|
|
| (۲۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| مسجدهای مدینه
| | {{جعبه اطلاعات کتاب |
| ==مسجدالنبی== | | | تصویر = رهنمای زوار عتبات جلد کتاب.jpg |
| مسجدالنبی در مرکز شهر مدینه قرار دارد و پس از [[مسجدالحرام]] مهم‌ترین و با فضیلت‌ترین مسجد نزد مسلمانان است. در گوشه سمت جنوب شرق آن [[قبر پیامبر|مرقد حضرت محمد(ص)]] و [[خانه فاطمه(س)|خانه حضرت زهرا(س)]] قرار گرفته است. این مسجد شامل [[روضه شریفه]]، [[محراب پیامبر]]، [[منبر پیامبر]] و [[ستون‌های مسجدالنبی|ستون‌های مقدس و تاریخی]] است.
| | | عرض تصویر = |
| | | توضیح تصویر = تصویر جلد کتاب |
| | | نویسنده = سید محمد عادلی |
| | | برگرداننده = |
| | | به کوشش = |
| | | به تصحیح = |
| | | تاریخ نگارش = 1328 شمسی |
| | | ویراستار = |
| | | موضوع = معرفی زیارتگاه‌های عراق |
| | | سبک = راهنمای سفر |
| | | زبان = فارسی |
| | | تعداد جلد = ۱ |
| | | صفحه = 136 |
| | | قطع = رقعی |
| | | ناشر = کتابخانه و چاپخانه مرکزی |
| | | وبسایت ناشر = |
| | | محل انتشارات = |
| | | تاریخ_نشر = |
| | | ترجمه به = |
| | | شمارگان = |
| | | شابک = |
| | | مجموعه = |
| | | نوع رسانه = |
| | | تصویرگر = |
| | | نسخه الکترونیکی = |
| | | رده‌بندی کنگره = |
| | | رده‌بندی دیویی = |
| | | سایر مشخصات = |
| | }} |
| | '''رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق''' کتاب راهنمایی برای سفر به عتبات عالیات عراق است که در سال ۱۳۲۸ شمسی در تهران منتشر شده است. این اثر به تاریخ و جغرافیای عراق پرداخته و جزییات سفر به شهرهای مقدس عراق را برای زائر ایرانی شرح داده است و از راه‌ها، وسایل و نیازمندی‌های سفر به این شهرها سخن گفته است. کتاب همچنین به شرح تاریخ و جغرافیای شهرهای کربلا، نجف، کوفه، کاظمین، سامرا و بغداد پرداخته است. |
| | == نویسنده == |
| | مؤلف کتاب، سید محمد عادلی، دبیر دبیرستان‌های وزارت فرهنگ و مترجم آثاری مانند ''اصول علم سیاست''، ''عراق از قیمومیت تا استقلال'' و ''نهضت‌های سیاسی و اقتصادی در عراق'' بوده است. او در دیباچه اشاره کرده که بیست و پنج سال ساکن عراق بوده است.<ref>رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، دیباچه</ref> |
|
| |
|
| پیامبر(ص) در روایتی نماز در این مسجد را برابر با ده‌هزار نماز در مساجد دیگر، غیر از مسجدالحرام، دانسته است.<ref>الکافی، ج4، ص 556</ref> بر اساس روایات شیعه<ref>الکافی، ج4، ص 553-555</ref> و اهل سنت<ref>صحیح مسلم، ج4، ص 123</ref> ایستادن به نماز و عبادت در محدوده [[روضةالنبی|روضه]] ثواب و فضیلت بیشتری دارد.
