آستان مقدس امام علی(ع): تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز جایگزینی متن - '<gallery>' به '<gallery mode="packed" heights="150px">' |
||
(۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۵: | خط ۵: | ||
| بنیانگذار = | | بنیانگذار = | ||
| تأسیس =قرن ۲ (قمری) | | تأسیس =قرن ۲ (قمری) | ||
| مکان =[[ | | مکان =کشور [[عراق]] [[شهر نجف]] | ||
| نامهای دیگر = | | نامهای دیگر = | ||
| مساحت =حدود هشت هزار مترمربع | | مساحت =حدود هشت هزار مترمربع | ||
خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
| اشخاص مدفون در حرم=[[حضرت آدم]] و [[حضرت نوح|نوح]] | | اشخاص مدفون در حرم=[[حضرت آدم]] و [[حضرت نوح|نوح]] | ||
| بازسازی = | | بازسازی = | ||
| وبگاه = | | وبگاه = https://www.imamali.net/ | ||
}} | }} | ||
'''آستان مقدس امام علی'''، محل دفن | '''آستان مقدس امام علی'''، محل دفن [[علی بن ابیطالب]]، پسر عمو و یار نزدیک [[حضرت محمد(ص)]]، امام نخست شیعیان و خلیفه چهارم است که در شهر [[نجف]] در کشور [[عراق]] قرار دارد. امام علی(ع) در روز ۲۱ رمضان سال ۴۰ قمری به شهادت رسید. بنابر وصیتش، فرزندانش [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]]، پیکر مطهرش را شبانه و بهطور مخفیانه، در زمین مرتفعی در پشت [[کوفه]] مدفون ساختند که به نامهایی مانند [[نجف]]، [[ظهر الکوفه]] و [[غری]] خوانده شده است. علت این تصمیم را بیم [[نبش قبر]] آن حضرت به دست دشمنان از جمله [[بنیامیه]]، [[خوارج]] و [[نواصب]] و امثال آنها دانستهاند. | ||
با سقوط بنیامیه و رفع خطر خوارج، امام صادق(ع) برخی از شیعیان را از محل قبر | با سقوط بنیامیه و رفع خطر خوارج، [[امام صادق(ع)]] برخی از شیعیان را از محل قبر امام علی(ع) آگاه ساخت و حتی به همراه برخی از یاران خود به زیارت قبر وی میرفت. محل دفن امیرمؤمنان(ع) در حدود ۱۵۰ سال ناشناس بود و فقط امامان و شماری از شاگردان ویژه او از محل دفن وی آگاه بودند.در سده دوم هجری، در عصر [[هارون الرشید]]، محل قبر علنی گردید و بنایی بر روی قبر ساخته شد. | ||
در دوره [[عضدالدوله دیلمی]]، | در دوره [[عضدالدوله دیلمی]]، ساختمان بزرگ و باشکوهی بر قبر ساختند. همچنین در عهد صفویه به دستور [[شاه صفی]] (۱۰۳۸-۱۰۵۲ق)، حرم و [[صحن]] آن گسترش یافت. | ||
در سال | |||
در سال ۱۱۵۶ق. نیز به دستور [[نادرشاه]]، کاشیهای سبز رنگی که از دوره صفویه زینتبخش گنبد و گلدسته آستان بود، برداشته و بهجای آنها، از خشتهای طلا، استفاده شد و پس از آن [[آقامحمدخان قاجار]] نخستین [[ضریح]] را که از جنس نقره بود به حرم هدیه کرد. | |||
==مکان قبر امام علی(ع)== | ==مکان قبر امام علی(ع)== | ||
