| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{جعبه اطلاعات بنا
| | == مکان == |
| | عنوان = چاه عهن
| | بئر العهن از چاه‌های مشهور مدینه بوده و در روستای قربان<ref>وصف المدینه المنوره، ص ۱۰</ref> در منطقه «العالیه» واقع بوده است.<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥</ref> |
| | تصویر = Photo 2025-10-20 00-25-34.jpg
| |
| | اندازه تصویر =
| |
| | پیوند تصویر =
| |
| | توضیح تصویر =
| |
| | نام‌های دیگر =
| |
| | مکان = [[مدینه]]
| |
| | کاربری =
| |
| | بزرگداشت نزد = مسلمانان
| |
| | وابسته به دین/مذهب =
| |
| | باورها =
| |
| | آیین‌ها =
| |
| | احکام =
| |
| | زیارت کنندگان =
| |
| | بازدیدکنندگان =
| |
| | زمان پایه‌گذاری =
| |
| | بنیانگذار =
| |
| | رویدادها = نوشیدن آب توسط [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]]
| |
| | بازسازی‌ها =
| |
| | بازسازی کنندگان =
| |
| | بخش‌های از میان رفته =
| |
| | ویژگی‌های تاریخی =
| |
| | متولیان =
| |
| | مساحت =
| |
| | طول =
| |
| | عرض =
| |
| | ارتفاع =
| |
| | وضعیت بنا =
| |
| | گنجایش =
| |
| | امکانات =
| |
| | بخش‌های بنا =
| |
| | معمار =
| |
| | سبک =
| |
| | ویژگی‌ها =
| |
| | گنبدها =
| |
| | مناره‌ها =
| |
| | درها =
| |
| | رواق‌ها =
| |
| | صحن‌ها =
| |
| | ایوان‌ها =
| |
| | گرداننده =
| |
| | نهاد وابسته =
| |
| | نهاد نگهدارنده =
| |
| | مدیر =
| |
| | روحانی =
| |
| | نهادهای زیر مجموعه =
| |
| | ثبت در =
| |
| | شماره ثبت =
| |
| | تاریخ ثبت =
| |
| | وبگاه =
| |
| | عرض جغرافیایی = 24.43839408462104
| |
| | طول جغرافیایی = 39.62966988375205
| |
| | توضیح نقشه =
| |
| | فیلم =
| |
| | توضیح فیلم =
| |
| }}
| |
| '''چاه عِهن''' یا '''بئر العهن''' از چاه‌های تاریخی [[مدینه]] است که قدمت آن به عصر پیامبر بر می گردد. آب چاه شیرین بوده است. به نقل از منابع تاریخی مدینه، [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] از آب این چاه نوشیده و وضو گرفته است و مردم به همین اعتبار، به این چاه [[تبرک]] مى‌جستند.
| |
|
| |
|
| == نام و موقعیت ==
| | چاه العهن در حال حاضر این چاه در داخل بستانی قرار دارد که نام آن از همین چاه گرفته شده است. |
| چاه عِهن یا بئر العِهن<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%A8%D9%85%D8%A7_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%A9.pdf&page=164 التعریف بما انست الهجره من معالم دار الهجره، ص 164.]</ref> از چاه‌های مشهور در [[روستای قربان]]<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D8%B5%D9%81_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87.pdf&page=10 وصف المدینه المنوره، ص ۱۰.]</ref> در منطقه العالیه<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥.</ref> شهر مدینه<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D8%B5%D9%81_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87.pdf&page=10 وصف المدینه المنوره، ص ۱۰.]</ref> قرار دارد. واژه العهن در زبان عربی به معنی پشم رنگی است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=268 تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا، ص ۲۶۸.]</ref> الیسیره<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥. | |
|
| |
|
| خلاصة الوفا بأخبار دار المصطفى، ص ٣١٧.</ref> و بئر العالية از دیگر نام‌های این چاه است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=268 تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا، ص ۲۶۸.]</ref>
| | تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا ص ۲۶۸ |
|
| |
|
