بیتالله: تفاوت میان نسخهها
M-mohammad (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{کعبه عمودی}} | ||
[[پرونده:1312751 433.jpg|بندانگشتی|بیتالله]] | [[پرونده:1312751 433.jpg|بندانگشتی|بیتالله]] | ||
'''بیتالله''' از نامهای [[کعبه]] است. | '''بیتالله''' (خانه خدا) از نامهای رایج برای [[کعبه]] است. بیتالله ترکیبی است از بیت و [[الله]] که در مصداق آن اختلاف آراء وجود دارد. این نام را عنوانی کلی برای مسجدها دانسته اند اما در فرهنگ اسلامی، بیتالله بیشتر به کعبه گفته میشود. | ||
==واژهشناسی== | |||
«بیت» در اصل محل زندگی انسان در شب است که بعدها بدون اعتبار قید شب،<ref>مفردات، ص151.</ref> به معنای مکان سکونت<ref>مفردات، ص151؛ المصباح، ص68، «بیت. </ref> و زندگی، گرد هم آمدن و بازگشت<ref>معجم مقاییس اللغه، ج1، ص324؛ النهایه، ج1، ص170، «بیت. </ref> به کار رفته است. «الله» از ریشه «اله» به معنای معبود، پس از حذف همزه و درآمدن الف و لام بر آن، برای باری تعالی عَلَم شده است.<ref>مفردات، ص82؛ المصباح، ج2، ص20.</ref>ترکیب اضافی «بیت الله» به معنای خانه متعلق به [[خداوند]] است.<ref>کشف المراد، ص406؛ عقائد الامامیه، ص36.</ref> | |||
== مصداقها == | |||
== | پارهای روایتها مساجد را خانههای خدا بر زمین دانسته<ref>ثواب الاعمال، ص27.</ref> و همین را علت بزرگداشت آنها معرفی کردهاند.<ref>علل الشرائع، ج2، ص318.</ref> بر این اساس، حرکت به سوی مسجد، حرکت به سوی خدا<ref>من لا یحضره الفقیه، ج1، ص199.</ref> و زیارت او<ref>الامالی، ص440.</ref> شمرده شده است. در برخی روایتها «بیت الله» بر [[مسجدالاقصی]] اطلاق شده است.<ref>سعد السعود، ص100؛ بحار الانوار، ج18، ص317.</ref> | ||
در منابع و فرهنگ اسلامی، «بیت الله» بیشتر به [[کعبه]] گفته میشود. برخی اطلاق یاد شده را علم بالغلبه<ref>التحریر و التنویر، ج30، ص492.</ref> و به دلیل کثرت کاربرد دانسته و گروهی دیگر، آن را علم جنس و به معنای کلی مسجد میدانند که کعبه بارزترین مصداق آن است.<ref>نک: لسان العرب، ج15، ص310؛ تاج العروس، ج20، ص226، «نحو. </ref><ref>ج3، ص22، «بیت. </ref>در بسیاری موارد، واژه «بیت» همراه الف و لام عهد<ref>زاد المسیر، ج1، ص109.</ref> (البیت) و بدون افزوده شدن به «الله» اطلاق میگردد.<ref>الکشاف، ج1، ص183-184.</ref> | |||
== بیتالله الحرام == | |||
«بیت الله» در بسیاری از کاربردها با الگوگیری از آیه 2 [[سوره مائده]] ({{قلم رنگ|سبز|آمّینَ البیتَ الحَرام}}) با وصف (الحرام) همراه است.<ref>نک: الکافی، ج4، ص277؛ المصنف، ج5، ص149.</ref>برخی روایتها علت این وصف را حرمت ورود [[مشرکان]] به خانه خدا دانستهاند.<ref>علل الشرائع، ج2، ص398؛ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص191.</ref> | |||
== پیشینه == | |||
پیشینه نسبت دادن جایی به خدا و اطلاق تعابیری همانند «بیت الله» بر آن، به [[عهد عتیق]] میرسد.«[[بیت ایل]]»<ref>کتاب مقدس، سفر پیدایش 28: 11-22.</ref> (شهری مرزی میان [[بیت المقدس]] یا [[اورشلیم]] و [[نابلس]])<ref>قاموس الکتاب المقدس، ص200؛ التحریر و التنویر، ج14، ص14.</ref> و «[[ایلیاء]]» (شهر بیت المقدس)<ref>معجم البلدان، ج1، ص293؛ تاج العروس، ج14، ص38، «ایل. </ref> هر دو به معنای بیت الله هستند. | |||
