مسجد سیدة زینب (قاهره): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:
درباره اینکه حضرت زینب در چه مکانی وفات کرده است اطلاعات تاریخی دقیقی وجود ندارد، به همین دلیل مکان دقیق مقبره ایشان شناخته شده نیست. در حال حاضر دو زیارتگاه به عنوان مقبره حضرت زینب کبری(س) وجود دارد. یکی [[حرم حضرت زینب (دمشق)|حرم حضرت زینب]] در دمشق است و دیگری  به [[مسجد سیدة زینب (قاهره)|مسجد سیدة زینب]] مشهور است و در کشور مصر در شهر قاهره قرار دارد و این مقاله به معرفی این زیارتگاه اختصاص دارد.
درباره اینکه حضرت زینب در چه مکانی وفات کرده است اطلاعات تاریخی دقیقی وجود ندارد، به همین دلیل مکان دقیق مقبره ایشان شناخته شده نیست. در حال حاضر دو زیارتگاه به عنوان مقبره حضرت زینب کبری(س) وجود دارد. یکی [[حرم حضرت زینب (دمشق)|حرم حضرت زینب]] در دمشق است و دیگری  به [[مسجد سیدة زینب (قاهره)|مسجد سیدة زینب]] مشهور است و در کشور مصر در شهر قاهره قرار دارد و این مقاله به معرفی این زیارتگاه اختصاص دارد.
==تاریخ زیارتگاه و انتساب آن به زینب کبری(س)==
==تاریخ زیارتگاه و انتساب آن به زینب کبری(س)==
[[پرونده:تصویر قدیم مسجد سیده زینب.png|File.png|350px|thumb|left|تصویری قدیمی از مسجد سیده زینب در قاهره]]
«اخبار‌الزینبیات» نوشته عبیدلی نسابه (م۲۷۷ق.) تنها کتاب کهن است که از سفر حضرت زینب به مصر و وفات آن حضرت در آنجا خبر داده است. از این کتاب اطلاعی در دست نبوده تا اینکه در سال ۱۳۳۳ قمری به دست یک نویسنده مصری بر اساس نسخه‌ای که در [[حلب]] یافته شده به چاپ رسیده است. برخی از نویسندگان معاصر بر اساس اطلاعات این کتاب، برآنند که قبر حضرت زینب(س) در قاهره مصر است.<ref>حیاة السیدة‌زینب بنت امیر المومنین علی بن ابی طالب، ص ۱۳۸-۱۴۲؛ زینب الکبری من المهد الی اللحد، ص ۶۱۰-۶۱۸</ref>
«اخبار‌الزینبیات» نوشته عبیدلی نسابه (م۲۷۷ق.) تنها کتاب کهن است که از سفر حضرت زینب به مصر و وفات آن حضرت در آنجا خبر داده است. از این کتاب اطلاعی در دست نبوده تا اینکه در سال ۱۳۳۳ قمری به دست یک نویسنده مصری بر اساس نسخه‌ای که در [[حلب]] یافته شده به چاپ رسیده است. برخی از نویسندگان معاصر بر اساس اطلاعات این کتاب، برآنند که قبر حضرت زینب(س) در قاهره مصر است.<ref>حیاة السیدة‌زینب بنت امیر المومنین علی بن ابی طالب، ص ۱۳۸-۱۴۲؛ زینب الکبری من المهد الی اللحد، ص ۶۱۰-۶۱۸</ref>


خط ۱۴: خط ۱۵:


با این وجود اشاره به آرامگاه موجود در قناطر السباع، در کتاب مصباح الدیاجی و غوث الراجی نوشته مجد الدین ابن ناسخ (م ۸۰۰ ق.) آمده است. او این مزار را السیده زینب نامیده که لزوما به معنای دختر امام علی(ع) نیست. <ref>المرقد العقیله زینب، ص ۳۸-۳۹</ref>اما عبدالوهاب شعرانی(۹۷۳ق.) که از صوفیان معروف مصر است بر اساس کشفیات شیخ خود علی الخواص، این مقبره را آرامگاه زینب کبری(س) دانسته است.<ref>المنن الکبری، ص ۴۷۷</ref>
با این وجود اشاره به آرامگاه موجود در قناطر السباع، در کتاب مصباح الدیاجی و غوث الراجی نوشته مجد الدین ابن ناسخ (م ۸۰۰ ق.) آمده است. او این مزار را السیده زینب نامیده که لزوما به معنای دختر امام علی(ع) نیست. <ref>المرقد العقیله زینب، ص ۳۸-۳۹</ref>اما عبدالوهاب شعرانی(۹۷۳ق.) که از صوفیان معروف مصر است بر اساس کشفیات شیخ خود علی الخواص، این مقبره را آرامگاه زینب کبری(س) دانسته است.<ref>المنن الکبری، ص ۴۷۷</ref>
==تاریخچه بنا==
==تاریخچه بنا==
گزارش‌هایی از بازسازی‌های متعدد این بنا در سال‌های ۹۵۶، ۱۱۷۴، ۱۲۱۲، ۱۲۷۶، ۱۳۰۲ و در نهایت توسعه مسجد از سوی اداره اوقاف مصر در ۱۳۵۸ قمری و نیز در سال ۱۹۶۹ میلادی ارائه شده است.<ref>[https://www.alittihad.ae/article/80023/2011/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%AF%D8%A9-%D8%B2%D9%8A%D9%86%D8%A8-%D8%A3%D9%82%D9%8A%D9%85-%D8%A8%D8%B9%D8%AF-%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%AA%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D8%AA%D8%B3%D8%B9%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86 مسجد السیدة زینب اقیم بعد وفاتها بتسعة قرون، سایت الاتحاد]</ref>
گزارش‌هایی از بازسازی‌های متعدد این بنا در سال‌های ۹۵۶، ۱۱۷۴، ۱۲۱۲، ۱۲۷۶، ۱۳۰۲ و در نهایت توسعه مسجد از سوی اداره اوقاف مصر در ۱۳۵۸ قمری و نیز در سال ۱۹۶۹ میلادی ارائه شده است.<ref>[https://www.alittihad.ae/article/80023/2011/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%AF%D8%A9-%D8%B2%D9%8A%D9%86%D8%A8-%D8%A3%D9%82%D9%8A%D9%85-%D8%A8%D8%B9%D8%AF-%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%AA%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D8%AA%D8%B3%D8%B9%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86 مسجد السیدة زینب اقیم بعد وفاتها بتسعة قرون، سایت الاتحاد]</ref>

