نهر سلیمانی: تفاوت میان نسخه‌ها
(←پانوشت) |
جز (حذف از رده:مقاله‌های در دست ویرایش ردهانبوه) |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:نهر حسینی.jpg|بندانگشتی|نهر حسینی، کنار [[مقام حضرت مهدی (کربلا)|مقام امام زمان(ع)]]، در [[کربلا]].]] | |||
'''نهر سلیمانی''' یا '''نهر حسینی''' یا '''نهر الحسینیه'''، یکی از شاخه‌های [[فرات|رود فرات]]، در [[عراق]] است، که از نزدیکی شهرک مسیب، در استان بابل آغاز شده و به [[کربلا]] می‌رود. نهر حسینی، در آبادنی این شهر، نقش زیادی دارد. این نهر، در سال ۹۴۱ق. به دستور سلیمان قانون [[حکومت عثمانی|عثمانی]]، حفر شده و از نظر مهندسی، مورد شگفتی برخی کارشناسان قرار گرفته است. | |||
'''نهر سلیمانی''' یا '''نهر حسینی''' یا '''نهر الحسینیه'''، | |||
==موقعیت== | ==موقعیت== | ||
نهر سلیمانی یا نهر حسینی<ref>نهرهای کربلا در منابع تاریخی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۸، ص۹۰، به نقل از [[مسیر طالبی (کتاب)|سفرنامه مسیر طالبی]].</ref> یا نهر الحسینیه،<ref>بغیة | [[پرونده:نهر الحسینیه۲.PNG|بندانگشتی|موقعیت نهر حسینی، که از [[فرات]] در نزدیکی مسیب آغاز شده و به [[کربلا]] می‌رود.]] | ||
نهر سلیمانی یا نهر حسینی<ref>نهرهای کربلا در منابع تاریخی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۸، ص۹۰، به نقل از [[مسیر طالبی (کتاب)|سفرنامه مسیر طالبی]].</ref> یا نهر الحسینیه،<ref>بغیة النبلاءفی تاریخ کربلاء، ص۱۱۲.</ref> از [[فرات|رود فرات]]، در [[عراق]]، در نزدیکی شهرک مسیب،{{یادداشت|مسیب، مرکز شهرستان مسیب، در استان بابل، در منطقه فرات اوسط است. از دیگر نواحی این شهرستان، اسکندریه و سد هندی است.}}<ref>[https://yaqein.net/infographics/167238 انفوجرافیک || المسیب.. مدینة عراقیة یشطرها نهر الفرات]، وکالة یقین للأنباء.</ref> در استان بابل گرفته شده و به «ناحیة الحسینیة»، یکی از مناطق [[کربلا]] می‌رود.<ref name=":0">[https://c-karbala.com/section9/1384# الخصائص الاداریة لمحافظة کربلاء]، مرکز کربلاء للدراسات و البحوث، العتبةالحسینیة المقدسة، دریافت شده در ۹ آذر ۱۳۹۸ش.</ref> میرزا ابوطالب (م.۱۲۲۱ق.) سفرنامه نویس، این نهر را در عرض نهر هندی دانسته و دریچه اصلی آن را منتهی به هور سلطانیه، که در شرق کربلا قرار دارد، معرفی کرده است. به گفته وی، از شاخه فرعی آن، برای آبرسانی به خانه‌ها و زمین‌های دورتادور شهر از سه جهت استفاده می‌شود. این نهر، به سمت شمال و غرب، سپس به سمت جنوب تغییر مسیر داده و به سوی شرق رفته تا این که به هور سلطانیه متصل می‌شود.<ref>بغیة النبلاء فی تاریخ کربلا، ص۱۱۴، به نقل از سفرنامه [[مسیر طالبی (کتاب)|مسیر طالبی]].