خانه فاطمه(س): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
از زمانى كه [[بازسازی مسجدالنبی (بیبرس)|سلطان بَيْبَرس]] (از سلاطين مملوکي مصر) در سال 668 ديوارى از شبكه‌هاى چوبى اطراف [[حجره شريفه]] كشيد، محدوده خانه نيز داخل اين ديوار مشبّك شد. اين مشبّك در اطراف ديواره پنج ضلعى ساخت [[عمربن عبدالعزيز]] (حک: 99-101) و محدوده خانه حضرت زهرا (س) بوده و هست. بعدها كه اين مشبّكها در آتش سوخت، آنها را از جنس فلز بازسازي کردند.<ref>. آثار اسلامى مكه و مدينه، ص243؛ تاريخ حرم ائمه بقيع ، ص141.</ref> | از زمانى كه [[بازسازی مسجدالنبی (بیبرس)|سلطان بَيْبَرس]] (از سلاطين مملوکي مصر) در سال 668 ديوارى از شبكه‌هاى چوبى اطراف [[حجره شريفه]] كشيد، محدوده خانه نيز داخل اين ديوار مشبّك شد. اين مشبّك در اطراف ديواره پنج ضلعى ساخت [[عمربن عبدالعزيز]] (حک: 99-101) و محدوده خانه حضرت زهرا (س) بوده و هست. بعدها كه اين مشبّكها در آتش سوخت، آنها را از جنس فلز بازسازي کردند.<ref>. آثار اسلامى مكه و مدينه، ص243؛ تاريخ حرم ائمه بقيع ، ص141.</ref> | ||
==منزلت خانه== | ==منزلت خانه== | ||
بنابر روايتي رسول‌الله (چهل روز بر در خانه فاطمه | بنابر روايتي رسول‌الله (چهل روز بر در خانه فاطمه مي‌آمد و دست بر چهارچوب در مي¬نهاد و مي¬گفت: «السلام عليکم يا اهل البيت» و سپس آيه تطهير (احزاب: آیه 33) را تلاوت مي¬فرمود.<ref>. وفاء الوفاء، ج2, ص 46 ؛ شرف المصطفی، ج2, ص445.</ref> | ||
گفته‌اند که روايت «سدّوا الابواب» نيز بر منزلت خانه علي و فاطمه (ع) و ساکنان آن دلالت دارد. براساس اين روايت رسول خدا (ص) طبق وحي الهي دستور داد تا در خانه هايي را که به مسجد باز مي¬شدند جز خانه علي (ع) و فاطمه(س) ببندند. <ref>. وسائل الشيعة، ج2، ص 205؛ الكافي، ج5، ص 340؛ وفاء الوفاء، ج2, ص 63-67.</ref>(سد ابواب) | |||
همچنين براساس روايتي از پيامبر اکرم (ص) خانه فاطمه بهترين مصداق خانه‌هايي دانسته شده که در آيه 36 سوره نور بدان اشاره شده است؛ خانه‌هايي که مقام بلندي دارند و در آنها نام خداوند برده مي‌شود و صبح و شام تسبيح خدا گفته مي‌شود.<ref>. مجمع البيان فى تفسير القرآن، ج7، ص 227؛ بحارالانوار، ج23، ص 325؛ مرآة العقول, ج5، ص 68.</ref> | |||
اين خانه يکي از مکانهايي است که احتمال داده‌اند مرقد حضرت فاطمه در قرار دارد.<ref>. من لا يحضره الفقيه، ج2، ص572؛ تهذيب الأحكام، ج6، ص 9؛ تاريخ و آثار اسلامى مكه و مدينه، ص 208.</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
نسخهٔ ۱۱ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۵:۲۳
خانه فاطمه دختر رسول خدا از خانه‌های همجوار مسجدالنبی در شهر مدینه بود. این خانه محل زندگی فاطمه زهرا بعد از ازدواج با علی بن ابیطالب بود. این خانه از مجموعه خانه‌های چسبیده به مسجدالنبی بود که هر یک محل سکونت یکی از همسران پیامبر اسلام بود. خانه فاطمه به خانه عایشه چسبیده بود.
این خانه امروزه از بین رفته است و موقعیت کنونی آن داخل حجره و مرقد پیامبر (ص) است. در منابع آمده که علی(ع) در مدینه دو خانه داشت یکی چسبیده به مسجدالنبی و دیگری در بقیع. درباره اینکه رخدادهای پس از رحلت پیامبر اکرم در خانه فاطمه به وقوع پیوسته یا در خانه دوم امام علی در بقیع اختلاف نظر وجود دارد.
