مسجد بنی خداره: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۰۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''مسجد بنی خداره''' یکی از مساجد [[مدینه]] بوده که پیامبر در آن نماز خوانده و سر شریف خود را در آن محل تراشیده است. گفته شده بنی خداره برادران بنی خدره بن حارث خزرجی هستند و منازلشان در شمال بازار مدینه نزدیک ثنیه الوداع قرار داشته است. گفته شده که امروزه این مسجد از میان رفته است. برخی نوشته‌اند که تا پیش از ساخت تونل مناخه، مسجدی با بنای سفید‌کاری شده در تپه‌ای در [[ثنیه الوداع|ثنیة الوداع]] در ابتدای خیابان سلطانه قرار داشت شاید همان مسجد بنی خداره بوده است.
{{در دست ویرایش|ماه=[[آذر]]|روز=[[۱۱]]|سال=[[۱۴۰۲]]|کاربر=Kamran  }}


مسجد بنی خداره یکی از مساجد مدینه بوده که پیامبر در آن نماز خوانده و سر شریف خود را در آن محل تراشیده است.<ref>معالم المدینه المنوره، جزء۴، مجلد۲، ص 146.</ref> گفته شده بنی خداره برادران بنی خدره بن حارث خزرجی هستند و منازلشان در شمال بازار مدینه نزدیک ثنیَّة الوداع قرار داشته است.<ref>معالم المدینه المنوره، جزء۴، مجلد۲، ص146.</ref>
[[رده:مقاله‌های در حال ویرایش]]
{{جعبه اطلاعات بنا
| عنوان = مسجد بنی‌خُداره
| تصویر =
| اندازه تصویر =
| پیوند تصویر =
| توضیح تصویر =
| نام‌های دیگر =
| مکان =
| کاربری = مسجد
| بزرگداشت نزد =
| وابسته به دین/مذهب =
| باورها =
| آیین‌ها =
| احکام =
| زیارت کنندگان =
| بازدیدکنندگان =
| زمان پایه‌گذاری = صدر اسلام
| بنیانگذار =
| رویدادها = نمازخواندن پیامبر، پیامبر سر خود را تراشیدند
| بازسازی‌ها =
| بازسازی کنندگان =
| بخش‌های از میان رفته =
| ویژگی‌های تاریخی =
| متولیان = منازل بنی‌خُداره برادران بنی خدرة بن حارث خزرجی
| مساحت =
| طول =
| عرض =
| ارتفاع =
| وضعیت بنا = ناموجود
| گنجایش =
| امکانات =
| بخش‌های بنا =
| معمار =
| سبک =
| ویژگی‌ها =
| گنبدها =
| مناره‌ها =
| درها =
| رواق‌ها =
| صحن‌ها =
| ایوان‌ها =
| گرداننده =
| نهاد وابسته =
| نهاد نگهدارنده =
| مدیر =
| روحانی =
| نهادهای زیر مجموعه =
| ثبت در =
| شماره ثبت =
| تاریخ ثبت =
| وبگاه =
| عرض جغرافیایی =
| طول جغرافیایی =
}}


اِبن شَبّه مورخ قرن دوم هجری قمری آورده است که پیامبر(ص) در مسجد بنی خداره نماز خوانده و موهای سر خود را در آن مسجد تراشیده است.<ref>تاريخ المدينة المنورة، ج1، ص60.</ref>


همچنین وی روایتی به نقل از هشام بن عمرو آورده است که مسجد بنی خداره را جزء مساجدی دانسته که پیامبر(ص) در آن نماز خوانده است.<ref>تاريخ المدينة المنورة، ج1، ص64.</ref>
'''مسجد بنی‌خُداره''' یکی از مساجد [[مدینه]] بوده که پیامبر(ص) در آن نماز خوانده و سر خود را در آن محل تراشیده است. گفته شده بنی‌خداره برادران بنی خدره بن حارث خزرجی هستند و منازلشان در شمال بازار مدینه نزدیک ثَنیَّةُ الوداع قرار داشته است. امروزه دیگر اثری از این مسجد وجود ندارد. برخی نوشته‌اند که تا پیش از ساخت زیرگذر مَنَاخَة، مسجدی با بنای سفید‌کاری شده در تپه‌ای در [[ثنیه الوداع|ثنیة الوداع]] در ابتدای خیابان سلطانه قرار داشت و شاید همان مسجد بنی‌خداره بوده است.


