کتاب المزار (شیخ مفید): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
دیداریویکی‌متن
خط ۹: خط ۹:


==نام‌های دیگر==
==نام‌های دیگر==
مؤلف، اين كتاب را در خطبه آن، «مناسك زيارة الامامين» نامیده و در كتاب الارشاد خود، با عنوان «مناسك المزار» به آن ارجاع داده است. برخی از بزرگان این کتاب را با نام‌های «المزار»، «مناسك المزار» و «مناسك المزارات» خوانده‌اند.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/762/1/72 کتاب‌شناسی زیارت، ص۷۲.]</ref>  
مؤلف، این کتاب را در خطبه آن، «مناسک زیارة الامامین» نامیده و در کتاب الارشاد خود، با عنوان «مناسک المزار» به آن ارجاع داده است. برخی از بزرگان این کتاب را با نام‌های «المزار»، «مناسک المزار» و «مناسک المزارات» خوانده‌اند.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/762/1/72 کتاب‌شناسی زیارت، ص۷۲.]</ref>  


علامه نجاشى هنگام برشمردن كتاب‌هاى شيخ مفيد ، از مزار صغير ياد مى‌كند و علامه آقا بزرگ تهرانى هم مزار موجود را مزار صغير مى‌نامد. از اين عبارت برمى‌آيد كه مؤلف، داراى دو كتاب مزار كبير و صغير بوده است و اكنون از كتاب مزار كبير او اطلاعى در دست نيست. البته احتمال ديگرى هم هست كه مراد نجاشى، كوچكى حجم كتاب باشد نه وجود كتابى ديگر به نام المزار الكبير.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/762/1/73 کتاب‌شناسی زیارت، ص۷۳.]</ref>
علامه نجاشى هنگام برشمردن کتاب‌هاى شیخ مفید ، از مزار صغیر یاد مى‌کند و علامه آقا بزرگ تهرانى هم مزار موجود را مزار صغیر مى‌نامد. از این عبارت برمى‌آید که مؤلف، داراى دو کتاب مزار کبیر و صغیر بوده است و اکنون از کتاب مزار کبیر او اطلاعى در دست نیست. البته احتمال دیگرى هم هست که مراد نجاشى، کوچکى حجم کتاب باشد نه وجود کتابى دیگر به نام المزار الکبیر.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/762/1/73 کتاب‌شناسی زیارت، ص۷۳.]</ref>


علامه آقا بزرگ تهرانى در الذريعه، هنگام معرفى مزار مفيد، خطبه مزار شهيد را ذكر كرده است و اين، سبب اشتباهى شده و سبب شده برخى ديگر نيز نسخه‌هاى مزار شهيد و مفيد را خلط كرده‌اند.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/762/1/73 کتاب‌شناسی زیارت، ص۷۳.]</ref>  
علامه آقا بزرگ تهرانى در الذریعه، هنگام معرفى مزار مفید، خطبه مزار شهید را ذکر کرده است و این، سبب اشتباهى شده و سبب شده برخى دیگر نیز نسخه‌هاى مزار شهید و مفید را خلط کرده‌اند.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/762/1/73 کتاب‌شناسی زیارت، ص۷۳.]</ref>  


==ساختار==
==ساختار==
حجم اين اثر چندان نيست و اكنون با تصحيح و تعليق آيت‌الله موحد ابطحى اصفهانى، بدون محاسبه فهارس، دويست صفحه است و اگر پاورقى‌ها و ارجاعات را در نظر نگيريم، نزديك به صد صفحه معمولى وزيرى است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1339/1/220 مقاله کتاب «المزار» شیخ مفید،  فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص220.]</ref>
حجم این اثر چندان نیست و اکنون با تصحیح و تعلیق آیت‌الله موحد ابطحی، بدون محاسبه فهارس، دویست صفحه است و اگر پاورقى‌ها و ارجاعات را در نظر نگیریم، نزدیک به صد صفحه معمولى وزیرى است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1339/1/220 مقاله کتاب «المزار» شیخ مفید،  فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص220.]</ref>


كتاب مشتمل بر دو بخش اولى و ثانوى است و محقق در بخش اول ۶٧ باب و در بخش دوم ٢٩ باب آورده و پنج نوع فهرست براى كتاب استخراج كرده است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1339/1/217 مقاله کتاب «المزار» شیخ مفید،  فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص217.]</ref>
کتاب مشتمل بر دو بخش اولى و ثانوى است و محقق در بخش اول ۶٧ باب و در بخش دوم ٢٩ باب آورده و پنج نوع فهرست براى کتاب استخراج کرده است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1339/1/217 مقاله کتاب «المزار» شیخ مفید،  فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص217.]</ref>


==محتوا==
==محتوا==
مؤلف در آغاز به گردآورى روايات فضيلت و آداب زيارت امام علی(ع) و امام حسین(ع) پرداخته است. مؤلف، بعدها آداب زيارت و روايات مربوط به ديگر معصومان(ع)، آداب و اعمال زيارت مؤمنين، زیارت قبور آنان و مطالب ديگری را به كتاب افزوده است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1339/1/220 مقاله کتاب «المزار» شیخ مفید،  فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص220.]</ref>
مؤلف در آغاز به گردآورى روایات فضیلت و آداب زیارت امام علی(ع) و امام حسین(ع) پرداخته است. مؤلف، بعدها آداب زیارت و روایات مربوط به دیگر معصومان(ع)، آداب و اعمال زیارت مؤمنین، زیارت قبور آنان و مطالب دیگری را به کتاب افزوده است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1339/1/220 مقاله کتاب «المزار» شیخ مفید،  فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص220.]</ref>


بخش اول / روايات مربوط به فضيلت و آداب زيارت اميرالمؤمنين و بعضى از اماكنى كه در جوار آن حضرت است، مثل مسجد كوفه و مسجد سهله.
بخش اول / روایات مربوط به فضیلت و آداب زیارت امیرالمؤمنین و بعضى از اماکنى که در جوار آن حضرت است، مثل مسجد کوفه و مسجد سهله.