| | == محتوا == |
| | کتاب در سه بخش اصلی تنظیم شده است: |
|
| |
|
| مسجدالنبی به فرمان پیامبر در ربیع‌الاول سال اول هجری (622ق.) در مساحتی به طول 70 ذراع و عرض 60 ذراع (حدود 35 در 30 متر) ساخته شد و در دوره‌های مختلف تاریخی [[بازسازی مسجدالنبی|بازسازی]] شد و محدوده بنای آن گسترش پیدا کرد. مسجدالنبی در حال حاضر بیش از 98 هزار متر مربع مساحت دارد.<ref>المساجدالاثریه، ص 18-24</ref>
| | ==== راهنمای سفر ==== |
| | راهنمای سفر به عراق، شامل اطلاعاتی دربارهٔ ملزومات سفر، وسایل نقلیه، تشریفات قانونی، مسیرهای مختلف و زمان‌بندی سفر، همچنین اماکن اقامتی.<ref>نک:رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص1-24</ref> |
|
| |
|
| ==مسجد ابی‌ذر== | | ==== تاریخ و جغرافیای عراق ==== |
| {{اصلی|مسجد البحیر}}
| | تاریخ و جغرافیای عراق، با توضیحاتی دربارهٔ منابع آبی، محصولات کشاورزی، اقتصاد نفتی و ساختار حکومتی این کشور. این بخش که در دورهٔ ملک فیصل دوم نوشته شده، نویسنده نگاهی مثبت به دولت وقت دارد و گزارشی از ادارات کشور ارائه می‌دهد.<ref>نک:رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص25-40</ref> |
| مسجد ابی‌ذر در شمال شرق مسجدالنبی در تقاطع شارع ابوذر با شارع مطار و در فاصله حدود 900 متری از مسجدالنبی واقع شده است.<ref>المساجدالاثریه، ص 93</ref> روایت شده که پیامبر در مسیر غزوه احد وقتی از این منطقه گذشتند، در محلی که بعدا این مسجد ساخته شده، نماز گزاردند. یکی از سجده‌های پیامبر به دلیل نزول جبرئیل بر آن حضرت بسیار طولانی شد به قدری که اصحاب تصور کردند پیامبر وفات کرده است.<ref>المستدرک علی الصحیحین، ج1، ص 344</ref>
| |
| ==مسجد بنی‌انیف== | |
| {{اصلی|مسجد بنی‌انیف}}
| |
| مسجد بنی‌اُنیف یکی از مساجد تاریخی مدینه در حاشیه [[طریق الهجرة]] بود که در حال حاضر اثری از آن نیست. این مسجد در فاصله چند صد متری جنوب [[مسجد قبا]]<ref>وفاء الوفاء، ج۳، ص ۷۱</ref> بر اساس روایتی پیامبر(ص) در هنگام هجرتش به مدینه<ref>المدینه بین الماضی و الحاضر، ص۲۶۱</ref> یا در هنگام استقبالش از [[امام علی(ع)]] (در هنگامی که پس از پیامبر از مکه به مدینه هجرت نمود) در میان [[بنی‌انیف]] در محل این مسجد نماز صبح گزارد.<ref>المساجد و الاماکن الاثریهُ ص ۸۴-۸۶</ref>
| |
|
| |
|
| ==مسجد بنی بیاضه== | | ==== تاریخ و معرفی شهرها و اماکن زیارتی ==== |
| از مساجد تاریخی مدینه که در حال حاضر اثری از آن برجای نمانده است.<ref>مساجد متبرک، ص ۱۶۷</ref> این مسجد در سمت غرب مسجد قباء در حرة غربی (حره بنی‌بیاضه) بین [[مسجد توبه]] و [[مسجد بنی‌سالم]] (مسجد جمعه) قرار داشته است.<ref>عمدة الاخبار، ص۲۰۸</ref>
| | تاریخ و جغرافیای شهرهای زیارتی مهم عراق، شامل کربلا، نجف، کوفه، کاظمین، بغداد و سامرا. در این بخش، علاوه بر تاریخچه‌ی شهرها، به جغرافیای انسانی، محلات، خیابان‌ها، زیارتگاهها و برخی آداب زیارت اشاره شده است.<ref>نک:رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص41-133</ref> |
