مسجد السقط: تفاوت میان نسخه‌ها

مسجد السقط
اطلاعات اوليه
مکان	سوریه، شرق دمشق، نزدیک درِ شرقی مسجد اموی و نزدیک باب جیرون.
مشخصات
وضعیت	آثار ویران‌شده آن باقی مانده است.

دیداریویکی‌متن

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۳۹

مسجد السقط،در سوریه، در شرق دمشق، نزدیک درِ شرقی مسجد اموی و نزدیک باب جیرون قرار داشته و محل گذاشتن یا افتادن سر امام حسین(ع) گزارش شده است. این مسجد، بارها توسط دوستداران اهل بیت(ع) ساخته و به دست ناصبی‌ها ویران شده است. امروزه (۱۴۳۷ق/۱۳۹۵ش)، آثار تخریب شده مسجد السقط وجود دارد.

مکان[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسجد السقط، قرار دارد. باب جیرون، نزدیک درِ شرقی مسجد اموی، بوده؛ به گونه‌ای که برای ورود به مسجد اموی از درِ شرقی آن، باید از باب جیرون گذر کرد.^[۱] باب جیرون، یکی از دروازه‌های قدیمی دمشق است، که گویا ساخت آن به دوره حضرت سلیمان(ع) بازمی‌گردد.^[۲]

انگیزه ساخت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

اهل بیتِ امام حسین(ع) را، پس از رویداد عاشورا و در حال اسارت، از «باب توما»، که دروازه‌ای در منطقه مسیحی‌نشین دمشق بود وارد شهر کردند.^{[یادداشت ۱]}^[۳] دمشق، غیر از دروازه‌های اصلی، دارای دروازه‌های فرعی نیز بوده، که یکی از آنها باب جیرون بوده است.^[۴] به گفته ابن حوقل (م.۳۶۷ق)، سر امام حسین(ع) که روی نیزه قرار داشت، برای مدتی کوتاه، نزدیک باب جیرون قرار گرفت. به باور وی سر حضرت یحیی(ع) نیز در همین مکان نصب شده بود.^[۵] بر پایه روایتی دیگر، سر امام حسین(ع)، به سبب شلوغی یا علتی دیگر، در این نقطه به زمین افتاد؛ پس از آن، سر امام(ع) را برداشته، به کاخ یزید بردند. برخی، این نقل را با نام مسجد سازگارتر دانسته‌اند.^[۶]

این مکان، به سبب محل افتادن یا گذاشتن سر امام حسین(ع)، مورد توجه و احترام دوستداران اهل بیت(ع) بوده و به همین علت، مسجدی در این مکان ساخته شد. این مسجد، از سوی ناصبی‌ها ویران گردید، ولی دوستداران اهل بیت(ع)، دوباره آن مسجد را ساختند؛ ولی بار دیگر توسط ناصبی‌ها خراب شد. این ساخت و تخریب بارها صورت گرفت، تا آنکه به دستور یکی از والیان عثمانی به نام قایتبای، تابلویی در آنجا نصب شده و بازسازی آن ممنوع شد.

علت نامگذاری[ویرایش | ویرایش مبدأ]

واژه سقط، به معنای افتادن و سقوط است.^[۷] به گفته برخی، سر امام حسین(ع)، در نزدیک باب جیرون، به زمین افتاد؛ از این رو، نام این مسجد را، مسجد السقط گذاشتند.^[۶]

اکنون[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بر پایه گزارشی، تا سال ۱۳۹۵ش. (۱۴۳۷ق)، آثار تخریب شده مسجد السقط وجود داشته و پیرامون آن نرده‌ای بوده و بسیاری از مردم از آن بی‌خبر بوده‌اند.^[۶]

پانوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

↑ مسجد السقط در باب جیرون، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۶، ص123 و ۱۲۴.
↑ تاج العروس، ج6، ص:228؛ ر.ک: البدایة والنهایة، ج1، ص2.
↑ مقتل الحسین(ع)، ج2 ،ص 6۸؛ ر.ک: کتاب الفتوح، ج5 ،ص ۱۳۰؛ امالی صدوق، ص 166 , 167.
↑ معجم البلدان، ج2، ص۱۹۹.
↑ صورة الأرض، ج1، ص175.
↑ ^۶٫۰ ^۶٫۱ ^۶٫۲ مسجد السقط در باب جیرون، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۶، ص۱۲۴.
↑ الصحاح، ج‏3، ص1132؛ معجم مقاییس اللغه، ج‏3، ص86؛ مقدمة الأدب، ص130.

