| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{مقاله فقهی
| | '''وقوف در مشعر''' یا '''وقوف در مزدلفه'''، |
| | صفحه =
| |
| | لینک = https://wikihaj.com/view/وقوف_در_مشعر_(فتاوای_مراجع)
| |
| | متن = وقوف در مشعر (فتاوای مراجع)}}
| |
| {{جعبه اطلاعات اعمال
| |
| | عنوان = وقوف در مشعر
| |
| | تصویر = وقوف در مشعر الحرام.jpeg
| |
| | توضیح تصویر =
| |
| | فیلم = فیلم احکام وقوف در مشعر.mp4
| |
| | توضیح فیلم = ببینید: آموزش وقوف در مشعر
| |
| | دسته = [[اعمال حج تمتع]]
| |
| | مربوط به آیین =
| |
| | مکان = [[مشعرالحرام]]
| |
| | زمان = شب دهم ذی الحجه
| |
| | عمل قبلی = [[وقوف در عرفات]]
| |
| | عمل بعدی = [[بیتوته در منا]]
| |
| | حکم = واجب
| |
| | کفاره =
| |
| | پیامد فقهی =
| |
| | ثواب =
| |
| | آداب وابسته =
| |
| | فلسفه و اسرار =
| |
| | منشاء و تاریخچه =
| |
| | مکان‌های وابسته = [[مشعر الحرام|مشعر یا مزدلفه]]
| |
| | اشیای وابسته =
| |
| | ذکرهای وابسته =
| |
| | دعاهای وابسته =
| |
| | مفاهیم فقهی وابسته =
| |
| | احکام فقهی وابسته =
| |
| | صفحه فتواهای مراجع = [[وقوف در مشعر (فتاوای مراجع)]]
| |
| | جستارهای وابسته = [[اعمال حج تمتع]]
| |
| }}
| |
| {{حج و عمره عمودی}}
| |
| '''وقوف در مشعر'''، به معنای ماندن در [[مشعر]] ([[مزدلفه]]) از اذان صبح روز دهم ذی‌الحجه ([[عید قربان]]) تا طلوع آفتاب و سومین عملِ واجبِ [[حج]] است. وقوفِ حداقلی در مشعر، [[ارکان حج|رکن حج]] شمرده شده است. این وقوف بین دو [[افاضه]] انجام می شود: [[افاضه از عرفات به مشعرالحرام]] و [[افاضه از مشعرالحرام به منا]]. | |
|
| |
|
| خواندن دعاهای خاص، ذکر الهی و گردآوری سنگ‌ریزه‌هایی که در [[منا]] باید به [[جمرات]] زده شود از مستحبات وقوف در مشعر است. در روایات، مشعر، آستانه درِ دوم [[حرم مکی]] دانسته شده، که حج‌گزار با نگه‌داشته شدن و پاک شدن در آن، اجازه [[زیارت]] کردن [[کعبه|خانه خدا]] می‌یابد.
| | == مفهوم‌شناسی == |
| | «وقوف» در لغت به معنای ایستادن و توقف کردن است و در اصطلاح [[حج]]، به ماندن در مکانی خاص گفته می‌شود. |
|
| |
|
| ==مفهوم‌شناسی==
| | «وقوف در مشعر»، به معنای «ماندن در [[مشعر]]» بوده و سومین عملِ واجبِ [[حج]] است. |
| «وقوف» در لغت به معنای ایستادن و توقف کردن است و در اصطلاح [[حج]]، به ماندن در مکانی خاص گفته می‌شود.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۵۷.</ref>
| |
|
| |
|
| ==احکام== | | == احکام == |
| وقوف در مشعر، به قصد وقوف و قربة الی الله، واجب است؛<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص۲۸۸؛ درسنامه مناسک حج، ص۶۲.</ref> ولی تمام آن، [[ارکان حج|رکن]] نیست. بلکه رکن، وقوفِ مقداری از بین‌الطلوعین است؛ اگرچه به اندازه یک دقیقه باشد.<ref>فرهنگ اصطلاحات حج و عمره، ص۲۷۶.</ref> | | وقوف در مشعر، واجب و رکنی از [[ارکان حج]] است.<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص۲۸۸.</ref> |
| | <br /> |
|
| |
|
| ===زمان=== | | === زمان === |
