بقعه کمر بسته: تفاوت میان نسخه‌ها

اطلاعات اوليه
کاربری	زیارتگاه
مکان	ایران، استان لرستان، شهرستان الیگودرز، روستای گایکان.
نام‌های دیگر	امامزاده ابراهیم بن مالک
معماری
وبگاه	پایگاه زیارتگاه

دیداریویکی‌متن

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۰۶

بقعه کمر بسته یا امامزاده ابراهیم بن مالک، زیارتگاهی است در ایران، استان لرستان، ۱۸ کیلومتری شمال شرقی شهرستان الیگودرز و در روستای گایکان، که میان مردم به مزار ابراهیم بن مالک اشتر نخعی شهرت دارد. در درستیِ این انتساب تردید وجود دارد؛ ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، در عراق به دست امویان به شهادت رسید و جسد او سوزانده شد.

مزارهای دیگری نیز در عراق و ایران به ابراهیم بن مالک اشتر منسوب شده است.

مکان[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بقعه کمر بسته، در ایران، استان لرستان، ۱۸ کیلومتری شمال شرقی شهرستان الیگودرز، در روستای گایکان قرار دارد. این زیارتگاه در ١/۵ كيلومترى روستا قرار گرفته است.^[۱]

بنا[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بر پایه گزارشی در سال ۱۳۹۳ش. روی قبر، ضریح جدیدی قرار گرفته است. این ضریح توسط آل طاها^{[یادداشت ۱]} با هزینه بالغ بر دویست میلیون ریال ساخته شده است.^[۱]

مدفون[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این بقعه با نام «امامزاده ابراهیم بن مالک» شناخته می‌شود.^[۱] مردم روستا می‌گویند این امامزاده، ابراهیم فرزند مالک اشتر نخعی است.^[۲]

در انتساب این زیارتگاه‌ به ابراهیم بن مالک اشتر نخعی تردید وجود دارد. زیرا ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، در عراق به دست امویان به شهادت رسید و جسد او سوزانده شد.

مردم روستا مدفون را امامزداده ابراهیم بن مالک می‌خوانند؛‌ در حالی که نسب ابراهیم بن مالک اشتر به امامان(ع) برنمی‌گردد و اساسا امامزاده نیست.

دیگر مزارها[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مزارهای دیگری نیز، به ابراهیم بن مالک اشتر نخعی منسوب است. برخی از آنها چنین است:

مزار ابراهیم بن مالک[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مزار، در عراق و در جنوب شهر دجیل قرار دارد.^[۳] نیروهای اموی پس از شهادت ابراهیم بن مالک جسد وی را سوزاندند، این مزار همان محل کشته‌شدن اوست که به قبر شیخ ابراهیم شهرت یافته است.^[۴]

بقعه پیر اولیا[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بقعه پیر اولیا، در ایران، در لارستانِ استان فارس و در شهر «اوز»، قرار دارد. در کتیبه موجود در آرامگاه، مدفون ابراهیم بن مالک اشتر معرفی شده است؛ ولی درباره شخصیت مدفون در این بقعه اختلاف نظر وجود دارد.

برخی آرامگاه را متعلق به نوه ابراهیم بن مالک اشتر می‌دانند و برخی مدفون را یکی از سرداران و مبلغان دینی به نام «مالک اژدر» دانسته‌اند.^[۵]

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

↑ ^۱٫۰ ^۱٫۱ ^۱٫۲ ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۰۷.
↑ ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۰۸.
↑ زیارت‌گاه‌های عراق، ج1، ص526.
↑ ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۰۶.
↑ بررسی آثار تاریخی و هنری اوز، صص١٠٢-١٠٣؛ تاریخ دلگشای اوز، ص٩؛ دائرة المعارف بقاع و اماکن متبرکه، ج٧، ص١4١ و ۱۴۲؛ گذری بر فرهنگ مردم اوز، ص١١.

↑ حجة‌‌الاسلام آل طاهر از شهرستان خمين.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مقاله برگرفته از کتاب ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، محمود سامانی. بخش «بقاع منسوب به ابراهيم»، ص107 است.

ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، محمود سامانی، تهران، مشعر، ۱۳۹۳ش.
بررسی آثار تاریخی و هنری اوز، حمیرا کمال، ایران-شیراز، 1383 ه.ش.
دائرة المعارف بقاع و اماکن متبرکه، محمد مهدی فقیه بحرالعلوم، آماده چاپ.
زیارت‌گاه‌های عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم و احمد خامه یار، تهران، نشر مشعر، ۱۳۹۵ش.
کرامتی، محمدهادی، تاریخ دلگشای اوز، ایران، بی تا.
گذری بر فرهنگ مردم اوز، محمدنور خضری، ایران-شیراز، 1377 ه.ش.