روايات مربوط به فضيلت و وجوب زيارت امام حسين(ع) و ثواب بسيار و آثار مادى و معنوى آن و آداب و مراسم ويژه زيارت آن حضرت و زيارات ايشان و همچنين زيارت حضرت على اكبر و حضرت عباس(ص).
روایات مربوط به فضیلت و وجوب زیارت امام حسین(ع) و ثواب بسیار و آثار مادى و معنوى آن و آداب و مراسم ویژه زیارت آن حضرت و زیارات ایشان و همچنین زیارت حضرت على اکبر و حضرت عباس(ص).


بخش دوم / فضيلت زيارت رسول خدا(ص) و آداب زيارت آن
بخش دوم / فضیلت زیارت رسول خدا(ص) و آداب زیارت آن


حضرت، فضيلت زيارت حضرت فاطمه(عليها السلام) و آداب زيارت ايشان، فضيلت زيارت امام حسن(ع) و ساير ائمه(عليهم السلام) و آداب زيارت آنها، زيارات جامعه و مربوط به همه ائمه، زيارت نيابتى و آداب و ثواب آن، فضيلت زيارت قبور شيعيان.
حضرت، فضیلت زیارت حضرت فاطمه(علیها السلام) و آداب زیارت ایشان، فضیلت زیارت امام حسن(ع) و سایر ائمه(علیهم السلام) و آداب زیارت آنها، زیارات جامعه و مربوط به همه ائمه، زیارت نیابتى و آداب و ثواب آن، فضیلت زیارت قبور شیعیان.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/762/1/73 کتاب‌شناسی زیارت، ص۷۳.]</ref>


روايات اين كتاب سه گونه است:
روایات این کتاب سه گونه است:


١. رواياتى كه با ارائه سند كامل از استاد خود ابن قولويه نقل مى‌كند كه قسمت عمده اين كتاب را تشكيل مى‌دهد. گاهى نيز روايات را از ديگر استادان خود با سند كامل ذكر كرده است.
١. روایاتى که با ارائه سند کامل از استاد خود ابن قولویه نقل مى‌کند که قسمت عمده این کتاب را تشکیل مى‌دهد. گاهى نیز روایات را از دیگر استادان خود با سند کامل ذکر کرده است.


٢. رواياتى كه به صورت مرسل از يكى از ائمه(عليهم السلام) نقل مى‌كند و از
٢. روایاتى که به صورت مرسل از یکى از ائمه(علیهم السلام) نقل مى‌کند و از


ارائه منبع سند آن خوددارى كرده است.
ارائه منبع سند آن خوددارى کرده است.


٣. آداب و زياراتى كه آن را نقل كرده، ولى به معصومى نسبت نداده است كه در بسيارى موارد، بعيد به نظر مى‌رسد از روايات اخذ نشده باشد، به ويژه آن كه برخى از آنها، در كتاب‌هاى ديگرى به صورت مسند، از ائمه(عليهم السلام) روايت شده است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/762/1/73 کتاب‌شناسی زیارت، ص۷۳.]</ref>
٣. آداب و زیاراتى که آن را نقل کرده، ولى به معصومى نسبت نداده است که در بسیارى موارد، بعید به نظر مى‌رسد از روایات اخذ نشده باشد، به ویژه آن که برخى از آنها، در کتاب‌هاى دیگرى به صورت مسند، از ائمه(علیهم السلام) روایت شده است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/762/1/73 کتاب‌شناسی زیارت، ص۷۳.]</ref>


===فهرست===
===فهرست===




١. باب فضل الكوفة؛
١. باب فضل الکوفة؛


٢. باب فضل مسجد الكوفة؛
٢. باب فضل مسجد الکوفة؛


٣. باب فضل الصلاة عند السابعة من أساطين المسجد؛
٣. باب فضل الصلاة عند السابعة من أساطین المسجد؛


۴. باب فضل مسجد السهلة؛
۴. باب فضل مسجد السهلة؛
خط ۵۶: خط ۵۶:
۶. باب فضل الاغتسال فى الفرات والشرب منه؛
۶. باب فضل الاغتسال فى الفرات والشرب منه؛


٧. باب زيارة أميرالمؤمنين صلوات الله عليه؛
٧. باب زیارة أمیرالمؤمنین صلوات الله علیه؛


٨. باب فضل كربلاء؛
٨. باب فضل کربلاء؛


٩. باب وجوب زيارة الحسين صلوات الله عليه؛
٩. باب وجوب زیارة الحسین صلوات الله علیه؛


١٠. باب حدّ وجوبها فى الزمان على الاغنياء والفقراء؛
١٠. باب حدّ وجوبها فى الزمان على الاغنیاء والفقراء؛


١١. باب ثواب من زار الحسين (عليه السلام) راكباً و ماشياً و مناجاة الله لزائره؛
١١. باب ثواب من زار الحسین (علیه السلام) راکباً و ماشیاً و مناجاة الله لزائره؛


١٢. باب ما جاء فى زيادة العمر بزيارته (عليه السلام) و نقصانه بتركها؛
١٢. باب ما جاء فى زیادة العمر بزیارته (علیه السلام) و نقصانه بترکها؛


١٣. باب ما جاء فى تفريج الكرب بزيارته (عليه السلام) ؛
١٣. باب ما جاء فى تفریج الکرب بزیارته (علیه السلام) ؛


١۴. باب ما جاء فى تمحيص الذنوب بزيارته (عليه السلام) ؛
١۴. باب ما جاء فى تمحیص الذنوب بزیارته (علیه السلام) ؛


١۵. باب ما جاء فى ثواب زيارته (عليه السلام) ؛
١۵. باب ما جاء فى ثواب زیارته (علیه السلام) ؛


