امام حسین (ع): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
دیداریویکی‌متن
(صفحه‌ای تازه حاوی «حسين بن علي بن ابي‌طالب بن عبدالمطلب، فرزند فاطمه زهرا(س)، دختر پيامبر اکرم(...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۷: خط ۱۷:
{{اصلی|دعای عرفه}}
{{اصلی|دعای عرفه}}
يکي از يادگار‌هاي حج امام حسین(ع) دعاي عرفه است که آن حضرت در يکي از حج‌هاي خود و در سرزمين عرفات املا فرمود.<ref>. اقبال الاعمال، ج2، ص74.</ref> اين دعا از مهم‌ترين و مشهورترين دعاهاي شيعيان است که معمولاً در روز عرفه خوانده مي‌شود. بر اين دعا که امام حسین(ع) در آن به توصيف خداوند و بيان ابعاد توحيد و رابطه انسان و پروردگارش پرداخته‌اند، شروح متعددي به دست شيعيان نگاشته شده است.<ref>. آينه پژوهش، ش96، ص95-96، «کتابشناسي توصيفي سخنان امام حسین(ع)».</ref>
يکي از يادگار‌هاي حج امام حسین(ع) دعاي عرفه است که آن حضرت در يکي از حج‌هاي خود و در سرزمين عرفات املا فرمود.<ref>. اقبال الاعمال، ج2، ص74.</ref> اين دعا از مهم‌ترين و مشهورترين دعاهاي شيعيان است که معمولاً در روز عرفه خوانده مي‌شود. بر اين دعا که امام حسین(ع) در آن به توصيف خداوند و بيان ابعاد توحيد و رابطه انسان و پروردگارش پرداخته‌اند، شروح متعددي به دست شيعيان نگاشته شده است.<ref>. آينه پژوهش، ش96، ص95-96، «کتابشناسي توصيفي سخنان امام حسین(ع)».</ref>
==پانویس==
{{پانویس}}
==منابع==
{{منابع}}
{{دانشنامه
| آدرس = https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1717047/%d8%ad%d8%b3%db%8c%d9%86-%d8%b9%d9%84%db%8c-%d8%b9
| عنوان = حسین بن علی(ع) در جلد هفتم دانشنامه حج
| نویسنده =
}}
{{پایان}}

نسخهٔ ‏۳ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۲۵

حسين بن علي بن ابي‌طالب بن عبدالمطلب، فرزند فاطمه زهرا(س)، دختر پيامبر اکرم(س)، و سومين امام شيعيان در سوم يا به اختلاف منابع، پنجم شعبان سال چهارم هجرت، در مدينه به دنيا آمد.[۱] کنيه‌اش ابوعبدالله و از جمله القابش زکي، طيّب، مبارک و وفي بود. امام حسین(ع) نيز مانند امام حسن(ع)، شباهت زيادي به پيامبر اکرم داشت؛ هرچند منابع، امام حسن(ع) را شبيه‌تر دانسته‌اند.[۲] سخنان پیامبر درباره حسین(ع) حسين بن علي نزديک به هفت سال از سال‌هاي پاياني زندگي پيامبر(ص) را درک کرد.[۳] احاديث زيادي از پيامبر9 درباره فضائل امام حسین(ع) و برادرش امام حسن(ع) نقل شده است. پيامبر اسلام(ص) ايشان را ريحانه‌هاي خود در دنيا[۴] و سرور جوانان بهشتي خوانده[۵] و از آنان به عنوان اهل بيتش ياد نموده و به امامت حسنین(ع) تصريح کرده بود.[۶] آن حضرت9 بر دوست داشتن حسنین(ع) سفارش کرده، در روايتي فرمودند: «حسين از من است و من از حسينم و هر که حسين را دوست بدارد، خدا را دوست داشته است».[۷] هنگامي که پيامبر9 در حال نماز به سجده مي‌رفت، حسنین(ع) از دوش او بالا مي‌رفتند و پيامبر9 صحابه را از دور کردن آن دو منع مي‌کرد.[۸]

مباهله

از جمله گزارش‌هاي مربوط به دوره کودکي امام حسین(ع)، ماجراي مباهله است. هنگامي که قرار شد پيامبر و مسيحيان نجران به مباهله بپردازند، پيامبر در حالي که حسين بن علي7 را در آغوش داشت، همراه با حسن(ع)، علي7 و فاطمه3 براي مباهله به خارج از مدينه (محل فعلي مسجد مباهله يا مسجدالاجابه) رفتند و در سخنان خود حسنين: را مصداق (أَبْنَاءنَا) (آل‌عمران/3، 61) معرفي کردند و هيئت مسيحي که پيامبر را با نزديک‌ترين افراد خانواده‌اش ديد، از مباهله منصرف شد.[۹]