نسخهٔ ‏۲۹ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۴۸

مسجد سیدة زینب در شهر قاهره، مسجدی بزرگ و مشهور است که در آن مقبره و ضریحی است که به قولی قبر حضرت زینب کبری، دختر امام علی و فاطمه زهرا است. این زیارتگاه در منطقه‌ای به نام قناطر السباع در شهر قاهره قرار داشته است، منطقه‌ای که امروزه به محله سیدة زینب شناخته می‌شود.

مزارهای منسوب به زینب کبری(س)

نوشتار اصلی: مزار زینب کبری (س) درباره اینکه حضرت زینب در چه مکانی وفات کرده است اطلاعات تاریخی دقیقی وجود ندارد، به همین دلیل مکان دقیق مقبره ایشان شناخته شده نیست. در حال حاضر دو زیارتگاه به عنوان مقبره حضرت زینب کبری(س) وجود دارد. یکی حرم حضرت زینب در دمشق است و دیگری به مسجد سیدة زینب مشهور است و در کشور مصر در شهر قاهره قرار دارد و این مقاله به معرفی این زیارتگاه اختصاص دارد.

تاریخ زیارتگاه و انتساب آن به زینب کبری(س)

تصویری قدیمی از مسجد سیده زینب در قاهره

«اخبار‌الزینبیات» نوشته عبیدلی نسابه (م۲۷۷ق.) تنها کتاب کهن است که از سفر حضرت زینب به مصر و وفات آن حضرت در آنجا خبر داده است. از این کتاب اطلاعی در دست نبوده تا اینکه در سال ۱۳۳۳ قمری به دست یک نویسنده مصری بر اساس نسخه‌ای که در حلب یافته شده به چاپ رسیده است. برخی از نویسندگان معاصر بر اساس اطلاعات این کتاب، برآنند که قبر حضرت زینب(س) در قاهره مصر است.[۱]

انتقاداتی به صحت این گزارش وارد شده است. از جمله اینکه درباره صحت انتساب و اصالت کتاب اخبار الزینبیات تردیدهایی ابراز شده است چرا که این کتاب تا دوران معاصر شناخته شده نبوده است و اشکالاتی در زنجریه اسناد و نیز محتواهای تاریخی آن وجود دارد.[۲]

همچنین در نقد این گزارش گفته شده که در کتاب‌های متعددی که در تاریخ مصر نوشته شده از مزار زینب کبری در مصر سخنی به میان نیامده و حتی جهانگردان و سفرنامه نویسان هم اشاره‌ای به وجود آن در قاهره نکرده اند.[۳]

با این وجود اشاره به آرامگاه موجود در قناطر السباع، در کتاب مصباح الدیاجی و غوث الراجی نوشته مجد الدین ابن ناسخ (م ۸۰۰ ق.) آمده است. او این مزار را السیده زینب نامیده که لزوما به معنای دختر امام علی(ع) نیست. [۴]اما عبدالوهاب شعرانی(۹۷۳ق.) که از صوفیان معروف مصر است بر اساس کشفیات شیخ خود علی الخواص، این مقبره را آرامگاه زینب کبری(س) دانسته است.[۵]

تاریخچه بنا

گزارش‌هایی از بازسازی‌های متعدد این بنا در سال‌های ۹۵۶، ۱۱۷۴، ۱۲۱۲، ۱۲۷۶، ۱۳۰۲ و در نهایت توسعه مسجد از سوی اداره اوقاف مصر در ۱۳۵۸ قمری و نیز در سال ۱۹۶۹ میلادی ارائه شده است.[۶]

جستارهای وابسته

پانویس

  1. حیاة السیدة‌زینب بنت امیر المومنین علی بن ابی طالب، ص ۱۳۸-۱۴۲؛ زینب الکبری من المهد الی اللحد، ص ۶۱۰-۶۱۸
  2. نک: بررسی اعتبار کتاب اخبار الزینبات، ص ۶۳-۷۵
  3. برای تفصیل بیشتر نک: مرقد العقیله زینب، ۲۹-۴۴ و ۳۸ و ۳۹
  4. المرقد العقیله زینب، ص ۳۸-۳۹
  5. المنن الکبری، ص ۴۷۷
  6. مسجد السیدة زینب اقیم بعد وفاتها بتسعة قرون، سایت الاتحاد