محراب‌های مسجدالنبی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۸: خط ۳۸:
[[پرونده:محراب فاطمه.jpeg|File.png|270px|thumb|left|محراب فاطمه]]
[[پرونده:محراب فاطمه.jpeg|File.png|270px|thumb|left|محراب فاطمه]]


محراب فاطمه سمت جنوبی محراب تهجد، داخل حجره شریفه قرار دارد.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 67</ref>این محراب کوتاه‌تر از محراب پیامبر و محراب سلیمانی بود. در کتیبه‌هایی که از [[بازسازی مسجدالنبی (عبدالمجید اول)|دوره عبدالمجید]] برجای مانده و به تفصیل توسط ابراهیم عیاشی نقل شده، اطراف این محراب نوشته شده:‌ «معرس علی بفاطمه» و همچنین در محراب دیگری که مقابل  محراب فاطمه قرار داشت، این محراب «محراب بیت فاطمه» نامیده شده است. در دوره [[سلسله عثمانی|عثمانی]] نماز جماعت و یا [[اعتکاف]] مفرده نیز در مکان محراب فاطمه انجام نمی‌شد.<ref>المسجد النبوه الشریف، ص 304</ref>
محراب فاطمه سمت جنوبی محراب تهجد، داخل حجره شریفه قرار دارد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=61 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 61]</ref>این محراب کوتاه‌تر از محراب پیامبر و محراب سلیمانی بود. در کتیبه‌هایی که از [[بازسازی مسجدالنبی (عبدالمجید اول)|دوره عبدالمجید]] برجای مانده و به تفصیل توسط ابراهیم عیاشی نقل شده، اطراف این محراب نوشته شده:‌ «معرس علی بفاطمه» و همچنین در محراب دیگری که مقابل  محراب فاطمه قرار داشت، این محراب «محراب بیت فاطمه» نامیده شده است. در دوره [[سلسله عثمانی|عثمانی]] نماز جماعت و یا [[اعتکاف]] مفرده نیز در مکان محراب فاطمه انجام نمی‌شد.<ref>المسجد النبوه الشریف، ص 304</ref>


==محراب اغوات (شیخ الحرم)==
==محراب اغوات (شیخ الحرم)==
این محراب پشت جایگاه (دکه) اغوات<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 67</ref>، در طرف جنوبی [[رواق]] شرقی کنار [[باب النساء|باب النسا]] قرارداشت.<ref>المسجد النبوی الشریف، ص 304</ref> محراب [[اغوات]] در دوره [[بازسازی مسجدالنبی (عبدالمجید اول)|عبدالمجید اول]] عثمانی احداث شد.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 67</ref> در حدود سال 1319قمری [[شیخ الحرم]] [[تراویح|نماز تراویح]] را در این مکان اقامه می کرد. این [[محراب]] در حال حاضر در قسمتی که مختص نماز زنان است قرار دارد.<ref>المسجد النبوی الشریف، ص 304</ref>
این محراب پشت جایگاه (دکه) اغوات<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=61 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 61]</ref>، در طرف جنوبی [[رواق]] شرقی کنار [[باب النساء|باب النسا]] قرارداشت.<ref>المسجد النبوی الشریف، ص 304</ref> محراب [[اغوات]] در دوره [[بازسازی مسجدالنبی (عبدالمجید اول)|عبدالمجید اول]] عثمانی احداث شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=61 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 61]</ref> در حدود سال 1319قمری [[شیخ الحرم]] [[تراویح|نماز تراویح]] را در این مکان اقامه می کرد. این [[محراب]] در حال حاضر در قسمتی که مختص نماز زنان است قرار دارد.<ref>المسجد النبوی الشریف، ص 304</ref>
==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
* [[مسجدالنبی]]
* [[مسجدالنبی]]

نسخهٔ ‏۲ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۵۸

محراب‌های مسجدالنبی، شامل محراب پیامبر، محراب سلیمانی، محراب عثمانی، محراب تهجد، محراب بیت فاطمه و محراب اغوات (شیخ الحرم) است.

محراب پیامبر واقع در مصلی پیامبر است. این محراب در دوره قایتبای ساخته شد و در دوره آل سعود نیز پابرجا است.

محراب عثمانی توسط عثمان خلیفه سوم در دیوار جنوبی ساخته شد. در دوره قایتبای گنبدی بر بالای آن ایجاد شد.

محراب سلیمانی یا محراب حنفی برای پیروان مذهب حنفی ساخته شد و در بازسازی سلطان سلیمان به محراب سلیمانی شهرت یافت.

محراب تهجد، خارج دیوار شمالی حجره شریفه قرارداشت. پیامبر در این مکان به نیایش شبانه می‌پرداخت.

محراب دکه اغوات در زمان سلطان عبدالمجید اول شکل گرفت و در در سال 1319 قمری محل نماز تراویح شیخ الحرم بوده، این مکان اکنون در قسمت زنان قراردارد.

محراب پیامبر

نوشتار اصلی: محراب پیامبر
محراب پیامبر

در زمان پیامبر چیزی به شکل محراب وجود نداشت.[۱] در بازسازی مسجد توسط عمربن عبدالعزیز، در مکان مصلی پیامبر، محرابی ایجاد شد.[۲] در دوره بیبرس محراب مجوفی در این مکان ساخته شد[۳] و در دوره قایتبای بازسازی شد.[۴] محرابی که هم‌اکنون وجود دارد از دوره قایتبای برجای مانده است.