١۶. باب فضل زيارة أول رجب؛
١۶. باب فضل زیارة أول رجب؛


١٧. باب زيارة النصف من رجب؛
١٧. باب زیارة النصف من رجب؛


١٨. باب فضل زيارة النصف من شعبان؛
١٨. باب فضل زیارة النصف من شعبان؛


١٩. باب فضل زيارته ليلة الفطر؛
١٩. باب فضل زیارته لیلة الفطر؛


٢٠. باب فضل زيارته يوم عرفة؛
٢٠. باب فضل زیارته یوم عرفة؛


٢١. باب فضل الجمع بين زيارة النصف من شعبان و ليلة الفطر و ليلة عرفة فى سنة واحدة؛
٢١. باب فضل الجمع بین زیارة النصف من شعبان و لیلة الفطر و لیلة عرفة فى سنة واحدة؛


٢٢. باب فضل زيارته (عليه السلام) يوم عاشوراء؛
٢٢. باب فضل زیارته (علیه السلام) یوم عاشوراء؛


٢٣. باب فضل زيارة الأربعين؛
٢٣. باب فضل زیارة الأربعین؛


٢۴. باب فضل زيارته ليلة القدر؛
٢۴. باب فضل زیارته لیلة القدر؛


٢۵. باب فضل الزيارة فى كل شهر؛
٢۵. باب فضل الزیارة فى کل شهر؛


٢۶. باب انتقاص الدين بترك زيارته (عليه السلام) ؛
٢۶. باب انتقاص الدین بترک زیارته (علیه السلام) ؛


٢٧. باب العزم على الخروج على الزيارات واختيار الايام لذلك؛
٢٧. باب العزم على الخروج على الزیارات واختیار الایام لذلک؛


٢٨. باب الفعل والقول عند الخروج؛
٢٨. باب الفعل والقول عند الخروج؛


٢٩. باب القول على باب منزلك؛
٢٩. باب القول على باب منزلک؛


٣٠. باب القول عند الركوب؛
٣٠. باب القول عند الرکوب؛


٣١. باب اختيار اوقات السير؛
٣١. باب اختیار اوقات السیر؛


٣٢. باب ذكرالله تعالى فى السير والدعاء؛
٣٢. باب ذکرالله تعالى فى السیر والدعاء؛


٣٣. باب القول فى صعود الآكام والقناطر و عبر الجسور؛
٣٣. باب القول فى صعود الآکام والقناطر و عبر الجسور؛


٣۴. باب القول عند الاشراف على القرية؛
٣۴. باب القول عند الاشراف على القریة؛


٣۵. باب الدعاء عند خوف السبع والهوام؛
٣۵. باب الدعاء عند خوف السبع والهوام؛


٣۶. باب الدعاء عند خوف الشياطين؛
٣۶. باب الدعاء عند خوف الشیاطین؛


٣٧. باب القول عند خوف الاعداء واللصوص؛
٣٧. باب القول عند خوف الاعداء واللصوص؛


٣٨. باب اختيار المنازل؛
٣٨. باب اختیار المنازل؛


٣٩. باب القول والفعل عند نزول المنزل؛
٣٩. باب القول والفعل عند نزول المنزل؛


۴٠. باب القول والفعل عند الرحيل من المنزل؛
۴٠. باب القول والفعل عند الرحیل من المنزل؛


۴١. باب الفعل والقول عند دخول الكوفة؛
۴١. باب الفعل والقول عند دخول الکوفة؛


۴٢. باب الفعل والقول عند اتيان المشهد؛
۴٢. باب الفعل والقول عند اتیان المشهد؛


۴٣. باب شرح الزيارة؛
۴٣. باب شرح الزیارة؛


۴۴. باب صلاة الزيارة؛
۴۴. باب صلاة الزیارة؛


۴۵. باب الوداع؛
۴۵. باب الوداع؛


۴۶. باب فضل الصلاة فى المسجد بالكوفة؛
۴۶. باب فضل الصلاة فى المسجد بالکوفة؛


۴٧. باب الصلاة يوم الغدير و دعائه؛
۴٧. باب الصلاة یوم الغدیر و دعائه؛


۴٨. باب فى زيارة الحسين بن على صلوات الله عليه و شرائطها؛
۴٨. باب فى زیارة الحسین بن على صلوات الله علیه و شرائطها؛


۴٩. باب ورود كربلاء وموضع النزول منها والغسل؛
۴٩. باب ورود کربلاء وموضع النزول منها والغسل؛


۵٠. باب القول عند ورود المشهد؛
۵٠. باب القول عند ورود المشهد؛


۵١. باب القول عند معاينة الجدث (قبر) ؛
۵١. باب القول عند معاینة الجدث (قبر) ؛


۵٢. باب القول عند الوقوف على الجدث؛
۵٢. باب القول عند الوقوف على الجدث؛


۵٣. باب زيارة على بن الحسين (عليه السلام) ؛
۵٣. باب زیارة على بن الحسین (علیه السلام) ؛


۵۴. باب زيارة الشهداء؛
۵۴. باب زیارة الشهداء؛


۵۵. باب زيارة العباس بن على صلوات الله عليه؛
۵۵. باب زیارة العباس بن على صلوات الله علیه؛


۵۶. باب وداع العباس بن على؛
۵۶. باب وداع العباس بن على؛
خط ۱۵۸: خط ۱۵۸:
۵٧. باب الوداع؛
۵٧. باب الوداع؛


۵٨. باب وداع الشهداء رحمة الله عليهم؛
۵٨. باب وداع الشهداء رحمة الله علیهم؛


۵٩. باب فضل الصلاة فى مشهد الحسين بن على صلوات الله عليهما؛
۵٩. باب فضل الصلاة فى مشهد الحسین بن على صلوات الله علیهما؛


۶٠. باب فضل اتمام الصلاة فى الحرمين وفى المشهدين على ساكنهما السلام؛
۶٠. باب فضل اتمام الصلاة فى الحرمین وفى المشهدین على ساکنهما السلام؛