↑ سپاه یزید، اصرار داشت که با وجود نزدیکی دروازه‌های دیگر به مرکز حکومت، اسیران کربلا را از این دروازه وارد شام کنند.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مقاله برگرفته از مقاله مسجد السقط در باب جیرون، محمدامین پورامینی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره بیست و ششم، بهار 1395، ص123 است.

الأمالی، ابن بابویه (شیخ صدوق)، تهران، 1376ش.
تاج العروس من جواهر القاموس، محمد بن محمد مرتضی زبیدی، دار الفکر، بیروت، 1414ق.
الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة، اسماعیل بن حماد جوهری، دار العلم للملایین، بیروت، 1376ق.
صورة الأرض، محمد بن حوقل، دار صادر، بیروت، 1938م.
الفتوح، ابن‌اعثم کوفی، تحقیق علی شیری، دار الأضواء، بیروت، 1411ق.
معجم البلدان، یاقوت حموی، دار صادر، بیروت، 1995م.
معجم مقاییس اللغة، احمد بن فارس، مکتب الاعلام الاسلامی، قم، 1404ق.
مقتل الحسین(ع)، موفق بن احمد اخطب خوارزم، تحقیق محمد سماوی، أنوار الهدی، قم، 1381ش.
مقدمة الأدب، محمود بن عمر زمخشری، موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران، تهران، 1386ش.

[1] مسجد السقط در باب جیرون، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۶، ص123 و ۱۲۴.

[2] تاج العروس، ج6، ص:228؛ ر.ک: البدایة والنهایة، ج1، ص2.

[4] مقتل الحسین(ع)، ج2 ،ص 6۸؛ ر.ک: کتاب الفتوح، ج5 ،ص ۱۳۰؛ امالی صدوق، ص 166 , 167.

[5] معجم البلدان، ج2، ص۱۹۹.

[6] صورة الأرض، ج1، ص175.

[:0-7] ۶٫۰ ^۶٫۱ ^۶٫۲ مسجد السقط در باب جیرون، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۶، ص۱۲۴.

[8] الصحاح، ج‏3، ص1132؛ معجم مقاییس اللغه، ج‏3، ص86؛ مقدمة الأدب، ص130.

[3] سپاه یزید، اصرار داشت که با وجود نزدیکی دروازه‌های دیگر به مرکز حکومت، اسیران کربلا را از این دروازه وارد شام کنند.

[۱]

[۲]