| بئر العهن در دامنه کوه واقع شده<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%B6%DB%8C_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B6%D8%B1.pdf&page=273 المدينة بين الماضي والحاضر، ص ۲۶۷.]</ref> و در گذشته در وسط باغی سرسبز<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B7%D8%A7%D8%A8%D9%87.pdf&page=45 مغانم المطابه، ص ۴۵.]</ref> که نام آن باغ، از همین چاه گرفته شده، قرار داشته است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=268 تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا، ص ۲۶۸.]</ref> | | بئر العهن در وسط باغی سرسبز واقع شده است. این چاه در کنار یک درخت "سدرة حسناء" (سدرة زیبای) قرار دارد که به زیبایی و جذابیت این مکان افزوده است. چاه بئر العهن آب فراوانی دارد |
|
| |
|
| == پیامبر و چاه عهن ==
| | |
| به گزارش مورخان مدینه، [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] از این چاه آب می‌نوشید<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥.</ref> و وضو می‌گرفت.<ref>خلاصة الوفا بأخبار دار المصطفى، ص ٣١٧.</ref> همچنین نقل شده است كه مردم، به چاه عهن به عنوان چاهى كه [[حضرت محمد (ص)|پيامبر(ص)]] از آن آب نوشيده و وضو گرفته، [[تبرک]] مى‌جستند.<ref>مدينه شناسى، ج ١، ص ٤٠٨.</ref>
| | مغانم المطابه ص ۴۵ |
| == پیشینه == | | == پیشینه == |
| چاه عهن در گذشته، نزدیک یک درخت سدر<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=388 وفاء الوفاء، ج۳، ص ۳۸۸.]</ref> قرار داشت که بعدها قطع شد. زمین اطراف آن به زمین کشاورزی تبدیل گردید. آب چاه فراوان،<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B7%D8%A7%D8%A8%D9%87.pdf&page=45 مغانم المطابه، ص ۴۵.]</ref> و شیرین بوده است.<ref>موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب، ج ٤، ص ٣٤٢.</ref> گفته شده این چاه متعلق به [[انصار]] بوده<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥.</ref> و به دلیل نزدیک بودن به خانه [[انصار]] و برکت‌هایی که از [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] در آن‌جا مشاهده شده، نزد مردم اهمیت پیدا کرده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=388 وفاء الوفاء، ج۳، ص ۳۸۸.]</ref> | | چاه عهن در گذشته، نزدیک درختی به نام «سدرة» (درختی خاص که در عربستان معروف است) <ref>وفاء الوفاء، ج۳، ص ۳۸۸</ref>بوده است که بعدها قطع شد و زمین آن به یک زمین کشاورزی تبدیل گردید. این چاه در دامنه کوه واقع شده<ref>المدينة بين الماضي والحاضر، ص ۲۶۷</ref> و آب آن شیرین و گوارا است،<ref>موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب، ج ٤، ص ٣٤٢</ref> |
| == وضعیت کنونی ==
| | |
| چاه عهن امروزه(سال ۲۰۲۵ میلادی) در جنوب شرقی [[وادى بطحان]] و منطقه‌اى كه به بلاد البدريّه شهرت دارد، قرار گرفته است. قطر چاه حدود 3 متر و عمقش 16 متر است. از اسناد اوقاف مدينه چنين برمى‌آيد كه [[خاندان برزنجى]]، چاه و باغِ عهن را وقف عام نموده‌اند؛ به موقعيّت جغرافيايى آن با تعبير «بلاد العهن» نیز اشاره شده است.<ref>مدينه شناسى، ج ١، ص ٤٠٨.</ref>
| |
|
| |
|
| == نگارخانه ==
| |
| <gallery mode="packed" heights="150">
| |
| پرونده:Photo 2025-10-20 00-25-34.jpg
| |
| پرونده:Photo 2025-10-20 00-22-13.jpg|
| |
| </gallery>
| |
|
| |
|
| *
| | که احتمالاً همان چاه "الیسیره" است که در نواحی بنی‌امیه از انصار وجود داشته است. از نظر تاریخی، این چاه به دلیل موقعیتش در نزدیکی خانه‌های آنها و برکت‌هایی که از پیامبر اسلام در آن‌جا صورت گرفته، حائز اهمیت بوده است. |
| | |
| | وفاء الوفاء ج۳ ص ۳۸۸ |
| | |
| | در حال حاضر در منطقه‌ای که در آن کشاورزی انجام می‌شود، قرار دارد. همچنین در کنار این چاه درختی به نام سدرة وجود دارد که در برخی منابع تاریخی به آن اشاره شده است. در برخی از روایت‌ها آمده که این درخت قطع شده است. این منطقه به‌طور خاص به بنی‌امیه انصاریان نسبت داده شده است و به‌دلیل این که "العهن" در نزدیکی خانه‌های آنها وجود داشته، این چاه به این نام معروف شده است. |
