مسجد عتبان بن مالک: تفاوت میان نسخه‌ها

Kamran (بحث | مشارکت‌ها)
Heidar (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۳۸: خط ۳۸:


=== نماز پیامبر در خانه عتبان ===
=== نماز پیامبر در خانه عتبان ===
عتبان به علت ناتوانی در خواندن نماز جماعت، از [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]] خواست تا در گوشه‌ای از خانه او نماز بخواند تا او آنجا را مصلای خویش قرار دهد و ایشان نیز پذیرفت.<ref>اُسد الغابه، ابن اثیر، ج3، ص360؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=71 تاریخ المدینة المنورة، ابن شبه، ص71.]</ref>
عتبان به علت ناتوانی در خواندن نماز جماعت، از [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]] خواست تا در گوشه‌ای از خانه او نماز بخواند تا او آنجا را مصلای خویش قرار دهد و ایشان نیز پذیرفت.<ref>اُسد الغابه، ابن اثیر، ج3، ص360؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aتاریخ_مدینه_ابن_شبه.pdf&page=71 تاریخ المدینة المنورة، ابن شبه، ص71.]</ref>
== بنای مسجد ==
== بنای مسجد ==
مسجد عتبان بن مالک در شمال [[مسجد جمعه]] و در محیطِ بازِ روبروی آن قرار گرفته است. این مکان در واقع زمینی مربع شکل است که با دیوار محصور شده است.<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=120 مساجد الاثریه، الیاس عبدالغنی، ص120]</ref> از حدود قرن هشتم هجری، مکان این مسجد را در قلعه مزدلف دانسته‌اند.<ref name=":1" /> مزدلف در عصر سمهودی (درگذشت: 911ق) قلعه‌ای خراب شده در شمال مسجد جمعه بوده است<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=249 وفاء الوفاء، سمهودی، ج3، ص249.]</ref> و عباسی، تاریخ‌نگار قرن ده قمری، نیز همین اطلاعات را تأیید می‌کند.<ref name=":2">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D9%85%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%81%DB%8C_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1.pdf&page=182 عمده الاخبار فی مدینه المختار، عباسی، 182.]</ref> عیاشی نیز در سفرنامه‌اش (1073ق/1662م) مسجد را در قلعه خرابه‌ای در شمال مسجد جمعه به شکل یک مسجد کوچک غیر مسقف یافته است.<ref name=":3">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%84%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%8A%D8%A7%D8%B4%D9%8A%D9%87%D8%8C_%D8%AC_1.pdf&page=390 الرحله العیاشیه، ج1، ص390.]</ref>
مسجد عتبان بن مالک در شمال [[مسجد جمعه]] و در محیطِ بازِ روبروی آن قرار دارد.<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:مساجد_الاثریه.pdf&page=120 مساجد الاثریه، الیاس عبدالغنی، ص120]</ref> از حدود قرن هشتم هجری، مکان این مسجد را در قلعه مزدلف دانسته‌اند.<ref name=":1" /> مزدلف در عصر سمهودی (درگذشت: 911ق) قلعه‌ای خراب شده در شمال مسجد جمعه بوده است<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aوفاء_الوفاء_سمهودی_ج۳.pdf&page=249 وفاء الوفاء، سمهودی، ج3، ص249.]</ref> و عباسی، تاریخ‌نگار قرن ده قمری، نیز همین اطلاعات را تأیید می‌کند.<ref name=":2">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:عمده_الاخبار_فی_مدینه_المختار.pdf&page=182 عمده الاخبار فی مدینه المختار، عباسی، 182.]</ref> عیاشی نیز در سفرنامه‌اش (1073ق/1662م) مسجد را در قلعه خرابه‌ای در شمال مسجد جمعه به شکل یک مسجد کوچک غیر مسقف یافته است.<ref name=":3">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالرحله_العياشيه،_ج_1.pdf&page=390 الرحله العیاشیه، ج1، ص390.]</ref>


=== بازسازی بنا ===
=== بازسازی بنا ===
[[محمد بن احمد مطری|محمد بن احمد مَطَری]] (درگذشت: 741ق)، تاریخ‌نگار مدینه در قرن هشتم قمری، وضعیت این بنا را با دیوارهایی توصیف می‌کند که ارتفاعشان از نصف قد انسان تجاوز نمی‌کرده است.<ref name=":1">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%A8%D9%85%D8%A7_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%A9.pdf&page=134 التعریف بما انست الهجرة، مطری، ص134.]</ref> به گفته [[سمهودی]] (درگذشت: 911ق) بنایی که مطری به آن اشاره کرده در زمان او از میان رفته بود و گروهی غیر عرب آن را در شکل و بنایی جدید بازسازی و احیا کرده بودند. سقف بنای جدید پس از خرابی توسط محمد بن قاوان تعمیر شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=169 وفاء الوفاء، سمهودی، ج3، ص169.]</ref> وی متولد 820 و متوفی 889 قمری، از عالمان حدیث و تاریخ است که در قاهره می‌زیست و بارها به حج رفت.<ref>الضوء اللامع لأهل القرن التاسع، السخاوی، ج7، ص54</ref>
[[محمد بن احمد مطری|محمد بن احمد مَطَری]] (درگذشت: 741ق)، تاریخ‌نگار مدینه در قرن هشتم قمری، وضعیت این بنا را با دیوارهایی توصیف می‌کند که ارتفاعشان از نصف قد انسان تجاوز نمی‌کرده است.<ref name=":1">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالتعریف_بما_انست_الهجرة.pdf&page=134 التعریف بما انست الهجرة، مطری، ص134.]</ref> به گفته [[سمهودی]] (درگذشت: 911ق) بنایی که مطری به آن اشاره کرده در زمان او از میان رفته بود و گروهی غیر عرب آن را در شکل و بنایی جدید بازسازی و احیا کرده بودند. سقف بنای جدید پس از خرابی توسط محمد بن قاوان تعمیر شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aوفاء_الوفاء_سمهودی_ج۳.pdf&page=169 وفاء الوفاء، سمهودی، ج3، ص169.]</ref> وی متولد 820 و متوفی 889 قمری، از عالمان حدیث و تاریخ است که در قاهره می‌زیست و بارها به حج رفت.<ref>الضوء اللامع لأهل القرن التاسع، السخاوی، ج7، ص54</ref>


