کاربر:Mo.ali.rezapour/صفحه تمرین۱: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''نام‌های مکه''' در قرآن و منابع تاریخی به صورت‌های | '''نام‌های مکه''' در قرآن و منابع تاریخی به صورت‌های مختلفی ذکر شده است. در قرآن، علاوه بر نام مکه، بکه، الوادی، حرم امن، [[ام القری]]، بلد الاامین، معاد و قریه نیز بر شهر مکه اطلاق شده است. در منابع تاریخی نیز نام‌هایی مانند [[بلد الحرام|البلد الحرام]]، السلام، فاران، المقدسه و ام‌راحم بر شهر مکه اطلاق شده است. | ||
== مکه == | == مکه == | ||
[[مکه]] معروف‌ترین نام شهر مکه است که ذکر آن در قرآن کریم (سوره فتح، آیه ۲۴) هم آمده | [[مکه]] معروف‌ترین نام شهر مکه است که ذکر آن در قرآن کریم (سوره فتح، آیه ۲۴) هم آمده است. برای این واژه، اشتقاق‌های متعددی ذکر شده که هر کدام بیانگر وصفی از اوصاف این شهر می‌باشد.<ref>معجم البلدان، ج۵، ص۱۸۱.</ref> بعضی از وجوه ذکر شده عبارتند از:<ref>«نام‌های شهر مکه»، ص۲۰۵.</ref> | ||
* کلمه «مکه» از «مَکَّ، یمک، مکا» مشتق شده که به معنای هلاک‌شدن و کم‌شدن است و این بدان جهت است که هر ستمگری نظر سوئی به آن شهر داشته باشد سرنوشتی جز نابودی نخواهد داشت.<ref>شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، ج۱، ص۷۴ و ص۷۵.</ref> مناسبت دیگر این است که هر کس برای زیارت خانه خدا به آن شهر عزیمت کند، گناهان او کم می‌شود.<ref>الإعلام بأعلام بيت الله الحرام، | * کلمه «مکه» از «مَکَّ، یمک، مکا» مشتق شده که به معنای هلاک‌شدن و کم‌شدن است و این بدان جهت است که هر ستمگری نظر سوئی به آن شهر داشته باشد سرنوشتی جز نابودی نخواهد داشت.<ref>شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، ج۱، ص۷۴ و ص۷۵.</ref> مناسبت دیگر این است که هر کس برای زیارت خانه خدا به آن شهر عزیمت کند، گناهان او کم می‌شود.<ref>الإعلام بأعلام بيت الله الحرام، ص۴۷؛ مجمع البحرین، ج۵، ص۲۸۹.</ref> | ||
* این کلمه از «مک، یمک، مکا، امتک و تمکک» گرفته شده که به معنای مکیدن کودک است | * این کلمه از «مک، یمک، مکا، امتک و تمکک» گرفته شده که به معنای مکیدن پستان مادر توسط کودک است. گفته‌اند که این یا به جهت علاقه مردم به این شهر است؛ مانند علاقه کودک به پستان مادر و یا به جهت کم آبی آنجاست که مردم آب را تا آخرین قطره آن می‌نوشند.<ref>شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، ج۱، ص۷۴ و ص۷۵؛ الإعلام بأعلام بيت الله الحرام، ص۴۷.</ref> می‌توان گفت که این معنا اشاره به تغذیه روحی و معنوی مردم از این شهر است؛ زیرا که اینجا خاستگاه وحی بوده و نیز حجاج در این شهر همواره به یاد خدا هستند.<ref>لسان العرب، ج۱۰، ص۴۹۱؛ یاقوت حموی، ج۵، ص۱۸۱.</ref> دحوالارض | ||
* این کلمه از «مک» به معنای «بسط و گسترش» مشتق شده؛ زیرا که خداوند کره زمین را از این شهر گسترش داده است و شروع | * این کلمه از «مک» به معنای «بسط و گسترش» مشتق شده؛ زیرا که خداوند کره زمین را از این شهر گسترش داده است و شروع [[دحو الارض|دحو الأرض]] از اینجا بوده است. این وجه در روایتی از [[امام علی(ع)]] نقل شده است.<ref>«نام‌های شهر مکه»، ص۲۰۵ تا ص۲۰۷.</ref> | ||