|
| |
|
| ==مسجد بنی حبلی==
| | در این بخش از کتاب غیر از معرفی حرم امامان شیعه (ع) در عراق و بناهای وابسته به آنها زیارتگاهها و برخی اماکن تاریخی این شهرها هم معرفی شده است. |
| از مسجد بنی‌حُبلی نیز در حال حاضر اثری نیست.<ref>معالم المدینة المنورة، ج۳، ص ۴۴۷</ref> این مسجد در جنوب مدینه میان طایفه بنی‌حبلی (تیره‌ای از [[خزرج]]) قرار داشته است.<ref>ر.ک: وفاء الوفاء، ج۳، ص ۶۸</ref> برخی محل تقریبی آن را در منطقه قربآن یا نزدیکی آن یعنی بین خیابان قربان (طریق الامیر عبدالمحسن) و خیابان عوالی، حول و حوض مستشفی الزهراء یا پشت آن دانسته‌اند.<ref>مساجد صلی فیها رسول الله، ص ۴۰۹ و ۴۱۰</ref> گویند رسول خدا(ص) در آنجا نماز خوانده است.<ref>تاریخ المدینة المنورة، ج۱، ص ۶۴</ref>
| |
| ==مسجد بنی دینار==
| |
| {{اصلی|مسجد بنی‌دینار}}
| |
| مسجد بنی‌دینار(که به آن مُغَیسَله نیز می‌گویند<ref>معالم المدینة المنورة، ج۴، ص ۳۶۲</ref>) از مساجد تاریخی مدینه است که در فاصله ۱۰۲۰ متری<ref>معالم المدینة المنورة، ج۴، ص ۳۷۲</ref> در جنوب غرب مسجدالنبی در محله بنی‌دینار<ref>معالم المدینة المنورة، ج۴، ص ۳۶۳</ref> قرار دارد. گفته شده که به درخواست اهالی محله بنی‌دینار، پیامبر در محل این مسجد که کنار غسّالخانه بود، نماز خوانده است.<ref>المغانم المطابة، ج۲، ص ۵۳۳</ref> اخیرا دولت سعودی مسجد مذکور را تخریب کرد و به فاصله اندکی در جنوب آن مسجد دیگری ساخت که به نام مسجد مُغَیسله نامیده شد ولی سپس به مسجد مالحه تغییر نام یافت.<ref>معالم المدینة المنورة، ج۴، ص ۳۴۶ و ۳۶۵</ref>
| |
|
| |
|
| == مسجد بنی ظفر ==
| | * '''کربلا''': در شهر کربلا افزون بر [[آستان مقدس امام حسین(ع)|حرم امام حسین(ع)]] از زیارتگاه‌هایی مانند [[مقام شیر فضه]]،<ref>رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص48</ref> [[مرقد حر بن یزید ریاحی]]،<ref>رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص49</ref> مرقد حضرت عون<ref>رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص49</ref> و وادی کربلا<ref>رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص50</ref> معرفی شده است. |
| {{اصلی|مسجد بنی ظفر}}
| | * '''نجف''': پس از توصیف حرم امام علی(ع) از [[مقام امام زین‌العابدین (نجف)|مقام حضرت سجاد]]،<ref>رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص72</ref> مسجد خانه (در راه کوفه)،<ref>رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص72</ref>[[مرقد کمیل بن زیاد نخعی|مرقد کمیل بن زیاد]]،<ref>رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص72</ref> [[مسجد صعصعة بن صوحان|مسجد صعصعه بن صوحان]]، [[مسجد زید بن صوحان]]، و قبور علما و مدارس و حمام‌ها و باغ شهرداری<ref>رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص84-89</ref> یاد شده است. |
