در حال ویرایش پوشاندن صورت
این ویرایش را میتوان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
}} | }} | ||
{{احکام احرام عمودی}} | {{احکام احرام عمودی}} | ||
'''پوشاندن صورت''' از [[محرمات احرام]] در همه مذاهب فقهی است | '''پوشاندن صورت''' از [[محرمات احرام]] در همه مذاهب فقهی است و از آن با عناوینی چون تغطیة الوجه، تخمیر الوجه و ستر الوجه تعبیر میشود. در باور برخی از فقیهان پوشاندن صورت از مسائل ویژه زنان احرامگزار است ولی برخی دیگر نیز به جواز پوشاندن صورت برای مرد احرامگزار باور دارند. مستند فقهی فقها در مسئله پوشاندن صورت، روایاتی مانند «احرام المراة فی وجهها» و احادیثی است که زنان احرامگزار را از پوشاندن صورت با نقاب نهی کردهاند. | ||
نهی از پوشش صورت در حال [[احرام]]، شامل هرگونه پوشش اعم از لباس و غیر لباس مانند پوشاندن صورت با گِل و بادبزن میشود. اما در اینکه آیا حرمت پوشاندن صورت به پوشاندن همه آن اختصاص دارد یا پوشاندن بخشی از صورت را هم در برمیگیرد، دیدگاهها متفاوت است. | نهی از پوشش صورت در حال [[احرام]]، شامل هرگونه پوشش اعم از لباس و غیر لباس مانند پوشاندن صورت با گِل و بادبزن یا فروبردن صورت در آب میشود. اما در اینکه آیا حرمت پوشاندن صورت به پوشاندن همه آن اختصاص دارد یا پوشاندن بخشی از صورت را هم در برمیگیرد، دیدگاهها متفاوت است. در فقه [[امامی]] و [[اهلسنت]]، پارهای موارد از حکم عام [[حرمت]] پوشاندن صورت بر احرامگزار استثنا شده و در این موارد، پوشاندن صورت جایز است. | ||
برخی از فقیهان امامی پوشاندن صورت را برای زن احرامگزار موجب [[کفاره]] نمیدانند ولی برخی دیگر از علمای متاخر آن را از باب احتیاط لازم شمردهاند. برخی از فقیهان متقدم مانند [[شیخ طوسی]] و شماری از فقیهان معاصر به وجوب کفاره باور دارند و آن را [[ذبح]] یک گوسفند دانستهاند. | |||
==حکم پوشاندن صورت و مستندات فقهی== | ==حکم پوشاندن صورت و مستندات فقهی== | ||
پوشاندن صورت یکی از [[محرمات احرام]] در منابع فقهی شمرده شده و از آن با عناوینی چون تغطیة الوجه،<ref>غنیة النزوع، ص159؛ بدائع الصنائع، ج2، ص185؛ الدروس، ج1، ص379.</ref> تخمیر الوجه<ref>الموطا، ج1، ص327؛ الام، ج7، ص255.</ref> و ستر الوجه<ref>المجموع، ج7، ص250؛ تذکرة الفقهاء، ج7، ص339؛ مجمع الفائده، ج6، ص351.</ref> تعبیر میشود. | پوشاندن صورت یکی از [[محرمات احرام]] در منابع فقهی شمرده شده و از آن با عناوینی چون تغطیة الوجه،<ref>غنیة النزوع، ص159؛ بدائع الصنائع، ج2، ص185؛ الدروس، ج1، ص379.</ref> تخمیر الوجه<ref>الموطا، ج1، ص327؛ الام، ج7، ص255.</ref> و ستر الوجه<ref>المجموع، ج7، ص250؛ تذکرة الفقهاء، ج7، ص339؛ مجمع الفائده، ج6، ص351.</ref> تعبیر میشود. | ||