محراب عثمانی

نوشتار اصلی: محراب عثمانی
محراب عثمانی

در دوره عثمان، مسجدالنبی بازسازی شد. در اثر این بازسازی و گسترش مساحت مسجد، دیوار قبله پیشتر رفت. عثمان محرابی در دیوار جنوبی ایجاد و مقصوره‌ای اطراف آن کشید.[۵] محراب دیوار جنوبی در دوره‌های بعد نیز به محراب عثمانی موسوم شد. در دوره قایتبای گنبدی بالای این محراب ایجاد شد.[۶]

محراب سلیمانی

نوشتار اصلی: محراب سلیمانی
محراب سلیمانی

محراب سلیمانی یا محراب حنفیه، برای نمازگزاردن پیروان مذهب حنفی ایجاد شد. این محراب ابتدا در زمان اشرف اینال و به توسط شیخ طوغان در سمت چپ منبر ایجاد شد.[۷] سپس در زمان سلطان سلیمان قانونی بازسازی شد و به محراب سلیمانی شهرت یافت.[۸]

محراب تهجد

محراب تهجد1
محراب تهجد2
نوشتار اصلی: محراب تهجد

این محراب خارج دیوار شمالی حجره شریفه، کنار ستون مقابل دکه اغوات، قرار داشت. محراب تهجد محل نیایش شبانه پیامبر، غیر از ماه رمضان بود. این محراب در دوره قایتبای با کاشی‌های طلاکاری شده تزیین شد و آیات مرتبط با تهجد در آن نقش بسته شد. این محراب قبل از سال 1353 قمری برداشته شد.[۹]

محراب بیت فاطمه

نوشتار اصلی: محراب فاطمه
محراب فاطمه

محراب فاطمه سمت جنوبی محراب تهجد، داخل حجره شریفه قرار دارد.[۱۰]این محراب کوتاه‌تر از محراب پیامبر و محراب سلیمانی بود. در کتیبه‌هایی که از دوره عبدالمجید برجای مانده و به تفصیل توسط ابراهیم عیاشی نقل شده، اطراف این محراب نوشته شده:‌ «معرس علی بفاطمه» و همچنین در محراب دیگری که مقابل محراب فاطمه قرار داشت، این محراب «محراب بیت فاطمه» نامیده شده است. در دوره عثمانی نماز جماعت و یا اعتکاف مفرده نیز در مکان محراب فاطمه انجام نمی‌شد.[۱۱]

محراب اغوات (شیخ الحرم)

این محراب پشت جایگاه (دکه) اغوات[۱۲]، در طرف جنوبی رواق شرقی کنار باب النسا قرارداشت.[۱۳] محراب اغوات در دوره عبدالمجید اول عثمانی احداث شد.[۱۴] در حدود سال 1319قمری شیخ الحرم نماز تراویح را در این مکان اقامه می کرد. این محراب در حال حاضر در قسمتی که مختص نماز زنان است قرار دارد.[۱۵]

جستارهای وابسته

پانویس

  1. ↑ مدینه منوره، ص 80
  2. ↑ المسجد النبوی الشریف، ص 300
  3. ↑ عماره المسجدالنبوی، ص 227
  4. ↑ مدینه منوره، ص 108
  5. ↑ مدینه منوره، ص 83-85
  6. ↑ وفاءالوفا، ج2، ص 421
  7. ↑ التحفله اللطیفه، ج1، ص 474
  8. ↑ مرآه الحرمین، ج1، ص 470، مدینه منوره، ص 110
  9. ↑ المسجد النبوی الشریف، ص 302-303
  10. ↑ عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 61
  11. ↑ المسجد النبوه الشریف، ص 304
  12. ↑ عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 61
  13. ↑ المسجد النبوی الشریف، ص 304
  14. ↑ عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 61
  15. ↑ المسجد النبوی الشریف، ص 304

منابع

  • التحفة اللطیفه فی تاریخ المدینة الشریفه، سخاوی شمس­الدین (م 902 هـ)، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1414.
  • المسجد النبوی الشریف، فی العصر العثمانی 923-1344ه، محمد هزاع الشهری، قاهره، دارالقاهره، 2003
  • تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ناجی محمدحسن القادر الانصاری، ترجمه عبدالمحمد آیتی، تهران، مشعر
  • عماره المسجد النبوی منذ انشائه حتی نهایه العصر المملوکی، محمد هزاع الشهری، قاهره، مکتبه القاهره للکتاب، 2001
  • مدینه منوره، تحولات عمرانی و میراث معماری، صالح لمعی مصطفی، ترجمه صدیقه وسمقی، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، 1372
  • مرآة الحرمین او الرحلات الحجازیه، رفعت پاشا ابراهیم (م بعد 1353 ق)، قاهره، المکتبة الثقافة الدینیه، بی­تا.
  • وفاءالوفا باخبار دارالمصطفی،علی بن عبدالله سمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، ج2، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، 1422ه.ق -2001
برگرفته از «https://wikihaj.com/index.php?title=محراب‌های_مسجدالنبی&oldid=52923»