آذربایجان: تفاوت میان نسخه‌ها
←منابع: اصلاح الگوی تکمیل مقاله |
|||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''آذربایجان''' کشوری [[مسلمان]] با اکثریت [[شیعه|شیعی]] در جنوب [[قفقاز]] که در مسیر [[حج]] اهالی [[ماوراءالنهر]] و [[ایران|ایرانیان]] بوده است. این کشور در دوران حکومت [[امویان]]، زیر نفوذ خلافت درآمد. ساجیان و شروانشاهان در زمان [[عباسیان]] بر این منطقه حکومت می‌کردند و پس از روی کار آمدن [[صفویان]] در [[ایران]]، آذربایجان تحت نفوذ ایران درآمد. در عهد [[قاجار]]، طی عهدنامه گلستان و ترکمنچای آذربایجان به روسیه واگذار شد و با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در ۱۹۹۱ آذربایجان به استقلال دست یافت. | '''آذربایجان''' کشوری [[مسلمان]] با اکثریت [[شیعه|شیعی]] در جنوب [[قفقاز]] که در مسیر [[حج]] اهالی [[ماوراءالنهر]] و [[ایران|ایرانیان]] بوده است. این کشور در دوران حکومت [[امویان]]، زیر نفوذ خلافت درآمد. ساجیان و شروانشاهان در زمان [[عباسیان]] بر این منطقه حکومت می‌کردند و پس از روی کار آمدن [[صفویان]] در [[ایران]]، آذربایجان تحت نفوذ ایران درآمد. در عهد [[قاجار]]، طی عهدنامه گلستان و ترکمنچای آذربایجان به روسیه واگذار شد و با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در ۱۹۹۱ آذربایجان به استقلال دست یافت. | ||
تا پیش از جدایی آذربایجان از ایران، حج‌گزاری مردم آذربایجان بخشی از حج‌گزاری ایرانیان بود و حاجیان این منطقه با عبور از ایران و [[بغداد]] راهی [[مکه]] می‌شدند و یا با عبور از آناتولی و قلمرو [[عثمانیان|دولت عثمانی]]، به [[قدس]] و سپس از راه [[مصر]] یا [[شام]] به مکه می‌رفتند. راه دیگر سفر حج مردم این منطقه در قرن نوزدهم، دریایی بود که حاجیان آذربایجان با عبور از [[دریای سیاه]] به [[استانبول]] و سپس از طریق مصر و دریای سرخ به [[جده]] رهسپار می‌شدند. پس از جدایی آذربایجان از ایران حج‌گزاری آذربایجان زیر مجموعه | تا پیش از جدایی آذربایجان از ایران، حج‌گزاری مردم آذربایجان بخشی از حج‌گزاری ایرانیان بود و حاجیان این منطقه با عبور از ایران و [[بغداد]] راهی [[مکه]] می‌شدند و یا با عبور از آناتولی و قلمرو [[عثمانیان|دولت عثمانی]]، به [[قدس]] و سپس از راه [[مصر]] یا [[شام]] به مکه می‌رفتند. راه دیگر سفر حج مردم این منطقه در قرن نوزدهم، دریایی بود که حاجیان آذربایجان با عبور از [[دریای سیاه]] به [[استانبول]] و سپس از طریق مصر و دریای سرخ به [[جده]] رهسپار می‌شدند. پس از جدایی آذربایجان از ایران حج‌گزاری آذربایجان زیر مجموعه حج مسلمانان روسیه قرار گرفت و در دوران حکومت تزارها و دوران حاکمیت کمونیسم، حج مسلمانان این منطقه با دشواری‌هایی همراه بود؛ اما با استقلال جمهوری آذربایجان، اجرای فرایض دینی، از جمله حج، در این کشور آزاد شد. | ||