از جمله پشتوانههای فقیهان برای این حکم، روایاتی مانند «احرام المراة فی وجهها»<ref>الکافی، ج4، ص346؛ سنن الدارقطنی، ج2، ص258؛ السنن الکبری، ج5، ص47.</ref> و احادیثی است که زنان احرامگزار را از پوشاندن صورت با نقاب نهی کردهاند.<ref>صحیح البخاری، ج2، ص215؛ سنن ابی داوود، ج1، ص410؛ الکافی، ج4، ص344-346.</ref> | از جمله پشتوانههای فقیهان برای این حکم، روایاتی مانند «احرام المراة فی وجهها»<ref>الکافی، ج4، ص346؛ سنن الدارقطنی، ج2، ص258؛ السنن الکبری، ج5، ص47.</ref> و احادیثی است که زنان احرامگزار را از پوشاندن صورت با نقاب نهی کردهاند.<ref>صحیح البخاری، ج2، ص215؛ سنن ابی داوود، ج1، ص410؛ الکافی، ج4، ص344-346.</ref> | ||
خط ۴۵: | خط ۴۶: | ||
بنابر نظر مشهور فقیهان امامی،<ref>تحریر الاحکام، ج2، ص32؛ کشف اللثام، ج5، ص395؛ الحدائق، ج15، ص496.</ref>پوشاندن صورت برای مرد احرامگزار جایز است. تنها [[ابن ابیعقیل عمانی|ابن ابیعقیل عمّانی]] به پشتوانه روایتی <ref>التهذیب، ج5، ص308.</ref> آن را ممنوع دانسته است.<ref>مختلف الشیعه، ج4، ص171؛ مدارک الاحکام، ج7، ص356.</ref> | بنابر نظر مشهور فقیهان امامی،<ref>تحریر الاحکام، ج2، ص32؛ کشف اللثام، ج5، ص395؛ الحدائق، ج15، ص496.</ref>پوشاندن صورت برای مرد احرامگزار جایز است. تنها [[ابن ابیعقیل عمانی|ابن ابیعقیل عمّانی]] به پشتوانه روایتی <ref>التهذیب، ج5، ص308.</ref> آن را ممنوع دانسته است.<ref>مختلف الشیعه، ج4، ص171؛ مدارک الاحکام، ج7، ص356.</ref> | ||
فقیهان شافعی<ref>الام، ج7، ص255؛ المجموع، ج7، ص268.</ref> و حنبلی<ref>المغنی، ج3، ص304.</ref> به جواز پوشاندن صورت برای مرد احرامگزار باور دارند؛ اما فقیهان مالکی<ref>رساله ابن ابی زید، ص382؛ الثمر الدانی، ص382.</ref> و حنفی<ref>المبسوط، سرخسی، ج4، ص7؛ بدائع الصنائع، ج2، ص185؛ البحر الرائق، ج2، ص568.</ref> پوشاندن صورت را برای مردان جایز ندانستهاند. | فقیهان شافعی<ref>الام، ج7، ص255؛ المجموع، ج7، ص268.</ref> و حنبلی<ref>المغنی، ج3، ص304.</ref> به جواز پوشاندن صورت برای مرد احرامگزار باور دارند؛ اما فقیهان مالکی<ref>رساله ابن ابی زید، ص382؛ الثمر الدانی، ص382.</ref> و حنفی<ref>المبسوط، سرخسی، ج4، ص7؛ بدائع الصنائع، ج2، ص185؛ البحر الرائق، ج2، ص568.</ref> پوشاندن صورت را برای مردان جایز ندانستهاند. | ||
فقیهان امامی<ref>الدروس، ج1، ص380؛ الروضة البهیه، ج2، ص243؛ جواهر الکلام، ج18، ص394.</ref> و شافعی<ref>المجموع، ج7، ص264؛ الاقناع، ج1، ص238؛ فتح الوهاب، ج1، ص261.</ref> و حنبلی<ref>المغنی، ج3، ص311.</ref> درباره خنثای مشکل (فردی که زن یا مرد بودن او حتی پس از آزمودن مشخص نشود) گفتهاند که وی یا باید به حکم زنان عمل کند یا مردان. یعنی میتواند در حال احرام، یا صورت یا سر خود را بپوشاند و در این صورت کفاره ندارد؛ ولی نمیتواند هم صورت و هم سر خود را بپوشاند و اگر چنین کند، باید کفاره دهد. فقیهان حنفی و مالکی حرمت پوشاندن صورت را هم شامل مردان و هم زنان دانستهاند و در نتیجه، خنثی را نیز مشمول آن شمردهاند.<ref>المدونة الکبری، ج1، ص362؛ نک: البحر الرائق، ج2، ص623؛ الفواکه الدوانی، ج2، ص825.</ref> | |||