[:0-1] ۱٫۰ ^۱٫۱ ^۱٫۲ ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۰۷.

[3] ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۰۸.

[4] زیارت‌گاه‌های عراق، ج1، ص526.

[5] ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۰۶.

[6] بررسی آثار تاریخی و هنری اوز، صص١٠٢-١٠٣؛ تاریخ دلگشای اوز، ص٩؛ دائرة المعارف بقاع و اماکن متبرکه، ج٧، ص١4١ و ۱۴۲؛ گذری بر فرهنگ مردم اوز، ص١١.

[2] حجة‌‌الاسلام آل طاهر از شهرستان خمين.

[۱]

[یادداشت ۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{در دست ویرایش|ماه=[[فروردین]]|روز=[[۲۹]]|سال=[[۱۳۹۹]]|کاربر=Abbasahmadi1363  }}
+{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
+| عنوان            =
+| تصویر            = بقعه کمر بسته.jpg
+| اندازه تصویر     =
+| توضیح تصویر      =
+| بنيانگذار        =
+| تأسیس            =
+| کاربری           = زیارتگاه
+| مکان             =  [[ایران]]، استان لرستان، شهرستان الیگودرز، روستای گایکان.
+| نام‌های دیگر      = امامزاده ابراهیم بن مالک
+| وقایع مرتبط      =
+| ظرفیت            =
+| وضعیت            =
+| مساحت            =
+| امکانات          =
+| شماره ثبت        =
+| معمار            =
+| سبک              =
+| بازسازی          =
+| وبگاه            = [http://ebrahimmalekashtar-aligodarz.emamzadegan.ir/photogallery/catpage-27577-1.aspx پایگاه زیارتگاه]
+}}
+'''بقعه کمر بسته''' یا '''امامزاده ابراهیم بن مالک'''، زیارتگاهی است در [[ایران]]، استان لرستان، ۱۸ کیلومتری شمال شرقی شهرستان الیگودرز و در روستای گایکان، که میان مردم به مزار [[ابراهیم بن مالک اشتر|ابراهیم]] بن [[مالک اشتر|مالک اشتر نخعی]] شهرت دارد. در درستیِ این انتساب تردید وجود دارد؛ ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، در [[عراق]] به دست [[بنی‌امیه|امویان]] به شهادت رسید و جسد او سوزانده شد.
-[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
+مزارهای دیگری نیز در [[عراق]] و ایران به ابراهیم بن مالک اشتر منسوب شده است.
+==مکان==
+[[پرونده:ضریح بقعه کمر بسته.jpg|بندانگشتی|[[ضریح]] بقعه کمر بسته.|جایگزین=|400x400پیکسل]]
+بقعه کمر بسته، در [[ایران]]، استان لرستان، ۱۸ کیلومتری شمال شرقی شهرستان الیگودرز، در روستای گایکان قرار دارد. این زیارتگاه در ١/۵ كيلومترى روستا قرار گرفته است.<ref name=":0">ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۰۷.</ref>
-==معرفی==
+==بنا==
-یکی از این بناها، مرقدی است در روستای «گایکان» در ١٨ کیلومتری شمال شرقی شهرستان الیگودرز در استان لرستان. این بقعه با نام امامزاده ابراهیم بن مالک(ع) شناخته می‌شود و اخیراً ضریح جدیدی برای او نصب و از آن بهره‌برداری کرده‌اند. مردم روستا می‌گویند این امامزاده فرزند [[مالک اشتر نخعی]] سردار دلیر سپاه [[حضرت علی(ع)]] است و در اعیاد بزرگ مذهبی و ملی مانند [[عید فطر|فطر]]، [[عید قربان|قربان]]، [[عید غدیر|غدیر]] و [[عید نوروز|نوروز]] در آنجا به جشن و سرور و در سوگواری ائمه(ع) به عزاداری می‌پردازند.
+بر پایه گزارشی در سال ۱۳۹۳ش. روی قبر، ضریح جدیدی قرار گرفته است. این ضریح توسط آل طاها<ref group="یادداشت">حجة‌‌الاسلام آل طاهر از شهرستان خمين.</ref> با هزینه بالغ بر دویست میلیون ریال ساخته شده است.<ref name=":0" />
-البته باید توجه نمود که ابراهیم بن مالک اساسا امامزاده نیست و بعید نیست که شخص مدفون در این بقعه یکی از سادات هم نام ابراهیم باشد.
+==مدفون==
