در حال ویرایش کوه ثور (مکه)

{{جعبه اطلاعات بنا
 | عنوان = کوه ثور در مکه 
 | تصویر = کوه ثور.webp
 | اندازه تصویر = 
 | پیوند تصویر = 
 | توضیح تصویر = 
 | نام‌های دیگر = 
 | مکان = 
 | کاربری = 
 | بزرگداشت نزد = 
 | وابسته به دین/مذهب = 
 | باورها = 
 | آیین‌ها = 
 | احکام = 
 | زیارت کنندگان = 
 | بازدیدکنندگان = 
 | زمان پایه‌گذاری = 
 | بنیانگذار = 
 | رویدادها = 
 | بازسازی‌ها = 
 | بازسازی کنندگان = 
 | بخش‌های از میان رفته = 
 | ویژگی‌های تاریخی = 
 | متولیان = 
 | مساحت = 
 | طول = 
 | عرض = 
 | ارتفاع = 
 | وضعیت بنا = 
 | گنجایش = 
 | امکانات = 
 | بخش‌های بنا = 
 | معمار = 
 | سبک = 
 | ویژگی‌ها = 
 | گنبدها = 
 | مناره‌ها = 
 | درها = 
 | رواق‌ها = 
 | صحن‌ها = 
 | ایوان‌ها = 
 | گرداننده = 
 | نهاد وابسته = 
 | نهاد نگهدارنده = 
 | مدیر = 
 | روحانی = 
 | نهادهای زیر مجموعه = 
 | ثبت در = 
 | شماره ثبت = 
 | تاریخ ثبت = 
 | وبگاه = 
 | عرض جغرافیایی = 21.373242187608977
 | طول جغرافیایی =  39.855351404468585
 |‌ توضیح نقشه = 
}}
'''کوه ثور'''، کوهی در جنوب [[مکه]] است که [[غار ثور]] (محل پناه گرفتن پیامبر(ص) در هنگام [[مهاجرت]] به [[مدینه]]) روی آن قرار دارد. این کوه سه کیلومتر با [[مسجدالحرام]] فاصله دارد و روبروی [[کوه نور]] و [[غار حراء]] قرار دارد. 

==موقعیت کوه ثور==

کوه ثور به ارتفاع 759 متر از سطح دریا در جنوب [[مکه]] در مسیر [[یمن]] و در سه کیلومتری [[مسجدالحرام]] و روبه‌روی [[کوه نور]] و [[غار حراء]] قرار دارد.<ref>التاریخ القویم، ج2، ص384.</ref> این کوه از سنگ‌هایی به رنگ‌های طلایی، نقره‌ای و زغالی تشکیل شده است.<ref>مرآة الحرمین، ج1، ص63.</ref>

=== موقعیت امروزی کوه ===
امروزه با گسترش شهر، کوه ثور در میان چند خیابان با نام خیابان ثور، [[جاده طائف]] و [[جاده کدی|جاده کُدی]] قرار گرفته است<ref>آثار اسلامی، ص160.</ref> و راه‌های متعدد برای بالا رفتن و پایین آمدن از کوه وجود دارد.<ref>اخبار مکه، ج4، ص203.</ref> 

== دلیل نامگذاری ==
گفته شده که [[ثور بن عبدمنات]] در دامنه این کوه تولد یافت و از آن هنگام، این مکان به ثور اطحل مشهور شد. بعدها نام ثور بر آن غلبه یافت.<ref>معجم البلدان، ج2، ص86-87؛ تاریخ الخمیس، ج1، ص324.</ref> از این کوه با نام ابوثور نیز یاد شده است.<ref>رحلة ابن جبیر، ص83.</ref> ممکن است شباهت منظر جنوبی آن به گاو (ثور)<ref>معجم المعالم الجغرافیه، ص72.</ref> یا سکونت گروهی به نام [[بنی‌ثور]] در این کوه و مناطق پیرامون آن<ref>خزانة التواریخ النجدیه، ج9، ص218.</ref> دلیل این نام‌گذاری باشد.

==غار ثور==
{{اصلی|غار ثور}}
این کوه از آن روی شهرت دارد و نزد مسلمانان محترم و متبرک است که پیامبر در هنگام مهاجرت به مدینه و گریز از مشرکان که او را تعقیب می‌کردند چند روزی را در غاری که روی این کوه قرار دارد پناه گرفت.<ref>شفاء الغرام، ج1، 464</ref> بر فراز کوه، دو غار نزدیک به هم وجود دارد که هر دو مخفی‌گاه پیامبر(ص) هنگام [[هجرت]] به [[مدینه|یثرب]] شمرده شده‌اند. با توجه به همراهی [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] و [[عامر بن فهیره]]، راهنمای مسیر، با آن حضرت، می‌توان گفت غارِ گسترده‌تر، جایگاه اختفا بوده است. آیه 40 [[سوره توبه]] که در آن، [[خداوند]] از یاری پیامبر و همراهش گزارش می‌دهد، به این رویداد و غار اشاره دارد.<ref name=":0">البدایة و النهایه، ج6، ص184؛ امتاع الاسماع، ج1، ص58.</ref>