مطری در کتاب التعریف آورده است که منازل بنی خداره که برادران بنی خدره بودند در جنوب محله بنی‌ساعده در نزدیکی اطمی(دژی) است که در جرار سعد بوده است.<ref>التعریف، ص261.</ref>
==داستان مسجد==
مسجد بنی‌خداره یکی از مساجد مدینه بوده که پیامبر(ص) در آن نماز خوانده<ref>تاريخ المدينة المنورة، ج1، ص64.</ref> <ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aمساجد_صلی_فیها_رسول_الله.pdf&page=387 مساجد صلی فیها رسول الله، ص ۳۸۷]</ref>و سر خود را در آن محل تراشیده است.<ref>تاريخ المدينة المنورة، ج1، ص60؛ معالم المدینه المنوره، جزء۴، مجلد۲، ص 146.</ref>


سمهودی(م ۹۱۱ق.) از این مسجد سخن گفته است. در زمان سمهودی نیز نشانی از این مسجد وجود نداشته است.
بنی‌خداره، برادران بنی‌خدرة بن حارث خزرجی بودند که منازلشان در شمال بازار مدینه نزدیک [[ثنیة الوداع|ثنیه الوداع]]، در محلی به نام جرار سعدقرار داشت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=224 وفاء‌ الوفاء، ج3، 224]</ref> {{یادداشت|خانه‌ای که معروف به جرار سعد(سعد بن عباده) بود و در آنجا مجموعه‌ای از کوزه‌ها پُر از آب می‌شد تا مردم از آن آب بنوشند و در آن زمان جرار سعد به عنوان مسیری نزدیک بازار شهر بوده است.}}<ref>التعریف، ص216.</ref>
آنچه قابل یادآوری است آن که عجیمی گفته است که مسجد بنی‌خدره، درسمت شامی بازار مدینه، نزدیک سقیفه بنی‌ساعده است و سقیفه که امروز معروف است در یک مثلثی در باغی است که در سر خیابان سحیمی از سمت غرب قرار دارد. نظر درست آن است که مقصود بنی خداره است نه بنی‌خدره، زیرا وصفی که او آورده با مطلبی که در باره محله آنها گفتیم تطبیق می‌کند. نک: تاریخ مکه و المدینه و الطائف، برگ 49 ـــــ میقات حج-جلد 16 نویسنده نادر سلیمانی بزچلوئی ـــ شخصات نشر، تهران: نادر سلیمانی بزچلوئی، ۱۳۸۰.
==موقعیت جغرافیایی و تاریخ بنا==
امروزه مسجد بنی‌خداره از بین رفته است<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aمساجد_صلی_فیها_رسول_الله.pdf&page=387 مساجد صلی فیها رسول الله، ص ۳۸۷]</ref> و مکان دقیق آن مشخص نیست. این مسجد در قرن نهم هجری در زمان سمهودی‌(م.911ق.)، نیز از بین رفته بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=223 وفاء الوفاء، ج3، ص 223]</ref> برخی نوشته‌اند که قبر [[نفس زکیه]] همان موقعیت مکانی منازل بنی‌خداره است،<ref>معالم المدینه المنوره، جزء۴، مجلد۲، ص150.</ref> همچنین [[سمهودی|سَمهُودی]] معتقد است مسجدی که در کنار قبر نفس زکیه وجود دارد مسجد بنی‌خداره نیست بلکه مسجدی است که قاضی حرمین محی‌الدین الحنبلی بنا نموده است.<ref>وفاء الوفاء، ج3، ص60.</ref>


==مطالب قبلی==
برخی گزارش کرده‌اند که تا پیش از ساخت زیرگذر مَنَاخَة، مسجدی با بنای سفید‌کاری شده در تپه‌ای در [[ثنیه الوداع]] در ابتدای خیابان سلطانة قرار داشت که شاید همان مسجد بنی‌خداره بوده است؛<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aمساجد_صلی_فیها_رسول_الله.pdf&page=387 مساجد صلی فیها رسول الله، ص ۳۸۷]</ref>
مسجد بنی خداره یکی از مسجدهای مدینه بوده که امروزه از میان رفته است.  


