مکروه: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر تفاوت با ویرایش جدیدتر ←

دیداریویکی‌متن

@@ خط ۲۹: / خط ۲۹: @@
 در اينكه مكروه، منهى عنه است يا نه ميان اصولى ‏ها اختلاف است؛ «مالكيه»، «شافعيه» و «حنابله» معتقدند فعل مكروه منهى عنه است، و برخى ديگر مانند «حنفيه» و «ابن سبكى» از «شافعيه» معتقدند فعل مكروه منهى عنه نيست.<ref>فرهنگ نامه اصول فقه، ص788.</ref>
-حنفیه مکروه را به دو نوع تنزیهی و تحریمی تقسیم کرده اند: در نزد حنفیه '''[[مکروه تنزیهی]]''' چیزی است که شارع ترک آن را خواسته است اما نه به وجه الزام (وادار کردن)؛ مانند نهی شارع از خوردن گوشت اسب. '''[[مکروه تحریمی]]''' چیزی است که شارع با دلیل ظنی مانند خبر واحد، ترک آن را به صورت الزامی خواسته است.<ref>الدليل الفقهى تطبيقات فقهية لمصطلحات علم الأصول،صص280-281؛ معجم المصطلحات و الألفاظ الفقهية، ج‌3، ص343‌.</ref> و در نزد '''[[شافعیه]]'''، چیزی است که با دلیلی ثابت شود که احتمال تأویل داشته باشد. <ref>القاموس الفقهي لغة و اصطلاحا، ص318.</ref>
+=== انواع مکروه ===
+حنفیه مکروه را به دو نوع تنزیهی و تحریمی تقسیم کرده اند: در نزد حنفیه '''[[مکروه تنزیهی]]''' چیزی است که شارع ترک آن را خواسته است اما نه به صورت وادار کردن؛ مانند نهی شارع از خوردن گوشت اسب. '''[[مکروه تحریمی]]''' چیزی است که شارع با دلیل ظنی مانند خبر واحد، ترک آن را به صورت الزامی خواسته است.<ref>الدليل الفقهى تطبيقات فقهية لمصطلحات علم الأصول،صص280-281؛ معجم المصطلحات و الألفاظ الفقهية، ج‌3، ص343‌.</ref> و در نزد '''[[شافعیه]]'''، چیزی است که با دلیلی ثابت شود که احتمال تأویل داشته باشد.<ref>القاموس الفقهي لغة و اصطلاحا، ص318.</ref>
 زمانی که در نزد حنفیه مکروه به صورت مطلق به کار رود منظور از آن تحریم است. مگر اینکه بر کراهت تنزیه تصریح شود.<ref>القاموس الفقهي لغة و اصطلاحا، ص318.</ref>
@@ خط ۴۲: / خط ۴۳: @@
 معنای مکروه در عبادات با معنای آن در غیر عبادات فرق می کند:
-'''كراهت در عبادات''' به معناى «اقلّيت ثواب» (کم بودن ثواب) است؛ يعنى اگر عبادتى داراى چند فرد باشد و به يكى از آنها، نهى تنزيهى يا كراهتى تعلق گيرد، ثواب اين فرد در مقايسه با افراد ديگر از همان طبيعت يا نوع از عبادت كمتر است. براى مثال، اگر مسافرى نماز شكسته را به امام جماعتى كه نمازش كامل است اقتدا كند، اين نماز كراهت پيدا مى‏ كند؛ يعنى ثواب آن از ساير نمازهاى جماعتى كه در آنها، غیر مسافر  به غیر مسافر اقتدا مى‏ كند، كمتر است.<ref>فرهنگ نامه اصول فقه، ص567؛ الاصطلاحات الفقهية في الرسائل العملية، ص138.</ref>
+'''كراهت در عبادات''' به معناى «اقلّيت ثواب» (کم بودن ثواب) است؛ يعنى اگر عبادتى داراى چند فرد باشد و به يكى از آنها، نهى تنزيهى يا كراهتى تعلق گيرد، ثواب اين فرد در مقايسه با افراد ديگر از همان طبيعت يا نوع از عبادت كمتر است. براى مثال، اگر مسافرى نماز شكسته را به امام جماعتى كه نمازش كامل است اقتدا كند، اين نماز كراهت پيدا مى‏ كند؛ يعنى ثواب آن از ساير نمازهاى جماعتى كه در آنها، غیر مسافر  به غیر مسافر اقتدا مى‏ كند، كمتر است.<ref>رک: فرهنگ نامه اصول فقه، ص567؛ الاصطلاحات الفقهية في الرسائل العملية، ص138.</ref>
 '''كراهت در غير عبادت''' به معناى نقصان و کاستی موجود در خود عمل است؛ يعنى خداوند از آن عمل متنفّر و بیزار است؛ هرچند این تنفر و بیزاری به حدى نرسيده كه ترك آن واجب شود، اما خداوند انجام آن را دوست ندارد.<ref>رک: فرهنگ نامه اصول فقه، ص567.</ref>
@@ خط ۶۴: / خط ۶۵: @@
 == مکروهات حج و عمره ==