جایگاه اجتماعی در کودکی و جوانی

منابع همچنين از احترام زياد صحابه پيامبر(ص) به امام حسین(ع) ياد کرده‌اند.[۱۰] روايتي که مشابه آن درباره امام حسن(ع) نيز نقل شده است، حاکي از آن است که امام حسین(ع) يک بار در کودکي به خليفه ـ به اختلاف منابع ابوبکر يا عمر ـ که بر منبر نشسته بود، گوشزد کرد که از منبر پدرش پايين بيايد.[۱۱] دو واقعه‌اي که از زندگي سياسي امام، در دوره جواني و مقارن با خلافت عثمان، ثبت شده، نشان از حضور ايشان در کنار امام علي7 در موضع‌گيري‌هاي سياسي است. واقعه نخست مربوط به ماجراي تبعيد ابوذر غفاري به ربذه و حضور امام حسین(ع)، به همراه برادر و پدرش، براي بدرقه ابوذر، به رغم دستور منع اين کار از طرف عثمان،[۱۲] و واقعه ديگر محافظت حسنین(ع) به دستور پدرشان از منزل عثمان، در ماجراي ورود مخالفان به مدينه، بود.[۱۳]

فتوحات

مورخان درباره حضور امام حسین(ع) در برخي از فتوحات مسلمانان، در زمان حکومت عثمان و معاويه، اختلاف نظر دارند. در برخي منابع به حضور حسنین(ع) در فتوحات شمال آفريقا، به فرماندهي عبدالله بن ابي‌سرح، و فتوحات طبرستان، به فرماندهي سعيد بن العاص در زمان خلافت عثمان، اشاره شده است.[۱۴] برخي منابع نيز از شرکت امام حسین(ع) در جنگ با روم، در زمان خلافت معاويه و در لشکري به فرماندهي يزيد، خبر داده‌اند.[۱۵] برخي پژوهشگران شيعي، درباره صحت اين روايات ترديد کرده‌اند[۱۶]

در جنگ‌های پدر

در وقايع سياسي دوران خلافت علي بن ابي‌طالب7، امام حسین(ع) و برادرش حضوري فعال با پدر داشتند و در جنگ‌ها فرماندهي بخشي از سپاهيان آن حضرت را برعهده داشتند.[۱۷] بعد از شهادت اميرمؤمنان و صلح امام حسن(ع) با معاويه، برخي از شيعيان نزد امام حسین(ع) آمدند و با گمان اين‌که آن حضرت با صلح برادرش مخالف است، از او خواستند تا رهبري شيعيان را برعهده گيرد. اما امام حسین(ع) از تصميم برادر حمايت کرد و پيروي از ايشان را بر خود لازم دانست.[۱۸] بعد از شهادت امام حسن(ع)، امام حسین(ع) مي‌خواست پيکر مطهر آن حضرت را کنار قبر رسول‌الله9 به خاک بسپارد که با مخالفت امويان روبه‌رو شد و بنابر وصيت امام حسن(ع)، براي پرهيز از درگيري، آن حضرت را در بقيع به خاک سپرد.[۱۹]

حج

امام حسین(ع)، 25 بار حج گزارد. ايشان و برادرشان امام حسن(ع)، با وجود فراهم بودن مرکب، راه مدينه تا مکه را، به نشانه احترام به حج و مکه، پياده پيمودند. از سيره و سخنان امام حسین(ع) در حج گزارش‌‌هايي باقي مانده که از منابع استخراج احکام فقهي درباره حج و حرمين به شمار مي‌رود. منابع تاريخي و حديثي استلام رکن شامي، طواف و نماز طواف بعد از نماز عصر،[۲۰] پيوسته ادامه دادن تلبيه تا رسيدن به سرزمين منا،[۲۱] دفن موهاي قصر شده در منا[۲۲]، روزه گرفتن در روز عرفه[۲۳] و همراه بردن آب زمزم[۲۴] را به امام حسین(ع) نسبت داده‌اند. رواياتي در جواز محرم شدن در روز ترويه از هر جاي مسجدالحرام، تحريم گوشت شکاري که در مکه ذبح شده باشد و روايتي درباره نحوه عمل امام در دفن مرده‌اي که محرم بوده، در منابع حديثي نقل شده است.[۲۵] امام حسین(ع) حج را جهاد نا‌توانان مي‌دانستند و بر برآورده شدن دعا بين حجرالاسود و رکن يماني تأکيد مي‌کردند.[۲۶]