==حکمت حرمت پوشش صورت== | ==حکمت حرمت پوشش صورت== | ||
خط ۶۰: | خط ۶۲: | ||
===پوشاندن صورت هنگام خواب=== | ===پوشاندن صورت هنگام خواب=== | ||
به باور مشهور فقیهان امامی، به پشتوانه برخی احادیث،<ref>الکافی، ج4، ص349.</ref> پوشاندن صورت هنگام خواب بر زن احرامگزار جایز است.<ref>جواهر الکلام، ج18، ص393؛ المعتمد، ج4، ص228؛ مناسک الحج، تبریزی، ص113.</ref> البته برخی فقیهان حکم [[حرمت]] را تعمیم داده و شامل این حالت نیز دانستهاند.<ref>دلیل الناسک، ص167؛ احکام و آداب حج، ص162.</ref>در باور برخی فقیهان اهلسنت نیز پوشاندن صورت هنگام خواب | به باور مشهور فقیهان امامی، به پشتوانه برخی احادیث،<ref>الکافی، ج4، ص349.</ref> پوشاندن صورت هنگام خواب بر زن احرامگزار جایز است.<ref>جواهر الکلام، ج18، ص393؛ المعتمد، ج4، ص228؛ مناسک الحج، تبریزی، ص113.</ref> البته برخی فقیهان حکم [[حرمت]] را تعمیم داده و شامل این حالت نیز دانستهاند.<ref>دلیل الناسک، ص167؛ احکام و آداب حج، ص162.</ref>در باور برخی فقیهان اهلسنت نیز پوشاندن صورت هنگام خواب برایاحرامگزار ممنوع نیست<ref>شرح عمدة الفقه، ج3، ص268.</ref> و فقیهان حنفی و مالکی خوابیدن بر صورت را برای احرامگزار جایز دانستهاند. <ref>مواهب الجلیل، ج4، ص213؛ حاشیة رد المحتار، ج2، ص537.</ref> | ||
===پوشاندن صورت با دست=== | ===پوشاندن صورت با دست=== | ||
خط ۷۹: | خط ۸۱: | ||
*برخی از فقیهان متقدم<ref>المبسوط، طوسی، ج1، ص320؛ الدروس، ج1، ص379.</ref> مانند [[شیخ طوسی]] و شماری از فقیهان معاصر<ref>استفتائات حج، ص122؛ مناسک زائر، ص82.</ref> به وجوب کفاره باور دارند و آن را [[ذبح]] یک گوسفند دانستهاند. | *برخی از فقیهان متقدم<ref>المبسوط، طوسی، ج1، ص320؛ الدروس، ج1، ص379.</ref> مانند [[شیخ طوسی]] و شماری از فقیهان معاصر<ref>استفتائات حج، ص122؛ مناسک زائر، ص82.</ref> به وجوب کفاره باور دارند و آن را [[ذبح]] یک گوسفند دانستهاند. | ||
*اندکی از فقیهان امامی برآنند که احرامگزاری که از روی اختیار صورت خود را بپوشاند، باید برای هر روز یک گوسفند ذبح نماید. اما احرامگزاری که به اینکار ناچار بوده، باید برای همه روزها یک گوسفند ذبح کند.<ref>الکافی فی الفقه، ص204؛ الحدائق، ج15، ص498؛ الدروس، ج1، ص379.</ref> این نظر را شماری از فقیهان بدون دلیل دانستهاند.<ref>الحدائق، ج15، ص498؛ المعتمد، ج4، ص232.</ref> | *اندکی از فقیهان امامی برآنند که احرامگزاری که از روی اختیار صورت خود را بپوشاند، باید برای هر روز یک گوسفند ذبح نماید. اما احرامگزاری که به اینکار ناچار بوده، باید برای همه روزها یک گوسفند ذبح کند.<ref>الکافی فی الفقه، ص204؛ الحدائق، ج15، ص498؛ الدروس، ج1، ص379.</ref> این نظر را شماری از فقیهان بدون دلیل دانستهاند.<ref>الحدائق، ج15، ص498؛ المعتمد، ج4، ص232.</ref> | ||