-تعداد مکروهات قابل شمارش نیست؛ چون ترک هر مستحبی خود مکروه تلقی می‌گردد.<ref>. ''آموزش فقه، ص22.'' </ref> برخی از مکروهات [[حج]] و [[عمره]] عبارتند از: 1) برداشتن چيزى كه در [[حرم]] پيدا مى‌كند؛ <ref>جامع الفتاوى - مناسك حج، ص247، مسأله 960.</ref> 2) تكلم كردن و خنده نمودن و شعر خواندن در حال [[طواف]]؛ <ref>جامع الفتاوى - مناسك حج، ص 139، مسأله 537.</ref> 3) ذبح گاومیش به عنوان [[قربانی]] در [[حج تمتع]]؛ <ref>جامع الفتاوى - مناسك حج، صص193-194‌، مسأله 722.</ref> 4) [[قِران]] در [[طواف]] (يعنى دو طواف پشت سر يكديگر بدون انجام نماز طواف بين آن دو) در طواف مستحب؛ <ref>جامع الفتاوى - عمره مفرده، ص121. مسأله 329؛ جامع الفتاوى - مناسك حج، صص126-127‌، مسأله 478.</ref> 5) قطع طواف يعنى رها كردن آن به طورى كه [[موالات]] عرفي از دست رود، بدون عذر در طواف واجب؛ <ref>جامع الفتاوى - عمره مفرده، ص122. مسأله 332؛ جامع الفتاوى - مناسك حج، ص127، مسأله 481.</ref>6) ترک حج در پنج سال متوالی؛ <ref>جامع الفتاوى - مناسك حج، ص55، مسأله 130.</ref> 7) داشتن نيت و قصد برنگشتن به مکه در وقت خارج شدن از آن؛ <ref>جامع الفتاوى - مناسك حج، ص55، مسأله 130.</ref> 8) روانه شدن از [[مسجد خیف]] به [[عرفات]] و گذشتن از [[وادى مُحَسِّر]] پيش از طلوع صبح روز [[عرفه]]؛ <ref>رک: جامع الفتاوى - مناسك حج، ص172.</ref> 9) بالا رفتن از كوه [[جبل الرحمه]] در [[صحرای عرفات]]. <ref>جامع الفتاوى - مناسك حج، ص 176.</ref>
+تعداد مکروهات قابل شمارش نیست؛ چون ترک هر مستحبی خود مکروه تلقی می‌گردد.<ref>. ''آموزش فقه، ص22.'' </ref> برخی از مکروهات [[حج]] و [[عمره]] عبارتند از: 1) برداشتن چيزى كه در [[حرم]] پيدا مى‌كند؛ <ref>جامع الفتاوى - مناسك حج، ص247، مسأله 960.</ref> 2) تكلم كردن و خنده نمودن و شعر خواندن در حال [[طواف]]؛ <ref>جامع الفتاوى - مناسك حج، ص 139، مسأله 537.</ref> 3) ذبح گاومیش به عنوان [[قربانی]] در [[حج تمتع]]؛ <ref>جامع الفتاوى - مناسك حج، صص193-194‌، مسأله 722.</ref> 4) [[قِران]] در [[طواف]] (يعنى دو طواف پشت سر يكديگر بدون انجام نماز طواف بين آن دو) در طواف مستحب؛ <ref>جامع الفتاوى - عمره مفرده، ص121. مسأله 329؛ جامع الفتاوى - مناسك حج، صص126-127‌، مسأله 478.</ref> 5) قطع طواف (يعنى رها كردن آن به طورى كه [[موالات]] عرفي از دست رود،) بدون عذر در طواف واجب؛ <ref>جامع الفتاوى - عمره مفرده، ص122. مسأله 332؛ جامع الفتاوى - مناسك حج، ص127، مسأله 481.</ref>6) ترک حج در پنج سال متوالی؛ <ref>جامع الفتاوى - مناسك حج، ص55، مسأله 130.</ref> 7) داشتن نيت و قصد برنگشتن به مکه در وقت خارج شدن از آن؛ <ref>جامع الفتاوى - مناسك حج، ص55، مسأله 130.</ref> 8) روانه شدن از [[مسجد خیف]] به [[عرفات]] و گذشتن از [[وادى مُحَسِّر]] پيش از طلوع صبح روز [[عرفه]]؛ <ref>رک: جامع الفتاوى - مناسك حج، ص172.</ref> 9) بالا رفتن از كوه [[جبل الرحمه]] در [[صحرای عرفات]]. <ref>جامع الفتاوى - مناسك حج، ص 176.</ref>
 در مورد برخی مکروهات بین فقها اختلاف نظر هست. درادامه به مواردی اشاره می گردد: 1) كندن دندان اگر موجب خون آمدن شود، طبق نظر آية اللّه مكارم؛ <ref>جامع الفتاوى - عمره مفرده، ص81، مسأله 202؛ جامع الفتاوى - مناسك حج، ص 100، مسأله 348.</ref>2) بيرون آوردن خون از بدن خود براى [[محرم (احرام‌گزار)|محرم]]، طبق نظر آية اللّه مكارم؛ <ref>جامع الفتاوى - عمره مفرده، ص82، مسأله 205.</ref> 3)قسم خوردن به ساير اسماء الله مثل رحمن و رحيم، طبق نظر آية اللّه مكارم<ref>جامع الفتاوى - مناسك حج، ص101، مسأله 355.</ref>4) استفاده از گوشت حیوانی كه شاخ خارجى‌اش شکسته بوده و عمداً به عنوان قربانی حج ذبح شده است، طبق نظر آية اللّه بهجت <ref>جامع الفتاوى - مناسك حج، ص 197، مسأله 741.</ref>