حرام: تفاوت میان نسخه‌ها
Mnourahmadi (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Mnourahmadi (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
بنابر نظر اندیشمندان علم اصول فقه، چیزهایی حرام شده است که برای مردم مفسده داشته و چیزهایی حلال شده که برای آنها مصلحت داشته است؛ و چون تنها خداوند متعال از مصالح و مفاسد واقعى هر چیزی آگاه است، تنها او شایستگی تحریم و تحلیل چیزها را دارد.<ref>فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام؛ ج2، ص372.</ref> | بنابر نظر اندیشمندان علم اصول فقه، چیزهایی حرام شده است که برای مردم مفسده داشته و چیزهایی حلال شده که برای آنها مصلحت داشته است؛ و چون تنها خداوند متعال از مصالح و مفاسد واقعى هر چیزی آگاه است، تنها او شایستگی تحریم و تحلیل چیزها را دارد.<ref>فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام؛ ج2، ص372.</ref> | ||
== اقسام حرام == | == اقسام حرام == | ||
حرام به اعتبارات مختلف دارای اقسامی است: | حرام به اعتبارات مختلف دارای اقسامی است:<ref>رک: فرهنگ نامه اصول فقه، صص416-418.</ref> | ||
* '''حرام نفسى:''' شىء حرام به واسطه مفسده موجود در خود آن حرام است و نهى به طور مستقيم به خود آن تعلق گرفته است؛ مثل: قماربازى و نوشیدن شراب. | * '''حرام نفسى:''' شىء حرام به واسطه مفسده موجود در خود آن حرام است و نهى به طور مستقيم به خود آن تعلق گرفته است؛ مثل: قماربازى و نوشیدن شراب. | ||
* '''حرام غيرى:''' به عملی گفته مى شود كه خودش ذاتاً حرام و مورد غضب خداوند نیست؛ اما از آنجا كه مقدمه حرام ديگرى است كه داراى مفسده ملزمه است، اين فعل، مفسده غيرى پيدا كرده است؛ مثل: مقدمات فعل حرام، و حرمت نماز در مكان يا لباس غصبى. | * '''حرام غيرى:''' به عملی گفته مى شود كه خودش ذاتاً حرام و مورد غضب خداوند نیست؛ اما از آنجا كه مقدمه حرام ديگرى است كه داراى مفسده ملزمه است، اين فعل، مفسده غيرى پيدا كرده است؛ مثل: مقدمات فعل حرام، و حرمت نماز در مكان يا لباس غصبى. | ||
* '''حرام اصلى:''' حرامى كه داراى خطاب شرعی مستقل بوده و كلام به دلالت مطابقى برآن دلالت مى نمايد. مانند اينكه خطاب «شراب را ننوش» به طور مستقيم بر حرمت نوشیدن شراب دلالت مى كند. | * '''حرام اصلى:''' حرامى كه داراى خطاب شرعی مستقل بوده و كلام به دلالت مطابقى برآن دلالت مى نمايد. مانند اينكه خطاب «شراب را ننوش» به طور مستقيم بر حرمت نوشیدن شراب دلالت مى كند. | ||
* '''حرام تبعی:''' حرامى كه مدلول غير مطابقى و لازم عقلى كلام ديگرى است كه در آن، به حرمت چيزى حكم شده است؛ مانند اينكه خطاب «شراب را ننوش» به دلالت التزامى، حرمت خريد و فروش شراب به قصد نوشیدن آن را می رساند. | * '''حرام تبعی:''' حرامى كه مدلول غير مطابقى و لازم عقلى كلام ديگرى است كه در آن، به حرمت چيزى حكم شده است؛ مانند اينكه خطاب «شراب را ننوش» به دلالت التزامى، حرمت خريد و فروش شراب به قصد نوشیدن آن را می رساند. | ||
* '''حرام تعيينى:''' حرامى كه در مقام اطاعت، جانشينى ندارد و فقط ترك خود حرام مورد درخواست خداوند است، مثل نوشیدن شراب و خرید و فروش ربوى. | * '''حرام تعيينى:''' حرامى كه در مقام اطاعت، جانشينى ندارد و فقط ترك خود حرام مورد درخواست خداوند است، مثل نوشیدن شراب و خرید و فروش ربوى. | ||
* '''حرام تخييرى:''' در جايى است كه حرمت به چند چيز تعلق گرفته و مكلف در انتخاب هريك از آنها آزاد است و با ترك هريك، از ترك بقيه بى نياز مى شود؛ مثل اينكه به شخصى دستور داده شود كه: يا «در منزل نمان» يا «از همنشينى با ديگران پرهيز كن»؛ در اينجا لازم نيست مكلف هر دو را ترك كند. | * '''حرام تخييرى:''' در جايى است كه حرمت به چند چيز تعلق گرفته و مكلف در انتخاب هريك از آنها آزاد است و با ترك هريك، از ترك بقيه بى نياز مى شود؛ مثل اينكه به شخصى دستور داده شود كه: يا «در منزل نمان» يا «از همنشينى با ديگران پرهيز كن»؛ در اينجا لازم نيست مكلف هر دو را ترك كند. | ||
* '''حرام عينى:''' حرامى است كه خداوند ترك آن را از همه مكلفان خواسته است، به گونه اى كه با ترك كردن عده اى، تكليف از ديگران برداشته نمى شود؛ مثل: «نوشیدن شراب» و «خوردن مردار». | * '''حرام عينى:''' حرامى است كه خداوند ترك آن را از همه مكلفان خواسته است، به گونه اى كه با ترك كردن عده اى، تكليف از ديگران برداشته نمى شود؛ مثل: «نوشیدن شراب» و «خوردن مردار». | ||
* '''حرام كفائى:''' فعلى است كه انجام آن براى همه مكلفان حرام است، اما اگر بعضى از انجام آن خوددارى كردند، لازم نيست ديگران آن را ترك كنند. | * '''حرام كفائى:''' فعلى است كه انجام آن براى همه مكلفان حرام است، اما اگر بعضى از انجام آن خوددارى كردند، لازم نيست ديگران آن را ترك كنند. | ||
* '''حرام مطلق:''' فعل حرامى كه بعد از پيدايش شرايط تكليف، حرمت آن به وجود چيز ديگرى مشروط و وابسته نيست، مثل: دروغ گفتن و غيبت كردن. | * '''حرام مطلق:''' فعل حرامى كه بعد از پيدايش شرايط تكليف، حرمت آن به وجود چيز ديگرى مشروط و وابسته نيست، مثل: دروغ گفتن و غيبت كردن. | ||
* '''حرام مشروط:''' فعل حرامى كه حرمتش وابسته و مشروط بر وجود چيزى غير از شرايط تكليف است؛ مانند حرمت استعمال بوى خوش، كه مشروط به اين است كه شخص در حالت احرام باشد؛ و قبل از آن چنين حرمتى وجود ندارد. | * '''حرام مشروط:''' فعل حرامى كه حرمتش وابسته و مشروط بر وجود چيزى غير از شرايط تكليف است؛ مانند حرمت استعمال بوى خوش، كه مشروط به اين است كه شخص در حالت احرام باشد؛ و قبل از آن چنين حرمتى وجود ندارد. | ||
== ترکیبات حرام == | == ترکیبات حرام == | ||