مزار: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (حذف از رده:مقاله‌های در دست ویرایش ردهانبوه) |
||
| (۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''مزار'''، حرم و بقعه [[امامان(ع)]]، امام‌زادگان، شهیدان و اولیای الهی است که مردم به [[زیارت]] آن می‌روند. این استعمال، از برخی روایات [[معصومان(ع)]] گرفته شده است. به قبرستان نیز مزار گفته شده و به کتاب‌هایی که درباره زیارت نگاشته شده، مانند [[کتاب المزار (شیخ مفید)|کتاب المزار شیخ مفید]] نیز مزار می‌گویند. | |||
[[ | |||
==واژه‌شناسی== | ==واژه‌شناسی== | ||
مزار، واژه‌ای عربی و اسم مکان، به معنای محل [[زیارت]] است<ref>الصحاح، ج2، ص674؛ لسان العرب، ج4، ص336؛ المصباح | مزار، واژه‌ای عربی و اسم مکان، به معنای محل [[زیارت]] است<ref>الصحاح، ج2، ص674؛ لسان العرب، ج4، ص336؛ المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، ج1، ص260.</ref> و زیارت، به معنای ملاقات کردن یا قصد و آهنگِ کسی کردن است.<ref>تاج العروس، ج6، ص477.</ref> برخی زیارت را قصد و آهنگِ [[مزور]] برای اکرام و احترام گذاشتن به او و انس گرفتن با او دانسته‌اند.{{یادداشت|الزِّیَارَةُ، فِی الْعُرْفِ قَصْدُ الْمَزُورِ إِکْرَاماً لَهُ و اسْتِئْنَاساً بهِ.}}<ref>المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، ج1، ص260.</ref> این واژه، به عنوان مصدر میمی،<ref>تاج العروس، ج6، ص477.</ref> به معنای زیارت کردن نیز به کار رفته است.<ref>الصحاح، ج2، ص674؛ لسان العرب، ج4، ص336؛ المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، ج1، ص260.</ref> | ||
در واژه‌نامه‌های فارسی، به معنای جای زیارت، زیارتگاه، گور، آرامگاه<ref>فرهنگ فارسی عمید، ذیل واژه مزار.</ref> و گورستان<ref name=":0">لغت‌نامه دهخدا، ذیل واژه مزار.</ref> آمده است. محمد معین، مزار را قبر، به ویژه قبری که زیارتگاه باشد، دانسته است.<ref>فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه مزار.</ref> دهخدا، مانند واژه‌نامه‌های عربی، معنای مصدری مزار را نیز نقل کرده است.<ref name=":0" /> بر پایه معنای مصدریِ مزار، مزارگاه به معنای زیارتگاه است.<ref name=":1" /> | در واژه‌نامه‌های فارسی، به معنای جای زیارت، زیارتگاه، گور، آرامگاه<ref>فرهنگ فارسی عمید، ذیل واژه مزار.</ref> و گورستان<ref name=":0">لغت‌نامه دهخدا، ذیل واژه مزار.</ref> آمده است. محمد معین، مزار را قبر، به ویژه قبری که زیارتگاه باشد، دانسته است.<ref>فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه مزار.</ref> دهخدا، مانند واژه‌نامه‌های عربی، معنای مصدری مزار را نیز نقل کرده است.<ref name=":0" /> بر پایه معنای مصدریِ مزار، مزارگاه به معنای زیارتگاه است.<ref name=":1" /> | ||
== | ==زیارتگاه== | ||