حضرت امیرمؤمنان(ع) در شب ۱۹ ماه رمضان سال ۴۰ه. ق، با شمشیر زهرآلود ابنملجم مرادی در محراب [[مسجد کوفه]] ضربت خورد و بر اثر این ضربت در کمتر از دو روز یعنی روز ۲۱ ماه رمضان به شهادت رسید. فرزندان امام(ع) برای مخفی نگاهداشتن قبر حضرت(ع)، پیکر ایشان را شبانه و بهطور مخفیانه به ناحیه نجف انتقال دادند و در آنجا به خاک سپردند. | حضرت امیرمؤمنان(ع) در شب ۱۹ ماه رمضان سال ۴۰ه. ق، با شمشیر زهرآلود ابنملجم مرادی در محراب [[مسجد کوفه]] ضربت خورد و بر اثر این ضربت در کمتر از دو روز یعنی روز ۲۱ ماه رمضان به شهادت رسید. فرزندان امام(ع) برای مخفی نگاهداشتن قبر حضرت(ع)، پیکر ایشان را شبانه و بهطور مخفیانه به ناحیه نجف انتقال دادند و در آنجا به خاک سپردند. | ||
خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
بنابر حکایتی که در منابع شیع نقل شده است، محل قبر حضرت علی(ع) در زمان [[هارونالرشید]]، آشکار شد. روزی که هارون برای شکار به نزدیکی کوفه رفته بود، تپهای را دید که آهوها برای فرار از حیوانات شکارچی به آن پناه میبردند. هارون از یکی از پیرمردان منطقه شنید که این تپه محل قبر علی بن ابیطالب(ع) بوده است و دستور داد گنبدی بر آن بنا کنند.<ref>الارشاد، الشیخ المفید، ج١، ص٢6-٢٧؛ ارشاد القلوب، دیلمی، ج٢، ص٣٨6؛ حیاة الحیوان الکبری، محمد بن موسی الدمیری، ج4، ص54، ذیل ماده «فهد» به نقل از ابن خَلَّکان.</ref><ref>فرحة الغَری فی تعیین قبر امیرالمؤمنین علی(ع)، ص٢66-٢6٧.</ref> | بنابر حکایتی که در منابع شیع نقل شده است، محل قبر حضرت علی(ع) در زمان [[هارونالرشید]]، آشکار شد. روزی که هارون برای شکار به نزدیکی کوفه رفته بود، تپهای را دید که آهوها برای فرار از حیوانات شکارچی به آن پناه میبردند. هارون از یکی از پیرمردان منطقه شنید که این تپه محل قبر علی بن ابیطالب(ع) بوده است و دستور داد گنبدی بر آن بنا کنند.<ref>الارشاد، الشیخ المفید، ج١، ص٢6-٢٧؛ ارشاد القلوب، دیلمی، ج٢، ص٣٨6؛ حیاة الحیوان الکبری، محمد بن موسی الدمیری، ج4، ص54، ذیل ماده «فهد» به نقل از ابن خَلَّکان.</ref><ref>فرحة الغَری فی تعیین قبر امیرالمؤمنین علی(ع)، ص٢66-٢6٧.</ref> | ||
===قبر آدم و نوح=== | ===قبر آدم و نوح=== | ||
در چند روایت از [[امام محمد باقر(ع)]] و نیز امام جعفر صادق(ع) نقل شده است که | {{اصلی|قبر آدم و نوح}} | ||
در چند روایت از [[امام محمد باقر(ع)]] و نیز امام جعفر صادق(ع) نقل شده است که امام علی(ع) در قبر یا کنار قبر نوح(ع) به خاک سپرده شد.<ref>فرحة الغری فی تعیین قبر امیرالمؤمنین علی(ع)، ص144-148؛ فرحة الغری فی تعیین قبر امیرالمؤمنین علی(ع)، ١٧٨-١٧٩.</ref> در روایتی دیگر امام صادق(ع) به یکی از اصحابش میگوید که اگر قبر امیرمؤمنان(ع) را در نجف زیارت کردی، بدان که آدم و نوح (علیهماالسّلام) را نیز زیارت میکنی.<ref>کامل الزیارات، ص٣5-٣6؛ ترجمه کامل الزیارات، ص١١٢-١١٣.</ref> | |||