| مسجد بنی ظفر از مسجدهای تاریخی مدینه بود که در شرق قبرستان بقیع قرار داشت.<ref> [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=58 المساجد الاثریه، ص] ۵۸</ref> این مسجد را مسجد البغلة هم گفته‌اند زیرا نقشی از اثر پای استر پیامبر در صخره‌ای در کنار مسجد وجود داشته است. این مسجد امروزه از میان رفته اما بنابر گزارشی در نیمه قرن چهاردم قمری این مسجد اتاق مربعی کوچکی به طول و عرض ۳ متر و ۷۰ سانتیمتر بوده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87.pdf&page=134 آثار المدینه المنوره، ص ۱۳۴]</ref>
| | * '''کوفه''': در توصیف این شهر افزون بر [[مسجد کوفه]] و اماکن وابسته به آن از [[مرقد مسلم بن عقیل]]، مرقد حضرت یونس، [[مسجد سهله]]، [[مرقد مختار ثقفی]]، مرقد خدیجه دختر امام علی، [[مرقد میثم تمار]] و خانه امام علی یاد شده است.<ref>رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص95-100</ref> |
| | * '''کاظمین''': دراین بخش افزون بر [[حرم امام موسی کاظم(ع)]] از [[مسجد براثا]]<ref>رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص108</ref> و قبور علما یاد شده است. |
| | * '''بغداد''': در توصیف [[بغداد]] از زیارتگاه‌هایی مانند مرقد عثمان بن سعید، محمد بن عثمان، علی بن محمد سیمری، کلینی، [[مرقد سلمان فارسی|سلمان فارسی]]، ابو حنیفه و عبدالقادر گیلانی<ref>رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص116-120</ref> و بازارها و تفرجگاه‌ها و بناهای دولتی یاد شده است.<ref>رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص122-123</ref> |
| | * '''سامراء''': بعد از معرفی حرم [[امام علی النقی(ع)]] و [[امام حسن عسکری(ع)]] از قبر حکیمه خاتون، سرداب صاحب الزمان و قبر سید محمد پسر امام علی النقی یاد شده است. |
|
| |
|
| == مسجد بنی عبدالاشهل == | | == اطلاعات نشر == |
| {{اصلی|مسجد بنی عبدالاشهل}}
| | کتاب در ۱۳۶ صفحه، در قطع رقعی، توسط کتابخانه و چاپخانه مرکزی تهران منتشر شده است. تاریخ دقیق چاپ در کتاب ذکر نشده، اما دیباچهٔ آن در آذر ۱۳۲۸ نوشته شده است. در صفحات نخست کتاب تصویر ملک فیصل دوم پادشاه عراق و امیر عبدالله ولیعد این کشور به چاپ رسیده است. |
| مسجد بنی عبدالاشهل در شمال شرق مسجدالنبی قرار داشت و مسجد واقم نیز نامیده می‌شد. این مسجد در محل سکومت طایفه بنی عبدالاشهل قرار داشت و بنابر گزارش‌هایی پیامبر بارها در آن نماز خواند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=67 تاریخ المدینه المنوره، ج۱، ص ۶۷]</ref> این مسجد بعدها از میان رفت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=228 وفاء الوفاء، ج۳، ص۲۲۸]</ref>
| |
| ==مسجد بنی عدی و مسجد دارالنابغه==
| |
| {{اصلی|مسجد دارالنابغه}}
| |
| هر دو این مساجد در خانه نابغه (دار النابغه) در زقاق الطوال (زقاق آمنه) مقابل باب السلام مسجدالنبی قرار داشت.<ref>معالم المدینة المنورة، ج۱، ص ۵۸۲-۵۹۰</ref> نابغه مردی از بنوی عدی بن نجار (یکی از تیره‌های خزرج) بود که عبدالله پدر پیامبر در خانه او دفن شد.<ref>الطبقات الکبری، ج۱، ۷۹</ref> این مسجد امروزه از میان رفته و محل آن در داخل حیاط مقابل مسجدالنبی است.