*[[ابن ابیعقیل]] و شیخ طوسی، در برخی آثار خود، به پشتوانه حدیث حلبی<ref>تهذیب الاحکام، ج5، ص308.</ref> که پوشاندن صورت را برای[[ | *[[ابن ابیعقیل]] و شیخ طوسی، در برخی آثار خود، به پشتوانه حدیث حلبی<ref>تهذیب الاحکام، ج5، ص308.</ref> که پوشاندن صورت را برای مرد [[محرم]] نیز ممنوع شمرده، به لزوم کفاره برای مرد در فرض پوشاندن صورت، باور دارند.<ref>الدروس، ج1، ص380؛ مدارک الاحکام، ج7، ص356.</ref> | ||
===دیدگاه اهل سنت=== | ===دیدگاه اهل سنت=== | ||
خط ۱۰۸: | خط ۱۱۰: | ||
*'''احکام و آداب حج''': محمد رضا گلپایگانی، قم، دار القرآن الکریم، 1413ق. | *'''احکام و آداب حج''': محمد رضا گلپایگانی، قم، دار القرآن الکریم، 1413ق. | ||
*'''الاستذکار''': ابن | *'''الاستذکار''': ابن عبدالبر (درگذشت 463ق.)، به کوشش سالم عطاء و محمد معوض، دار الکتب العلمیه، 2000م. | ||
*'''استفتائات حج (هزار مساله)''': صافی گلپایگانی، قم، انتشارات حضرت معصومه3، 1422ق. | *'''استفتائات حج (هزار مساله)''': صافی گلپایگانی، قم، انتشارات حضرت معصومه3، 1422ق. | ||
*'''اعانة الطالبین''': السید البکری | *'''اعانة الطالبین''': السید البکری الدمیاطی (درگذشت 1310ق.)، بیروت، دار الفکر، 1418ق. | ||
*'''الاقناع''': | *'''الاقناع''': الشربینی (درگذشت 977ق.)، بیروت، دار المعرفه. | ||
*'''الام''': | *'''الام''': الشافعی (م 204ق.)، بیروت، دار الفکر، 1403ق. | ||
*'''البحر الرائق''': ابونجیم | *'''البحر الرائق''': ابونجیم المصری (درگذشت 970ق.)، به کوشش زکریا عمیرات، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1418ق. | ||
*'''بدایة المجتهد''': ابن رشد | *'''بدایة المجتهد''': ابن رشد القرطبی (درگذشت 595ق.)، به کوشش العطار، بیروت، دار الفکر، 1415ق. | ||
*'''بدائع الصنائع''': علاء الدین | *'''بدائع الصنائع''': علاء الدین الکاسانی (درگذشت 587ق.)، پاکستان، المکتبة الحبیبیه، 1409ق. | ||
*'''تحریر الاحکام الشرعیه''': العلامة | *'''تحریر الاحکام الشرعیه''': العلامة الحلی (درگذشت 726ق.)، به کوشش بهادری، قم، مؤسسة الامام الصادق7، 1420ق. | ||
*'''تذکرة الفقهاء''': العلامة | *'''تذکرة الفقهاء''': العلامة الحلی (درگذشت 726ق.)، قم، آل البیت:، 1414ق. | ||
*'''تعالیق مبسوطة علی العروة الوثقی''': محمد اسحق الفیاض، قم، محلاتی، 1418ق. | *'''تعالیق مبسوطة علی العروة الوثقی''': محمد اسحق الفیاض، قم، محلاتی، 1418ق. | ||