۶١. باب فضل الحائر و حرمته وحدّه؛
۶١. باب فضل الحائر و حرمته وحدّه؛


۶٢. باب فضل طين قبرالحسين صلوات الله عليه؛
۶٢. باب فضل طین قبرالحسین صلوات الله علیه؛


۶٣. باب مقدار ما يؤخذ منها للانتفاع؛
۶٣. باب مقدار ما یؤخذ منها للانتفاع؛


۶۴. باب (بدون نام؛ درباره كيفيت استفاده تربت امام حسين (عليه السلام)) ؛
۶۴. باب (بدون نام؛ درباره کیفیت استفاده تربت امام حسین (علیه السلام)) ؛


۶۵. باب ما يقول الرجل اذا أخذ من طين قبر الحسين (عليه السلام) ؛
۶۵. باب ما یقول الرجل اذا أخذ من طین قبر الحسین (علیه السلام) ؛


۶۶. باب فضل السبحة والتسبيح بها؛
۶۶. باب فضل السبحة والتسبیح بها؛


۶٧. باب دعاء يوم عرفة.
۶٧. باب دعاء یوم عرفة.
<br />
<br />


'''القسم الثانى من الكتاب'''
'''القسم الثانى من الکتاب'''


١. باب مختصر فضل زيارة رسول‌الله (صلى الله عليه و آله) ؛
١. باب مختصر فضل زیارة رسول‌الله (صلى الله علیه و آله) ؛


٢. باب مختصر شرح زيارة سيّدنا رسول‌الله (صلى الله عليه و آله) ؛
٢. باب مختصر شرح زیارة سیّدنا رسول‌الله (صلى الله علیه و آله) ؛


٣. مختصر زيارة أخرى له (عليه السلام) ؛
٣. مختصر زیارة أخرى له (علیه السلام) ؛


۴. زيارة أخرى ايضاً؛
۴. زیارة أخرى ایضاً؛


۵. مختصر وداع رسول‌الله (صلى الله عليه و آله) ؛
۵. مختصر وداع رسول‌الله (صلى الله علیه و آله) ؛


۶. باب مختصر فضل زيارة فاطمة (عليها السلام) ؛
۶. باب مختصر فضل زیارة فاطمة (علیها السلام) ؛


٧. باب زيارتها (عليها السلام) ؛
٧. باب زیارتها (علیها السلام) ؛


٨. مختصر زيارة أخرى لها (عليها السلام) ؛
٨. مختصر زیارة أخرى لها (علیها السلام) ؛


٩. باب مختصر فضل زيارة سيّدنا أبى محمد الحسن بن على (عليهما السلام) ؛
٩. باب مختصر فضل زیارة سیّدنا أبى محمد الحسن بن على (علیهما السلام) ؛


١٠. باب مختصر زيارته (عليه السلام) ؛
١٠. باب مختصر زیارته (علیه السلام) ؛


١١. باب مختصر فضل زيارة سيّدنا على بن الحسين زين العابدين و أبى‌جعفر محمد بن على باقر العلم و أبى‌عبدالله جعفر بن محمد الصادق: ؛
١١. باب مختصر فضل زیارة سیّدنا على بن الحسین زین العابدین و أبى‌جعفر محمد بن على باقر العلم و أبى‌عبدالله جعفر بن محمد الصادق: ؛


١٢. باب مختصر زيارتهم: ؛
١٢. باب مختصر زیارتهم: ؛


١٣. زيارة أخرى لهم مختصرة: ؛
١٣. زیارة أخرى لهم مختصرة: ؛


١۴. باب مختصر فضل زيارة سيدنا أبى‌الحسن موسى بن جعفر و أبى‌جعفر محمد بن على بن موسى (عليهما السلام) ؛
١۴. باب مختصر فضل زیارة سیدنا أبى‌الحسن موسى بن جعفر و أبى‌جعفر محمد بن على بن موسى (علیهما السلام) ؛


١۵. باب مختصر زيارتهما (عليهما السلام) ؛
١۵. باب مختصر زیارتهما (علیهما السلام) ؛


١۶. باب فضل زيارة مولانا أبى‌الحسن على بن موسى الرضا (عليه السلام) ؛
١۶. باب فضل زیارة مولانا أبى‌الحسن على بن موسى الرضا (علیه السلام) ؛


١٧. باب مختصر زيارته (عليه السلام) ؛
١٧. باب مختصر زیارته (علیه السلام) ؛


١٨. باب مختصر فضل السيّدين أبى‌الحسن على بن محمد و أبى‌محمد الحسن بن على العسكريين (عليهما السلام) ؛
١٨. باب مختصر فضل السیّدین أبى‌الحسن على بن محمد و أبى‌محمد الحسن بن على العسکریین (علیهما السلام) ؛


١٩. باب مختصر زيارتهما (عليهما السلام) ؛
١٩. باب مختصر زیارتهما (علیهما السلام) ؛


٢٠. باب زيارة جامعة لسائر الأئمة: ؛
٢٠. باب زیارة جامعة لسائر الأئمة: ؛


٢١. باب فضل التطوع بالزيارة عن الأئمة: و عن أهل الايمان؛
٢١. باب فضل التطوع بالزیارة عن الأئمة: و عن أهل الایمان؛


٢٢. باب ثواب الحج والزيارة عن الاخوان بالأجر؛
٢٢. باب ثواب الحج والزیارة عن الاخوان بالأجر؛


٢٣. باب ما يقول الزائر عن غيره بالأجر؛
٢٣. باب ما یقول الزائر عن غیره بالأجر؛


٢۴. باب ما يقول الزائر عن أخيه تطوّعاً؛
٢۴. باب ما یقول الزائر عن أخیه تطوّعاً؛


٢۵. باب حكم من أراد أن يزور عن أبويه واخوانه و ما يقول اذا أراد ذلك؛
٢۵. باب حکم من أراد أن یزور عن أبویه واخوانه و ما یقول اذا أراد ذلک؛