مزار، حرم و بقعه [[امامان(ع)]]، امام‌زادگان، شهیدان و | مزار، حرم و بقعه [[امامان(ع)]]، امام‌زادگان، شهیدان و اولیای الهی است که مردم به [[زیارت]] آن می‌روند. سفارش [[معصومان(ع)]] به حضور در کنار مدفن امامان(ع)، انبیا و قبرهای مؤمنان و زیارت آن‌ها، باعث شده به این‌گونه قبرها و مکان‌ها «مزار» گفته شود.<ref name=":1">فرهنگ‌نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۱، ص87.</ref> [[امام باقر(ع)]]، برای [[زیارت وداع|وداع]] با [[آستان مقدس امام علی(ع)|قبر امام علی(ع)]] زیارتی ذکر کرده، که در یکی از فرازهای آن از قبر وی به عنوان مزار یاد شده است.{{یادداشت|اللّهم لا تَحرِمْنی ثوابَ مزَاره الّذی اوجبتَ لَهُ!}}<ref>إقبال الأعمال، ج1، ص471.</ref> در روایتی دیگر، به گفته [[حضرت محمد(ص)]]، خدا قبر کسی را که با دوستیِ آل محمد از دنیا برود «مزار فرشتگان مهربانی» قرار می‌دهد.{{یادداشت|من مات علی حب آل محمد جعل الله قبره مزار ملائکة الرحمة.}}<ref>الطرائف، ص267؛ بحارالأنوار، ج٢٣ ص٢٣٣.</ref> | ||
==قبرستان== | |||
به قبرستان و قبرهایی که در شهرها و روستاها وجود دارد نیز، «مزار» گفته می‌شود و مردم شب‌ها و روزهای جمعه، به سر مزار رفته و برای مردگان خود فاتحه می‌خوانند.<ref name=":2" /> | |||
==کتاب مزار== | |||
«مزار» به کتاب‌هایی که درباره [[زیارت]] نگاشته شده نیز، گفته می‌شود. برخی از عالمان، کتاب‌هایی دارای روایاتِ مربوط به زیارت، متن زیارت‌نامه و فضیلت زیارت تألیف کرده و نام آن‌ها را «المزار» گذاشته‌اند؛ مانند مزار مشهدی، [[کتاب المزار (شیخ مفید)|مزار شیخ مفید]] و مزار قطب رواندی.<ref name=":2">فرهنگ‌نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۱، ص8۸.</ref> | |||
==جستارهای وابسته== | |||
*[[مزور]] | |||
==پانوشت== | ==پانوشت== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | |||
{{برگرفتگی | {{برگرفتگی | ||
| پیش از لینک = مقاله | | پیش از لینک = مقاله | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۸: | ||
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/86 | | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/86 | ||
}} | }} | ||
الصحاح: تاج اللغة و صحاح | *'''إقبال الأعمال'''، علی بن موسی بن طاووس، تهران، ۱۴۰۹ق. | ||
*'''بحار الأنوار'''، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، بیروت، ۱۴۰۳ق. | |||
*'''تاج العروس من جواهر القاموس'''، محمد بن محمد مرتضی زبیدی، دار الفکر، بیروت، ۱۴۱۴ق. | |||
*'''الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة'''، اسماعیل بن حماد جوهری، دار العلم للملایین، بیروت، ۱۳۷۶ق. | |||
المصباح | *'''الطرائف'''، علی بن موسی بن طاووس، ترجمه داود إلهامی، قم، ۱۳۷۴ش. | ||
*'''المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی'''، احمد بن محمد فیومی، موسسه دار الهجرة، قم، ۱۴۱۴ق. | |||
*'''لسان العرب'''، محمد بن مکرم ابن منظور، بیروت، ۱۴۱۴ق. | |||
{{پایان}} | |||
[[رده:مزارها]] | |||
[[رده:مفاهیم مرتبط به زیارت]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۳۹
مزار، حرم و بقعه امامان(ع)، امام‌زادگان، شهیدان و اولیای الهی است که مردم به زیارت آن می‌روند. این استعمال، از برخی روایات معصومان(ع) گرفته شده است. به قبرستان نیز مزار گفته شده و به کتاب‌هایی که درباره زیارت نگاشته شده، مانند کتاب المزار شیخ مفید نیز مزار می‌گویند.