*'''التمهید''': ابن | *'''التمهید''': ابن عبدالبر (درگذشت 463ق.)، به کوشش مصطفی و محمد عبدالکبیر، وزارة الاوقاف و الشؤون الاسلامیه، 1387ق. | ||
*'''تهذیب الاحکام''': | *'''تهذیب الاحکام''': الطوسی (درگذشت 460ق.)، به کوشش موسوی و آخوندی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1365ش. | ||
*'''الثمر الدانی''': الآبی | *'''الثمر الدانی''': الآبی الازهری (درگذشت 1330ق.)، بیروت، المکتبة الثقافیه. | ||
*'''الجامع للشرائع''': یحیی بن سعید حلی، موسسة سید الشهداء العلمیه، قم. | *'''الجامع للشرائع''': یحیی بن سعید حلی، موسسة سید الشهداء العلمیه، قم. | ||
*'''جامع المقاصد''': | *'''جامع المقاصد''': الکرکی (درگذشت 940ق.)، قم، آل البیت:، 1411ق. | ||
*'''جواهر الکلام''': | *'''جواهر الکلام''': النجفی (درگذشت 1266ق.)، به کوشش قوچانی و دیگران، بیروت، دار احیاء التراث العربی. | ||
*'''الجوهر النقی''': | *'''الجوهر النقی''': الماردینی (درگذشت 750ق)، دار الفکر. | ||
*'''حاشیة الدسوقی''': | *'''حاشیة الدسوقی''': الدسوقی (درگذشت 1230ق.)، دار احیاء الکتب العربیه. | ||
*'''حاشیة العدوی علی شرح کفایة الطالب الربانی''': علی بن احمد | *'''حاشیة العدوی علی شرح کفایة الطالب الربانی''': علی بن احمد الصمعیدی (درگذشت 1189ق.)، به کوشش البقاعی، بیروت، دار الفکر، 1414ق. | ||
*'''حاشیة رد المحتار''': ابن | *'''حاشیة رد المحتار''': ابن عابدین (درگذشت 1252ق.)، بیروت، دار الفکر، 1415ق. | ||
*'''الحدائق الناضره''': یوسف | *'''الحدائق الناضره''': یوسف البحرانی (درگذشت 1186ق.)، به کوشش آخوندی، قم، نشر اسلامی، 1363ش. | ||
*'''الدر المختار''': | *'''الدر المختار''': الحصکفی (درگذشت 1088ق.)، بیروت، دار الفکر، 1415ق. | ||
*'''الدر المنضود''': علی بن علی | *'''الدر المنضود''': علی بن علی الفقعانی (درگذشت 855ق.)، به کوشش برکت، قم، مکتبة امام العصر[، 1418ق. | ||
*'''الدروس الشرعیه''': الشهید | *'''الدروس الشرعیه''': الشهید الاول (درگذشت 786ق.)، قم، نشر اسلامی، 1412ق. | ||
*'''دلیل الناسک''': السید محسن الطباطبائی | *'''دلیل الناسک''': السید محسن الطباطبائی الحکیم (درگذشت 1390ق.)، به کوشش الطباطبائی، النجف، مدرسة دار الحکمه، 1416ق. | ||
*'''ذخیرة المعاد''': محمد باقر | *'''ذخیرة المعاد''': محمد باقر السبزواری (درگذشت 1090ق.)، آل البیت:. | ||
*'''ذکری''': الشهید | *'''ذکری''': الشهید الاول (درگذشت 786ق.)، قم، آل البیت:، 1419ق. | ||
*'''رسالة ابن ابیزید''': | *'''رسالة ابن ابیزید''': القیروانی (درگذشت 389ق.)، به کوشش الازهری، بیروت، المکتبة الثقافیه. | ||