==داستان مسجد==
ابراهیم عیاشی معتقد است [[مسجد ثنیة الوداع|مسجد ثنیه الوداع]] همان مسجد بنی‌خداره است و  قرار گرفتن موقعیت مسجد ثنیة الوداع در داخل منازل بنی‌خداره را مؤید کلام خود آورده است.<ref>معالم المدینه المنوره، جزء۴، مجلد۲، ص150.</ref> امروزه کوه ثنیه الوداع و آن مسجد نیز در توسعه خیابان‌ها از میان رفته است.<ref>معالم المدینه المنوره، جزء۴، مجلد۲، ص ۱۵۱</ref>
بنو خداره برادران بنی خدره بن حارث خزرجی هستند و منازلشان در شمال بازار مدینه نزدی ثنیه الوداع قرار داشته است. روایت شده که پیامبر در محل مسجد بنی خداره نماز خواند و موهایش را تراشید.


==تاریخچه مسجد==
عبدالعزیز کعکی، پژوهشگر تاریخ مدینه، موقعیت جغرافیایی که ممکن است برای مسجد بنی‌خداره تصور نمود بدین شرح آورده است: از طرف شمال به خیابان عبدالغنی بن عبدالواحد مقدسی و از جنوب به خیابان ملک فیصل معروف به دائری اول و از شرق به خیابان سعید بن مسیب و از غرب به خیابان ابی بکر (که قبلا معروف به سلطانة) منتهی می‌شود.<ref>معالم المدینه المنوره، جزء۴، مجلد۲، ص ۱۵۱.</ref>
سمهودی(م ۹۱۱ق.) از این مسجد سخن گفته است. در زمان سمهودی نیز نشانی از این مسجد وجود نداشته است.
==گالری==
==موقعیت امروزی==
<gallery mode="packed" heights="150">
امروزه مسجد بنی‌خداره وجود ندارد. برخی نوشته‌اند که تا پیش از ساخت تونل مناخه، مسجدی با بنای سفید‌کاری شده در تبه‌ای در [[ثنیه الوداع]] در ابتدای خیابان سلطانة قرار داشت که شاید همان مسجد بنی خدره بوده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%B5%D9%84%DB%8C_%D9%81%DB%8C%D9%87%D8%A7_%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87.pdf&page=387 مساجد صلی فیها رسول الله، ص ۳۸۷]</ref>
پرونده:ثنیة الوداع.PNG|تصویر مسجد ثنیة الوداع که برخی مورخان بر این باورند که در موضع مسجد بنی‌خداره بنا شده است.
 
پرونده:تصویر هوایی از موقعیت منازل بنی خداره.PNG|تصویر هوایی از خیابان‌های که گفته شده موقعیت منازل بنی‌خداره را نشان می‌دهد.
در بالای کوه ثنیه الوداع مسجدی بود که برخی گمان کرده اند همان مسجد بنی خداره بوده است.<ref>نک: معالم المدینه المنوره، جزء۴، مجلد۲، ص ۱۵۰</ref> امروزه کوه ثنیه الوداع و آن مسجد هم در توسعه خیابان‌ها از میان رفته است. <ref>معالم المدینه المنوره، جزء۴، مجلد۲، ص ۱۵۱</ref>
پرونده:زیرگذر مناخه.PNG|زیرگذر مَناخه از جهت شمال شهر مدینه که گفته شده بخشی از زیر گذر فعلی موقعیت منازل بنی‌خداره بوده است.
</gallery>