در زیارتنامه | در زیارتنامه امام علی(ع)، بخش ویژهای برای زیارت حضرت آدم(ع) و حضرت نوح(ع) اختصاص یافته است.[[ابنبطوطه]] در سفرنامه خود، اشاره کرده است که در زمان بازدید از بارگاه امام علی(ع) در نجف، افزون بر قبر شریف آن حضرت، دو قبر برجسته دیگر را که از حضرت آدم و حضرت نوح (علیهماالسّلام) بوده، دیده است.<ref>رحلة ابن بطوطه، ص١٧٧.</ref> | ||
==فضیلت نجف== | ==فضیلت نجف== | ||
در کلام امامان شیعه علیهم السلام، کوفه در کنار [[مکه]] و [[مدینه]]، حرم خدا و حرم رسول خدا(ص) و حرم امام علی(ع) دانسته شده است<ref>کامل الزیارات، ابن قولویه، ص٢5؛ ترجمه کامل الزیارات، محمدجواد ذهنی تهرانی، ص٧٧.</ref> <ref>ترجمه امالی شیخ طوسی، صادق حسنزاده، ص64٨-64٩.</ref> | در کلام امامان شیعه علیهم السلام، کوفه در کنار [[مکه]] و [[مدینه]]، حرم خدا و حرم رسول خدا(ص) و حرم امام علی(ع) دانسته شده است<ref>کامل الزیارات، ابن قولویه، ص٢5؛ ترجمه کامل الزیارات، محمدجواد ذهنی تهرانی، ص٧٧.</ref><ref>ترجمه امالی شیخ طوسی، صادق حسنزاده، ص64٨-64٩.</ref> | ||
در روایتی از امام صادق(ع)، کوفه، زمین پاکیزهای است که در آن، قبور [[پیامبران]] و اوصیای آنان قرار دارد. از آنجا، عدل الهی آشکار میشود و در آن، قائم حق تعالی قیام میکند و عدالت را برقرار مینماید.<ref>کامل الزیارات، ص٢6-٢٧؛ ترجمه کامل الزیارات، ص٨٢.</ref> | در روایتی از امام صادق(ع)، کوفه، زمین پاکیزهای است که در آن، قبور [[پیامبران]] و اوصیای آنان قرار دارد. از آنجا، عدل الهی آشکار میشود و در آن، قائم حق تعالی قیام میکند و عدالت را برقرار مینماید.<ref>کامل الزیارات، ص٢6-٢٧؛ ترجمه کامل الزیارات، ص٨٢.</ref> | ||
خط ۴۹: | خط ۵۰: | ||
==تاریخچه آستان مقدس امیرمؤمنان== | ==تاریخچه آستان مقدس امیرمؤمنان== | ||
===سده دوم تا چهارم=== | ===سده دوم تا چهارم=== | ||
خط ۱۱۲: | خط ۱۱۱: | ||
==توصیف معماری آستان مقدس== | ==توصیف معماری آستان مقدس== | ||
[[پرونده:نقشه حرم امام علی.jpg|بندانگشتی|نقشه آستان امام علی(ع)]] | |||
===صحن و حجرهها=== | ===صحن و حجرهها=== | ||
صحن آستان از سه جهت شمالی، شرقی و جنوبی، حرم مطهر امام علی(ع) را احاطه کرده و مساحت آن، نزدیک هشت هزار مترمربع است. گرداگرد صحن، حجرهها و ایوانها و پشت آن، حصار بیرونی آستان مقدس قرار دارد. ارتفاع حصار ۱۷ متر، طول دو ضلع غربی و شرقی آن ۸۴ متر، طول ضلع شمالی آن ۸۴ متر و ضلع جنوبی آن ۷۵ متر است. | صحن آستان از سه جهت شمالی، شرقی و جنوبی، حرم مطهر امام علی(ع) را احاطه کرده و مساحت آن، نزدیک هشت هزار مترمربع است. گرداگرد صحن، حجرهها و ایوانها و پشت آن، حصار بیرونی آستان مقدس قرار دارد. ارتفاع حصار ۱۷ متر، طول دو ضلع غربی و شرقی آن ۸۴ متر، طول ضلع شمالی آن ۸۴ متر و ضلع جنوبی آن ۷۵ متر است. | ||