| بر پایه فقه [[شیعه]]، زمان وقوف در مشعر، از طلوع صبح روز دهم ذی‌الحجه (اذان صبح) تا طلوع آفتاب است؛<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص۲۸۸.</ref> البته به نظر مشهور فقیهان شیعه، شب عید قربان را نیز باید به نیت اطاعت الهی در آن‌جا بمانند و از اذان صبح نیت وقوف داشته باشند.<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص۲۸۸؛ نگاه کنید به: شیوه ای نو در بیان احکام حج و عمره، ص۱۶۲.</ref>
| | زمان وقوف در مشعرالحرام از اذان صبح تا طلوع آفتاب روز عيد قربان است. حجاج، پس از غروب از عرفات بيرون مى‌آيند و روانه مشعرالحرام مى‌شوند و شب عيد را در مشعر سپرى مى‌كنند و به فتواى بسيارى از فقها شب عيد را نيز بايد به نيت اطاعت الهى در آن‌جا بمانند و از اذان صبح نيت وقوف داشته باشند. |
|
| |
|
| هرچند زمان وقوف تا طلوع آفتاب است، ولی حاجیان می‌توانند کمی پیش از طلوع آفتاب از مشعر حرکت کنند. البته بنابر احتیاط، نباید پیش از طلوع از وادی [[محسر|مُحسّر]] (حد فاصله بین مشعر و [[منا]]) بگذرند.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۶۲.</ref>
| | [[ابوحنیفه]]، پایه‌گذار مذهب [[حنفیه]]، وقت وقوف در مشعر را از طلوع فجر تا طلوع خورشید دانسته است. به گفته [[مالک بن انس]]، رئیس مذهب مالکی، شافعیحاجی هر ساعتی از شب عید قربان و پیش از طلوع فجر را وقوف کند کافی است. شافعی، وقوف در هر لحظه‌ای پس از نیمه‌شب عید قربان را کافی می‌داند. |
| | |
| [[ابوحنیفه]]، پایه‌گذار مذهب [[حنفیه]]، وقت وقوف در مشعر را از طلوع فجر تا طلوع خورشید دانسته است. به گفته [[مالک بن انس]]، رئیس [[مذهب مالکی]]، حج‌گذار هر ساعتی از شب [[عید قربان]] و پیش از طلوع فجر را وقوف کند کافی است. [[امام شافعی]]، پیشوای [[مذهب شافعی]]، وقوف در هر لحظه‌ای پس از نیمه‌شب عید قربان را کافی دانسته است.<ref>قاموس الحج و العمره، ص۲۵۲.</ref> | |
| | |
| ===مکان===
| |
| [[پرونده:تابلوی شروع محدوده مزدلفه.jpg|بندانگشتی|یکی از تابلوهای بنفش‌رنگِ «بدایة مزدلفه»، که آغاز محدوده [[مزدلفه]] ([[مشعر]]) را مشخص می‌کند.|جایگزین=|250x250پیکسل]]
| |
| {{اصلی|مشعر}}
| |
| مکان وقوف، [[مشعر]] است؛ هر جای آن که باشد. محدوده مشعر با تابلوهایی به رنگ بنفش مشخص شده که سمت بیرونی آنها نوشته شده «بدایة مزدلفة» (آغاز [[مزدلفه]]) و سمت داخلی آنها «نهایة مزدلفة» (پایان مزدلفه). وقوف در خارج از این محدوده صحیح نیست.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۶۱.</ref>
| |
| | |
| ===اقسام===
| |
| | |
| *'''اختیاری''': از اذان صبح تا طلوع آفتاب روز [[عید قربان]].
| |
| *'''اضطراری شبانه''': بخشی از شب عید، پیش از اذان صبح، هر چند اندکی از آن.
| |
| *'''اضطراری روزانه''': بخشی از نیمه اول روز عید؛ یعنی از طلوع آفتاب تا ظهر، هر چند اندکی از آن.
| |
| | |
| وقوف اضطراری برای حج‌گزاری است که از وقوف اختیاری معذور باشد.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۶۱ و ۶۲.</ref>
| |
| | |
| ==مستحبات==
| |
| [[پرونده:وقوف در مشعر (قدیمی).jpg|بندانگشتی|تصویری قدیمی از وقوف حاجیان در [[مشعر]]. گفته شده این تصویر را کریستیان هورغرونْیی، مستشرق [[هلند|هلندی]] در سال ۱۸۸۴-۱۸۸۵م. گرفته است.<ref>[https://web.archive.org/save/https://www.wdl.org/ar/item/11707/ مزدلفة، مبیت الحجاج الواقع بین وادی منی وجبل عرفة]، المکتبة الرقمیة العالمیة، بایگانی شده از [https://www.wdl.org/ar/item/11707/ اصلی].
