نهر غازانی: تفاوت میان نسخه‌ها

 
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|ماه=[[آذر]]|روز=[[۸]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Abbasahmadi1363  }}
'''نهر غازانی'''، یکی از رودهای از میان رفته [[عراق]] است، که شاخه‌ای از [[فرات]] بوده و از بالای شهر [[حله]] گرفته شده بود. غازان‌خان، پنجمین پادشاه تاتارها، در سال ۶۹۸ق، این نهر را حفر کرده و پس از وی، به علت ویرانی‌های دیگر پادشاهان مغول، خشکید.


[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]


== پایه‌گذار ==
==پایه‌گذار==
«غازان‌خان» از آل چنگيز و پنجمين پادشاه تاتارها به حساب مي‌آيد که بر [[عراق]]، پس از سقوط خلافت [[بنی‌عباس|عباسي]]، حکومت کردند. امير نوروز، يکي از پادشاهان بزرگ اقليم [[خراسان]] آن روزها، که بسيار پهناور بود، به غازان‌خان قول داد که از او حمايت کند و کمکش کند تا به مقامات بالای خلافت دست يابد؛ ولي به اين شرط که به دين اسلام گردن نهد.<ref>الحوادث الجامعة، ص315.</ref> او نيز گرويدنش به اسلام را اعلام کرد و تمام امور برايش آماده و مهيا شد و گروه زيادي از مغول او را همراهي کردند و اين اتفاقات در سال 694 قمري رخ داد. غازان‌خان پس از اينکه مسلمان شد در عالم خواب ديد که [[حضرت محمد(ص)]] ميان او و [[امام علي(ع)]] صغيه برادري خوانده است و با اين خواب با [[شيعه‌|شيعه‌ها]] به مهرباني برخورد مي‌کرد و از ايشان تفقد مي‌کرد و احوالشان را جويا بود و در اکرام و احترامشان بسيار مي‌کوشيد و دستور داد که در اقصا نقاط کشور برايشان خانه ساخته شود و اسم اين خانه‌ها را دارالسيادة، يعني خانه بزرگان، گذاشت و اين غير از اهتمامي بود که براي کار حرم‌هاي مطهر اهل‌بيت(ع) و زيارت اين حرم‌ها داشت.<ref>بغیة النبلاء فی تاریخ کربلاء، ص۱۰۹.</ref>
{{اصلی|غازان خان}}
[[غازان خان|غازان‌خان]]، از آل چنگیز و پنجمین پادشاه تاتارها بوده، که پس از سقوط خلافت [[بنی‌عباس|عباسی]]، بر [[عراق]] حکومت کردند.<ref name=":0" /> در سال ۶۹۴ق،<ref name=":1" /> امیر نوروز، یکی از پادشاهان اقلیم [[خراسان]] به غازان‌خان وعده داد او را حمایت کند تا به مقام‌های بالای خلافت برسد، به شرط آنکه مسلمان شود.<ref name=":0">الحوادث الجامعة، ص315.</ref> غازان‌خان، اسلام آوردن خود را اعلام کرده و گروه زیادی از مغول او را همراهی کردند. به گفته غازان‌خان، وی پس از مسلمان شدن، خواب دید [[حضرت محمد(ص)]] میان او و [[امام علی(ع)]] صیغه برادری خوانده است. او به سبب این خواب به [[شیعه|شیعیان]] خدمت زیادی کرد. وی دستور داد در نقاط مختلف کشور، برای آنها خانه ساخته شده، نام این خانه‌ها را دارالسیادة{{یادداشت|خانه بزرگان.}} گذاشت. وی برای رسیدگی به حرم‌های امامان(ع) و زیارت آنها تلاش زیادی می‌کرد.<ref name=":1">بغیة النبلاء فی تاریخ کربلاء، ص۱۰۹.</ref>