بتهای پیش از اسلام خانهای داشتند که به نام [[بت]] نسبت مییافت و عبادتگاه به شمار میرفت.<ref>نک: رسائل المرتضی، ج3، ص230؛ المفصل، ج6، ص228-229.</ref> با ظهور [[اسلام]]، آن خانهها از میان رفتند<ref>نک: المفصل، ج6، ص234، 242، 272.</ref> و تنها کعبه به عنوان بیت الله و نماد یکتاپرستی باقی ماند. | |||
اشعار<ref>السیرة النبویه، ج1، ص175؛ المنمق، ص63، 103؛ انساب الاشراف، ج1، ص72.</ref> و گزارشهای تاریخی<ref>انساب الاشراف، ج1، ص71؛ تاریخ طبری، ج2، ص133؛ الکامل، ج1، ص443.</ref> گویای کاربرد ترکیب یاد شده و ترکیبات همانند آن در [[روزگار جاهلیت]] و آغاز ظهور اسلام درباره کعبه است. | اشعار<ref>السیرة النبویه، ج1، ص175؛ المنمق، ص63، 103؛ انساب الاشراف، ج1، ص72.</ref> و گزارشهای تاریخی<ref>انساب الاشراف، ج1، ص71؛ تاریخ طبری، ج2، ص133؛ الکامل، ج1، ص443.</ref> گویای کاربرد ترکیب یاد شده و ترکیبات همانند آن در [[روزگار جاهلیت]] و آغاز ظهور اسلام درباره کعبه است. | ||
برای نمونه، [[قریش]] میان عرب به «اهل بیت الله» و «جیران بیت الله» مشهور بودند | برای نمونه، [[قریش]] میان عرب به «اهل بیت الله» و «جیران بیت الله» مشهور بودند.<ref>التفسیر الکبیر، ج32، ص295؛ تفسیر قرطبی، ج21، ص200؛ نک: تفسیر ابن کثیر، ج8، ص466.</ref> | ||
[[عبدالمطلب]] در سخن مشهور خود به [[ابرهه]]، «البیت» را بر کعبه اطلاق کرده است: «انّی انا رَبُّ الابِلِ وانَّ لِلبَیتِ رَبّاً سَیَمنَعُهُ». <ref>السیرة النبویه، ج1، ص50؛ نک: الکامل، ج1، ص444.</ref> | [[عبدالمطلب]] در سخن مشهور خود به [[ابرهه]]، «البیت» را بر کعبه اطلاق کرده است: «انّی انا رَبُّ الابِلِ وانَّ لِلبَیتِ رَبّاً سَیَمنَعُهُ». <ref>السیرة النبویه، ج1، ص50؛ نک: الکامل، ج1، ص444.</ref> | ||
بر پایه روایتی از [[امام صادق(ع)]] میتوان دریافت که | بر پایه روایتی از [[امام صادق(ع)]] میتوان دریافت که عبارت «بیت ربنا» (خانه پروردگار ما) میان اعراب پیش از اسلام پیشینه داشته است.<ref>الاحتجاج، ج2، ص346.</ref> | ||
==بیتالله در قرآن== | ==بیتالله در قرآن== | ||
ترکیب «بیت الله» در آیات [[قرآن]] نیامده؛ ولی الفاظی همانند آن مانند «بَیتی»، «البَیت» ([[سوره بقره]]، 125؛ [[سوره حج]]، 26) و «بَیتِک» ([[سوره ابراهیم]]، 37) درباره کعبه به کار رفته است. | ترکیب «بیت الله» در آیات [[قرآن]] نیامده؛ ولی الفاظی همانند آن مانند «بَیتی»، «البَیت» ([[سوره بقره]]، 125؛ [[سوره حج]]، 26) و «بَیتِک» ([[سوره ابراهیم]]، 37) درباره کعبه به کار رفته است. | ||
خط ۴۰: | خط ۳۱: | ||
به عکس موارد پیشین، در آیه 3 [[سوره قریش]] «ربّ» به «البیت» افزوده شده و از قریش میخواهد تا خداوندگار این خانه را پرستش کنند: ({{قلم رنگ|سبز|فَلْیَعْبُدُوا رَبَّ هذَا الْبَیْت}}). <ref>نک: التفسیر الکبیر، ج32، ص298.</ref> | به عکس موارد پیشین، در آیه 3 [[سوره قریش]] «ربّ» به «البیت» افزوده شده و از قریش میخواهد تا خداوندگار این خانه را پرستش کنند: ({{قلم رنگ|سبز|فَلْیَعْبُدُوا رَبَّ هذَا الْبَیْت}}). <ref>نک: التفسیر الکبیر، ج32، ص298.</ref> | ||