| |
| </ref>|جایگزین=|250x250پیکسل]]برخی از مستحبات وقوف در مشعر، چنین است:
| |
| | |
| {{ستون-شروع|2}}
| |
| | |
| *تأخیر نماز مغرب و عشا از عرفات و خواندن آن در مشعر؛
| |
| *خواندن نماز مغرب و عشا با یک [[اذان و اقامه|اذان]] و دو [[اذان و اقامه|اقامه]]؛
| |
| *مشعر را پیاده طی کردن؛ به‌ویژه برای کسی که سال اول حج او است؛
| |
| *حرکت به سوی [[منا]]، کمی پیش از طلوع آفتاب (تا وادی [[محسر|مُحسّر]])؛<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص۲۹۵ و ۲۹۶.</ref>
| |
| *عبادت و اطاعت الهی هر مقدار از شب که توانایی آن باشد؛
| |
| *ذکر الهی گفتن در بخشی از وقت، هرچند کم باشد؛ (برخی از فقیهان، ذکر گفتن در مشعر را بنابر احتیاط، لازم دانسته‌اند.)<ref name=":0">درسنامه مناسک حج، ص۶۳.</ref>
| |
| *گردآوریی سنگ‌ریزه‌هایی که در [[منا]] باید به [[جمرات]] بزنند؛<ref name=":0" />
| |
| *خواندن دعاهایی که وارد شده است.<ref name=":0" /> <ref group="یادداشت">مانند دعایِ «اَللَّهُمَّ هَذِهِ جَمْعٌ فَاجْمَعْ لِی فِیهَا جَوَامِعَ اَلْخَیْرِ کُلِّهِ اَللَّهُمَّ لاَ تُؤْیِسْنِی مِنَ اَلْخَیْرِ اَلَّذِی سَأَلْتُکَ أَنْ تَجْمَعَهُ لِی فِی قَلْبِی وَ عَرِّفْنِی مَا عَرَّفْتَ أَوْلِیَاءَکَ فِی مَنْزِلِی هَذَا وَ هَبْ لِی جَوَامِعَ اَلْخَیْرِ وَ اَلْیُسْرِ کُلِّهِ؛ خدایا نام این مکان [[جمع]] است، پس - به یُمن معنی آن - همگی جوامع خیر را در این سرزمین برای من جمع کن! خدایا من را از آن خیری که از تو می‌خواهم تا آن را در فضای قلبم گردآوری ناامید نکن و همگی جوامع خیر و آسانی در شئون زندگانی را به من ارزانی دار!»</ref><ref>[https://hadith.inoor.ir/fa/hadith/101083 من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۵۴۳؛] ترجمه من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۴۴۷.</ref>
| |
| | |
| {{پایان}}
| |
| | |
| ==فلسفه==
| |
| بر پایه روایتی، حاجی پس از تضرع و زاری در [[عرفات]]، اجازه ورود به [[حرم مکی]] را می‌گیرد و در آستانه درِ دوم (یعنی [[مشعر]] که در محدوده حرم مکی قرار دارد) نگه داشته می‌شود. پس از [[دعا]] و [[قربانی]] و رها کردن آلودگی‌ها، اجازه می‌یابد که با پاکی به [[زیارت]] بیاید.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/297/1/236 حج و عمره در قرآن و حدیث، ص۲۳۶]، به نقل از: تهذیب الأحکام، ج۵ ص۴۴٨، ح١۵۶۵ ، کنزالفوائد، ج٢ ص٨١، المناقب، ابن شهر آشوب، ج٢، ص٣٧٨ .</ref>
| |
|
| |
|
| | ==جستارهای وابسته== |
|
| |
|
| | *[[وقوف]] |
| | *[[وقوف در عرفات]] |
|
| |
|
| ==پانویس== | | ==پانویس== |
| خط ۱۰۰: |
خط ۳۶: |
|
| |
|
| }} | | }} |
| *'''ترجمه و متن کتاب من لا یحضره الفقیه'''، شیخ صدوق (ابن بابویه)، ترجمه محمدجواد غفاری، بی‌جا، نشر صدوق، ۱۳۶۷ش. | | * '''بدائع الصنائع (الفقه‌الحنبلی)'''، علاءالدین بن مسعود الکاشانی، المصادر الفقهیه، بیروت، ۱۴۲۲ق. |
| *'''جرعه‌ای از صهبای حج'''، عبدالله جوادی آملی، تهران، مشعر، ۳۸۶ش. | | * '''جرعه‌ای از صهبای حج'''، عبدالله جوادی آملی، تهران، مشعر، ۳۸۶ش. |