</ref> تشخیص مکان دهانه اصلی نهر حسینی، مشکل است؛ زیرا پس از ساخت سد هندی{{یادداشت|سدی است که روی رود فرات ساخته شده و نزدیک شهرک مسیب قرار دارد. این سد را حکومت عثمانی، در سال ۱۹۰۹م. توسط مهندسی انگلیسی به نام بالسیر ولیام ویلکوکس ساخته است.}}<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/15128/120/text?q=%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D9%87%20%D9%81%DB%8C%20%D8%B3%D8%AF%D9%87%20%D8%A7%D9%84%D9%87%D9%86%D8%AF%DB%8C%D9%87&rowNumber=1&score=275.39294 ساعة فی سد الهندیة]، مجلة لغة العرب، السنةالسادسة، الجزء ۲، صفر ۱۳۴۷ق.</ref> بر رود فرات، مجرای این رود، تغییر کرده است. به گمانِ برخی، دهانه نهر حسینی، نزدیک دهانه [[نهر نینوا|نهر قدیمی نینوا]] بوده باشد.<ref>بغیة النبلاء فی تاریخ کربلاء، ص۱۱۵.</ref> | |||
== نام == | ==نام== | ||
بر پایه برخی مدارک قدیمی، به این نهر، نهر شریف سلیمانی گفته می‌شد.<ref>بغیة النبلاء فی تاریخ کربلاء، ص۱۱۳.</ref> میرزا ابوطالب خان، در [[مسیر طالبی (کتاب)|سفرنامه مسیر طالبی]]، در سال ۱۲۱۷ق. این نهر را، مشهور به نهر حسینی دانسته است.<ref>بغیة النبلاء فی تاریخ کربلاء، ص۱۱۴، به نقل از [[مسیر طالبی (کتاب)|سفرنامه مسیر طالبی]].</ref> امروزه به آن، نهر الحسینیة گفته می‌شود.<ref name=":0" /> | بر پایه برخی مدارک قدیمی، به این نهر، نهر شریف سلیمانی گفته می‌شد.<ref>بغیة النبلاء فی تاریخ کربلاء، ص۱۱۳.</ref> میرزا ابوطالب خان، در [[مسیر طالبی (کتاب)|سفرنامه مسیر طالبی]]، در سال ۱۲۱۷ق. این نهر را، مشهور به نهر حسینی دانسته است.<ref>بغیة النبلاء فی تاریخ کربلاء، ص۱۱۴، به نقل از [[مسیر طالبی (کتاب)|سفرنامه مسیر طالبی]].</ref> امروزه به آن، نهر الحسینیة گفته می‌شود.<ref name=":0" /> | ||
== پیشینه == | ==پیشینه== | ||
سلیمان قانونی [[حکومت عثمانی|عثمانی]]، در آغاز سال ۹۴۱ق، در اوائل پادشاهی شاه طهماسب اول، وارد [[عراق]] شده و در ۲۸ [[جمادی‌الاول]] ۹۴۱ق، برای [[زیارت]]، به [[کربلا]] رفت و دستور داد نهر بزرگی از [[فرات]] گرفته شده و به کربلا کشیده شود. حفر این نهر، باعث آبادانی زمین‌های اطراف آن و تأمین آب شرب بسیاری از ساکنان آن منطقه شد. گاهی تندبادها، کف نهر را از سنگ، کلوخ و ریگ پر می‌کرد که با زحمت زیاد لایروبی می‌شد. | |||
به گفته برخی تاریخ‌نگاران، مهندسان این نهر، سطح آب فرات و ارتفاع زمین کربلا را طوری تنظیم کرده‌اند که آب به کربلا برسد؛ زیرا زمین کربلا بالاتر از سطح فرات است. برخی جریان آب را به سمت کربلا، معجزه‌ای از [[امام حسین(ع)]] دانسته‌اند و برخی مهندسان، از دیدن این نهر تعجب کرده و سازندگان آن را تحسین کرده‌اند.<ref>گلشن خلفا، ص۹۷؛ بغیة النبلاء فی تاریخ کربلاء، ص۱۱۲ و ۱۱۳.</ref> | به گفته برخی تاریخ‌نگاران، مهندسان این نهر، سطح آب فرات و ارتفاع زمین کربلا را طوری تنظیم کرده‌اند که آب به کربلا برسد؛ زیرا زمین کربلا بالاتر از سطح فرات است. برخی جریان آب را به سمت کربلا، معجزه‌ای از [[امام حسین(ع)]] دانسته‌اند و برخی مهندسان، از دیدن این نهر تعجب کرده و سازندگان آن را تحسین کرده‌اند.<ref>گلشن خلفا، ص۹۷؛ بغیة النبلاء فی تاریخ کربلاء، ص۱۱۲ و ۱۱۳.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[نهر علقمه]] | |||
