چاه‌های مدینه: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

دیداریویکی‌متن

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-مدینه منوره به عنوان دومین شهر مقدس [[اسلام]] در [[جزیرةالعرب|جزیرة العرب]]، میزبان شمار زیادی از چاه‌های تاریخی است که در زندگی [[پیامبر اکرم(ص)]] و تحولات صدر اسلام نقش داشته‌اند. تعداد چاه‌های اشاره شده در این مقاله 18 عدد می‌باشد که به صورت خلاصه به آنها پرداخته شده و قابلیت مطالعه مفصل هر کدام موجود است. چاه‌های مدینه را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد:
+'''چاه‌های مدینه،''' چاه‌های تاریخی شهر [[مدینه]] است که با رویدادهای زمان زندگی [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] ارتباط دارند و بخشی از هویت تاریخی این شهر را می‌سازند. پیامبر اکرم از آب برخی از این چاه‌ها مانند چاه‌های [[چاه بضاعه|بُضاعه]]، [[چاه رومه|رومه]]، [[چاه غرس|غَرس]]، [[چاه اریس|اَریس]]، [[چاه اهاب|اِهاب]]، [[چاه عهن|عِهن]] و [[چاه بصه|بُصه]] نوشید یا با آن وضو گرفت و شستشو کرد. برخی از این چاه‌ها نیز با رویدادهای تاریخی ارتباط داشتند مانند [[بئر معونه|چاه معونه]] (محل شهادت مبلغان قرآن)، [[چاه روحاء]] (توقفگاه پیامبر در [[غزوه بدر]])، [[چاه ابی‌عنبه]] (ایستگاه نظامی مسلمانان) و [[چاه انا]] (محل اتراق در [[غزوه خندق]]).
-چاه‌های [[متبرک]] مانند چاه‌های بضاعه، رومه، غرس، اریس، اهاب، عهن و بصه که پیامبر(ص) شخصاً از آب آنها استفاده کرده و برخی را متبرک نموده‌اند. این چاه‌ها اغلب در شمار "چاه‌های هفتگانه" مدینه قرار می‌گیرند.
+بسیاری از این چاه‌ها در اثر توسعه‌های شهری و گسترش حرم نبوی از بین رفته‌اند. با این حال، برخی همچون [[چاه عهن]] و [[چاه غرس|غرس]] همچنان پابرجا مانده و به عنوان موقوفه در اختیار عموم قرار دارند. این چاه‌ها نه تنها به عنوان منابع آب، بلکه به عنوان بخشی از هویت تاریخی و میراث فرهنگی مدینه شناخته می‌شوند.
-چاه‌های مرتبط با رویدادهای تاریخی مانند چاه معونه (محل شهادت مبلغان قرآن)، چاه روحاء (توقفگاه پیامبر در غزوه بدر)، چاه ابی‌عنبه (ایستگاه نظامی مسلمانان) و چاه انا (محل اتراق در غزوه خندق).
-چاه‌های وقفی مانند چاه رومه (وقف عثمان بن عفان)، چاه حاء (انفاق ابوطلحه انصاری) و چاه اعواف (وقف پیامبر برای مسلمانان).
-متأسفانه بسیاری از این چاه‌ها مانند بضاعه، سقیا، انس بن مالک و جاسوم در اثر توسعه‌های شهری و گسترش حرم نبوی از بین رفته‌اند. با این حال، برخی همچون عنهن و غرس همچنان پابرجا مانده و به عنوان موقوفه در اختیار عموم قرار دارند. این چاه‌ها نه تنها به عنوان منابع آب، بلکه به عنوان بخشی از هویت تاریخی و میراث فرهنگی مدینه شناخته می‌شوند.
 == چاه معونه ==
@@ خط ۹۵: / خط ۸۹: @@
 == منابع ==
 {{منابع}}
-*'''التعریف بما أنست الهجره من معالم دارالهجره'''، جمال‌الدین محمدبن احمد مطری،دراسه و التحقیق،أ.د.سلیمان الرحیلی، الریاض،۱۴۲۶ه
+*'''الام'''، محمد بن ادریس الشافعی (م ۲۰۴ق)، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۳ق.