| |
|
| |
|
| == مسجد بنی قریظه == | | == پاورقی == |
| پیامبر(ص) در هنگام محاصره یهود بنی‌قریظه در این مکان نماز خواند.<ref>تاریخ مکه المشرفه و المسجد الحرام و المدینة الشریفه، ج۱، ۳۰۱</ref> مسجد مذکور در شرق [[مسجد فضیخ]] و جنوب [[مشربه ام ابراهیم]] قرار دارد<ref>المساجد الاثریه، ص ۱۷۳-۱۷۴</ref>این مسجد در دوران ملک فهد بازسازی و ترمیم شده ولی در سال ۱۴۲۲ تخریب گردید و امروزه اثری از آن نیست.<ref>تاریخ المدینة المنورة المصور، ص ۱۰۴</ref>
| | {{پانویس}} |
| == مسجد جمعه ==
| |
| مسجد جمعه در هفتصد متری شمال مسجد قبا و سمت راست کسی است که از مسجد قبا به سوی مرکز شهر مدینه می‌رود.<ref>المدینه بن الماضی و الحاضر، ص ۱۰۴</ref> پیامبر اسلام(ص) پس از هجرت به مدینه و توقف چند روزه در قباء در روز جمعه دوازدهم ربیع الاول از قبا به سمت مرکز شهر حرکت کرد<ref>العقد الثمین، ج۱، ص ۳۸۲</ref>و ظهر هنگام در محله بنو سالم بن عوف در بطن وادی رانوناء نخستین نماز جمعه را در مکانی که اکنون مسجد جمعه است برگزار کرد.<ref>الطبقات الکبری، ج۱، ص ۱۸۲</ref>
| |
|
| |
|
| == مسجد ابوبکر در مناخه ==
| | ==منابع== |
| {{اصلی|مسجد ابوبکر(مدینه)}}مسجد ابوبکر یکی از مجموعه مساجد سه‌گانه [[مصلای پیامبر(ص)]]<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aمساجد_الاثریه.pdf&page=223 مساجدالاثیر، ص223.]</ref> در منطقه مَناخه در غرب مدینه است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aمساجد_الاثریه.pdf&page=223 مساجدالاثریه، ص223.]</ref> گفته شده پیامبر در این مکان برای فوت نجاشی نماز خواند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aمعالم_المدینه_المنوره_بین_العمارة_و_التاریخ_جزء4_المجلد1.pdf&page=402 معالم المدینه، ص402.]</ref> ابوبکر در دوران خلافتش در این مکان نماز عید خواند و از همین رو این مکان، مسجد ابوبکر نام گرفته‌است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالتعریف_بما_انست_الهجرة.pdf&page=146 التعریف، ص146]؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالتعریف_بما_انست_الهجرة.pdf&page=147 التعریف، ص147.]</ref>برخی برآنند که نخستین بار در زمان [[عمر بن عبدالعزیز]] مسجدهایی در مکان نمازهای عید پیامبر در این منطقه ساخته شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aوفاء_الوفاء_سمهودی_ج۳.pdf&page=122 وفاالوفا،ج3، ص 122]- [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=145 المدینه المنوره، ص 145]</ref>پیشینه بنای فعلی مسجد به زمان سلطان محمود عثمانی بازمی‌گردد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:المدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=147 المدینه المنوره، ص 147]</ref>
| | * رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، سید محمد عادلی، تهران، کتابخانه و چاپخانه مرکزی، 1328ش. |
| | |
| == مسجد ابوبکر در منطقه خندق ==
| |
| {{اصلی|مسجد ابوبکر(خندق)}}در دامنه کوه [[کوه سلع|سلع]]، مساجدی وجود دارد که آن ها را [[مساجد خندق]] می‌نامند. يکى از آنها، مسجد ابوبکر است. مَطَری در گزارش خود به سه مسجد در محدوده خندق اشاره کرده که سومین آنها تخریب شده‌است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%A8%D9%85%D8%A7_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%A9.pdf&page=142 التعریف، ص 142]</ref>سمهودی مسجد مخروبه را مسجد ابوبکر دانسته است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=189 وفاءالوفا،ج3،ص 189]</ref> در سال‌های اخیر، نام مسجد ابوبکر و [[مسجد امام علی در خندق|علی(ع)]]، جابجا شده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=192 المدینه المنوره،ص 192]</ref>
| |