*'''الروضة البهیة فی شرح اللمعه''': الشهید | *'''الروضة البهیة فی شرح اللمعه''': الشهید الثانی (درگذشت 965ق.)، به کوشش کلانتر، قم، مکتبة الداوری، 1410ق. | ||
*'''سداد العباد''': حسین بن محمد آل | *'''سداد العباد''': حسین بن محمد آل عصفور (درگذشت 1216ق.)، به کوشش آل عصفور، قم، محلاتی، 1421ق. | ||
*'''سند العروه''': محمد سند البحرانی، به کوشش ماجد آل عصفور، بیروت، مؤسسةام القری، 1423ق. | *'''سند العروه''': محمد سند البحرانی، به کوشش ماجد آل عصفور، بیروت، مؤسسةام القری، 1423ق. | ||
*'''سنن ابن ماجه''': ابن | *'''سنن ابن ماجه''': ابن ماجه (درگذشت 275ق.)، به کوشش محمد فؤاد، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1395ق. | ||
*'''سنن ابیداود''': | *'''سنن ابیداود''': السجستانی (درگذشت 275ق.)، به کوشش سعید اللحام، بیروت، دار الفکر، 1410ق. | ||
*'''سنن الترمذی''': | *'''سنن الترمذی''': الترمذی (درگذشت 279ق.)، به کوشش عبدالوهاب، بیروت، دار الفکر، 1402ق. | ||
*'''سنن الدارقطنی''': | *'''سنن الدارقطنی''': الدارقطنی (درگذشت 385ق.)، به کوشش مجدی الشوری، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1417ق. | ||
*'''السنن الکبری''': | *'''السنن الکبری''': البیهقی (درگذشت 458ق.)، بیروت، دار الفکر. | ||
*'''شرح عمدة الفقه''': ابن | *'''شرح عمدة الفقه''': ابن تیمیه (درگذشت 728ق.)، به کوشش العطیشان، ریاض، مکتبة العبیکان، 1413ق. | ||
*'''شرح فروع الکافی''': محمدهادی | *'''شرح فروع الکافی''': محمدهادی المازندرانی (درگذشت 1120ق.)، به کوشش محمودی و درایتی، قم، دار الحدیث، 1429ق. | ||
*'''شرح مختصر الخلیل''': محمد بن عبدالله | *'''شرح مختصر الخلیل''': محمد بن عبدالله الخرشی (درگذشت 1101ق.)، بیروت، دار الفکر. | ||
*'''الصحاح''': | *'''الصحاح''': الجوهری (درگذشت 393ق.)، به کوشش العطار، بیروت، دار العلم للملایین، 1407ق. | ||
*'''صحیح البخاری''': | *'''صحیح البخاری''': البخاری (درگذشت 256ق.)، بیروت، دار الفکر، 1401ق. | ||
*'''صحیح مسلم''': | *'''صحیح مسلم''': مسلم (درگذشت 261ق.)، بیروت، دار الفکر. | ||
*'''العروة الوثقی مع تعلیقات الفاضل''': سید محمد کاظم | *'''العروة الوثقی مع تعلیقات الفاضل''': سید محمد کاظم الطباطبائی (درگذشت 1337ق.)، به کوشش واثقی و دیگران، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار. | ||
*'''غنیة النزوع''': ابن زهرة | *'''غنیة النزوع''': ابن زهرة الحلبی (درگذشت 585ق.)، به کوشش بهادری، قم، مؤسسه امام صادق7، 1417ق. | ||
*'''فتح الوهاب''': زکریا بن محمد | *'''فتح الوهاب''': زکریا بن محمد الانصاری (درگذشت 936ق.)، دار الکتب العلمیه، 1418ق. | ||
*'''فرهنگ فقه فارسی''': سید محمود هاشمی شاهرودی، قم، مؤسّسه دائرة المعارف فقه اسلامى، ۱۳۸۷ش. | *'''فرهنگ فقه فارسی''': سید محمود هاشمی شاهرودی، قم، مؤسّسه دائرة المعارف فقه اسلامى، ۱۳۸۷ش. | ||