-*'''اخبار المدینه'''، محمدبن حسن ابن زباله، مدینه، المملکه العربیه السعودی، ۱۴۲۴ق.
+*'''آثار اسلامی مکّه و مدینه'''، رسول جعفریان، تهران، نشر مشعر، ۱۳۹۰ش.
-*'''الاستذکار'''، ابن عبد البر، بی‌جا، دار الکتب العلمیة، ۲۰۰۰م.
+*'''اخبار المدینه'''، محمد ابن زباله، مدینه، المملکه العربیه السعودی، ۱۴۲۴ق.
-*'''أسد الغابة'''، ابن اثیر ، بیروت، دارالکتاب العربی، بی‌تا.
+*'''أسد الغابة'''، ابن اثیر، بیروت، دارالکتاب العربی، بی‌تا.
+*'''الاستذکار'''، ابن عبد البر، بی‌جا، دار الکتب العلمیه، ۲۰۰۰م.
 *'''الاستیعاب'''، ابن عبد البر، بیروت، دارالجیل، ۱۴۱۲ق.
-*'''رحلة ابن جبیر ( تذکرة بالأخبار عن اتفاقات الأسفار )'''، محمد بن احمد ابن جبیر، بیروت، العربیه، ۲۰۰۸م.
+* '''الاماکن'''، محمد بن موسی حازمی (م.584ق.)، بی‌جا، بی‎‌نا، بی‌تا.
-*'''المساجدالاثریه فی المدینه النبویه'''، محمدالیاس عبدالغنی، المدینه المنوره، فهرسة مکتبة الملک فهد الوطنیة أثناءالنشر، الطبعة الثانیة، ۱۴۱۹ه/۱۹۹۹م
+*'''امتاع الاسماع بما للنبی من الاحوال و الاموال و الحفدة و المتاع'''، احمد بن علی المقریزی، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۲۰ق.
-*'''المعالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ'''، عبدالعزیز کعکی، بیروت، مؤسسه التاریخ العربی الطبعه الاولی ۱۴۳۲ه/۲۰۱۱م
+*'''انساب الاشراف'''، احمد بن یحیی البلاذری (-۲۷۹ق)، به کوشش محمد باقر محمودی، بیروت، موسسه الاعلمی، ۱۳۹۴ق.
-*'''وفاءالوفا باخباردارالمصطفی'''، علی بن عبدالله سمهودی، تحقیق و تقدیم الدکتور قاسم السامرائی، الجز الثالث، مؤسسه الفرقان للتراث الاسلامیه، الطبعة الاولی ۱۴۲۲ه/۲۰۰۴م
+*'''البلدان'''، ابن الفقیه احمد بن محمد بن اسحاق (-۳۶۵ق)، به کوشش یوسف الهادی، بیروت، عالم الکتب، ۱۴۱۶ق.
-*'''تاریخ المدینة المنورة'‏'''، ابن شبه نمیری (م.۲۶۲ق‏)، قم، دارالفکر، ۱۴۱۰.
+*'''التعریف بما انست الهجرة من معالم دارالهجرة'''، محمد مطری، تحقیق سلیمان الرحیلی، الریاض، دارة الملک عبدالعزیز، 1426ق.
-*'''تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا'''، سید احمد یاسین خیاری، ریاض، الامانة العامة للاحتفال بمرور مائة عام علی تأسیس المملکة العربیة السعودیة، ۱۴۱۹ / ۱۹۹۹م.
+*'''تحقیق النصرة بتلخیص معالم دارالهجرة'''، ابوبکر بن حسین مراغی، فیوم، دارالفلاح، ۱۴۳۰ق.
-*'''مرآة الحرمین'''، ابراهیم رفعت پاشا، قاهره، دارالکتب المصریه، ۱۹۲۵.
+*'''تاریخ المدینة المنورة'''، ابن شبه نمیری، قم، دارالفکر، ۱۴۱۰ق.
-* '''المدینه بین الماضی و الحاضر'''، ابراهیم بن علی العیاشی، مدینه، المکتبه العلمیه، ۱۹۷۲م.