٢۶. باب حكم من بعدت شقّته أو تعذر عليه قصد المشاهد وهو يريد الزيارة كيف يصنع و كيف يقول؛
٢۶. باب حکم من بعدت شقّته أو تعذر علیه قصد المشاهد وهو یرید الزیارة کیف یصنع و کیف یقول؛


٢٧. باب فضل زيارة قبول الشيعة رحمهم الله؛
٢٧. باب فضل زیارة قبول الشیعة رحمهم الله؛


٢٨. باب شرح زيارة قبورهم وصفة العمل بذلك؛
٢٨. باب شرح زیارة قبورهم وصفة العمل بذلک؛


٢٩. باب النوادر؛<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1339/1/221 مقاله کتاب «المزار» شیخ مفید،  فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص۲۲۱-۲۲۵.]</ref>
٢٩. باب النوادر؛<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1339/1/221 مقاله کتاب «المزار» شیخ مفید،  فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص۲۲۱-۲۲۵.]</ref>


==اهمیت==
==اهمیت==
پس از كامل‌الزيارات ابن‌قولويه، دومين كتاب مهم شيعه در باب زيارت است. آثار شيخ مفيد همواره مورد اعتماد عالمان بزرگ بوده است و اين كتاب نيز از مآخذ كتاب‌هايى چون تهذيب‌الاحكام، المصباح و بحارالانوار بوده است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/762/1/72 کتاب‌شناسی زیارت، ص۷۲.]</ref> المزار نخستين كتابى است كه «زيارت ناحيۀ مقدسه» را نقل كرده و با وجود حجم اندک، جامعيت، قدمت و جايگاه نويسنده، اعتبار ويژه‌اى به آن بخشيده است.<ref name=":0">[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1339/1/217 مقاله کتاب «المزار» شیخ مفید،  فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص217.]</ref>
پس از کامل‌الزیارات ابن‌قولویه، دومین کتاب مهم شیعه در باب زیارت است. آثار شیخ مفید همواره مورد اعتماد عالمان بزرگ بوده است و این کتاب نیز از مآخذ کتاب‌هایى چون تهذیب‌الاحکام، المصباح و بحارالانوار بوده است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/762/1/72 کتاب‌شناسی زیارت، ص۷۲.]</ref> المزار نخستین کتابى است که «زیارت ناحیۀ مقدسه» را نقل کرده و با وجود حجم اندک، جامعیت، قدمت و جایگاه نویسنده، اعتبار ویژه‌اى به آن بخشیده است.<ref name=":0">[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1339/1/217 مقاله کتاب «المزار» شیخ مفید،  فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص217.]</ref>


المزار شيخ مفيد، نخستين كتابى است كه زيارت معروف به «زيارت ناحيه مقدسه» را نقل كرده است و پس از وى شيخ طوسى در «المصباح» و پس از او سيد بن طاووس در «مصباح الزائر» آن را نقل كرده‌اند.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1339/1/220 مقاله کتاب «المزار» شیخ مفید،  فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص220.]</ref>
المزار شیخ مفید، نخستین کتابى است که زیارت معروف به «زیارت ناحیه مقدسه» را نقل کرده است و پس از وى شیخ طوسى در «المصباح» و پس از او سید بن طاووس در «مصباح الزائر» آن را نقل کرده‌اند.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1339/1/220 مقاله کتاب «المزار» شیخ مفید،  فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص220.]</ref>


==ترجمه==
==ترجمه==
خط ۲۵۰: خط ۲۵۰:


===با تصحیح موحد ابطحی===
===با تصحیح موحد ابطحی===
المزار (المناسك المزار) شيخ مفيد ، به كوشش سيدمحمدباقر موحد ابطحى. چاپ اول: قم، انتشارات مدرسة الامام المهدى، ١۴٠٩ ق. (موضوع: مزارات اسلامى)<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/762/1/111 کتاب‌شناسی زیارت، ص111.]</ref>
المزار (المناسک المزار) شیخ مفید ، به کوشش سیدمحمدباقر موحد ابطحى. چاپ اول: قم، انتشارات مدرسة الامام المهدى، ١۴٠٩ ق. (موضوع: مزارات اسلامى)<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/762/1/111 کتاب‌شناسی زیارت، ص111.]</ref>


اين كتاب به عنوان نخستين اثر از مجموعه «موسوعة المزارات» توسط مدرسه امام المهدى(ع)، يكى از مراكز پژوهش‌هاى حديثى قم و با اشراف سيد محمدباقر موحد ابطحى اصفهانى تصحيح و تحقيق شده و در سال ١۴٠٩ق چاپ شده است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1339/1/218 مقاله کتاب «المزار» شیخ مفید،  فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص۲۱۸.]</ref>
این کتاب به عنوان نخستین اثر از مجموعه «موسوعة المزارات» توسط مدرسه امام المهدى(ع)، یکى از مراکز پژوهش‌هاى حدیثى قم و با اشراف سید محمدباقر موحد ابطحى اصفهانى تصحیح و تحقیق شده و در سال ١۴٠٩ق چاپ شده است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1339/1/218 مقاله کتاب «المزار» شیخ مفید،  فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص۲۱۸.]</ref>


محققِ دانشورِ اثر پنج نوع فهرست براى كتاب استخراج كرده كه شامل موارد ذيل است:
محققِ دانشورِ اثر پنج نوع فهرست براى کتاب استخراج کرده که شامل موارد ذیل است:


١. فهارس آيات قرآن؛
١. فهارس آیات قرآن؛


٢. فهرست ابواب كتاب؛
٢. فهرست ابواب کتاب؛


٣. فهرست اسامى پيامبران و امامان (عليهم السلام) ؛
٣. فهرست اسامى پیامبران و امامان (علیهم السلام) ؛