احمد عباسی محقق و تاریخ‌شناس مدینه، مدعی است که در سال 1036 این مسجد را، که در آن زمان ناشناس بوده، بافته و و به بازسازی جزئی آن پرداخته است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D9%85%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%81%DB%8C_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1.pdf&page=183 عمده الاخبار فی مدینه المختار، عباسی، 183.]</ref> عیاشی نیز در سفرنامه‌اش (1073ه/1662م) مسجد را به شکل یک مسجد کوچک غیر مسقف یافته است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%84%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%8A%D8%A7%D8%B4%D9%8A%D9%87%D8%8C_%D8%AC_1.pdf&page=390 الرحله العیاشیه، ج1، ص390.]</ref>
احمد عباسی محقق و تاریخ‌شناس مدینه، مدعی است که در سال 1036 این مسجد را، که در آن زمان ناشناس بوده، بافته و و به بازسازی جزئی آن پرداخته است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:عمده_الاخبار_فی_مدینه_المختار.pdf&page=183 عمده الاخبار فی مدینه المختار، عباسی، 183.]</ref> عیاشی نیز در سفرنامه‌اش (1073ه/1662م) مسجد را به شکل یک مسجد کوچک غیر مسقف یافته است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالرحله_العياشيه،_ج_1.pdf&page=390 الرحله العیاشیه، ج1، ص390.]</ref>
== وضعیت فعلی مسجد ==
== وضعیت فعلی مسجد ==
[[پرونده:Itban-bin-malik-3-1024x768.jpg|267x267px|thumb]]
به گزارش الیاس عبدالغنی، پژوهشگر جغرافیای مدینه، مسجد عتبان در سال 1417ق./1375ش. یک زمین خالی بود که یک چهاردیواری سفید رنگ آن را احاطه کرده بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:مساجد_الاثریه.pdf&page=120 مساجد الاثریه، ص 120]</ref>
به گزارش الیاس عبدالغنی، پژوهشگر جغرافیای مدینه، مسجد عتبان تا سال 1417ق./1375ش. یک زمین خالی بود که یک چهاردیواری سفید رنگ آن را احاطه کرده بود. به گفته او مسجد در آن سال از بین رفت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=120 مساجد الاثریه، ص 120]</ref>  
 
بنابر گزارش های دیگر در 1393 شمسی ( 2015م./1435ق.)، دولت سعودی در عملیات توسعه و عمران، اقدام به تخریب دیوارهای مسجد عتبان نمود؛<ref>سایت خبری العالم،  [https://fa.alalam.ir/news/1682500/خشم-مردم-عربستان-از-تخریب-مسجد-تاریخی-در-مدینه-منوره نسخه فارسی] و [https://www.alalam.ir/news/1682430/غضب-بالسعودية-اثر-ازالة-مسجد-اثري-في-المدينة-المنورة نسخه عربی همین خبر]،</ref> اما بقایای زیرین این بنا را در قالب مکانی تاریخی و گردشگری باقی گذاشته است.<ref>سایت [https://makkah-almadinah.com/almadinah-attractions/itban-bin-malik/ مزارات مکة و المدینة]</ref>


بنابر گزارش های دیگر در 1393 شمسی ( 2015م./1435ق.)، دولت سعودی در عملیات توسعه و عمران، اقدام به تخریب دیوارهای مسجد عتبان نمود؛<ref>سایت خبری العالم،  [https://fa.alalam.ir/news/1682500/%D8%AE%D8%B4%D9%85-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%A8-%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87-%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87 نسخه فارسی] و [https://www.alalam.ir/news/1682430/%D8%BA%D8%B6%D8%A8-%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF%D9%8A%D8%A9-%D8%A7%D8%AB%D8%B1-%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%84%D8%A9-%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%A7%D8%AB%D8%B1%D9%8A-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A9 نسخه عربی همین خبر]،</ref> اما بقایای زیرین این بنا را در قالب مکانی تاریخی و گردشگری باقی گذاشته است.<ref>سایت [https://makkah-almadinah.com/almadinah-attractions/itban-bin-malik/ مزارات مکة و المدینة]</ref>
== تصاویر قدیمی از مسجد و محراب آن ==
== تصاویر قدیمی از مسجد و محراب آن ==
<gallery>
<gallery>
خط ۹۴: خط ۹۴:
*'''الرحله العیّاشیة'''، عیاشی، عبدالله بن محمد، 2006م، تحقیق: سعید الفاضلی و سلیمان القرشی، ابوظبی، دار السویدی، چاپ اول.
*'''الرحله العیّاشیة'''، عیاشی، عبدالله بن محمد، 2006م، تحقیق: سعید الفاضلی و سلیمان القرشی، ابوظبی، دار السویدی، چاپ اول.
*'''سایت خبری العالم'''
*'''سایت خبری العالم'''
*'''سایت مزارات مکة و المدینة'''{{پایان}}
*'''سایت مزارات مکة و المدینة'''{{پایان}}{{اماکن مدینه}}


[[رده:مسجدهای مدینه]]
[[رده:مسجدهای مدینه]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]