خط ۲۲۰: | خط ۲۱۹: | ||
{{اصلی|ساباط امام زمان(ع)}} | {{اصلی|ساباط امام زمان(ع)}} | ||
گذری که بنا بر حکایتی از «[[سیدبهاءالدین حسینی نیلی]]»، از علمای قرن هشتم هجری، محل رفتوآمد امام زمان به حرم امام علی(ع) بوده است. <ref>السلطان المفرّج عن اهل الایمان، بهاءالدین نیلی، ص4٧-4٨؛ بحار الانوار، المجلسی، ج5٢، ص٧4.</ref> امروزه این ساباط به احتمال زیاد در محدوده صحن شریف قرار گرفته و نشانی از آن باقی نمانده است. | گذری که بنا بر حکایتی از «[[سیدبهاءالدین حسینی نیلی]]»، از علمای قرن هشتم هجری، محل رفتوآمد امام زمان به حرم امام علی(ع) بوده است. <ref>السلطان المفرّج عن اهل الایمان، بهاءالدین نیلی، ص4٧-4٨؛ بحار الانوار، المجلسی، ج5٢، ص٧4.</ref> امروزه این ساباط به احتمال زیاد در محدوده صحن شریف قرار گرفته و نشانی از آن باقی نمانده است. | ||
==نگارخانه== | |||
<gallery mode="packed" heights="150px"> | |||
پرونده:04.jpg|نمای داخلی و خارجی صحن | |||
پرونده:30.jpg|مسجد الخضراء | |||
پرونده:27.jpg|گنبد | |||
پرونده:26.jpg|گنبد | |||
پرونده:25.jpg|ایوان طلا | |||
پرونده:6.jpg|ورودی شبستان شمالی | |||
پرونده:23.jpg|باب القبله | |||
پرونده:22.jpg|ایوان شمالی | |||
پرونده:03.jpg|باقی مانده از برج و باروی شهر نجف | |||
</gallery> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
خط ۲۳۲: | خط ۲۴۴: | ||
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1472 | | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1472 | ||
}} | }} | ||
* ''' | * '''ارشاد القلوب'''، حسن بن محمد (الدیلمی)، ط ۲، قم، ذویالقربی، ۱۴۲۹ه. ق. | ||
* '''الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد'''، محمد بن محمد بن نعمان (الشیخ المفید)، تحقیق: مؤسسة آل البیت (علیهمالسّلام) لاحیاء التراث، ط ۲، بیروت، دار المفید، ۱۴۱۴ه. ق - ۱۹۹۳م. | |||
* ''' | |||
* '''امالی شیخ طوسی (ترجمه فارسی)'''، محمد بن حسن (شیخ طوسی)، ترجمه: صادق حسنزاده، چاپ ۱، قم،اندیشۀهادی، ۱۳۸۸ه. ش. | * '''امالی شیخ طوسی (ترجمه فارسی)'''، محمد بن حسن (شیخ طوسی)، ترجمه: صادق حسنزاده، چاپ ۱، قم،اندیشۀهادی، ۱۳۸۸ه. ش. | ||
* '''الانوار العلویة والاسرار المرتضویة'''، جعفر النقدی، ط ۲، النجف، المطبعة الحیدریة، ۱۳۸۱ه. ق - ۱۹۶۲م. | |||
* ''' | * '''البدایة والنهایة'''، ابوالفداء اسماعیل بن کثیر الدمشقی (ابن کثیر)، تحقیق: علی شیری، ط ۱، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۸ه. ق - ۱۹۸۸م. | ||
* '''بستان السیاحة'''، زین العابدین شیروانی، ناشر:احمدی (چاپخانه)،ایران – تهران،۱۳۱۵ش. | |||