| | |
| == مسجد ابی بن کعب ==
| |
| {{اصلی|مسجد ابی بن کعب}}از مسجدهای قدیمی شهر [[مدینه]] است که در محل نمازگزاری پیامبر(ص) ساخته شده بود<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=64 تاریخ المدینه المنوره، ج۱ ، ص64.]</ref> این مسجد در غرب قبور [[امهات المؤمنین|امهات مومنین]] و [[مزار عقیل بن ابی‌طالب(ع)|قبر عقیل]] در بقیع قرار داشته است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%B2%D8%A14_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%AF1.pdf&page=633 المعالم المدینه بین العماره و التاریخ، جزء4، مجلد2، ص 633]</ref> این مسجد در قرن هشتم و نهم قمری دارای بنایی نبوده<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=211 وفاء الوفاء، ج۳، ص۲۱۱]</ref> و در حکومت عثمانی(سده 14ق.) بنای آن احیا شده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B1%D8%A2%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D8%B1%D9%81%D8%B9%D8%AA_%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7_%D8%AC1.pdf&page=420 مرآة الحرمین، ج۱، ص ۴۲۰]</ref>امروزه مسجد ابی بن کعب خراب شده و اثری از آن نیست.<ref name=":1">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=203 تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، ص ۲۰۳]</ref>
| |
| | |
| == مسجد الاجابه ==
| |
| {{اصلی|مسجد الاجابه (مدینه)}}در شمال شرق [[بقیع]] و با فاصله ۵۸۰ متر از [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] قرار دارد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aمساجد_الاثریه.pdf&page=33 مساجد الاثریه، ص ۳۳؛] معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد۲، ص 187</ref> گویا این مسجد از زمان [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]] ساخته شده بود<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:مساجد_الاثریه.pdf&page=36 مساجد الاثریه، ص ۳۶]</ref> و پیامبر(ص) در این مسجد نماز خوانده و دعا کرده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aمساجد_الاثریه.pdf&page=34 مساجد الاثریه، ص 34-35]</ref> بنای مسجد یک [[گنبد]] هشت ضلعی و یک [[گلدسته]] دارد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aمساجد_الاثریه.pdf&page=34 مساجد الاثریه، ص۳۴]؛ معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد ۲، ص ۲۱۰</ref>
| |
| | |
| == مسجد الدرع ==
| |
| {{اصلی|مسجد الدرع}}مسجد الدِّرْع یکی از مساجد قدیمی [[شهر مدینه]] است که در جهت جنوب [[مسجد الاستراحه|مسجد بنوحارثه]] و کوه احد قرار دارد<ref name=":12">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=111 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص111.]</ref>این مسجد جزو یادگارهای [[غزوه احد]] دانسته شده<ref>المغازی، ج١، ص٢١٩.</ref> و بر اساس نقل‌های کهن، رسول خدا(ص) در این مسجد نماز گزاردند و شب را تا به صبح در آنجا سپری کردند<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=72 تاریخ المدینة المنوره، ص٧٢.]</ref>
| |
| | |
| == مسجد الرایه ==
| |
| {{اصلی|مسجد الرایه (مدینه)}}مسجد الرایَة، در شمال غرب [[مسجد النبی|مسجد نبوی]]<ref name=":13">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:مساجد_الاثریه.pdf&page=79 مساجد الاثریه، ص80]</ref> و بر فراز کوه کوچک ذباب است.<ref name=":2">معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد۲، ص 160و164</ref>در جریان [[جنگ احزاب]] و هنگام کندن خندق، پیامبر(ص) در آنجا نماز می‌خواند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:وفاء_الوفاء_سمهودی_ج۳.pdf&page=201 وفاء الوفا، ج۳، ص 201]</ref>مسجد ظاهری ساده داشته و مأذنه و آیات برجسته یا نقوشی در خود ندارد.<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء۴، مجلد۲، ص172</ref>
