بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۷: خط ۷:
فدیه در اصطلاح فقهی، به مالی اطلاق می‌شود که مکلّف در هنگام وقوع در دشواری شرعی می‌پردازد تا خویش را از سختی رها سازد. برای مثال [[احرام|مُحرمی]] که از بین بردن موی سر بر او حرام است، ممکن است دچار شپش شود؛ برای رهایی از این سختی، محرم می‌تواند موی سر خود را بتراشد اما باید به عنوان فدیه، سه روز [[روزه]] بگیرد، یا شش فقیر را اطعام کند، یا گوسفندی را [[قربانی]] کرده و گوشت آن را بین نیازمندان تقسیم کند.<ref>الإفصاح في فقه اللغة، حسین یوسف موسی، ج2، ص1207 .</ref>
فدیه در اصطلاح فقهی، به مالی اطلاق می‌شود که مکلّف در هنگام وقوع در دشواری شرعی می‌پردازد تا خویش را از سختی رها سازد. برای مثال [[احرام|مُحرمی]] که از بین بردن موی سر بر او حرام است، ممکن است دچار شپش شود؛ برای رهایی از این سختی، محرم می‌تواند موی سر خود را بتراشد اما باید به عنوان فدیه، سه روز [[روزه]] بگیرد، یا شش فقیر را اطعام کند، یا گوسفندی را [[قربانی]] کرده و گوشت آن را بین نیازمندان تقسیم کند.<ref>الإفصاح في فقه اللغة، حسین یوسف موسی، ج2، ص1207 .</ref>


== موارد وجوب فدیه ==
== فدیه در بخش‌های مختلف فقه ==
در [[فقه]] [[اسلام]]، موارد مختلفی از وجوب فدیه دیده می‌شود:
[[فقه]] [[اسلام]]، فدیه را در چند جایگاه مختلف واجب معرفی کرده است:


* هنگامی که [[احرام|محرم]] به سبب بیماری یا ناهنجاری دیگری دچار سختی شده باشد؛ در حالی‌که با انجام دادن یکی از [[محرمات احرام]]، سختی و آزار از وی رفع می‌شود. در این شرایط محرم می‌تواند با انجام کار حرام، آزار را از خویش رفع کند و به عنوان فدیه سه روز [[روزه]] بگیرد یا شش فقیر را اطعام کند، یا گوسفندی را [[قربانی]] کرده و گوشت آن را صدقه بدهد.
* هنگامی که مسلمانی در [[جهاد]] به دست کافران اسیر شده باشد، آزاد کردن وی در صورت امکان مالی بر مسلمانان واجب است. مبلغی که در ازای آزادی اسیر به کافران داده می‌شود فدیه نامیده شده است.
* هنگامی که مسلمانی در [[جهاد]] به دست کافران اسیر شده باشد، آزاد کردن وی در صورت امکان مالی بر مسلمانان واجب است. مبلغی که در ازای آزادی اسیر به کافران داده می‌شود فدیه نامیده شده است.
* هنگامی که زن از شوهر خویش ناراضی یا متنفر باشد و درخواست [[طلاق]] داشته باشد، بر او واجب است مبلغی به عنوان فدیه‌ به شوهر بپردازد تا از قرارداد همسری رها شود. به این نوع طلاق، [[طلاق خلع]] گفته می‌شود.
* هنگامی که زن از شوهر خویش ناراضی یا متنفر باشد و درخواست [[طلاق]] داشته باشد، بر او واجب است مبلغی به عنوان فدیه‌ به شوهر بپردازد تا از قرارداد همسری رها شود. به این نوع طلاق، [[طلاق خلع]] گفته می‌شود.
* هنگامی که مکلّف از [[روزه‌ گرفتن]] در ماه [[رمضان]] ناتوان باشد، به ازای هر روز ترک روزه، اطعام یک مسکین به عنوان فدیه بر او واجب می‌شود. ناتوانی از روزه گرفتن برای سالمندان و کسانی که بیماری غیر قابل درمان دارند، تحقق پیدا می‌کند.<ref>زبدة البيان، المحقّق الأردبیلي، ص225 .</ref>
* هنگامی که مکلّف از [[روزه‌ گرفتن]] در ماه [[رمضان]] ناتوان باشد، به ازای هر روز ترک روزه، اطعام یک مسکین به عنوان فدیه بر او واجب می‌شود. ناتوانی از روزه گرفتن برای سالمندان و کسانی که بیماری غیر قابل درمان دارند، تحقق پیدا می‌کند.
 
=== فدیه در حجّ ===
جایگاه ویژه‌ی فدیه در حج، هنگامی است که [[احرام|محرم]] به سبب بیماری یا ناهنجاری دیگری دچار سختی شده باشد؛ در حالی‌که با انجام دادن یکی از [[محرمات احرام]]، سختی و آزار از وی رفع می‌شود. در این شرایط محرم می‌تواند با انجام کار حرام، آزار را از خویش رفع کند و به عنوان فدیه سه روز [[روزه]] بگیرد یا شش فقیر را اطعام کند، یا گوسفندی را [[قربانی]] کرده و گوشت آن را صدقه بدهد. برای مثال اگر محرم به دلیلی با لباس احرام دچار سرمای شدید باشد، حال آنکه از پوشیدن لباس دوخته شده منع شده است، می‌تواند فدیه بپردازد و لباس دوخته شده بپوشد و بدن خویش را گرم کند.
 
فدیه در مسئله حج یک حکم کلّی است و در صورت وقوع هر گونه آزار و اذیت برای محرم، و در مورد تمامی محرمات احرام، قابلیت اجرا دارد.<ref>زبدة البيان، المحقّق الأردبیلي، ص225 .</ref>


== تفاوت فدیه و کفاره ==
== تفاوت فدیه و کفاره ==
خط ۴۰: خط ۴۴:
* '''التوقیف علی مهمات التعاریف'''، محمد عبدالرئوف المناوي، بیروت، دار الفکر المعاصر، 1410ق.
* '''التوقیف علی مهمات التعاریف'''، محمد عبدالرئوف المناوي، بیروت، دار الفکر المعاصر، 1410ق.
* '''زبدة البيان في أحكام القرآن'''، احمد بن محمد اردبیلی، تهران، المكتبة المرتضوية لإحياء الآثار الجعفرية،  1305ق.
* '''زبدة البيان في أحكام القرآن'''، احمد بن محمد اردبیلی، تهران، المكتبة المرتضوية لإحياء الآثار الجعفرية،  1305ق.
[[رده:اصطلاحات فقهی]]


[[ar: فدية]]
[[ar: فدية]]
برگرفته از «https://wikihaj.com/view/فدیه»