حدیث شبلی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۰ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۳۰: خط ۳۰:
برخی پژوهشگران برآنند که شخصیت «شبلی» در این روایت نمی‌تواند همان ابوبکر شبلی، صوفی بغدادی قرن چهارم، باشد؛ زیرا او دو قرن پس از امام سجاد(ع) می‌زیسته است.<ref>صهبای صفا، ص344.</ref> بر این اساس، احتمال داده‌اند که نام شبلی در این روایت تحریفی از نام دیگری (مانند شیبة بن نعامة)  از یاران امام سجاد (ع) باشد.<ref>جهاد الامام السجاد، ص175.</ref>
برخی پژوهشگران برآنند که شخصیت «شبلی» در این روایت نمی‌تواند همان ابوبکر شبلی، صوفی بغدادی قرن چهارم، باشد؛ زیرا او دو قرن پس از امام سجاد(ع) می‌زیسته است.<ref>صهبای صفا، ص344.</ref> بر این اساس، احتمال داده‌اند که نام شبلی در این روایت تحریفی از نام دیگری (مانند شیبة بن نعامة)  از یاران امام سجاد (ع) باشد.<ref>جهاد الامام السجاد، ص175.</ref>


در متون کهن صوفیه و آثار برخی نویسندگان اهل سنت، روایت‌هایی با ساختار مشابه «حدیث شبلی» دیده می‌شود که در آن ابوبکر شبلی، درباره اسرار و معانی حج گفت‌وگو می‌کند. قدیمی‌ترین نمونه‌ها در تهذیب‌الاسرار ابوسعد خرگوشی (د. ۴۰۷ق) و حقائق‌التفسیر ابوعبدالرحمن سلمی (د. ۴۱۲ق) آمده است. و منابع دیگر،<ref>ابن جوزی، ابن عربی، خوارزمی.</ref> روایات مشابه آن را نقل کرده اند. <ref>حدیث شبلی در اسرار حج در روایت شیعیان یا حکایت صوفیان؟، ص9.</ref> از میان منابع فارسی هم همین مضمون را می‌توان در کشف‌المحجوب<ref>کشف المحجوب، ص474.</ref> و اشعار ناصر خسرو یافت.<ref>دیوان اشعار ناصر خسرو قبادیانی، ص265.</ref>
در متون کهن صوفیه و آثار برخی نویسندگان اهل سنت، روایت‌هایی با ساختار مشابه «حدیث شبلی» دیده می‌شود که در آن ابوبکر شبلی، درباره اسرار و معانی حج گفت‌وگو می‌کند. قدیمی‌ترین نمونه‌ها در تهذیب‌الاسرار ابوسعد خرگوشی (د. ۴۰۷ق) و حقائق‌التفسیر ابوعبدالرحمن سلمی (د. ۴۱۲ق) آمده است. و منابع دیگر،<ref>ابن جوزی، ابن عربی، خوارزمی.</ref> روایات مشابه آن را نقل کرده اند. <ref>حدیث شبلی در اسرار حج در روایت شیعیان یا حکایت صوفیان؟، ص9.</ref> از میان منابع فارسی هم همین مضمون را می‌توان در کشف‌المحجوب<ref>کشف المحجوب، ص474.</ref> و اشعار ناصر خسرو یافت.<ref>دیوان ناصر خسرو، ص265.</ref>


== مضمون حدیث ==
== مضمون حدیث ==
خط ۳۳۸: خط ۳۳۸:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
{{برگرفتگی
 
| منبع = دانشنامه حج و حرمین شریفین
* '''تاریخ تصوف'''، میر باقری فرد، سید علی اصغر، دهباشی، مهدی، تهران-ایران، سمت، 1392ش.
}}
* '''طبقات الصوفیه'''، انصاری، عبد الله بن محمد، تهران-ایران، توس، 1362ش.
مدینه شناسی، نجفی،محمد باقر، تهران-ایران، مشعر،1392ش.
* '''تاریخ بغداد'''، خطیب بغدادی، احمد بن علی، بیروت-لبنان، دار الکتب العلمیه، 1997م.
تاریخ تصوف، میر باقری فرد، سید علی اصغر، دهباشی، مهدی، تهران-ایران، سمت، 1392ش.
*'''وفیات الاعیان،''' ابن خلکان، احمد بن محمد، بیروت-لبنان، دار الفکر، بی تا.
*'''نفحات الانس'''، جامی، عبد الرحمن بن احمد، کلکته-هند، بی نا، بی تا.
*'''کشف المحجوب'''، هجویری، علی بن عثمان، تهران-ایران، سروش، 1383ش.
*'''جستجو در تصوف ایران'''، زرین کوب، عبد الحسین، تهران-ایران، امیرکبیر، 1403ش.
*'''تذکره الاولیاء'''، عطار نیشابوری، فرید الدین، تهران-ایران، سخن، بی تا.
*'''مجالس المومنین'''، شوشتری، نور الله بن شریف الدین، تهران-ایران، اسلامیه، 1377ش.
*'''روضات الجنات'''، خوانساری، سید محمد باقر، قم-ایران، اسماعیلیان، 1390ش.
*'''ریحانه الادب'''، مدرس، محمد علی، قم-ایران، موسسه امام صادق (ع)، 1395ش.
*'''مستدرک الوسائل'''، نوری، حسین بن محمد تقی، بیروت-لبنان، آل البیت، 1987م.
*'''جهاد الامام السجاد'''، حسینی جلالی حائری، سید محمد رضا، قم-ایران، دار الحدیث، 1431ق.
*'''صهبای صفا'''، جوادی آملی، عبد الله، تهران ایران، مشعر، 1382ش.
*'''حج و عمره در قرآن و حدیث'''، محمدی ری شهری، محمد، قم-ایران، دارالحدیث، 1386ش.
*'''حدیث شبلی در اسرار حج در روایت شیعیان یا حکایت صوفیان؟'''، خامه یار، احمد، تهران ایران، فصلنامه پژوهشنامه حج و زیارت دوره 6 شماره 1، 1400ش.
*'''دیوان ناصر خسرو'''، قبادیانی، ناصر خسرو، تهران-ایران، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، بی تا.
*'''برسی اسرار حج در حدیث شبلی از منظر آیات و روایات'''، حسینی، داوود، تهران-ایران، مشعر، 1400.