مکان خانه فاطمه
خانه فاطمه (س) - که به خانه امام على(ع) نيز شناخته مي‌شود - پشت خانه پيامبر (ص) (خانه عايشه) قرار داشت.[۱] در پشت اين خانه از جهت شمال، ستون تهجد[۲] و در کنار آن ستون، محراب تهجد قرار داشت[۳] كه رسول خدا (ص) در آن مكان شب‌زنده‌‌داری می‌کرد و نماز شب می‌خواند[۴] و اكنون ضلع شمالى ضريح پيامبر (ص) است.[۵]
اگر کسي محراب تهجد بايستد، سمت چپ او باب جبرئيل[۶] و سمت راست او مقام جبرئيل قرار مي‌گيرد.[۷] از اين رو سمهودي گفته است که خانه فاطمه (س) ميان ستون مربعة القبر (مقام جبرئيل) و استوانه تهجد قرار داشت.[۸]
اين خانه تخريب شده و هم اکنون اثري از آن نيست. موقعيت كنونى آن، در داخل حجره و مرقد شريف پيامبر (ص) است[۹] كه مجموع اين دو را حجره طاهره مي خوانند و مساحت آن حدود دويست و چهل متر مربع است.[۱۰]
درهای خانه
خانه فاطمه (س) دو در داشته است: درى به سمت شرق؛ يعنى كوچه و درى به سمت غرب؛ يعنى داخل مسجد و به موازات ستونهاى وفود و حرس.[۱۱] درِ سمت غرب که به مسجد باز مىشده كنار مقام جبرئيل (ستون مُرَبَّعة القبر) قرار داشته است.[۱۲] درى كه اکنون در سمت باب جبرئيل به عنوان در خانه فاطمه (س) مشهور است، همان درى است كه به سوى كوچه باز می‌شده است.[۱۳]
تخریب خانه فاطمه و افزودن آن به مسجد
اين خانه تا روزگار وليد بن عبدالملك،خلیفه اموی (حک: 86-96ق)، بر جاي بود تا اين‌كه در گسترش مسجد به سال 88قمری به دستور وليد و به دست عمر بن عبدالعزيز، والي حرمين شريفين (87-93ق.) حسن مثني، فرزند امام حسن مجتبي (ع)، و فاطمه دختر امام حسين (ع) که در آنجا ساکن بودند، به اجبار از اين خانه بيرون شدند و خانه ويران و به مسجد ملحق شد.[۱۴]
حجره شریفه
از زمانى كه سلطان بَيْبَرس (از سلاطين مملوکي مصر) در سال 668 ديوارى از شبكه‌هاى چوبى اطراف حجره شريفه كشيد، محدوده خانه نيز داخل اين ديوار مشبّك شد. اين مشبّك در اطراف ديواره پنج ضلعى ساخت عمربن عبدالعزيز (حک: 99-101) و محدوده خانه حضرت زهرا (س) بوده و هست. بعدها كه اين مشبّكها در آتش سوخت، آنها را از جنس فلز بازسازي کردند.[۱۵]
منزلت خانه
بنابر روايتي رسول‌الله (چهل روز بر در خانه فاطمه مي‌آمد و دست بر چهارچوب در مي¬نهاد و مي¬گفت: «السلام عليکم يا اهل البيت» و سپس آيه تطهير (احزاب: آیه 33) را تلاوت مي¬فرمود.[۱۶]
گفته‌اند که روايت «سدّوا الابواب» نيز بر منزلت خانه علي و فاطمه (ع) و ساکنان آن دلالت دارد. براساس اين روايت رسول خدا (ص) طبق وحي الهي دستور داد تا در خانه هايي را که به مسجد باز مي¬شدند جز خانه علي (ع) و فاطمه(س) ببندند. [۱۷](سد ابواب)
همچنين براساس روايتي از پيامبر اکرم (ص) خانه فاطمه بهترين مصداق خانه‌هايي دانسته شده که در آيه 36 سوره نور بدان اشاره شده است؛ خانه‌هايي که مقام بلندي دارند و در آنها نام خداوند برده مي‌شود و صبح و شام تسبيح خدا گفته مي‌شود.[۱۸]
اين خانه يکي از مکانهايي است که احتمال داده‌اند مرقد حضرت فاطمه در قرار دارد.[۱۹]
پانویس
- ↑ . تاريخ و آثار اسلامى مكه و مدينه، ص203؛ تاريخ مكة المشرفة، ص 270.
- ↑ . وفاء الوفاء، ج2, ص 47 , 58؛ تعمير و توسعه مسجد شريف نبوى، ص81؛ تاريخ مكة المشرفة، ص 270.
- ↑ . وفاء الوفاء، ج2, ص 47.
- ↑ . وفاء الوفاء، ج2, ص 47.
- ↑ . آثار اسلامى مكه و مدينه، ص 219.
- ↑ . وفاء الوفاء، ج2, ص 47؛ تعمير و توسعه مسجد شريف نبوى، ص81؛ تاريخ مكة المشرفة ، ص 270.
- ↑ . آثار اسلامى مكه و مدينه، ص228-229.
- ↑ . وفاء الوفاء، ج2, ص 59.
- ↑ . تاريخ و آثار اسلامى مكه و مدينه، ص203, 210؛ گل واژه هاى حج و عمره، ص 412.
- ↑ . آثار اسلامى مكه و مدينه، ص219؛ گل واژه هاى حج و عمره، ص 412.
- ↑ . تاريخ و آثار اسلامى مكه و مدينه، ص203؛ تاريخ حرم ائمه بقيع (عليهم السلام)، ص152.
- ↑ . تعمير و توسعه مسجد شريف نبوى، ص80 -81؛ ر.ک: وفاء الوفاء، ج2, ص 46, 57.
- ↑ . تاريخ و آثار اسلامى مكه و مدينه، ص203.
- ↑ . وفاء الوفاء، ج2, ص 89-90.
- ↑ . آثار اسلامى مكه و مدينه، ص243؛ تاريخ حرم ائمه بقيع ، ص141.
- ↑ . وفاء الوفاء، ج2, ص 46 ؛ شرف المصطفی، ج2, ص445.
- ↑ . وسائل الشيعة، ج2، ص 205؛ الكافي، ج5، ص 340؛ وفاء الوفاء، ج2, ص 63-67.
- ↑ . مجمع البيان فى تفسير القرآن، ج7، ص 227؛ بحارالانوار، ج23، ص 325؛ مرآة العقول, ج5، ص 68.
- ↑ . من لا يحضره الفقيه، ج2، ص572؛ تهذيب الأحكام، ج6، ص 9؛ تاريخ و آثار اسلامى مكه و مدينه، ص 208.