واژه‌شناسی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
مزار، واژه‌ای عربی و اسم مکان، به معنای محل زیارت است[۱] و زیارت، به معنای ملاقات کردن یا قصد و آهنگِ کسی کردن است.[۲] برخی زیارت را قصد و آهنگِ مزور برای اکرام و احترام گذاشتن به او و انس گرفتن با او دانسته‌اند.[یادداشت ۱][۳] این واژه، به عنوان مصدر میمی،[۴] به معنای زیارت کردن نیز به کار رفته است.[۵]
در واژه‌نامه‌های فارسی، به معنای جای زیارت، زیارتگاه، گور، آرامگاه[۶] و گورستان[۷] آمده است. محمد معین، مزار را قبر، به ویژه قبری که زیارتگاه باشد، دانسته است.[۸] دهخدا، مانند واژه‌نامه‌های عربی، معنای مصدری مزار را نیز نقل کرده است.[۷] بر پایه معنای مصدریِ مزار، مزارگاه به معنای زیارتگاه است.[۹]
زیارتگاه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
مزار، حرم و بقعه امامان(ع)، امام‌زادگان، شهیدان و اولیای الهی است که مردم به زیارت آن می‌روند. سفارش معصومان(ع) به حضور در کنار مدفن امامان(ع)، انبیا و قبرهای مؤمنان و زیارت آن‌ها، باعث شده به این‌گونه قبرها و مکان‌ها «مزار» گفته شود.[۹] امام باقر(ع)، برای وداع با قبر امام علی(ع) زیارتی ذکر کرده، که در یکی از فرازهای آن از قبر وی به عنوان مزار یاد شده است.[یادداشت ۲][۱۰] در روایتی دیگر، به گفته حضرت محمد(ص)، خدا قبر کسی را که با دوستیِ آل محمد از دنیا برود «مزار فرشتگان مهربانی» قرار می‌دهد.[یادداشت ۳][۱۱]
قبرستان[ویرایش | ویرایش مبدأ]
به قبرستان و قبرهایی که در شهرها و روستاها وجود دارد نیز، «مزار» گفته می‌شود و مردم شب‌ها و روزهای جمعه، به سر مزار رفته و برای مردگان خود فاتحه می‌خوانند.[۱۲]
کتاب مزار[ویرایش | ویرایش مبدأ]
«مزار» به کتاب‌هایی که درباره زیارت نگاشته شده نیز، گفته می‌شود. برخی از عالمان، کتاب‌هایی دارای روایاتِ مربوط به زیارت، متن زیارت‌نامه و فضیلت زیارت تألیف کرده و نام آن‌ها را «المزار» گذاشته‌اند؛ مانند مزار مشهدی، مزار شیخ مفید و مزار قطب رواندی.[۱۲]
جستارهای وابسته[ویرایش | ویرایش مبدأ]
پانوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ الصحاح، ج2، ص674؛ لسان العرب، ج4، ص336؛ المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، ج1، ص260.
- ↑ تاج العروس، ج6، ص477.
- ↑ المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، ج1، ص260.
- ↑ تاج العروس، ج6، ص477.
- ↑ الصحاح، ج2، ص674؛ لسان العرب، ج4، ص336؛ المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، ج1، ص260.
- ↑ فرهنگ فارسی عمید، ذیل واژه مزار.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ لغت‌نامه دهخدا، ذیل واژه مزار.
- ↑ فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه مزار.
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ فرهنگ‌نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۱، ص87.
- ↑ إقبال الأعمال، ج1، ص471.
- ↑ الطرائف، ص267؛ بحارالأنوار، ج٢٣ ص٢٣٣.
- ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ فرهنگ‌نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۱، ص8۸.
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
این مقاله برگرفته از مقاله فرهنگ نامه زیارت، جواد محدثی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره بیست و یکم، زمستان ۱۳۹۳، ص۸۷ است.
- إقبال الأعمال، علی بن موسی بن طاووس، تهران، ۱۴۰۹ق.
- بحار الأنوار، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، بیروت، ۱۴۰۳ق.
- تاج العروس من جواهر القاموس، محمد بن محمد مرتضی زبیدی، دار الفکر، بیروت، ۱۴۱۴ق.
- الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة، اسماعیل بن حماد جوهری، دار العلم للملایین، بیروت، ۱۳۷۶ق.
- الطرائف، علی بن موسی بن طاووس، ترجمه داود إلهامی، قم، ۱۳۷۴ش.
- المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، احمد بن محمد فیومی، موسسه دار الهجرة، قم، ۱۴۱۴ق.
- لسان العرب، محمد بن مکرم ابن منظور، بیروت، ۱۴۱۴ق.