* '''تاریخ مدینة دمشق'''، علی بن الحسن الشافعی الدمشقی (ابن عساکر)، تحقیق: علی شیری، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۵ه. ق - ۱۹۹۵م. | * '''تاریخ مدینة دمشق'''، علی بن الحسن الشافعی الدمشقی (ابن عساکر)، تحقیق: علی شیری، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۵ه. ق - ۱۹۹۵م. | ||
* '''تذکرة الخواص'''، سبط ابن الجوزی، قم، الشریف الرضی، ۱۴۱۸ه. ق - ۱۳۷۶ه. ش. | |||
* ''' | * '''ترجمة الامام الحسین (علیهالسّلام) و مقتله من القسم غیر المطبوع من کتاب الطبقات الکبیر لابن سعد'''، تحقیق: السید عبدالعزیز الطباطبائی، ط ۱، بیروت، مؤسسة آلالبیت (علیهمالسّلام) لاحیاء التراث، ۱۴۱۶ه. ق - ۱۹۹۵م. | ||
* '''جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام'''، محمدحسن النجفی (صاحب الجواهر)، تحقیق: محمود القوچانی، بیروت، دار احیاء التراث العربی. | |||
* ''' | |||
* ''' | |||
* '''حیاة الحیوان الکبری'''، محمد بن موسی (الدمیری)، ط ۱، بیروت، دار ومکتبة الهلال، ۲۰۰۷م. | * '''حیاة الحیوان الکبری'''، محمد بن موسی (الدمیری)، ط ۱، بیروت، دار ومکتبة الهلال، ۲۰۰۷م. | ||
* '''الخطط المقریزیة (المواعظ والاعتبار بذکر الخطط والآثار)'''، (المقریزی)، تحقیق: محمد زینهم و مدیحة الشرقاوی، القاهرة: مکتبة مدبولی، ۱۹۹۸م. | |||
* '''دایرةالمعارف تشیع'''، زیر نظر: احمد صدر حاج سید جوادی، بهاءالدین خرمشاهی و کامران فانی. تهران، نشر شهید محبی. | |||
* '''الروضة البهیة الزاهرة فی خطط المعزیة القاهرة'''، عبدالله بن عبدالظاهر مصری (ابن عبدالظاهر)، تحقیق: ایمن فؤاد سید، ط ۱، القاهرة، مکتبة الدار العربیة للکتاب، ۱۴۱۷ه. ق - ۱۹۹۶م. | |||
* '''راهنمای مصوّر سفر زیارتی عراق'''، سید احمد علوی، قم، معروف، ۱۳۸۹ه. ش. | |||
* '''سفرنامه ابن بطوطه'''، ابن بطوطه، ترجمه: محمدعلی موحد، چاپ ۵، مؤسسه انتشارات آگاه، ۱۳۷۰ه. ش. | * '''سفرنامه ابن بطوطه'''، ابن بطوطه، ترجمه: محمدعلی موحد، چاپ ۵، مؤسسه انتشارات آگاه، ۱۳۷۰ه. ش. | ||
* '''السلطان المفرّج عن اهل الایمان فیمن رای صاحب الزمان'''، علی بن عبدالکریم (بهاءالدین النیلی)، تحقیق: قیس العطار، قم، دلیل ما، ۱۴۲۶ه. ق. | |||
* '''شذرات الذهب فی اخبار من ذهب'''، عبدالحی بن احمد (ابن عماد الحنبلی)، تحقیق: محمود الارناؤوط، ط ۱، دمشق، دار ابن کثیر، ۱۴۰۶ه. ق - ۱۹۸۶م. | |||
* '''صورة الارض'''، محمد بن حوقل النصیبی (ابن حوقل)، بیروت، دار مکتبة الحیاة، ۱۹۹۲م. | * '''صورة الارض'''، محمد بن حوقل النصیبی (ابن حوقل)، بیروت، دار مکتبة الحیاة، ۱۹۹۲م. | ||
* '''الکافی'''، محمد بن یعقوب الکلینی، تصحیح: علی اکبر الغفاری، تهران، دار الکتب الاسلامیة. | |||
* ''' | |||
