کارگاه پرده‌بافی: تفاوت میان نسخه‌ها

Kamran (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
Kamran (بحث | مشارکت‌ها)
 
(۴ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۵: خط ۱۵:


==== از سده سیزدهم ====
==== از سده سیزدهم ====
[[پرونده:پرده کعبه۲.jpeg|400px|thumb|left|تصویری از پرده بافته شده در مصر]]
در آغاز سده سیزدهم ق. به دستور خدیو مصر، [[محمدعلی پاشا]] (حک: 1219-1265ق.) این موقوفه‌ها منحل گشتند و به خزانه مصر وارد شدند و دولت مصر با تأسیس اداره «اوقاف حرمین شریفین»، هزینه‌های بافتن پرده را از خزانه مصر تامین می‌کرد.<ref>مرآة الحرمین، ج1، ص281؛ مصنع کسوة الکعبه، ص17.</ref>گزارش‌های مربوط به اواخر سده سیزدهم و نیمه نخست سده چهاردهم قمری از وجود کارگاه پرده‌بافی در محله خُرَنفِش<ref>تاج العروس، ج17، ص181، «خرمش. </ref>/خُرُنفُش<ref>تاج العروس، ج23، ص185، «خرشف. </ref>قاهره یاد کرده‌اند.<ref>کسوة الکعبه، ص82؛ نک: مرآة الحرمین، ج1، ص12.</ref> برخی از این گزارش‌ها کارگاه خرنفش را مجهز به جدیدترین ابزارها<ref>فی رحاب البیت العتیق، ص216.</ref>و دارای بخشی ویژه تعمیر ابزارهای آسیب دیده<ref>عصر محمد علی، ص499؛ فی رحاب البیت العتیق، ص217.</ref>و شامل200 چرخ ریسندگی شمرده‌اند.<ref>فی رحاب البیت العتیق، ص216.</ref>پس از پایان یافتن بافت پرده، سرشناس‌ترین استاد خطاط مصر آیات قرآن را روی پرده می‌نوشت و پیرامون آن را تزیین می‌نمود و آن‌گاه جامه کعبه را با نخ‌های طلایی، نقره‌ای و ابریشمی حاشیه‌دوزی می‌کردند.<ref>فی رحاب البیت العتیق، ص222.</ref>به گفته برخی منابع، ساخت پرده در کارگاه خرنفش به سال 1318ق. معادل 4143 لیره هزینه داشت<ref>مرآة الحرمین، ص297؛ تاریخ الکعبة المعظمه، ص287.</ref>که به سال 1340ق. به 10322 لیره رسید.<ref>تاریخ الکعبة المعظمه، ص287.</ref>
در آغاز سده سیزدهم ق. به دستور خدیو مصر، [[محمدعلی پاشا]] (حک: 1219-1265ق.) این موقوفه‌ها منحل گشتند و به خزانه مصر وارد شدند و دولت مصر با تأسیس اداره «اوقاف حرمین شریفین»، هزینه‌های بافتن پرده را از خزانه مصر تامین می‌کرد.<ref>مرآة الحرمین، ج1، ص281؛ مصنع کسوة الکعبه، ص17.</ref>گزارش‌های مربوط به اواخر سده سیزدهم و نیمه نخست سده چهاردهم قمری از وجود کارگاه پرده‌بافی در محله خُرَنفِش<ref>تاج العروس، ج17، ص181، «خرمش. </ref>/خُرُنفُش<ref>تاج العروس، ج23، ص185، «خرشف. </ref>قاهره یاد کرده‌اند.<ref>کسوة الکعبه، ص82؛ نک: مرآة الحرمین، ج1، ص12.</ref> برخی از این گزارش‌ها کارگاه خرنفش را مجهز به جدیدترین ابزارها<ref>فی رحاب البیت العتیق، ص216.</ref>و دارای بخشی ویژه تعمیر ابزارهای آسیب دیده<ref>عصر محمد علی، ص499؛ فی رحاب البیت العتیق، ص217.</ref>و شامل200 چرخ ریسندگی شمرده‌اند.<ref>فی رحاب البیت العتیق، ص216.</ref>پس از پایان یافتن بافت پرده، سرشناس‌ترین استاد خطاط مصر آیات قرآن را روی پرده می‌نوشت و پیرامون آن را تزیین می‌نمود و آن‌گاه جامه کعبه را با نخ‌های طلایی، نقره‌ای و ابریشمی حاشیه‌دوزی می‌کردند.<ref>فی رحاب البیت العتیق، ص222.</ref>به گفته برخی منابع، ساخت پرده در کارگاه خرنفش به سال 1318ق. معادل 4143 لیره هزینه داشت<ref>مرآة الحرمین، ص297؛ تاریخ الکعبة المعظمه، ص287.</ref>که به سال 1340ق. به 10322 لیره رسید.<ref>تاریخ الکعبة المعظمه، ص287.</ref>