ّرفت و هدفش زيارت حرم هاي مطهر بود و در سال 698قمري سلطان غازان به حل دستور داد به شيعيان و ساکنان شهرهاي مقدس، هداياي زيادي دادند. پس دستور داد نهري ّه کشيده شود. پس نام آن نهر، نهر غازاني شد و متولي آن هم شخصي بود که از باالي حل شمسالدين صواب نام داشت و به غرسالدولة هم معروف بود. )بجلي، ص479)
==موقعیت==
نهر غازانی، شاخه‌ای از [[فرات]] بود که از بالای شهر [[حله]]، از فرات گرفته می‌شد.<ref name=":2" /> پٌلی که روی نهر غازانی بود در موقعیت شهرک مسیبِ کنونی قرار داشته و در سوی شرقی آن، به فاصله دو میل، قصر ابن هبیره قرار داشت،<ref>البلدان، ص۷۲.</ref> که از آن، نهری به نام نیل یا صراط{{یادداشت|نهر نیل یا صراط، از فرات گرفته می‌شد.}} عبور می‌کرد. به همین مکان، در نزدیکی [[مزار حسن بن قاسم]]، تل هبیره گفته می‌شود.<ref>بغیة النبلاء فی تاریخ کربلاء، ص۱۱۱.</ref> این نهر امروزه از میان رفته است.<ref name=":3">تراث کربلاء، ص۴۰.</ref>
 
==پیشنیه==
در سال ۶۹۸ق، سلطان غازان، برای زیارت حرم [[امامان(ع)]]، به [[حله]] رفته و دستور داد نهری از بالای [[حله]] کشیده شود. متولی آن، شمس‌الدین صواب معروف به غرس‌الدولة بود. این نهر، به نهر غازانی نام‌گذاری شد.<ref name=":2">الحوادث الجامعة، ص479.</ref>
 
پادشاهان [[مغول]]، پس از غازان‌خان، عراق را به ویرانی کشانده و نهرها به حال خود رها شد. بخشی از نهر غازانی، که از [[فرات]] تغذیه می‌شد، خشک شده و در پی آن، شاخه‌هایی که از نهر غازانی گرفته می‌شد، ماند نهر عیسی و نهر سراط{{یادداشت|نهر صراط، از نهر عیسی گرفته می‌شد.}} خشک شدند. شهرهایی که توسط این دو نهر آبرسانی می‌شد، مانند دارالسلام و مدینة منصور در خطر قحطی آب قرار گرفت.<ref>بغیة النبلاء فی تاریخ کربلاء، ص۱۱۰.</ref>
 
مغول، بخش بالای [[نهر علقمه]] را، که از فرات گرفته می‌شد، قطع کرده و بخش دیگر آن را، به نهر غازانی متصل کردند. پس از آن، نام علقمی بر این نهر باقی نمانده، به غازانی نام گرفت.<ref name=":3" />


==پانوشت==
==پانوشت==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
==منابع==
==منابع==
 
{{منابع}}
{{برگرفتگی
{{برگرفتگی
| پیش از لینک = مقاله
| پیش از لینک = مقاله
خط ۱۸: خط ۲۶:
| لینک =
| لینک =
}}
}}
*'''بغیة النبلاء فی تاریخ کربلا'''، عبدالحسین الکیدار آل طعمة، تحقیق سید عادل عبدالصالح الکیدار، مراجعة و تعلیق عبد الامیر عزیز القریشی، طارق نافع الحمدانی، توسط الامانة العامة للعتبة الحسینیة المقدسة، مرکز کربلاء للدراسات، ۱۴۳۵ق.
*'''بغیة النبلاء فی تاریخ کربلا'''، عبدالحسین الکیدار آل طعمة، تحقیق سید عادل عبدالصالح الکیدار، مراجعة و تعلیق عبد الامیر عزیز القریشی، طارق نافع الحمدانی، توسط الامانة العامة للعتبة الحسینیة المقدسة، مرکز کربلاء للدراسات، ۱۴۳۵ق.
*'''البلدان'''، احمد بن یعقوب یعقوبی، دارالکتب العلمیة، بیروت، ۱۴۲۲ق.
*'''تراث کربلاء'''، سلمان هادی طعمه، پژوهشکده حج و ز یارت،نشر مشعر، تهران، ۱۳۹۳ش.
*'''الحوادث الجامعة'''، بجلی، دارالکتب العلمیة، بیروت، ۱۴۱۵ق.
{{پایان}}
{{پایان}}
[[رده:رودخانه‌های عراق]]