گردآمدن اطرافیان در منزل حاجی، گرفتن حلالیت و [[زیارت]] مزار اولیا و بزرگان دینی از آداب قبل از سفر [[حج]] و استقبال از حاجی، [[قربانی]] کردن، میهمانی‌دادن، پوشیدن لباس «[[چوخا]]»، [[چاووشی‌خوانی]] و تهیه سوغاتی از آداب پس از سفر حج در کشور آذربایجان است. | گردآمدن اطرافیان در منزل حاجی، گرفتن حلالیت و [[زیارت]] مزار اولیا و بزرگان دینی از آداب قبل از سفر [[حج]] و استقبال از حاجی، [[قربانی]] کردن، میهمانی‌دادن، پوشیدن لباس «[[چوخا]]»، [[چاووشی‌خوانی]] و تهیه سوغاتی از آداب پس از سفر حج در کشور آذربایجان است. | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
با رونق یافتن کشتیرانی در دریای خزر و حرکت کشتی‌های بخار در این دریا و همچنین راه‌اندازی راه آهن باکو ـ باتوم (۱۸۸۳م.)، راه آذربایجان بسیار رونق یافت. در این دوران مردم آسیای میانه با عبور از عرض دریای مازندران در شهر باکو پیاده می‌شدند و از طریق راه آهن به سمت باتوم و دریای سیاه می‌رفتند. حاجیان ایران نیز فراوان از شرق دریای خزر یا بندر انزلی در غرب آن، با کشتی به بندر باکو می‌آمدند و از مسیر راه آهن به باتوم می‌رفتند. در دوران [[قاجار|قاجاریه]] این مسیر رواج داشت. در سفرنامه‌های آن دوران از جمله سفرنامه [[فرهاد میرزا]]، [[محمد حسین فراهانی]]، [[میرزا داود]]، [[نائب الصدر شیرازی]] و [[امین الدوله]]، مسیر سفر حاجیان از این طریق به تفصیل وصف شده است. نویسندگان این سفرنامه‌ها در عبور از شهرهای آذربایجان، اطلاعاتی از تاریخ اجتماعی این سرزمین به دست داده‌اند.<ref>تاریخ حج‌گزاری ایرانیان، ص۳۱۵-۳۱۷، ۴۱۰-۴۱۲؛ راه حج، ص۲۲۱، ۲۲۳.</ref> | با رونق یافتن کشتیرانی در دریای خزر و حرکت کشتی‌های بخار در این دریا و همچنین راه‌اندازی راه آهن باکو ـ باتوم (۱۸۸۳م.)، راه آذربایجان بسیار رونق یافت. در این دوران مردم آسیای میانه با عبور از عرض دریای مازندران در شهر باکو پیاده می‌شدند و از طریق راه آهن به سمت باتوم و دریای سیاه می‌رفتند. حاجیان ایران نیز فراوان از شرق دریای خزر یا بندر انزلی در غرب آن، با کشتی به بندر باکو می‌آمدند و از مسیر راه آهن به باتوم می‌رفتند. در دوران [[قاجار|قاجاریه]] این مسیر رواج داشت. در سفرنامه‌های آن دوران از جمله سفرنامه [[فرهاد میرزا]]، [[محمد حسین فراهانی]]، [[میرزا داود]]، [[نائب الصدر شیرازی]] و [[امین الدوله]]، مسیر سفر حاجیان از این طریق به تفصیل وصف شده است. نویسندگان این سفرنامه‌ها در عبور از شهرهای آذربایجان، اطلاعاتی از تاریخ اجتماعی این سرزمین به دست داده‌اند.<ref>تاریخ حج‌گزاری ایرانیان، ص۳۱۵-۳۱۷، ۴۱۰-۴۱۲؛ راه حج، ص۲۲۱، ۲۲۳.</ref> | ||
== حج آذربایجان در | == حج آذربایجان در دوران حاکمیت روسیه == | ||