خط ۲۰: خط ۲۱:


=== بافت کعبه در خارج از مصر ===
=== بافت کعبه در خارج از مصر ===
به سال 1333ق. در دوران جنگ جهانی اول، [[حکومت عثمانی]] که بیم داشت انگلیس به سبب دشمنی با آن‌ها و نفوذی که در مصر یافته بود، از فرستادن پرده کعبه مصر به مکه پیشگیری کند، دستور داد در سرزمین عثمانی پرده‌ای بسازند و آن را به [[مدینه]] برده، در [[مسجد نبوی]] نگهداری کنند تا در صورت لزوم از آن استفاده نمایند. به سال 1341ق. که به سبب اختلاف میان حکومت مصر و [[شریف حسین]] پادشاه حجاز، مصر از تحویل پرده خودداری ورزید، پرده پیشین را بر [[کعبه]] نصب کردند و سالیانی نیز از بیم تکرار رفتار مصر، پرده را در [[عراق]] بافتند.<ref>احکام و خصائص الحرمین، ج1، ص213-215؛ تاریخ الکعبة المعظمه، ص288-290.</ref>
مصر همواره مرکز بافت پرده کعبه نبوده و گاهی پرده در مناطقی دیگر بافته می‌شده است. برای نمونه، برخی منابع از بافتن پرده در سال‌هایی از سده‌های پنجم، ششم<ref>العقد الثمین، ج4، ص385-386؛ اتحاف الوری، ج2، ص505؛ آثار اسلامی، ص84.</ref>و نهم ق.<ref>خلد برین، ص485-486؛ جامع مفیدی، ج3، ص156.</ref>در برخی شهرهای [[ایران]] و در سال‌هایی از سده سوم و ششم ق. در عراق<ref>نزهة المشتاق، ج1، ص396؛ الکامل، ج6، ص311؛ تاریخ ابن خلدون، ج3، ص306.</ref> و در دوره‌ای نیز در [[یمن]]<ref>الکامل، ج6، ص49.</ref>یاد کرده‌اند. با این همه، منابع تاریخی از وجود کارگاه‌های پرده‌بافی در مناطق یاد شده سخنی نگفته‌اند.به سال 1333ق. در دوران جنگ جهانی اول، [[حکومت عثمانی]] که بیم داشت انگلیس به سبب دشمنی با آن‌ها و نفوذی که در مصر یافته بود، از فرستادن پرده کعبه مصر به مکه پیشگیری کند، دستور داد در سرزمین عثمانی پرده‌ای بسازند و آن را به [[مدینه]] برده، در [[مسجد نبوی]] نگهداری کنند تا در صورت لزوم از آن استفاده نمایند. به سال 1341ق. که به سبب اختلاف میان حکومت مصر و [[شریف حسین]] پادشاه حجاز، مصر از تحویل پرده خودداری ورزید، پرده پیشین را بر [[کعبه]] نصب کردند و سالیانی نیز از بیم تکرار رفتار مصر، پرده را در [[عراق]] بافتند.<ref>احکام و خصائص الحرمین، ج1، ص213-215؛ تاریخ الکعبة المعظمه، ص288-290.</ref>
 
گزارش‌هایی دیگر نیز نشان می‌دهند که مصر همواره مرکز بافت پرده کعبه نبوده و گاهی پرده در مناطقی دیگر بافته می‌شده است. برای نمونه، برخی منابع از بافتن پرده در سال‌هایی از سده‌های پنجم، ششم<ref>العقد الثمین، ج4، ص385-386؛ اتحاف الوری، ج2، ص505؛ آثار اسلامی، ص84.</ref>و نهم ق.<ref>خلد برین، ص485-486؛ جامع مفیدی، ج3، ص156.</ref>در برخی شهرهای [[ایران]] و در سال‌هایی از سده سوم و ششم ق. در عراق<ref>نزهة المشتاق، ج1، ص396؛ الکامل، ج6، ص311؛ تاریخ ابن خلدون، ج3، ص306.</ref> و در دوره‌ای نیز در [[یمن]]<ref>الکامل، ج6، ص49.</ref>یاد کرده‌اند. با این همه، منابع تاریخی از وجود کارگاه‌های پرده‌بافی در مناطق یاد شده سخنی نگفته‌اند.


=== کارگاه پرده‌بافی در مکه ===
=== کارگاه پرده‌بافی در مکه ===
خط ۱۲۹: خط ۱۲۸:


[[رده:صنایع مرتبط با کعبه]]
[[رده:صنایع مرتبط با کعبه]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]