+این بقعه با نام «امامزاده ابراهیم بن مالک» شناخته می‌شود.<ref name=":0" /> مردم روستا می‌گویند این امامزاده، [[ابراهیم بن مالک اشتر|ابراهیم]] فرزند [[مالک اشتر|مالک اشتر نخعی]] است.<ref>ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۰۸.</ref>
-==نکته==
+در انتساب این زیارتگاه‌ به ابراهیم بن مالک اشتر نخعی تردید وجود دارد. زیرا ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، در [[عراق]] به دست [[بنی‌امیه|امویان]] به شهادت رسید و جسد او سوزانده شد.
-هرچند نیروهای [[بنی‌امیه|اموی]] بعد از شهادت [[ابراهیم بن مالک]] جسد وی را سوزاندند، اما برای او مرقدی مشهور در [[عراق]] وجود دارد. این مرقد در واقع همان محل کشته‌شدن اوست که به قبر «شیخ ابراهیم» شهرت دارد. افزون بر بقعه‌ یاد شده در عراق، بقعه‌های دیگری در [[ایران]] به ابراهیم منسوب است که در انتساب این زیارتگاه‌ها به شخص ابراهیم بن مالک اشتر نخعی تردید وجود دارد.
-== جستارهای وابسته ==
+مردم روستا مدفون را امامزداده ابراهیم بن مالک می‌خوانند؛‌ در حالی که نسب ابراهیم بن مالک اشتر به [[امامان(ع)]] برنمی‌گردد و اساسا امامزاده نیست.
-* [[مرقد ابراهیم بن مالک اشتر]]
+==دیگر مزارها==
-* [[بقعه پیر اولیا]]
+مزارهای دیگری نیز، به ابراهیم بن مالک اشتر نخعی منسوب است.  برخی از آنها چنین است:
+===مزار ابراهیم بن مالک===
+{{اصلی|مزار ابراهیم بن مالک اشتر (دجیل)}}
+این مزار، در [[عراق]] و در جنوب شهر دجیل قرار دارد.<ref>زیارت‌گاه‌های عراق، ج1، ص526.</ref> نیروهای [[بنی‌امیه|اموی]] پس از شهادت [[ابراهیم بن مالک]] جسد وی را سوزاندند، این مزار همان محل کشته‌شدن اوست که به [[مزار ابراهیم بن مالک اشتر (دجیل)|قبر شیخ ابراهیم]] شهرت یافته است.<ref>ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۰۶.</ref>
+===بقعه پیر اولیا===
+{{اصلی|بقعه پیر اولیا}}بقعه پیر اولیا، در [[ایران]]، در لارستانِ استان فارس و در شهر «اوز»، قرار دارد. در کتیبه موجود در آرامگاه، مدفون [[ابراهیم بن مالک اشتر]] معرفی شده است؛ ولی درباره شخصیت مدفون در این بقعه اختلاف نظر وجود دارد.
+برخی آرامگاه را متعلق به نوه ابراهیم بن مالک اشتر می‌دانند و برخی مدفون را یکی از سرداران و مبلغان دینی به نام «مالک اژدر» دانسته‌اند.<ref>بررسی آثار تاریخی و هنری اوز، صص١٠٢-١٠٣؛ تاریخ دلگشای اوز، ص٩؛ دائرة المعارف بقاع و اماکن متبرکه، ج٧، ص١4١ و ۱۴۲؛ گذری بر فرهنگ مردم اوز، ص١١.</ref>
 ==پانویس==
@@ خط ۲۳: / خط ۵۶: @@
 |پیش از لینک = کتاب
 |منبع = ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، محمود سامانی.
-|پس از لینک = بخش «بقاع منسوب به ابراهيم»، ص107.
+|پس از لینک = بخش «بقاع منسوب به ابراهيم»، ص107
 | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1390
 }}
+* '''ابراهیم بن مالک اشتر نخعی'''، محمود سامانی، تهران، مشعر، ۱۳۹۳ش.
+* '''بررسی آثار تاریخی و هنری اوز'''، حمیرا کمال، ایران-شیراز، 1383 ه.ش.
 * '''دائرة المعارف بقاع و اماکن متبرکه'''، محمد مهدی فقیه بحرالعلوم، آماده چاپ.
+* '''زیارت‌گاه‌های عراق'''، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم و احمد خامه یار، تهران، نشر مشعر، ۱۳۹۵ش.
+* '''کرامتی، محمدهادی'''، تاریخ دلگشای اوز، ایران، بی تا.
 * '''گذری بر فرهنگ مردم اوز'''، محمدنور خضری، ایران-شیراز، 1377 ه.ش.
-* '''کرامتی، محمدهادی'''، تاریخ دلگشای اوز، ایران، بی تا.
-* '''بررسی آثار تاریخی و هنری اوز'''، حمیرا کمال، ایران-شیراز، 1383 ه.ش.
 {{پایان}}
+[[رده:مزارهای استان لرستان]]
+[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]