+*'''تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا'''، احمد یاسین خیاری، ریاض، الامانة العامة، ۱۹۹۹م.
-*'''سفرنامه مکه'''، حسام السلطنة، به کوشش رسول جعفریان، تهران، نشر مشعر، ۱۳۷۴.
+*'''السیره النبویه'''، ابن هشام، تحقیق مصطفی السقا و دیگران، بیروت، دارالمعرفة، بی‌تا.
-*'''السیره النبویه'''، ابن هشام، تحقیق مصطفی السقا و ابراهیم الأبیاری و عبدالحفیظ شلبی، بیروت، دارالمعرفة، بی‌تا.
+*'''سفرنامه مکه'''، حسام السلطنة، به کوشش رسول جعفریان، تهران، نشر مشعر، ۱۳۷۴ش.
-*'''هدایه الحجاج'''، محمدرضا طباطبایی تبریزی، قم، مورخ.
+*'''سنن ابی داود'''، ابو داود سلیمان بن الاشعث (-۲۷۵ق)، به کوشش سعید اللحام، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۰ق.
-*'''آثار اسلامی مکّه و مدینه''': رسول جعفریان، تهران، نشر مشعر، ۱۳۹۰ش.
+*'''سنن الترمذی'''، محمد عیسی الترمذی (-۲۷۹ق)، به کوشش عبدالوهاب عبداللطیف، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۲ق.
-*'''تحقیق النصرة بتلخیص معالم دارالهجرة'''، ابوبکر بن حسین مراغی، فیوم، دارالفلاح للبحث العلمی و تحقیق التراث، ۱۴۳۰ق.{{پایان}}{{چاه‌ها و برکه‌های حرمین}}
+*'''الطبقات الکبری'''، محمد بن سعد (م۲۳۰ق)، بیروت، دارالصادر، ۱۴۱۸ق.
+*'''المعالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ'''، عبدالعزیز کعکی، بیروت، مؤسسه التاریخ العربی، الطبعه الاولی، ۱۴۳۲ه/۲۰۱۱م.
+*'''المساجد الاثریه فی المدینه النبویه'''، محمد الیاس عبدالغنی، المدینه المنوره، مکتبة الملک فهد الوطنیة، ۱۹۹۹م.
+*'''المدینه بین الماضی و الحاضر'''، ابراهیم بن علی العیاشی، مدینه، المکتبه العلمیه، ۱۹۷۲م.
+*'''مرآة الحرمین'''، ابراهیم رفعت پاشا، قاهره، دارالکتب المصریه، ۱۹۲۵م.
+* '''معجم البلدان''': یاقوت الحموی (م. 626ق.)، بیروت، دار صادر، 1995م.
+* '''المعالم الاثیره''': محمد محمد حسن شراب، بیروت، دار القلم، 1411ق.
+* '''المغازی''': الواقدی (م. 207ق.)، کوشش مارسدن جونس، بیروت، اعلمی، 1409ق.
+* '''المصنّف''': عبدالرزاق الصنعانی (م. 211ق.)، به کوشش حبیب الرحمن، المجلس العلمی.
+*'''المغنی'''، عبدالله بن قدامه (-۶۲۰ق)، بیروت، دارالکتب العلمیه.
+*'''المبسوط'''، محمد بن احمد السرخسی (-۴۸۳ق)، بیروت، دارالمعرفه، ۱۴۰۶ق.
+*'''مسند الامام احمد بن حنبل'''، احمد بن حنبل (-۲۴۱ق)، بیروت، دارالصادر، بی تا.
+*'''هدایه الحجاج'''، محمدرضا طباطبایی تبریزی، قم، بی‌تا.
+*'''وفاء الوفا باخبار دارالمصطفی'''، علی بن عبدالله سمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، الفرقان للتراث الاسلامیه، ۲۰۰۴م.{{پایان}}{{چاه‌ها و برکه‌های حرمین}}
+[[رده:چاه‌های مدینه]]
+[[رده:مکان‌های تاریخی مدینه]]