۴. فهرست اسامى روايات؛
۴. فهرست اسامى روایات؛


۵. فهرست اعلامِ داراى زندگى‌نامه در پاورقى‌ها و ارجاعات محقق و در مجموع، تراجم ٣٢ راوى را علامه ابطحى معرفى و منابع تراجم آنان را در پاورقى‌هاى مفيد خويش آورده است. در مقدمه اثر نيز به زندگى‌نامه و جايگاه بلند مؤلف كتاب در نظر اولياى دين و علماى بزرگ شيعه پرداخته است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1339/1/221 مقاله کتاب «المزار» شیخ مفید،  فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص۲۲۱.]</ref>
۵. فهرست اعلامِ داراى زندگى‌نامه در پاورقى‌ها و ارجاعات محقق و در مجموع، تراجم ٣٢ راوى را علامه ابطحى معرفى و منابع تراجم آنان را در پاورقى‌هاى مفید خویش آورده است. در مقدمه اثر نیز به زندگى‌نامه و جایگاه بلند مؤلف کتاب در نظر اولیاى دین و علماى بزرگ شیعه پرداخته است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1339/1/221 مقاله کتاب «المزار» شیخ مفید،  فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص۲۲۱.]</ref>


==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
خط ۲۸۰: خط ۲۸۰:
}}
}}


*[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/387 '''المزار: مناسک المزار'''، المفید، با تحقیق محمدباقر موحد ابطحی اصفهانی،قم، المؤتمر العالمي لألفية الشيخ المفيد، ۱۴۱۳ق.]
*[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/387 '''المزار: مناسک المزار'''، المفید، با تحقیق محمدباقر موحد ابطحی اصفهانی،قم، المؤتمر العالمی لألفیة الشیخ المفید، ۱۴۱۳ق.]
<references />
<references />

نسخهٔ ‏۱۷ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۸:۴۰

کتاب المزار (شیخ مفید)
نشر
نسخه الکترونیکی کتاب المزار شیخ مفید.

نویسنده

نام‌های دیگر

مؤلف، این کتاب را در خطبه آن، «مناسک زیارة الامامین» نامیده و در کتاب الارشاد خود، با عنوان «مناسک المزار» به آن ارجاع داده است. برخی از بزرگان این کتاب را با نام‌های «المزار»، «مناسک المزار» و «مناسک المزارات» خوانده‌اند.[۱]

علامه نجاشى هنگام برشمردن کتاب‌هاى شیخ مفید ، از مزار صغیر یاد مى‌کند و علامه آقا بزرگ تهرانى هم مزار موجود را مزار صغیر مى‌نامد. از این عبارت برمى‌آید که مؤلف، داراى دو کتاب مزار کبیر و صغیر بوده است و اکنون از کتاب مزار کبیر او اطلاعى در دست نیست. البته احتمال دیگرى هم هست که مراد نجاشى، کوچکى حجم کتاب باشد نه وجود کتابى دیگر به نام المزار الکبیر.[۲]

علامه آقا بزرگ تهرانى در الذریعه، هنگام معرفى مزار مفید، خطبه مزار شهید را ذکر کرده است و این، سبب اشتباهى شده و سبب شده برخى دیگر نیز نسخه‌هاى مزار شهید و مفید را خلط کرده‌اند.[۳]

ساختار

حجم این اثر چندان نیست و اکنون با تصحیح و تعلیق آیت‌الله موحد ابطحی، بدون محاسبه فهارس، دویست صفحه است و اگر پاورقى‌ها و ارجاعات را در نظر نگیریم، نزدیک به صد صفحه معمولى وزیرى است.[۴]

کتاب مشتمل بر دو بخش اولى و ثانوى است و محقق در بخش اول ۶٧ باب و در بخش دوم ٢٩ باب آورده و پنج نوع فهرست براى کتاب استخراج کرده است.[۵]

محتوا

مؤلف در آغاز به گردآورى روایات فضیلت و آداب زیارت امام علی(ع) و امام حسین(ع) پرداخته است. مؤلف، بعدها آداب زیارت و روایات مربوط به دیگر معصومان(ع)، آداب و اعمال زیارت مؤمنین، زیارت قبور آنان و مطالب دیگری را به کتاب افزوده است.[۶]

بخش اول / روایات مربوط به فضیلت و آداب زیارت امیرالمؤمنین و بعضى از اماکنى که در جوار آن حضرت است، مثل مسجد کوفه و مسجد سهله.

روایات مربوط به فضیلت و وجوب زیارت امام حسین(ع) و ثواب بسیار و آثار مادى و معنوى آن و آداب و مراسم ویژه زیارت آن حضرت و زیارات ایشان و همچنین زیارت حضرت على اکبر و حضرت عباس(ص).

بخش دوم / فضیلت زیارت رسول خدا(ص) و آداب زیارت آن

حضرت، فضیلت زیارت حضرت فاطمه(علیها السلام) و آداب زیارت ایشان، فضیلت زیارت امام حسن(ع) و سایر ائمه(علیهم السلام) و آداب زیارت آنها، زیارات جامعه و مربوط به همه ائمه، زیارت نیابتى و آداب و ثواب آن، فضیلت زیارت قبور شیعیان.[۷]

روایات این کتاب سه گونه است:

١. روایاتى که با ارائه سند کامل از استاد خود ابن قولویه نقل مى‌کند که قسمت عمده این کتاب را تشکیل مى‌دهد. گاهى نیز روایات را از دیگر استادان خود با سند کامل ذکر کرده است.

٢. روایاتى که به صورت مرسل از یکى از ائمه(علیهم السلام) نقل مى‌کند و از

ارائه منبع سند آن خوددارى کرده است.