خط ۲۰۶: | خط ۲۰۸: | ||
*'''فقه العبادات علی المذهب المالکی''': کوکب عبید، سوریا، مطبعة الانشاء، 1406ق. | *'''فقه العبادات علی المذهب المالکی''': کوکب عبید، سوریا، مطبعة الانشاء، 1406ق. | ||
*'''الفواکه الدوانی''': احمد بن غنیم | *'''الفواکه الدوانی''': احمد بن غنیم النفراوی (درگذشت 1126ق.)، به کوشش فرحات، الثقافة الدینیه. | ||
*'''الکافی فی الفقه''': ابوالصلاح | *'''الکافی فی الفقه''': ابوالصلاح الحلبی (درگذشت 447ق.)، به کوشش استادی، اصفهان، مکتبة امیرالمؤمنین7، 1403ق. | ||
*'''الکافی''': | *'''الکافی''': الکلینی (درگذشت 329ق.)، به کوشش غفاری، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1375ش. | ||
*'''کشاف القناع''': منصور | *'''کشاف القناع''': منصور البهوتی (درگذشت 1051ق.)، به کوشش محمد حسن، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1418ق. | ||
*'''کشف الغطاء''': کاشف | *'''کشف الغطاء''': کاشف الغطاء (درگذشت 1227ق.)، اصفهان، مهدوی. | ||
*'''کشف اللثام''': الفاضل | *'''کشف اللثام''': الفاضل الهندی (درگذشت 1137ق.)، قم، نشر اسلامی، 1416ق. | ||
*'''کفایة الاحکام (کفایة الفقه)''': محمد باقر | *'''کفایة الاحکام (کفایة الفقه)''': محمد باقر السبزواری (درگذشت 1090ق.)، اصفهان، مدرسة صدر مهدوی. | ||
*'''لوامع صاحبقرانی''': محمد تقی | *'''لوامع صاحبقرانی''': محمد تقی المجلسی (درگذشت 1070ق.)، قم، اسماعیلیان، 1414ق. | ||
*'''المبسوط فی فقه الامامیه''': | *'''المبسوط فی فقه الامامیه''': الطوسی (درگذشت 460ق.)، به کوشش بهبودی، تهران، المکتبة المرتضویه. | ||
*'''المبسوط''': | *'''المبسوط''': السرخسی (درگذشت 483ق.)، بیروت، دار المعرفه، 1406ق. | ||
*'''مجمع الفائدة و البرهان''': المحقق | *'''مجمع الفائدة و البرهان''': المحقق الاردبیلی (درگذشت 993ق.)، به کوشش عراقی و دیگران، قم، انتشارات اسلامی، 1416ق. | ||
*'''المجموع شرح المهذب''': | *'''المجموع شرح المهذب''': النووی (درگذشت 676ق.)، دار الفکر. | ||
*'''مختصر خلیل''': محمد بن | *'''مختصر خلیل''': محمد بن یوسف (درگذشت 897ق.)، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1416ق. | ||
*'''مختلف الشیعه''': العلامة | *'''مختلف الشیعه''': العلامة الحلی (درگذشت 726ق.)، قم، النشر الاسلامی، 1412ق. | ||
*'''مدارک الاحکام''': سید محمد بن علی الموسوی | *'''مدارک الاحکام''': سید محمد بن علی الموسوی العاملی (درگذشت 1009ق.)، قم، آل البیت:، 1410ق. | ||
*'''المدونة الکبری''': مالک بن | *'''المدونة الکبری''': مالک بن انس (درگذشت 179ق.)، مصر، مطبعة السعاده. | ||