[یادداشت ۱]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{در دست ویرایش|ماه=[[آبان]]|روز=[[۲۹]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Abbasahmadi1363  }}
+{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
+| مکان = [[سوریه]]، شرق [[دمشق]]، نزدیک درِ شرقی مسجد اموی و نزدیک باب جیرون.
+| وضعیت = آثار ویران‌شده آن باقی مانده است.
+}}
+'''مسجد السقط'''،در [[سوریه]]، در شرق [[دمشق]]، نزدیک درِ شرقی مسجد اموی و نزدیک باب جیرون قرار داشته و محل گذاشتن یا افتادن سر [[امام حسین(ع)]] گزارش شده است. این مسجد، بارها توسط دوستداران [[اهل بیت|اهل بیت(ع)]] ساخته و به دست [[ناصبی|ناصبی‌ها]] ویران شده است. امروزه (۱۴۳۷ق/۱۳۹۵ش)، آثار تخریب شده مسجد السقط وجود دارد.
+==مکان==
+مسجد السقط، قرار دارد. باب جیرون، نزدیک درِ شرقی مسجد اموی، بوده؛ به گونه‌ای که برای ورود به مسجد اموی از درِ شرقی آن، باید از باب جیرون گذر کرد.<ref>مسجد السقط در باب جیرون، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۶، ص123 و ۱۲۴.</ref> باب جیرون، یکی از دروازه‌های قدیمی دمشق است، که گویا ساخت آن به دوره [[حضرت سلیمان(ع)]] بازمی‌گردد.<ref>تاج العروس، ج6، ص:228؛ ر.ک: البدایة والنهایة، ج1، ص2.</ref>
-[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
+==انگیزه ساخت==
+اهل بیتِ [[امام حسین(ع)]] را، پس از رویداد [[عاشورا]] و در حال اسارت، از «باب توما»، که دروازه‌ای در منطقه [[مسیحیت|مسیحی‌نشین]] دمشق بود وارد شهر کردند.{{یادداشت|سپاه یزید، اصرار داشت که با وجود نزدیکی دروازه‌های دیگر به مرکز حکومت، اسیران کربلا را از این دروازه وارد شام کنند.}}<ref>مقتل الحسین(ع)، ج2 ،ص 6۸؛ ر.ک: کتاب الفتوح، ج5 ،ص ۱۳۰؛ امالی صدوق، ص 166 , 167.</ref> دمشق، غیر از دروازه‌های اصلی، دارای دروازه‌های فرعی نیز بوده، که یکی از آنها باب جیرون بوده است.<ref>معجم البلدان، ج2، ص۱۹۹.</ref> به گفته ابن حوقل (م.۳۶۷ق)، سر امام حسین(ع) که روی نیزه قرار داشت، برای مدتی کوتاه، نزدیک باب جیرون قرار گرفت. به باور وی سر [[حضرت یحیی(ع)]] نیز در همین مکان نصب شده بود.<ref>صورة الأرض، ج1، ص175.</ref> بر پایه روایتی دیگر، سر امام حسین(ع)، به سبب شلوغی یا علتی دیگر، در این نقطه به زمین افتاد؛ پس از آن، سر امام(ع) را برداشته، به کاخ [[یزید]] بردند. برخی، این نقل را با نام مسجد سازگارتر دانسته‌اند.<ref name=":0">مسجد السقط در باب جیرون، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۶، ص۱۲۴.</ref>
+این مکان، به سبب محل افتادن یا گذاشتن سر امام حسین(ع)، مورد توجه و احترام دوستداران [[اهل بیت|اهل بیت(ع)]] بوده و به همین علت، مسجدی در این مکان ساخته شد. این مسجد، از سوی [[ناصبی|ناصبی‌ها]] ویران گردید، ولی دوستداران اهل بیت(ع)، دوباره آن مسجد را ساختند؛ ولی بار دیگر توسط ناصبی‌ها خراب شد. این ساخت و تخریب بارها صورت گرفت، تا آنکه به دستور یکی از والیان [[بنی عثمان|عثمانی]] به نام قایتبای، تابلویی در آنجا نصب شده و بازسازی آن ممنوع شد.
+==علت نامگذاری==
+واژه سقط، به معنای افتادن و سقوط است.<ref>الصحاح، ج‏3، ص1132؛ معجم مقاییس اللغه، ج‏3، ص86؛ مقدمة الأدب، ص130.</ref> به گفته برخی، سر امام حسین(ع)، در نزدیک باب جیرون، به زمین افتاد؛ از این رو، نام این مسجد را، مسجد السقط گذاشتند.<ref name=":0" />
+==اکنون==
+بر پایه گزارشی، تا سال ۱۳۹۵ش. (۱۴۳۷ق)، آثار تخریب شده مسجد السقط وجود داشته و پیرامون آن نرده‌ای بوده و بسیاری از مردم از آن بی‌خبر بوده‌اند.<ref name=":0" />
 ==پانوشت==
 {{پانویس}}
 ==منابع==
+{{منابع}}
 {{برگرفتگی
 | پیش از لینک = مقاله
@@ خط ۱۳: / خط ۲۹: @@
 | لینک =
 }}
+*'''الأمالی'''، ابن بابویه (شیخ صدوق)، تهران، 1376ش.
+*'''تاج العروس من جواهر القاموس'''، محمد بن محمد مرتضی زبیدی، دار الفکر، بیروت، 1414ق.
+*'''الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة'''، اسماعیل بن حماد جوهری، دار العلم للملایین، بیروت، 1376ق.
+*'''صورة الأرض'''، محمد بن حوقل، دار صادر، بیروت، 1938م.
+*'''الفتوح'''، ابن‌اعثم کوفی، تحقیق علی شیری، دار الأضواء، بیروت، 1411ق.
+*'''معجم البلدان'''، یاقوت حموی، دار صادر، بیروت، 1995م.
+*'''معجم مقاییس اللغة'''، احمد بن فارس، مکتب الاعلام الاسلامی، قم، 1404ق.
+*'''مقتل الحسین(ع)'''، موفق بن احمد اخطب خوارزم، تحقیق محمد سماوی، أنوار الهدی، قم، 1381ش.
+*'''مقدمة الأدب'''، محمود بن عمر زمخشری، موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران، تهران، 1386ش.
 {{پایان}}
+[[رده:مسجدهای دمشق]]