==پانویس==
==پانویس==
خط ۳۰: خط ۸۴:
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
*'''التعریف بما أَنست الهجرة من معالم دار الهجرة'''، جمال الدین محمد بن احمد المطری، به کوشش سیلمان الرحیلی، ریاض، دارة الملک عبدالعزیز، 1426ق.
*'''تاريخ المدينة المنورة'''، اِبْن‌شَبّه،(م.262ه.)، به کوشش محمد شلتوت، [بی‌جا]،دار الفكر، [بی‌تا].
*'''تاريخ المدينة المنورة'''، اِبْن‌شَبّه،(م.262ه.)، به کوشش محمد شلتوت، [بی‌جا]،دار الفكر، [بی‌تا].
*'''التعریف بما أَنست الهجرة من معالم دار الهجرة'''، جمال الدین محمد بن احمد المطری، به کوشش سیلمان الرحیلی، ریاض، دارة الملک عبدالعزیز، 1426ق.
*'''ساختار شهری مدینه و محلات قبائل در دوره نبوی'''، عبدالعزیز عبدالله بن ادریس و رسول جعفریان، مجله میقات، دوره 4، شماره 16، تیر 1375ش.
رحیلی، سلیمان
*'''مدینه شناسی'''، محمدباقر نجفی، تهران، مشعر، 1386ش.
*'''مساجد صلی فیها رسول الله فی الحرمین الشریفین و الجزیرة العربیة'''، سید ضیاء الدین بن محمد بن مقبول عطار، جده، کنوز المعرفة، 1434ق.
*'''معالم المدینة المنوره بین العمارة و التاریخ'''، عبدالعزیز عبدالرحمن ابراهیم کعکی، بیروت، المؤسسه التاریخ العربی،1432ق.
*'''وفاء الوفاء بأخبار دار المصطفى'''،نورالدين أبوالحسن السمهودی، بيروت، دار الكتب العلمية، 1419ق.
[[رده: مسجدهای مدینه]]
[[رده: مسجدهای مدینه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۰ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۳۰

مسجد بنی‌خُداره
اطلاعات اوليه
کاربری مسجد
تاریخ بنا
زمان پایه‌گذاری صدر اسلام
رویدادها نمازخواندن پیامبر، پیامبر سر خود را تراشیدند
متولیان منازل بنی‌خُداره برادران بنی خدرة بن حارث خزرجی
وضعیت فعلی
وضعیت بنا ناموجود


مسجد بنی‌خُداره یکی از مساجد مدینه بوده که پیامبر(ص) در آن نماز خوانده و سر خود را در آن محل تراشیده است. گفته شده بنی‌خداره برادران بنی خدره بن حارث خزرجی هستند و منازلشان در شمال بازار مدینه نزدیک ثَنیَّةُ الوداع قرار داشته است. امروزه دیگر اثری از این مسجد وجود ندارد. برخی نوشته‌اند که تا پیش از ساخت زیرگذر مَنَاخَة، مسجدی با بنای سفید‌کاری شده در تپه‌ای در ثنیة الوداع در ابتدای خیابان سلطانه قرار داشت و شاید همان مسجد بنی‌خداره بوده است.

داستان مسجد[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسجد بنی‌خداره یکی از مساجد مدینه بوده که پیامبر(ص) در آن نماز خوانده[۱] [۲]و سر خود را در آن محل تراشیده است.[۳]

بنی‌خداره، برادران بنی‌خدرة بن حارث خزرجی بودند که منازلشان در شمال بازار مدینه نزدیک ثنیه الوداع، در محلی به نام جرار سعدقرار داشت.[۴] [یادداشت ۱][۵]

موقعیت جغرافیایی و تاریخ بنا[ویرایش | ویرایش مبدأ]

امروزه مسجد بنی‌خداره از بین رفته است[۶] و مکان دقیق آن مشخص نیست. این مسجد در قرن نهم هجری در زمان سمهودی‌(م.911ق.)، نیز از بین رفته بود.[۷] برخی نوشته‌اند که قبر نفس زکیه همان موقعیت مکانی منازل بنی‌خداره است،[۸] همچنین سَمهُودی معتقد است مسجدی که در کنار قبر نفس زکیه وجود دارد مسجد بنی‌خداره نیست بلکه مسجدی است که قاضی حرمین محی‌الدین الحنبلی بنا نموده است.[۹]

برخی گزارش کرده‌اند که تا پیش از ساخت زیرگذر مَنَاخَة، مسجدی با بنای سفید‌کاری شده در تپه‌ای در ثنیه الوداع در ابتدای خیابان سلطانة قرار داشت که شاید همان مسجد بنی‌خداره بوده است؛[۱۰]

ابراهیم عیاشی معتقد است مسجد ثنیه الوداع همان مسجد بنی‌خداره است و قرار گرفتن موقعیت مسجد ثنیة الوداع در داخل منازل بنی‌خداره را مؤید کلام خود آورده است.[۱۱] امروزه کوه ثنیه الوداع و آن مسجد نیز در توسعه خیابان‌ها از میان رفته است.[۱۲]