با جدایی آذربایجان از [[ایران]] در پی معاهده گلستان و ترکمنچای در سال‌های آغازین سده نوزدهم، حج‌گزاری آذربایجان زیر مجموعه روس‌ها قرار گرفت. [[تشیع]] اکثر مردم آذربایجان موجب ارتباط گسترده آنان با ایرانیان بود و حج شیعیان [[قفقاز]] را با حج‌گزاری ایرانیان پیوند می‌داد. در سده نوزدهم شیعیان قفقاز برای رفتن به [[مکه]] از ایران می‌گذشتند و همراه با کاروان‌های ایرانی به سوی عتبات عالیات و سپس [[حجاز]] رهسپار می‌شدند. در مشکلاتی که برای شیعیان در حجاز ایجاد می‌شد، آذری‌ها نیز شریک بودند. از این روی، برخی از حاجیان شیعی استان ایروان روسیه، خود را داغستانی معرفی می‌کردند تا از گرفتاری‌های دامنگیر حاجیان شیعه در حجاز بگریزند.<ref>الحج قبل مئة سنه، ص۱۹۵-۱۹۷.</ref> | با جدایی آذربایجان از [[ایران]] در پی معاهده گلستان و ترکمنچای در سال‌های آغازین سده نوزدهم، حج‌گزاری آذربایجان زیر مجموعه روس‌ها قرار گرفت. [[تشیع]] اکثر مردم آذربایجان موجب ارتباط گسترده آنان با ایرانیان بود و حج شیعیان [[قفقاز]] را با حج‌گزاری ایرانیان پیوند می‌داد. در سده نوزدهم شیعیان قفقاز برای رفتن به [[مکه]] از ایران می‌گذشتند و همراه با کاروان‌های ایرانی به سوی عتبات عالیات و سپس [[حجاز]] رهسپار می‌شدند. در مشکلاتی که برای شیعیان در حجاز ایجاد می‌شد، آذری‌ها نیز شریک بودند. از این روی، برخی از حاجیان شیعی استان ایروان روسیه، خود را داغستانی معرفی می‌کردند تا از گرفتاری‌های دامنگیر حاجیان شیعه در حجاز بگریزند.<ref>الحج قبل مئة سنه، ص۱۹۵-۱۹۷.</ref> | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
{{دانشنامه | {{دانشنامه | ||
| آدرس = http:// | | آدرس = http://hzrc.ac.ir/post/9562/%d8%a2%d8%b0%d8%b1%d8%a8%d8%a7%d9%8a%d8%ac%d8%a7%d9%86 | ||
| عنوان = آذربایجان | | عنوان = آذربایجان | ||
| نویسنده = گروه حج‌گزاری | | نویسنده = گروه حج‌گزاری | ||
| خط ۱۱۳: | خط ۱۱۳: | ||
* '''مصباح الحرمین''': عبدالجبار شکویی، به کوشش طباطبایی، تهران، مشعر، ۱۳۸۴ش | * '''مصباح الحرمین''': عبدالجبار شکویی، به کوشش طباطبایی، تهران، مشعر، ۱۳۸۴ش | ||
* '''مقالات تاریخی''': رسول جعفریان، قم، دلیل ما، ۱۳۸۷ش. | * '''مقالات تاریخی''': رسول جعفریان، قم، دلیل ما، ۱۳۸۷ش. | ||
{{چپ}} | |||
* '''www.en.trend.az''' | * '''www.en.trend.az''' | ||
* '''www.en.apa.az''' | * '''www.en.apa.az''' | ||
* '''www.cta.gov''' | * '''www.cta.gov''' | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{پایان}} | |||
{{کشورهای مرتبط با حج}} | {{کشورهای مرتبط با حج}} | ||
| خط ۱۳۸: | خط ۱۴۱: | ||
[[رده:کشورهای اروپایی]] | [[رده:کشورهای اروپایی]] | ||
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]] | [[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]] | ||
[[رده:کشورهای اسلامی]] | |||
[[رده:کشورهای حج‌گزار]] | |||