==پانوشت== | ==پانوشت== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | |||
{{برگرفتگی | {{برگرفتگی | ||
| پیش از لینک = مقاله | | پیش از لینک = مقاله | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۷: | ||
| لینک = | | لینک = | ||
}} | }} | ||
*'''بغیة النبلاء فی تاریخ کربلا'''، عبدالحسین الکیدار آل طعمة، تحقیق سید عادل عبدالصالح الکیدار، مراجعة و تعلیق عبد الامیر عزیز القریشی، طارق نافع الحمدانی، توسط الامانة العامة للعتبة الحسینیة المقدسة، مرکز کربلاء للدراسات، ۱۴۳۵ق. | *'''بغیة النبلاء فی تاریخ کربلا'''، عبدالحسین الکیدار آل طعمة، تحقیق سید عادل عبدالصالح الکیدار، مراجعة و تعلیق عبد الامیر عزیز القریشی، طارق نافع الحمدانی، توسط الامانة العامة للعتبة الحسینیة المقدسة، مرکز کربلاء للدراسات، ۱۴۳۵ق. | ||
*'''[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/15128/120/text?q=%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D9%87%20%D9%81%DB%8C%20%D8%B3%D8%AF%D9%87%20%D8%A7%D9%84%D9%87%D9%86%D8%AF%DB%8C%D9%87&rowNumber=1&score=275.39294 ساعة فی سد الهندیة]'''، مجلة لغة العرب، السنةالسادسة، الجزء ۲، صفر ۱۳۴۷ق. | *'''[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/15128/120/text?q=%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D9%87%20%D9%81%DB%8C%20%D8%B3%D8%AF%D9%87%20%D8%A7%D9%84%D9%87%D9%86%D8%AF%DB%8C%D9%87&rowNumber=1&score=275.39294 ساعة فی سد الهندیة]'''، مجلة لغة العرب، السنةالسادسة، الجزء ۲، صفر ۱۳۴۷ق. | ||
*.'''گلشن خلفا'''، مرتضی | *.'''گلشن خلفا'''، مرتضی نظمی‌زاده، مطبعة الادب، نجف، ۱۹۷۱م. | ||
*[https://c-karbala.com/ مرکز | *[https://c-karbala.com/ '''مرکز کربلاء للدراسات و البحوث''']، العتبة الحسینیة المقدسة. | ||
*'''[https://yaqein.net وکالة یقین للأنباء]'''. | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
[[رده:مقاله‌های | [[رده:رودخانه‌های عراق]] | ||
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۴۱
نهر سلیمانی یا نهر حسینی یا نهر الحسینیه، یکی از شاخه‌های رود فرات، در عراق است، که از نزدیکی شهرک مسیب، در استان بابل آغاز شده و به کربلا می‌رود. نهر حسینی، در آبادنی این شهر، نقش زیادی دارد. این نهر، در سال ۹۴۱ق. به دستور سلیمان قانون عثمانی، حفر شده و از نظر مهندسی، مورد شگفتی برخی کارشناسان قرار گرفته است.
