مسجد سبق: تفاوت میان نسخه‌ها

| مکان = [[عربستان]] • [[مدینه]]

| وابسته به دین/مذهب = [[اسلام]]

| باورها = نماز خواندن [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]] در محدوده این مسجد

| بنیانگذار = [[عمر بن عبدالعزیز]]

| رویدادها = مسجد سبق در مسیر مسابقه اسب‌ها بود و پیامبر در این محوطه می‌نشست و مسابقه را تماشا می‌کرد

}}'''مسجد سَبْق''' یکی از مساجد قدیمی [[مدینه]] است. این مسجد در زمان [[حضرت محمد (ص)]] در مسیر مسابقه اسب‌ها بوده و پیامبر در آن محدوده نماز خوانده است. بنای اولیه مسجد سبق در عهد عمر بن‌ عبدالعزیز (بین سال‌های 87-93ق) ساخته شد.

== پیشینه و نام مسجد==

گفته شده [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] در محدوده مسجد سبق نماز خوانده است. همچنین در این محدوده که در مسیر مسابقه اسب‌ها بوده، می‌نشست و مسابقه را مشاهده می‌کرد.<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء 4، ج2، ص13.</ref>

=== پیدایش===

به نوشته [[عبدالعزیز کعکی]] در معالم المدینه المنوره، بر اساس گزارش‌های موجود، بنای اولیه مسجد سبق در عهد عمر بن‌ عبدالعزیز و در میانه حکومت وی بر مدینه(بین سال‌های 87-93ق) ساخته شد؛<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء 4، ج2، ص19.</ref> اما برخی این مسجد را همان مسجدی دانسته‌اند که به گزارش سمهودی، تاریخ‌نگار مدینه، در قرن نهم هجری به دستور قاضی حرمین، سید محی‌الدین حنبلی، بازسازی شد.<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:وفاء_الوفاء_سمهودی_ج۳.pdf&page=135 وفاء الوفاء سمهودی، ج3،ص135]</ref><ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:تاریخ_معالم_المدینه_المنوره_قدیما_و_حدیثا.pdf&page=182 تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، خیاری، احمد یاسین احمد، ص182.]</ref><ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدينه_المنوره_تطورها_العمراني.pdf&page=161 المدينه المنوره تطورها العمراني، ص161]</ref>

در سال 1303ق/1885م تجدید بنای مسجد سبق با سنگ و سفیدکاری برخی اجزاء، صورت گرفت.<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء 4، ج2، ص20.</ref> اتمام مأذنه مربعی شکل مسجد و برخی بخش های دیگر نیز در ابتدای عهد سعودی ساخته شد.<ref name=":1" /> به گفته احمد خیاری(درگذشت: 1380ق/1960م)، مدینه‌شناس، حکومت سعودی توجه زیادی جهت مرمت و توسعه بنا، تهیه فرش و تعیین خدمه مسجد سبق به خرج داده و در نتیجه این مسجد جزو مساجد بزرگ مدینه شده بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=182 تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، خیاری، احمد یاسین احمد، ص182.]</ref>

در زمان ملک فیصل(1391ق) نیز تجدید و ارتقاء ساختمان مسجد اجرایی شده است.<ref name=":1">معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء 4، ج2، ص27.</ref> همچنین به نوشته کعکی، در سال 1425ق/2005م وزارت اوقاف عربستان اقدام به انهدام ساختمان مسجد با هدف توسعه آن می‌کند؛ اما اتمام پروژه بنای جدید مسجد سبق، به علت مشکلات اداری و مالی متوقف مانده و در حال حاضر زمین مسجد در محدوده زیرگذر غربی مسجد النبی (طریق سلطانة) قرار دارد و از یادها رفته است.<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء 4، ج2، ص22.</ref>

<gallery mode="packed" heights="150px">

پرونده:سبق3.jpg|alt=|نمای نزدیک مسجد پیش از تخریب

پرونده:سبق2.webp|alt=|تصویر مسجد در حاشیه طریق السلطانه 1976میلادی

پرونده:سبق1.jpg|alt=|تصویر بالایی: شمایل قدیمی مسجد در حدود 1890میلادی و پیش از بازسازی های سعودی، با مأذنه گرد و دارای گنبد.