| | |
| | |
| | و این چاه ابتدا متعلق به انصار بود |
| | |
| | الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥ |
| | |
| | == نام == |
| | این چاه به نام العهن نام گذاری شده است، در زبان عربی، واژه "العهن" به معنی پشم رنگی می‌باشدو این چاه به |
| | |
| | |
| | این چاه به نام «الیسیره» نیز شناخته می‌شود |
| | |
| | الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، محمد كبريت الحسيني المدني، ص ٩٥ |
| | |
| | این چاه به نام "العهن" که نوعی پشم است، نام‌گذاری شده است. |
| | |
| | التعریف بما انست الهجره من معالم دار الهجره، 164 |
| | |
| | |
| | در زبان عربی، واژه "العهن" به معنی صوف رنگی (بشم رنگی)است. |
| | |
| | تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا ص ۲۶۸ |
| | |
| | |
| | |
| | خلاصة الوفا بأخبار دار المصطفى ص ٣١٧ |
| | |
| | وگذشت كه بئر العهن بايد كه همين بئر يسيره بوده باشد |
| | |
| | طبق روایت‌های موجود، این چاه به نام بئر عالية شناخته می‌شده |
| | |
| | تاریخ المعالم مدینه منوره قدیماً وحدیثا ص ۲۶۸ |
| | |
| | == پیامبر و چاه عهن == |
|
| |
|
| == پانویس == | | پیامبر اسلام(ص) از این چاه آب می‌نوشید<ref>الجواهر الثمينة في محاسن المدنية، ص ٩٥</ref> و وضو می‌گرفتند؛<ref>خلاصة الوفا بأخبار دار المصطفى، ص ٣١٧</ref> و همچنین نقل شده است كه مردم، به چاه عهن به عنوان چاهى كه پيامبر از آن آبى نوشيده و وضو گرفته، تبرّك مى‌جويند.<ref>مدينه شناسى، ج ١، ص ٤٠٨</ref> |
| {{پانویس}}
| | == امروزه == |
|
| |
|
| == منابع ==
| |
| {{منابع}}
| |
| {{برگرفتگی
| |
| | منبع = دانشنامه حج و حرمین شریفین
| |
| }}
| |
| * '''تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا'''، خیاری، احمد یاسین احمد، ریاض-عربستان، المملکه العربیه السعودیه،1419 ق.
| |
| * '''مدینه شناسی'''، نجفی،محمد باقر، تهران-ایران، مشعر،1392ش.
| |
| * '''التعریف بما انست الهجره من معالم دار الهجره'''، المطری،جمال الدین محمد بن احمد، ریاض-عربستان، اداره الملک عبد العزیز، 1426ق.
| |
| * '''خلاصة الوفا بأخبار دار المصطفى'''، سمهودی، علی بن عبد الله، مدینه نوره-عربستان، المکتبه العلمیه، 1972م.
| |
| * '''وصف المدینه المنوره'''، قائدان، اصغر، پایگاه مجلات 2 (میقات حج- سال 1378- شماره 27)
| |
| * '''الجواهر الثمينة في محاسن المدنية،'''حسینی مدنی، محمد کبریت، بیروت-لبنان، دار الکتب العلمية، 1417 ق.
| |
| * '''وفاء الوفاء'''، سمهودی، علی بن عبد الله، بیروت-لبنان، دار الکتب العلمیه، 2006م.
| |
| * '''مغانم المطابه'''، فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، ریاض-عربستان، دار الیمامه للبحث و الترجمه و النشر، 1969م.
| |
| * '''معجم ما استعجم'''، بکری، عبد الله بن عبد العزیز، بیروت- لبنان، عالم الکتب، 1983.
| |
| * '''الدره الثمنیه فی اخبار المدینه'''، ابن نجار، محمد بن محمود، بیروت-لبنان، دار الارقم بن ابی الارقم، بی تا
| |
| *'''المدينة بين الماضي والحاضر'''، عیاشی، ابراهیم بن علی، مدینه منوره-عربستان، بی نا، 1972م.
| |
| *'''موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب'''، صبری پاشا، ایوب، قاهره-مصر، دار الآفاق العربیه، 2004م.
| |
|
| |
|
| {{پایان}}
| | مدينه شناسى، ج ١، ص ٤٠٨ |
| {{چاه‌ها و برکه‌های حرمین}}{{اماکن مدینه}}
| |
|
| |
|
| [[رده:چاه‌های مدینه]]
| | در حال حاضر مىتوانيم در سمت شرقى مجاورت جنوبى وادى بطحان و منطقه‌اى كه به بلاد البدريّه شهرت دارد ، از اين چاه ديدار كنيم . قطر چاه حدود 3 متر و عمقش 16 متر است . از اسناد اوقافى مدينه چنين برمى‌آيد كه خاندان برزنجى ، چاه و باغِ در برگيرنده‌اش را وقف عام نموده‌اند . فضلاى مدينه موقعيّت جغرافيايى آن را با تعبير «بلادالعهن» مى‌شناسانند. |