روايتي که فقها براي استخراج حکم حج محصور استفاده کرده‌اند و مشابه آن را به امام حسن(ع) نيز نسبت داده‌اند، حاکي از بيمار شدن امام حسین(ع) در ميانه راه مکه است. امام علي7 با ديدن بيماري فرزندش، شتري قرباني کرد و موي سر حسین(ع) را تراشيد و او را به مدينه بازگرداند و هنگامي که آن حضرت از بيماري خلاصي يافت، عمره را ادا کرد.[۲۷]

دعای عرفه

نوشتار اصلی: دعای عرفه

يکي از يادگار‌هاي حج امام حسین(ع) دعاي عرفه است که آن حضرت در يکي از حج‌هاي خود و در سرزمين عرفات املا فرمود.[۲۸] اين دعا از مهم‌ترين و مشهورترين دعاهاي شيعيان است که معمولاً در روز عرفه خوانده مي‌شود. بر اين دعا که امام حسین(ع) در آن به توصيف خداوند و بيان ابعاد توحيد و رابطه انسان و پروردگارش پرداخته‌اند، شروح متعددي به دست شيعيان نگاشته شده است.[۲۹]

پانویس

  1. ↑ . الطبقات الکبري، الخامسه، ج1، ص369؛ الارشاد، ج2، ص27؛ اعلام الوري، ج1، ص20؛ بازپژوهي تاريخ ولادت و شهادت معصومان، ص291-292، 307-308.
  2. ↑ . انساب الاشراف، ج3، ص359.
  3. ↑ . الطبقات الکبري، الخامسه، ج1، ص399.
  4. ↑ . الطبقات الکبري، الخامسه، ج1، ص376؛ المعجم الکبير، ج3، ص127.
  5. ↑ .الاستيعاب، ج1، ص391؛ اسد الغابه، ج1، ص489.
  6. ↑ . الارشاد، ج2، ص30.
  7. ↑ . الطبقات الکبري، الخامسه، ج1، ص385؛ انساب الاشراف، ج3، ص359؛ امتاع الاسماع، ج6، ص19.
  8. ↑ . الطبقات الکبري، الخامسه، ج1، ص381.
  9. ↑ . تاريخ المدينه، ج2، ص583-584؛ الارشاد، ج1، 167-168؛ آثار اسلامي، ص341-342.
  10. ↑ . الطبقات الکبري، الخامسه، ج1، ص394-397؛ الاصابه، ج2، ص68.
  11. ↑ . الطبقات الکبري، الخامسه، ج1، ص394.
  12. ↑ . تاريخ اليعقوبي، ج2، ص172.
  13. ↑ . انساب الاشراف، ج6، ص185؛ مروج الذهب، ج2، ص344؛ تاريخ المدينه، ج3، ص1131.
  14. ↑ . تاريخ الطبري، ج4، ص269؛ البلدان، ص570؛ تاريخ ابن خلدون، ج2، ص573-574.
  15. ↑ . البداية و النهايه، ج8، ص151.
  16. ↑ . سيرة الائمة اثني عشر، ج3، ص24-25؛ دانشنامه امام حسين، ج2، ص330-331.
  17. ↑ . الفتوح، ج3، ص24؛ تاريخ خليفه، ص111.
  18. ↑ . انساب الاشراف، ج3، ص364.
  19. ↑ . الطبقات الکبري، الخامسه، ج1، ص340؛ انساب الاشراف، ج3، ص297-299؛ الارشاد، ج2، ص18.
  20. ↑ . الطبقات الکبري، الخامسه، ج1، ص401-406؛ مناقب، ج3، ص180؛ بحارالانوار، ج96، ص354.
  21. ↑ . مجمع الزوائد، ج3، ص225.
  22. ↑ . نک: بحار الانوار، ج96، ص302.
  23. ↑ . بحارالانوار، ج94، ص123.
  24. ↑ . اخبار الحسن بن علي، ص43.
  25. ↑ . السنن الکبري، ج5، ص194؛ بحار الانوار، ج96، ص354.
  26. ↑ . مجمع الزوائد، ج3، ص206؛ بحار الانوار، ج96، ص354.
  27. ↑ . الکافي، ج4، ص369-370.
  28. ↑ . اقبال الاعمال، ج2، ص74.
  29. ↑ . آينه پژوهش، ش96، ص95-96، «کتابشناسي توصيفي سخنان امام حسین(ع)».

منابع

محتوای این مقاله برگرفته شده از: دانشنامه حج و حرمین شریفین مدخل حسین بن علی(ع) در جلد هفتم دانشنامه حج.
برگرفته از «https://wikihaj.com/index.php?title=امام_حسین_(ع)&oldid=40222»