موقعیت[ویرایش | ویرایش مبدأ]
نهر سلیمانی یا نهر حسینی[۱] یا نهر الحسینیه،[۲] از رود فرات، در عراق، در نزدیکی شهرک مسیب،[یادداشت ۱][۳] در استان بابل گرفته شده و به «ناحیة الحسینیة»، یکی از مناطق کربلا می‌رود.[۴] میرزا ابوطالب (م.۱۲۲۱ق.) سفرنامه نویس، این نهر را در عرض نهر هندی دانسته و دریچه اصلی آن را منتهی به هور سلطانیه، که در شرق کربلا قرار دارد، معرفی کرده است. به گفته وی، از شاخه فرعی آن، برای آبرسانی به خانه‌ها و زمین‌های دورتادور شهر از سه جهت استفاده می‌شود. این نهر، به سمت شمال و غرب، سپس به سمت جنوب تغییر مسیر داده و به سوی شرق رفته تا این که به هور سلطانیه متصل می‌شود.[۵] تشخیص مکان دهانه اصلی نهر حسینی، مشکل است؛ زیرا پس از ساخت سد هندی[یادداشت ۲][۶] بر رود فرات، مجرای این رود، تغییر کرده است. به گمانِ برخی، دهانه نهر حسینی، نزدیک دهانه نهر قدیمی نینوا بوده باشد.[۷]
نام[ویرایش | ویرایش مبدأ]
بر پایه برخی مدارک قدیمی، به این نهر، نهر شریف سلیمانی گفته می‌شد.[۸] میرزا ابوطالب خان، در سفرنامه مسیر طالبی، در سال ۱۲۱۷ق. این نهر را، مشهور به نهر حسینی دانسته است.[۹] امروزه به آن، نهر الحسینیة گفته می‌شود.[۴]
پیشینه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
سلیمان قانونی عثمانی، در آغاز سال ۹۴۱ق، در اوائل پادشاهی شاه طهماسب اول، وارد عراق شده و در ۲۸ جمادی‌الاول ۹۴۱ق، برای زیارت، به کربلا رفت و دستور داد نهر بزرگی از فرات گرفته شده و به کربلا کشیده شود. حفر این نهر، باعث آبادانی زمین‌های اطراف آن و تأمین آب شرب بسیاری از ساکنان آن منطقه شد. گاهی تندبادها، کف نهر را از سنگ، کلوخ و ریگ پر می‌کرد که با زحمت زیاد لایروبی می‌شد.
به گفته برخی تاریخ‌نگاران، مهندسان این نهر، سطح آب فرات و ارتفاع زمین کربلا را طوری تنظیم کرده‌اند که آب به کربلا برسد؛ زیرا زمین کربلا بالاتر از سطح فرات است. برخی جریان آب را به سمت کربلا، معجزه‌ای از امام حسین(ع) دانسته‌اند و برخی مهندسان، از دیدن این نهر تعجب کرده و سازندگان آن را تحسین کرده‌اند.[۱۰]
جستارهای وابسته[ویرایش | ویرایش مبدأ]
پانوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ نهرهای کربلا در منابع تاریخی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۸، ص۹۰، به نقل از سفرنامه مسیر طالبی.
- ↑ بغیة النبلاءفی تاریخ کربلاء، ص۱۱۲.
- ↑ انفوجرافیک || المسیب.. مدینة عراقیة یشطرها نهر الفرات، وکالة یقین للأنباء.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ الخصائص الاداریة لمحافظة کربلاء، مرکز کربلاء للدراسات و البحوث، العتبةالحسینیة المقدسة، دریافت شده در ۹ آذر ۱۳۹۸ش.
- ↑ بغیة النبلاء فی تاریخ کربلا، ص۱۱۴، به نقل از سفرنامه مسیر طالبی.
- ↑ ساعة فی سد الهندیة، مجلة لغة العرب، السنةالسادسة، الجزء ۲، صفر ۱۳۴۷ق.
- ↑ بغیة النبلاء فی تاریخ کربلاء، ص۱۱۵.
- ↑ بغیة النبلاء فی تاریخ کربلاء، ص۱۱۳.
- ↑ بغیة النبلاء فی تاریخ کربلاء، ص۱۱۴، به نقل از سفرنامه مسیر طالبی.
- ↑ گلشن خلفا، ص۹۷؛ بغیة النبلاء فی تاریخ کربلاء، ص۱۱۲ و ۱۱۳.
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
این مقاله برگرفته از مقاله نهرهای کربلا در منابع تاریخی، سید عبدالحسن کلیدار، ترجمه محمدحسین خوشنویس، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره بیست و هشتم، پاییز ۱۳۹۵، ص۸۹ است.
- بغیة النبلاء فی تاریخ کربلا، عبدالحسین الکیدار آل طعمة، تحقیق سید عادل عبدالصالح الکیدار، مراجعة و تعلیق عبد الامیر عزیز القریشی، طارق نافع الحمدانی، توسط الامانة العامة للعتبة الحسینیة المقدسة، مرکز کربلاء للدراسات، ۱۴۳۵ق.
- ساعة فی سد الهندیة، مجلة لغة العرب، السنةالسادسة، الجزء ۲، صفر ۱۳۴۷ق.
- .گلشن خلفا، مرتضی نظمی‌زاده، مطبعة الادب، نجف، ۱۹۷۱م.
- مرکز کربلاء للدراسات و البحوث، العتبة الحسینیة المقدسة.
- وکالة یقین للأنباء.