| |
| | |
| == مسجد العصبة ==
| |
| {{اصلی|مسجد العصبة}}در منابع کهن تاریخی آمده است که [[حضرت محمد (ص)]] در مسجد التوبه در عُصْبَة و در نزدیکی [[چاه هُجَیم]] نماز خوانده است<ref name=":22">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالتعریف_بما_انست_الهجرة.pdf&page=217 التعریف بما انست الهجرة، مطری، ص217.]</ref>امروزه بنای مسجد عبارت است از مربعی بدون سقف با طول و عرض نزدیک به ۱۱ متر و با دیوارهایی سنگی به ارتفاع یک متر که آثار سفیدکاری در آن دیده می‌شود.<ref name=":14">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:مساجد_الاثریه.pdf&page=124 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص124.]؛ معالم المدینه المنوره بین المعماره و التاریخ، جزء الرابع، مجلد ثالث، ص 229-230</ref>
| |
| | |
| == مسجد امام علی (مناخه) ==
| |
| {{اصلی|مسجد امام علی (مناخه)}}'''مسجد امام علی (ع)''' در محل [[مصلای پیامبر(ص)]]، ساخته شده است. مصلی، مکانی باز بود که پیامبر در آن نماز عید را می‌خواندند. این مسجد در غرب [[مسجد النبی]] قرار دارد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aمساجد_الاثریه.pdf&page=223 مساجد الاثریه، ص 223]</ref> اين مکان در ابتدا مسجد نبوده؛ بلکه فضایى باز بوده و بعدها به مسجد تبدیل شده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:وفاء_الوفاء_سمهودی_ج۳.pdf&page=122 وفاء الوفاء، ج3، ص 122]</ref>
| |
| | |
| == مسجد امام علی در خندق ==
| |
| {{اصلی|مسجد امام علی در خندق}}مسجد امام علی(ع) جزو مساجد قدیمی و دارای پیشینه تاریخی مربوط به [[غزوه احزاب]] است و یکی از [[مساجد سبعه|مساجد هفتگانه فتح]] محسوب می‌شود.<ref name=":15">معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، کعکی، جزء الرابع، المجلد الرابع، ص162.</ref>مکان مسجد در جنوبی‌ترین بخش منطقه خندق در بلندی [[کوه سلع]] است<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=146 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص146.]</ref> و در فاصله 43 متری شرق آن، [[مسجد فاطمه زهرا (س)|مسجد حضرت زهرا(س)]] قرار دارد.<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، کعکی، جزء الرابع، المجلد الرابع، ص163و165.</ref>
| |
| | |
| == پانویس ==
| |
| <references />
| |
| | |
| == منابع == | |
| {{منابع}}
| |
| *'''آثار اسلامی مکّه و مدینه''': رسول جعفریان، تهران، نشر مشعر، ۱۳۹۰ش. | |
| *'''التعریف بما أنست الهجره من معالم دارالهجره'''، جمال‌الدین محمدبن احمد مطری،دراسه و التحقیق،أ.د.سلیمان الرحیلی، الریاض،1426ه
| |
| *'''المساجدالاثریه فی المدینه النبویه'''، محمدالیاس عبدالغنی، المدینه المنوره، فهرسة مکتبة الملک فهد الوطنیة أثناءالنشر، الطبعة الثانیة، 1419ه/1999م
| |
| *'''المعالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ'''، عبدالعزیز کعکی، بیروت، مؤسسه التاریخ العربی الطبعه الاولی 1432ه/2011م
| |
| *'''وفاءالوفا باخباردارالمصطفی'''، علی بن عبدالله سمهودی، تحقیق و تقدیم الدکتور قاسم السامرائی، الجز الثالث، مؤسسه الفرقان للتراث الاسلامیه، الطبعة الاولی 1422ه/2004م
| |
| *'''تاریخ المدینة المنورة''''، ابن شبه نمیری (م.۲۶۲ق)، قم، دارالفکر، 1410.
| |
| *'''تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا'''، سید احمد یاسین خیاری، ریاض، الامانة العامة للاحتفال بمرور مائة عام علی تأسیس المملکة العربیة السعودیة، ۱۴۱۹ / ۱۹۹۹م.
| |
| *'''مرآة الحرمین'''، ابراهیم رفعت پاشا، قاهره، دارالکتب المصریه، 1925.