*'''مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام''': الشهید | *'''مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام''': الشهید الثانی (درگذشت 965ق.)، قم، معارف اسلامی، 1416ق. | ||
*'''مستند الشیعه''': احمد | *'''مستند الشیعه''': احمد النراقی (درگذشت 1245ق.)، قم، آل البیت:، 1415ق. | ||
*'''مصباح الهدی''': محمد تقی | *'''مصباح الهدی''': محمد تقی الآملی (درگذشت 1391ق.)، تهران، ناشر: مؤلف، 1380ق. | ||
*'''مطالب اولی النهی''': مصطفی السیوطی | *'''مطالب اولی النهی''': مصطفی السیوطی الرحیبانی (درگذشت 1243ق.)، دمشق، المکتب الاسلامی، 1961م. | ||
*'''المعتمد فی شرح المناسک''': محاضرات | *'''المعتمد فی شرح المناسک''': محاضرات الخوئی (درگذشت 1413ق.)، الخلخالی، قم، مدرسة دار العلم، 1410ق. | ||
*'''معجم مقاییس اللغه''': ابن | *'''معجم مقاییس اللغه''': ابن فارس (درگذشت 395ق.)، به کوشش عبدالسلام، قم، دفتر تبلیغات، 1404ق. | ||
*'''المغنی''': عبدالله بن | *'''المغنی''': عبدالله بن قدامه (درگذشت 620ق.)، بیروت، دار الکتب العلمیه. | ||
*'''من لا یحضره الفقیه''': | *'''من لا یحضره الفقیه''': الصدوق (درگذشت 381ق.)، به کوشش غفاری، قم، نشر اسلامی، 1404ق. | ||
*'''مناسک الحج''': السید علی السیستانی، قم، شهید، 1413ق. | *'''مناسک الحج''': السید علی السیستانی، قم، شهید، 1413ق. | ||
خط ۲۵۸: | خط ۲۶۰: | ||
*'''مناسک الحج''': جواد التبریزی، قم، دار الصدیقة الشهیده، 1415ق. | *'''مناسک الحج''': جواد التبریزی، قم، دار الصدیقة الشهیده، 1415ق. | ||
*'''مناسک حج''': امام خمینی( | *'''مناسک حج''': امام خمینی (درگذشت 1409ق.) . | ||
*'''مناسک حج''': سید محمد صادق حسینی روحانی، قم، اسماعیلیان، 1377ش. | *'''مناسک حج''': سید محمد صادق حسینی روحانی، قم، اسماعیلیان، 1377ش. | ||
خط ۲۷۰: | خط ۲۷۲: | ||
*'''مناسک زائر''': شبیری زنجانی، قم، شهاب الدین، 1427ق. | *'''مناسک زائر''': شبیری زنجانی، قم، شهاب الدین، 1427ق. | ||
*'''منتهی المطلب''': العلامة | *'''منتهی المطلب''': العلامة الحلی (درگذشت 726ق.)، مشهد، آستان قدس رضوی، 1412ق. | ||
*'''مواهب الجلیل''': الحطاب | *'''مواهب الجلیل''': الحطاب الرعینی (درگذشت 954ق.)، به کوشش زکریا عمیرات، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1416ق. | ||
*'''الموطّا''': مالک بن | *'''الموطّا''': مالک بن انس (درگذشت 179ق.)، به کوشش محمد فؤاد، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1406ق. | ||
*'''المهذب البارع''': ابن فهد | *'''المهذب البارع''': ابن فهد الحلّی (درگذشت 841ق.)، به کوشش العراقی، قم، النشر الاسلامی، 1407-1413ق. | ||
*'''نجاة العباد''': | *'''نجاة العباد''': النجفی (درگذشت 1266ق.)، به کوشش رضوی و دیگران، 1318ق. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} |