==بیتالله | ==بیتالله در منابع روایی و فقهی== | ||
«بیت الله» در بسیاری از منابع روایی و فقهی هنگام بیان پارهای آموزهها و احکام درباره کعبه به کار رفته است؛ همچون: اشاره به داستان آن در روزگار پیامبران پیشین و حتی [[آدم(ع)]]، <ref>تفسیر عیاشی، ج1، ص37؛ الکافی، ج4، ص196؛ علل الشرائع، ج2، ص421.</ref> حجت خدا بودن بیت الله بر بندگان، <ref>تفسیر عیاشی، ج1، ص39؛ مستدرک الوسائل، ج9، ص336.</ref> عبادت شمردن نگاه به بیت الله، <ref>المحاسن، ج1، ص69.</ref> کراهت نماز بر پشت بام بیت الله.<ref>سنن الترمذی، ج1، ص216-217.</ref> گذشته از نمونههای یاد شده، برخی روایتها در تبیین علت [[مناسک حج]]، با بیت الله دانستن کعبه، [[وقوف در مشعر عرفات]]<ref>روضة المتقین، ج4، ص29-30.</ref> و [[مزدلفه]]، انجام [[قربانی]] و پاک شدن از گناه را مقدمهای برای زیارت خانه خدا و ورود به آن شمردهاند.<ref>علل الشرائع، ج2، ص443؛ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص197.</ref> | |||
اختلاف درباره علم بالغلبه و یا علم جنس بودن «بیت الله» سبب پیدایش احکامی متفاوت درباره فردی شده است که نذر میکند به بیت الله برود. بر پایه دیدگاه اول، رفتن به کعبه واجب است.<ref>المجموع، نووی، ج8، ص473؛ مسالک الافهام، ج11، ص331؛ کشف اللثام، ج9، ص85.</ref> با این حال، میان هواداران دیدگاه دوم، گروهی بر این باورند که به سبب انصراف «بیت الله» به بارزترین مصداق یعنی کعبه، رفتن به آن جا واجب است<ref>شرائع الاسلام، ج3، ص146؛ تحریر الاحکام، ج4، ص355؛ قواعد الاحکام، ج3، ص287.</ref> و دستهای نیز معتقدند که اگر قصد مکانی معین را نداشته باشد، چیزی بر او لازم نیست؛ زیرا بیت الله میان همه مساجد مشترک است و چیزی معین نمیشود.<ref>الخلاف، ج6، ص194؛ مغنی المحتاج، ج4، ص362.</ref> برخی هم در صورت عدم قصد و نبودن قرینه، رفتن به هر مسجدی را کافی دانستهاند.<ref>جامع المسائل، ج4، ص326.</ref> | اختلاف درباره علم بالغلبه و یا علم جنس بودن «بیت الله» سبب پیدایش احکامی متفاوت درباره فردی شده است که نذر میکند به بیت الله برود. بر پایه دیدگاه اول، رفتن به کعبه واجب است.<ref>المجموع، نووی، ج8، ص473؛ مسالک الافهام، ج11، ص331؛ کشف اللثام، ج9، ص85.</ref> با این حال، میان هواداران دیدگاه دوم، گروهی بر این باورند که به سبب انصراف «بیت الله» به بارزترین مصداق یعنی کعبه، رفتن به آن جا واجب است<ref>شرائع الاسلام، ج3، ص146؛ تحریر الاحکام، ج4، ص355؛ قواعد الاحکام، ج3، ص287.</ref> و دستهای نیز معتقدند که اگر قصد مکانی معین را نداشته باشد، چیزی بر او لازم نیست؛ زیرا بیت الله میان همه مساجد مشترک است و چیزی معین نمیشود.<ref>الخلاف، ج6، ص194؛ مغنی المحتاج، ج4، ص362.</ref> برخی هم در صورت عدم قصد و نبودن قرینه، رفتن به هر مسجدی را کافی دانستهاند.<ref>جامع المسائل، ج4، ص326.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
خط ۱۰۹: | خط ۹۸: | ||
{{نامهای کعبه}} | {{نامهای کعبه}} | ||
[[رده:نامهای کعبه]] | [[رده:نامهای کعبه]] |