== روایات‌ درباره کوه ثور ==
در روایتی کوه ثور محل کشته شدن‌ [[هابیل]] خوانده شده است.<ref>الجامع اللطیف، ص301؛ نک: التاریخ القویم، ج1، ص392.</ref> بر پایه برخی روایت‌ها کوه ثور یکی از قطعات کوه متلاشی شده پس از تجلی قدرت [[خداوند]] بر [[حضرت موسی(ع)]]<ref>اخبار مکه، ج4، ص82؛ اثارة الترغیب، ج2، ص311.</ref> و نیز یکی از کوه‌های پیوسته به زمین هفتم شمرده شده است.<ref>بهجة النفوس، ج1، ص336.</ref> در روایتی دیگر، این کوه پیامبر(ص) را به سوی خود فراخواند و از پناه دادن خود به هفتاد پیامبر گزارش داد.<ref>الجامع اللطیف، ص300.</ref>

== مستحب بودن دعا روی کوه ثور ==
کوه ثور از مکان‌های استجابت دعا به ویژه هنگام ظهر دانسته شده است<ref>اثارة الترغیب، ج1، ص236.</ref> و نماز خواندن در غار ثور استحباب دارد.<ref>اخبار مکه، ج4، ص35.</ref> شیخ مرتضی انصاری، دانشور گرانقدر شیعی، در مناسک خود دعایی ویژه قرائت در کوه ثور آورده است.<ref>ادعیه و آداب مکه مکرمه، ص204-205.</ref>

==نگارخانه==
<gallery>
پرونده:کوه ثور2.webp
پرونده:کوه ثور.webp
</gallery>
==پانویس==

{{پانویس}}

==منابع ==

{{منابع}}

{{دانشنامه

| آدرس = http://hzrc.ac.ir/post/7398

| عنوان = ثور

| نویسنده = ابوالفضل ربانی

}}

* '''اثارة الترغیب''': محمد بن اسحق الخوارزمی (م. 827ق.)، به کوشش الذهبی، مکه، مکتبه نزار مصطفی الباز، 1418ق؛
* '''اخبار مکه''': الفاکهی (م. 279ق.)، به کوشش ابن دهیش، بیروت، دار خضر، 1414ق؛
* '''ادعیه و آداب مکه مکرمه''': مرکز تحقیقات حج، تهران، مشعر، 1386ش؛
* '''البدایة و النهایه''': ابن کثیر (م. 774ق.)، بیروت، مکتبة المعارف؛
* '''التاریخ القویم''': محمد طاهر الکردی، به کوشش ابن دهیش، بیروت، دار خضر، 1420ق؛
* '''الجامع اللطیف''': محمد ابن ظهیره (م. 986ق.)، به کوشش علی عمر، قاهره، مکتبة الثقافة الدینیه، 1423ق؛
* '''الجامع اللطیف''': محمد ابن ظهیره (م. 986ق.)، به کوشش علی عمر، قاهره، مکتبة الثقافة الدینیه، 1423ق؛
* '''امتاع الاسماع''': المقریزی (م. 845ق.)، به کوشش محمد عبدالحمید، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1420ق؛
* '''بهجة النفوس و الاسرار''': عبدالله المرجانی (م. 699ق.)، به کوشش محمد عبدالوهاب، بیروت، دار الغرب الاسلامی، 2002م؛
* '''تاریخ الخمیس''': حسین الدیاربکری (م. 966ق.)، بیروت، مؤسسة شعبان، 1283ق؛
* '''خزانة التواریخ النجدیه''': عبدالله بن عبدالرحمن آل بسام، 1419ق؛
* '''رحلة ابن جبیر''': محمد بن احمد (م. 614ق.)، بیروت، دار مکتبة الهلال، 1986م؛
* '''مرآة الحرمین''': ابراهیم رفعت پاشا (م. 1353ق.)، قم، المطبعة العلمیه، 1344ق؛
* '''معجم البلدان''': یاقوت الحموی (م. 626ق.)، بیروت، دار صادر، 1995م؛
* '''معجم المعالم الجغرافیه''': عاتق بن غیث البلادی، دار مکه، 1402ق؛


{{پایان}}
{{اماکن مکه}}

[[رده:اماکن مکه]]
[[رده:مکان‌‌های تاریخی مکه]]
[[رده:کوه‌های مکه]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]

[[ar: جبل ثور]]
[[en:Mount Thawr (Mecca)]]