| *'''حج و عمره در قرآن و حدیث'''، محمد محمدی ری‌شهری، ترجمه جواد محدثی، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ۱۳۸۶ش. | | * '''حج و عمره در قرآن و حدیث'''، محمد محمدی ری‌شهری، ترجمه جواد محدثی، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ۱۳۸۶ش. |
| *'''شیوه ای نو در بیان احکام حج و عمره'''، محمدعلی فقیهی، تهران، مشعر، ۱۳۹۳ش. | | * '''درآمدی بر فقه مقارن'''، مصطفی جعفر پیشه فرد، تهران، بعثه مقام معظم رهبری، معاونت امور روحانیون، ۱۳۸۸ش. |
| *'''قاموس الحج و العمره من حجة النبی و عمره'''، احمد عبدالغفور عطار، بیروت، دارالعلم للملایین، ۱۳۹۹ق/۱۹۷۹م. | | * '''علل الشرائع'''، شیخ صدوق، قم، انتشارات مکتبة الداوری، بی‌تا. |
| *'''الکافی'''، ثقة الاسلام کلینی، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ۱۳۶۵ش. | | * '''فقه السنه'''، السّید سابق، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۹ق. |
| *[https://web.archive.org/save/https://www.wdl.org/ar/item/11707/ مزدلفة، مبیت الحجاج الواقع بین وادی منی وجبل عرفة]، المکتبة الرقمیة العالمیة، بایگانی شده از [https://www.wdl.org/ar/item/11707/ اصلی]، تاریخ بازدید مطلب: ۱۶ تیر ۱۳۹۹. | | * '''الکافی'''، ثقة الاسلام کلینی، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ۱۳۶۵ش. |
| *[https://hadith.inoor.ir/fa/hadithlist?pagenumber=1&pagesize=14&sortcolumn=default&sortdirection=desc&searchtype=and&book=1347&isgroup=0&isfulltext=0&iserab=1&pagesizegrouping=10000&isflexibleforstem=0&isflexibleforletter=1 '''من لا یحضره الفقیه''']، محمد بن علی بن‌بابویه، قم، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم. مؤسسة النشر الإسلامی، بی‌تا. | | * '''کتاب الخلاف فی الفقه'''، شیخ طوسی، تهران، ۱۳۷۷ش. |
| | * '''المحجّة البیضاء فی تهذیب الاحیاء'''، مولی محسن فیض کاشانی، بیروت: ۱۴۰۳، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. |
| | * '''المراقبات (اعمال السنة)'''، میرزا جواد ملکی تبریزی، ترجمهٔ میرزا حکیم خسروانی، تهران: بی‌تا، انتشارات فقیه. |
| | * '''مستدرک الوسائل'''، محدث نوری، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، ۱۴۰۸ق. |
| | * '''مصباح الشریعة ومفتاح الحقیقه'''، منسوب به امام ششم حضرت صادق علیه السلام ، تهران: ۱۳۶۰، انجمن اسلامی حکمت و فلسفهٔ ایران. |
| | * '''وسائل الشیعه الی تحصیل الشریعه'''، محمدبن الحسن الحرّ العاملی، تحقیق مؤسسة آل البیت، قم، مؤسسة آل البیت، ۱۴۰۹ق. |
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
| ==مقالات مرتبط==
| |
| *[[وقوف]]
| |
| *[[وقوف در عرفات]]
| |
| *[[افاضه از عرفات به مشعرالحرام]]
| |
| *[[افاضه از مشعرالحرام به منا]]
| |
| {{حج و عمره}} | | {{حج و عمره}} |
| [[ar:الوقوف في المشعر]]
| |
| [[en:Wuquf at al-Mash'ar]]
| |
|
| |
| [[رده:اعمال حج]]
| |
| [[رده:ارکان حج]]
| |
| [[رده:احکام مزدلفه]]
| |
| [[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
| |
