احرام نگاه کردن به آینه به قصد زینت حرام است. برخی فقها احتیاط را در ترک نگاه کردن به آینه حتی بدون قصد زینت می‌دانند. نگاه کردن به آینه کفاره ندارد.  

گفته‌اند: فلسفه نگاه نکردن در آینه، کنار گذاشتن هر ابزاری است که حج‌گزار را به خود مشغول و از یاد خدا غافل کند. از همین رو است که فقهای شیعه برآنند که اگر فرد [[مُحرم]] به آینه نگاه کرد، مستحب است «لبیک» بگوید تا غفلت از یاد خدا را جبران کند.  

== فلسفه حرمت نگاه در آینه ==

گفته شده حرمت نگاه در آینه، کنایه‌ای است از خود را ندیدن، به ظاهر و شکل خود مشغول نشدن و کنار گذاشتن هر آنچه سبب غفلت و دوری [[احرام|احرام‌گزار]] از یاد خدا می‌شود.<ref>پیش درآمدی بر فرهنگ نامه اسرار و معارف حج، ص۱۷۲.</ref> به همین سبب، فقهای شیعه مستحب دانسته‌اند در این حالت، محرم «لبیک» بگوید<ref>مناسک حج، ص۲۰۷، مسئله ۳۶۶.</ref> تا جبران غفلت از خداوند شود و با گفتن این ذکر، توجه خود را معطوف به خداوند سازد.<ref>پیش درآمدی بر فرهنگ نامه اسرار و معارف حج، ص۱۷۲.</ref>

== نگاه در آینه به قصد زینت ==

نگاه کردن در آینه اگر برای زینت باشد، [[حرام]] است<ref> نکت النهایۀ، ج 1، ص 477؛ کتاب الحج (للمحقق الداماد)، ص 2، ص 407؛ مناسک الحج (للخوئی)، ص 108؛ احکام و مناسک حج (منتظری)، ص 113.</ref> و در این حکم فرقی بین مرد و زن نیست.<ref> تحریر الاحکام، ج 2، ص 31؛ تحریر الوسیلۀ، ج 1، ص 422؛ احکام و مناسک حج (منتظری)، ص 113.</ref> محقق حلی حکم به حرمت را اشهر<ref> شرایع الاسلام، ج 1، ص 225</ref> و علامه حلی آن را اقرب<ref> مختلف الشیعۀ، ج 4، ص 78.</ref> دانسته است. در مقابل گروهی مثل [[شیخ طوسی]] آن را مکروه دانسته‌اند،<ref> الخلاف، ج 2، ص 319؛ الجمل و العقود فی العبادات، ص 136؛</ref> گرچه در کتاب المبسوط<ref> المبسوط فی فقه الامامیۀ، ج 1، ص 321.</ref> و نهایه<ref> النهایۀ فی مجرد الفقه و الفتوی، ص 220</ref> حکم به حرمت داده است.

 

اگر نگاه کردن به آینه برای زینت نباشد، اشکالی ندارد،<ref> مناسک الحج (لصاحب الحدائق)، ص 11؛ مناسک الحج (للخوئی)، ص 108.</ref> گرچه برخی ترک آن را احتیاط واجب<ref> تحریر الوسیلۀ، ج 1، ص 422؛ احکام و مناسک حج (منتظری)، ص 113.</ref> و برخی ترک آن را اولی<ref> مناسک الحج (للخوئی)، ص 108.</ref> دانسته‌اند؛ البته گروهی از فقها حرمت نگاه کردن به آینه را مقید به زینت نکرده اند.<ref> الکافی فی الفقه، ص 203؛ انوار الفقاهۀ (کتاب الحج)، ص 118.</ref>

آن چیزی که در حقیقت حرمت دارد، [[زینت|تزیین]] است، نه صرف نگاه کردن در آینه؛ چنان‌که در صحیحه حریز از [[امام صادق (ع)]] به آن تصریح شده است.<ref> کافی، ج 4، ص 356؛ من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 347؛ تهذیب الاحکام، ج 5، ص 302؛ وسائل الشیعۀ، ج 12، ص 472، ابواب تروک الاحرام، باب 34، ح 1.</ref> بنابراین نیاز به قصد شخص دارد.<ref> کتاب الحج (للمحقق الداماد)، ص 2، ص 407 و 453.</ref> به همین دلیل نگاه بی‌اختیار به آینه مشکلی ندارد و لذا اگر در اتاق شخص، آینه باشد و بی‌اختیار شخص به آن نگاه کند، اشکالی ندارد، لکن احتیاط در این است که اگر می‌تواند آینه را بردارد یا چیزی روی آن بیاندازد، این کار را انجام دهد.<ref> احکام و مناسک حج (منتظری)، ص 113.</ref>  

نگاه کردن به اشیاء صاف و صیقل داده شده که عکس انسان در آنها پیدا است؛ مثل آب شفاف، در صورتی که برای زینت نباشد، مانعی ندارد.<ref> تحریر الوسیلۀ، ج 1، ص 422؛ مناسک الحج (للخوئی)، ص 108 و 109؛ احکام و مناسک حج (منتظری)، ص 114.</ref>  

 

طبق نظر فقهایی که به حرمت نگاه در آینه بدون قصد زینت قائل‌اند، اگر کارهای دیگر مثل عکس گرفتن از شخص یا منظره‌ای، مستلزم نگاه کردن در آینه باشد، احتیاط واجب در ترک آن است.<ref> احکام و مناسک حج (منتظری)، ص 113.</ref>

حتی فقهایی که نگاه کردن در آینه را برای شخص مُحرم، حرام دانسته‌اند، [[کفاره|کفاره‌ای]] برای آن قائل نیستند،<ref> مسالک الافهام، ج 2، ص 256؛ تحریر الوسیلۀ، ج 1، ص 422؛ المعتمد فی شرح المناسک، ج 4، ص 151.</ref> گرچه طبق نظر برخی از فقها، احتیاط این است که یک گوسفند ذبح کند.<ref> مناسک الحج (للخوئی)، ص 108؛ احکام و مناسک حج (منتظری)، ص 114.</ref>  

اگر شخص برای زینت به آینه نگاه کند، مستحب است [[لبیک]] بگوید، تا به نوعی تجدید [[تلبیه]] شود.<ref> تحریر الوسیلۀ، ج 1، ص 422؛ مناسک الحج (للخوئی)، ص 108؛ احکام و مناسک حج (منتظری)، ص 114.</ref>

 

== منابع ==

{{پایان}}

 

== مقالات مرتبط ==