٣. آداب و زیاراتى که آن را نقل کرده، ولى به معصومى نسبت نداده است که در بسیارى موارد، بعید به نظر مى‌رسد از روایات اخذ نشده باشد، به ویژه آن که برخى از آنها، در کتاب‌هاى دیگرى به صورت مسند، از ائمه(علیهم السلام) روایت شده است.[۸]

فهرست

١. باب فضل الکوفة؛

٢. باب فضل مسجد الکوفة؛

٣. باب فضل الصلاة عند السابعة من أساطین المسجد؛

۴. باب فضل مسجد السهلة؛

۵. باب فضل الفرات؛

۶. باب فضل الاغتسال فى الفرات والشرب منه؛

٧. باب زیارة أمیرالمؤمنین صلوات الله علیه؛

٨. باب فضل کربلاء؛

٩. باب وجوب زیارة الحسین صلوات الله علیه؛

١٠. باب حدّ وجوبها فى الزمان على الاغنیاء والفقراء؛

١١. باب ثواب من زار الحسین (علیه السلام) راکباً و ماشیاً و مناجاة الله لزائره؛

١٢. باب ما جاء فى زیادة العمر بزیارته (علیه السلام) و نقصانه بترکها؛

١٣. باب ما جاء فى تفریج الکرب بزیارته (علیه السلام) ؛

١۴. باب ما جاء فى تمحیص الذنوب بزیارته (علیه السلام) ؛

١۵. باب ما جاء فى ثواب زیارته (علیه السلام) ؛

١۶. باب فضل زیارة أول رجب؛

١٧. باب زیارة النصف من رجب؛

١٨. باب فضل زیارة النصف من شعبان؛

١٩. باب فضل زیارته لیلة الفطر؛

٢٠. باب فضل زیارته یوم عرفة؛

٢١. باب فضل الجمع بین زیارة النصف من شعبان و لیلة الفطر و لیلة عرفة فى سنة واحدة؛

٢٢. باب فضل زیارته (علیه السلام) یوم عاشوراء؛

٢٣. باب فضل زیارة الأربعین؛

٢۴. باب فضل زیارته لیلة القدر؛

٢۵. باب فضل الزیارة فى کل شهر؛

٢۶. باب انتقاص الدین بترک زیارته (علیه السلام) ؛

٢٧. باب العزم على الخروج على الزیارات واختیار الایام لذلک؛

٢٨. باب الفعل والقول عند الخروج؛

٢٩. باب القول على باب منزلک؛

٣٠. باب القول عند الرکوب؛

٣١. باب اختیار اوقات السیر؛

٣٢. باب ذکرالله تعالى فى السیر والدعاء؛

٣٣. باب القول فى صعود الآکام والقناطر و عبر الجسور؛

٣۴. باب القول عند الاشراف على القریة؛

٣۵. باب الدعاء عند خوف السبع والهوام؛

٣۶. باب الدعاء عند خوف الشیاطین؛

٣٧. باب القول عند خوف الاعداء واللصوص؛

٣٨. باب اختیار المنازل؛

٣٩. باب القول والفعل عند نزول المنزل؛

۴٠. باب القول والفعل عند الرحیل من المنزل؛

۴١. باب الفعل والقول عند دخول الکوفة؛

۴٢. باب الفعل والقول عند اتیان المشهد؛

۴٣. باب شرح الزیارة؛

۴۴. باب صلاة الزیارة؛

۴۵. باب الوداع؛

۴۶. باب فضل الصلاة فى المسجد بالکوفة؛

۴٧. باب الصلاة یوم الغدیر و دعائه؛

۴٨. باب فى زیارة الحسین بن على صلوات الله علیه و شرائطها؛

۴٩. باب ورود کربلاء وموضع النزول منها والغسل؛

۵٠. باب القول عند ورود المشهد؛

۵١. باب القول عند معاینة الجدث (قبر) ؛

۵٢. باب القول عند الوقوف على الجدث؛

۵٣. باب زیارة على بن الحسین (علیه السلام) ؛

۵۴. باب زیارة الشهداء؛

۵۵. باب زیارة العباس بن على صلوات الله علیه؛

۵۶. باب وداع العباس بن على؛

۵٧. باب الوداع؛

۵٨. باب وداع الشهداء رحمة الله علیهم؛

۵٩. باب فضل الصلاة فى مشهد الحسین بن على صلوات الله علیهما؛

۶٠. باب فضل اتمام الصلاة فى الحرمین وفى المشهدین على ساکنهما السلام؛

۶١. باب فضل الحائر و حرمته وحدّه؛

۶٢. باب فضل طین قبرالحسین صلوات الله علیه؛

۶٣. باب مقدار ما یؤخذ منها للانتفاع؛

۶۴. باب (بدون نام؛ درباره کیفیت استفاده تربت امام حسین (علیه السلام)) ؛

۶۵. باب ما یقول الرجل اذا أخذ من طین قبر الحسین (علیه السلام) ؛

۶۶. باب فضل السبحة والتسبیح بها؛

۶٧. باب دعاء یوم عرفة.

القسم الثانى من الکتاب

١. باب مختصر فضل زیارة رسول‌الله (صلى الله علیه و آله) ؛

٢. باب مختصر شرح زیارة سیّدنا رسول‌الله (صلى الله علیه و آله) ؛

٣. مختصر زیارة أخرى له (علیه السلام) ؛

۴. زیارة أخرى ایضاً؛

۵. مختصر وداع رسول‌الله (صلى الله علیه و آله) ؛

۶. باب مختصر فضل زیارة فاطمة (علیها السلام) ؛

٧. باب زیارتها (علیها السلام) ؛

٨. مختصر زیارة أخرى لها (علیها السلام) ؛

٩. باب مختصر فضل زیارة سیّدنا أبى محمد الحسن بن على (علیهما السلام) ؛

١٠. باب مختصر زیارته (علیه السلام) ؛

١١. باب مختصر فضل زیارة سیّدنا على بن الحسین زین العابدین و أبى‌جعفر محمد بن على باقر العلم و أبى‌عبدالله جعفر بن محمد الصادق: ؛