عبدالعزیز کعکی، پژوهشگر تاریخ مدینه، موقعیت جغرافیایی که ممکن است برای مسجد بنی‌خداره تصور نمود بدین شرح آورده است: از طرف شمال به خیابان عبدالغنی بن عبدالواحد مقدسی و از جنوب به خیابان ملک فیصل معروف به دائری اول و از شرق به خیابان سعید بن مسیب و از غرب به خیابان ابی بکر (که قبلا معروف به سلطانة) منتهی می‌شود.[۱۳]

گالری[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  • تصویر مسجد ثنیة الوداع که برخی مورخان بر این باورند که در موضع مسجد بنی‌خداره بنا شده است.

    تصویر مسجد ثنیة الوداع که برخی مورخان بر این باورند که در موضع مسجد بنی‌خداره بنا شده است.

  • تصویر هوایی از خیابان‌های که گفته شده موقعیت منازل بنی‌خداره را نشان می‌دهد.

    تصویر هوایی از خیابان‌های که گفته شده موقعیت منازل بنی‌خداره را نشان می‌دهد.

  • زیرگذر مَناخه از جهت شمال شهر مدینه که گفته شده بخشی از زیر گذر فعلی موقعیت منازل بنی‌خداره بوده است.

    زیرگذر مَناخه از جهت شمال شهر مدینه که گفته شده بخشی از زیر گذر فعلی موقعیت منازل بنی‌خداره بوده است.

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. ↑ تاريخ المدينة المنورة، ج1، ص64.
  2. ↑ مساجد صلی فیها رسول الله، ص ۳۸۷
  3. ↑ تاريخ المدينة المنورة، ج1، ص60؛ معالم المدینه المنوره، جزء۴، مجلد۲، ص 146.
  4. ↑ وفاء‌ الوفاء، ج3، 224
  5. ↑ التعریف، ص216.
  6. ↑ مساجد صلی فیها رسول الله، ص ۳۸۷
  7. ↑ وفاء الوفاء، ج3، ص 223
  8. ↑ معالم المدینه المنوره، جزء۴، مجلد۲، ص150.
  9. ↑ وفاء الوفاء، ج3، ص60.
  10. ↑ مساجد صلی فیها رسول الله، ص ۳۸۷
  11. ↑ معالم المدینه المنوره، جزء۴، مجلد۲، ص150.
  12. ↑ معالم المدینه المنوره، جزء۴، مجلد۲، ص ۱۵۱
  13. ↑ معالم المدینه المنوره، جزء۴، مجلد۲، ص ۱۵۱.
  1. ↑ خانه‌ای که معروف به جرار سعد(سعد بن عباده) بود و در آنجا مجموعه‌ای از کوزه‌ها پُر از آب می‌شد تا مردم از آن آب بنوشند و در آن زمان جرار سعد به عنوان مسیری نزدیک بازار شهر بوده است.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  • التعریف بما أَنست الهجرة من معالم دار الهجرة، جمال الدین محمد بن احمد المطری، به کوشش سیلمان الرحیلی، ریاض، دارة الملک عبدالعزیز، 1426ق.
  • تاريخ المدينة المنورة، اِبْن‌شَبّه،(م.262ه.)، به کوشش محمد شلتوت، [بی‌جا]،دار الفكر، [بی‌تا].
  • ساختار شهری مدینه و محلات قبائل در دوره نبوی، عبدالعزیز عبدالله بن ادریس و رسول جعفریان، مجله میقات، دوره 4، شماره 16، تیر 1375ش.
  • مدینه شناسی، محمدباقر نجفی، تهران، مشعر، 1386ش.
  • مساجد صلی فیها رسول الله فی الحرمین الشریفین و الجزیرة العربیة، سید ضیاء الدین بن محمد بن مقبول عطار، جده، کنوز المعرفة، 1434ق.
  • معالم المدینة المنوره بین العمارة و التاریخ، عبدالعزیز عبدالرحمن ابراهیم کعکی، بیروت، المؤسسه التاریخ العربی،1432ق.
  • وفاء الوفاء بأخبار دار المصطفى،نورالدين أبوالحسن السمهودی، بيروت، دار الكتب العلمية، 1419ق.
برگرفته از «https://wikihaj.com/index.php?title=مسجد_بنی_خداره&oldid=56420»