| |
| * '''المدینه بین الماضی و الحاضر'''، ابراهیم بن علی العیاشی، مدینه، المکتبه العلمیه، ۱۹۷۲م.{{پایان}}
| |
Kamran/صفحه تمرین۲ تصویر جلد کتاب |
|
| نویسنده | سید محمد عادلی |
|---|
| تاریخ نگارش | 1328 شمسی |
|---|
|
| موضوع | معرفی زیارتگاه‌های عراق |
|---|
| سبک | راهنمای سفر |
|---|
| زبان | فارسی |
|---|
|
| تعداد جلد | ۱ |
|---|
| تعداد صفحات | 136 |
|---|
| قطع | رقعی |
|---|
| ناشر | کتابخانه و چاپخانه مرکزی |
|---|
رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق کتاب راهنمایی برای سفر به عتبات عالیات عراق است که در سال ۱۳۲۸ شمسی در تهران منتشر شده است. این اثر به تاریخ و جغرافیای عراق پرداخته و جزییات سفر به شهرهای مقدس عراق را برای زائر ایرانی شرح داده است و از راه‌ها، وسایل و نیازمندی‌های سفر به این شهرها سخن گفته است. کتاب همچنین به شرح تاریخ و جغرافیای شهرهای کربلا، نجف، کوفه، کاظمین، سامرا و بغداد پرداخته است.
مؤلف کتاب، سید محمد عادلی، دبیر دبیرستان‌های وزارت فرهنگ و مترجم آثاری مانند اصول علم سیاست، عراق از قیمومیت تا استقلال و نهضت‌های سیاسی و اقتصادی در عراق بوده است. او در دیباچه اشاره کرده که بیست و پنج سال ساکن عراق بوده است.[۱]
کتاب در سه بخش اصلی تنظیم شده است:
راهنمای سفر به عراق، شامل اطلاعاتی دربارهٔ ملزومات سفر، وسایل نقلیه، تشریفات قانونی، مسیرهای مختلف و زمان‌بندی سفر، همچنین اماکن اقامتی.[۲]
تاریخ و جغرافیای عراق، با توضیحاتی دربارهٔ منابع آبی، محصولات کشاورزی، اقتصاد نفتی و ساختار حکومتی این کشور. این بخش که در دورهٔ ملک فیصل دوم نوشته شده، نویسنده نگاهی مثبت به دولت وقت دارد و گزارشی از ادارات کشور ارائه می‌دهد.[۳]
تاریخ و معرفی شهرها و اماکن زیارتی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
تاریخ و جغرافیای شهرهای زیارتی مهم عراق، شامل کربلا، نجف، کوفه، کاظمین، بغداد و سامرا. در این بخش، علاوه بر تاریخچه‌ی شهرها، به جغرافیای انسانی، محلات، خیابان‌ها، زیارتگاهها و برخی آداب زیارت اشاره شده است.[۴]
در این بخش از کتاب غیر از معرفی حرم امامان شیعه (ع) در عراق و بناهای وابسته به آنها زیارتگاهها و برخی اماکن تاریخی این شهرها هم معرفی شده است.
کتاب در ۱۳۶ صفحه، در قطع رقعی، توسط کتابخانه و چاپخانه مرکزی تهران منتشر شده است. تاریخ دقیق چاپ در کتاب ذکر نشده، اما دیباچهٔ آن در آذر ۱۳۲۸ نوشته شده است. در صفحات نخست کتاب تصویر ملک فیصل دوم پادشاه عراق و امیر عبدالله ولیعد این کشور به چاپ رسیده است.
- ↑ رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، دیباچه
- ↑ نک:رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص1-24
- ↑ نک:رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص25-40
- ↑ نک:رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص41-133
- ↑ رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص48
- ↑ رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص49
- ↑ رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص49
- ↑ رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص50
- ↑ رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص72
- ↑ رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص72
- ↑ رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص72
- ↑ رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص84-89
- ↑ رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص95-100
- ↑ رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص108
- ↑ رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص116-120
- ↑ رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، ص122-123
- رهنمای زوار عتبات مقدسه عراق، سید محمد عادلی، تهران، کتابخانه و چاپخانه مرکزی، 1328ش.