١٢. باب مختصر زیارتهم: ؛

١٣. زیارة أخرى لهم مختصرة: ؛

١۴. باب مختصر فضل زیارة سیدنا أبى‌الحسن موسى بن جعفر و أبى‌جعفر محمد بن على بن موسى (علیهما السلام) ؛

١۵. باب مختصر زیارتهما (علیهما السلام) ؛

١۶. باب فضل زیارة مولانا أبى‌الحسن على بن موسى الرضا (علیه السلام) ؛

١٧. باب مختصر زیارته (علیه السلام) ؛

١٨. باب مختصر فضل السیّدین أبى‌الحسن على بن محمد و أبى‌محمد الحسن بن على العسکریین (علیهما السلام) ؛

١٩. باب مختصر زیارتهما (علیهما السلام) ؛

٢٠. باب زیارة جامعة لسائر الأئمة: ؛

٢١. باب فضل التطوع بالزیارة عن الأئمة: و عن أهل الایمان؛

٢٢. باب ثواب الحج والزیارة عن الاخوان بالأجر؛

٢٣. باب ما یقول الزائر عن غیره بالأجر؛

٢۴. باب ما یقول الزائر عن أخیه تطوّعاً؛

٢۵. باب حکم من أراد أن یزور عن أبویه واخوانه و ما یقول اذا أراد ذلک؛

٢۶. باب حکم من بعدت شقّته أو تعذر علیه قصد المشاهد وهو یرید الزیارة کیف یصنع و کیف یقول؛

٢٧. باب فضل زیارة قبول الشیعة رحمهم الله؛

٢٨. باب شرح زیارة قبورهم وصفة العمل بذلک؛

٢٩. باب النوادر؛[۹]

اهمیت

پس از کامل‌الزیارات ابن‌قولویه، دومین کتاب مهم شیعه در باب زیارت است. آثار شیخ مفید همواره مورد اعتماد عالمان بزرگ بوده است و این کتاب نیز از مآخذ کتاب‌هایى چون تهذیب‌الاحکام، المصباح و بحارالانوار بوده است.[۱۰] المزار نخستین کتابى است که «زیارت ناحیۀ مقدسه» را نقل کرده و با وجود حجم اندک، جامعیت، قدمت و جایگاه نویسنده، اعتبار ویژه‌اى به آن بخشیده است.[۱۱]

المزار شیخ مفید، نخستین کتابى است که زیارت معروف به «زیارت ناحیه مقدسه» را نقل کرده است و پس از وى شیخ طوسى در «المصباح» و پس از او سید بن طاووس در «مصباح الزائر» آن را نقل کرده‌اند.[۱۲]

ترجمه

چاپ


با تصحیح موحد ابطحی

المزار (المناسک المزار) شیخ مفید ، به کوشش سیدمحمدباقر موحد ابطحى. چاپ اول: قم، انتشارات مدرسة الامام المهدى، ١۴٠٩ ق. (موضوع: مزارات اسلامى)[۱۳]

این کتاب به عنوان نخستین اثر از مجموعه «موسوعة المزارات» توسط مدرسه امام المهدى(ع)، یکى از مراکز پژوهش‌هاى حدیثى قم و با اشراف سید محمدباقر موحد ابطحى اصفهانى تصحیح و تحقیق شده و در سال ١۴٠٩ق چاپ شده است.[۱۴]

محققِ دانشورِ اثر پنج نوع فهرست براى کتاب استخراج کرده که شامل موارد ذیل است:

١. فهارس آیات قرآن؛

٢. فهرست ابواب کتاب؛

٣. فهرست اسامى پیامبران و امامان (علیهم السلام) ؛

۴. فهرست اسامى روایات؛

۵. فهرست اعلامِ داراى زندگى‌نامه در پاورقى‌ها و ارجاعات محقق و در مجموع، تراجم ٣٢ راوى را علامه ابطحى معرفى و منابع تراجم آنان را در پاورقى‌هاى مفید خویش آورده است. در مقدمه اثر نیز به زندگى‌نامه و جایگاه بلند مؤلف کتاب در نظر اولیاى دین و علماى بزرگ شیعه پرداخته است.[۱۵]

پیوند به بیرون

خوانش و بارگیری کتاب المزار شیخ مفید.

پانوشت

منابع

این مقاله برگرفته از مقاله مقاله کتاب «المزار» شیخ مفید، محمود مهدی‌پور، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره هفدهم، زمستان 1392، ص217 است.
  1. ↑ کتاب‌شناسی زیارت، ص۷۲.
  2. ↑ کتاب‌شناسی زیارت، ص۷۳.
  3. ↑ کتاب‌شناسی زیارت، ص۷۳.
  4. ↑ مقاله کتاب «المزار» شیخ مفید، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص220.
  5. ↑ مقاله کتاب «المزار» شیخ مفید، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص217.
  6. ↑ مقاله کتاب «المزار» شیخ مفید، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص220.
  7. ↑ کتاب‌شناسی زیارت، ص۷۳.
  8. ↑ کتاب‌شناسی زیارت، ص۷۳.
  9. ↑ مقاله کتاب «المزار» شیخ مفید، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص۲۲۱-۲۲۵.
  10. ↑ کتاب‌شناسی زیارت، ص۷۲.
  11. ↑ مقاله کتاب «المزار» شیخ مفید، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص217.
  12. ↑ مقاله کتاب «المزار» شیخ مفید، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص220.
  13. ↑ کتاب‌شناسی زیارت، ص111.
  14. ↑ مقاله کتاب «المزار» شیخ مفید، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص۲۱۸.
  15. ↑ مقاله کتاب «المزار» شیخ مفید، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص۲۲۱.
برگرفته از «https://wikihaj.com/index.php?title=کتاب_المزار_(شیخ_مفید)&oldid=23815»