* '''عمدة الطالب فی انساب آل ابیطالب'''، جمالالدین احمد بن علی الحسینی (ابن عنبة)، لجنة احیاء تراث، بیروت، منشورات دارالکتب الحیاة، بیتا. | * '''عمدة الطالب فی انساب آل ابیطالب'''، جمالالدین احمد بن علی الحسینی (ابن عنبة)، لجنة احیاء تراث، بیروت، منشورات دارالکتب الحیاة، بیتا. | ||
* '''فرحة الغری فی تعیین قبر امیرمؤمنان علی (علیهالسّلام) فی النجف'''، غیاثالدین عبدالکریم بن احمد الحسینی (ابن طاووس)، تحقیق: محمد مهدی نجف، النجف، العتبة العلویة المقدسة، ۱۴۳۱ه. ق - ۲۰۱۰م. | |||
* ''' | * '''قرآن کریم'''. | ||
* '''کامل الزیارات (ترجمه فارسی)'''، جعفر بن محمد بن جعفر (ابن قولویه قمی)، ترجمه: محمدجواد ذهنی تهرانی، تهران، پیام حق، ۱۳۸۷ه. ش. | |||
* '''کامل الزیارات'''، جعفر بن محمد بن جعفر (ابن قولویه قمی)، تصحیح: بهراد الجعفری، ط۱، تهران، صدوق، ۱۳۷۵ه. ش. | |||
* '''ماضی النجف وحاضرها'''، جعفر آل محبوبة، بیروت، دار الاضواء، ۱۴۰۶ه. ق - ۱۹۸۶م. | * '''ماضی النجف وحاضرها'''، جعفر آل محبوبة، بیروت، دار الاضواء، ۱۴۰۶ه. ق - ۱۹۸۶م. | ||
* '''مثیر الاحزان'''، ابن نما الحلی، ط ۳، قم، مدرسه الامام المهدی، ۱۴۰۶ه. ق. | |||
* '''مشهد الامام او مدینة النجف'''، محمدعلی جعفر التمیمی، نجف، المطبعة الحیدریة، ۱۳۷۴ه. ق - ۱۹۵۵م. | * '''مشهد الامام او مدینة النجف'''، محمدعلی جعفر التمیمی، نجف، المطبعة الحیدریة، ۱۳۷۴ه. ق - ۱۹۵۵م. | ||
* '''مقاتل الطالبیین'''، ابوالفرج الاصفهانی، تحقیق: السید احمد صقر، بیروت، مؤسسة الاعلمی، ۱۴۰۸ه. ق - ۱۹۸۷م. | |||
* ''' | * '''مقتل الحسین'''، موفّق بن احمد (الخوارزمی)، تحقیق: الشیخ محمد السماوی، ط ۱، قم، انوار الهدی، ۱۴۱۸ه. ق. | ||
* '''من لا یحضره الفقیه'''، محمد بن علی بن بابویه القمی (الشیخ الصدوق)، تحقیق: السید حسن الموسوی الخرسان، طهران، دار الکتب الاسلامیة، ۱۴۱۰ه. ق. | |||
* ''' | * '''موسوعة النجف الاشرف'''، جعفر الدجیلی، بیروت، دار الاضواء، ۱۴۱۳ه. ق - ۱۹۹۳م. | ||
* '''نزهة القلوب'''، حمدالله بن ابیبکر مستوفی قزوینی، به کوشش: سید محمد دبیرسیاقی، چاپ ۲، قزوین، طه، ۱۳۷۸ه. ش. | |||
* '''وسائل الشیعة'''، محمد بن الحسن (الحر العاملی)، ط ۱، قم، مؤسسة آل البیت (علیهمالسّلام) لاحیاء التراث، ۱۴۱۲ه. ق. | * '''وسائل الشیعة'''، محمد بن الحسن (الحر العاملی)، ط ۱، قم، مؤسسة آل البیت (علیهمالسّلام) لاحیاء التراث، ۱۴۱۲ه. ق. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{زیارتگاهها و مقبرههای عراق}} | {{زیارتگاهها و مقبرههای عراق}} | ||
{{زیارتگاههای شیعیان}} | {{زیارتگاههای شیعیان}} | ||
[[رده:حرم امامان شیعه]] | [[رده:حرم امامان شیعه]] | ||
[[رده:مکانهای منتسب به امام علی(ع)]] | [[رده:مکانهای منتسب به امام علی(ع)]] | ||
[[رده:حرم امام علی]] | [[رده:حرم امام علی]] |