== نام‌های مکه در قرآن == | == نام‌های مکه در قرآن == | ||
شهر مکه با نام‌هاى مختلف در آیات قرآن ياد شده است كه | شهر مکه با نام‌هاى مختلف در آیات قرآن ياد شده است كه عبارت‌اند از:{{ستون-شروع|۳}} | ||
* مکه (سوره فتح،آیه 24) | * مکه (سوره فتح،آیه 24) | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
== دیگر نام‌ها == | == دیگر نام‌ها == | ||
مکه | برای مکه نام‌های زیادی برشمرده‌اند؛<ref>شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، ج۱، ص۷۳؛ الإعلام بأعلام بيت الله الحرام، ص۴۷ و ص۴۸.</ref> برخی از آنها عبارتند از: | ||
بساسة، ام رحم، صلاح، الرأس، العرش، النساسة، الباسة، الناسة، العروض، کوثی، ام کوثی، فاران، المقدسه، قریةالنمل، الحاطمة، الحرم، برة، طیبة، القادس، المذهب، العرش، القادسة، المعطثة، الرتاج، ام زحم، ام صح، ام روح، بساق، المکتان، النابیة، ام الرحمة، الناشتة، سبوحة، السلام، نادرة، العرویش، الحُرمة، الحِرمت، قریةالحمس، ام راحم، نقرة الغراب، البنیة، ناشة، تاج، کبیرة، ام رحمن، السیل، [[بلد الحرام|البلد الحرام]]، حرم‌اللَّه تعالی، بلداللَّه تعالی، العذراء، النجز، العُرْش، العُرُش، العروش، القادسیة.<ref>شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، ج۱، | بساسة، ام رحم، صلاح، الرأس، العرش، النساسة، الباسة، الناسة، العروض، کوثی، ام کوثی، فاران، المقدسه، قریةالنمل، الحاطمة، الحرم، برة، طیبة، القادس، المذهب، العرش، القادسة، المعطثة، الرتاج، ام زحم، ام صح، ام روح، بساق، المکتان، النابیة، ام الرحمة، الناشتة، سبوحة، السلام، نادرة، العرویش، الحُرمة، الحِرمت، قریةالحمس، ام راحم، نقرة الغراب، البنیة، ناشة، تاج، کبیرة، ام رحمن، السیل، [[بلد الحرام|البلد الحرام]]، حرم‌اللَّه تعالی، بلداللَّه تعالی، العذراء، النجز، العُرْش، العُرُش، العروش، القادسیة.<ref>شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، ج۱، ص۷۳؛ موسوعة العتبات المقدسة، ج۲، ص۱۳؛ مجمع البحرین، ج۵، ص۲۸۹.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
نسخهٔ ۱۱ ژوئن ۲۰۲۵، ساعت ۱۴:۰۰
نام‌های مکه در قرآن و منابع تاریخی به صورت‌های مختلفی ذکر شده است. در قرآن، علاوه بر نام مکه، بکه، الوادی، حرم امن، ام القری، بلد الاامین، معاد و قریه نیز بر شهر مکه اطلاق شده است. در منابع تاریخی نیز نام‌هایی مانند البلد الحرام، السلام، فاران، المقدسه و ام‌راحم بر شهر مکه اطلاق شده است.
مکه
مکه معروف‌ترین نام شهر مکه است که ذکر آن در قرآن کریم (سوره فتح، آیه ۲۴) هم آمده است. برای این واژه، اشتقاق‌های متعددی ذکر شده که هر کدام بیانگر وصفی از اوصاف این شهر می‌باشد.[۱] بعضی از وجوه ذکر شده عبارتند از:[۲]
- کلمه «مکه» از «مَکَّ، یمک، مکا» مشتق شده که به معنای هلاک‌شدن و کم‌شدن است و این بدان جهت است که هر ستمگری نظر سوئی به آن شهر داشته باشد سرنوشتی جز نابودی نخواهد داشت.[۳] مناسبت دیگر این است که هر کس برای زیارت خانه خدا به آن شهر عزیمت کند، گناهان او کم می‌شود.[۴]
- این کلمه از «مک، یمک، مکا، امتک و تمکک» گرفته شده که به معنای مکیدن پستان مادر توسط کودک است. گفته‌اند که این یا به جهت علاقه مردم به این شهر است؛ مانند علاقه کودک به پستان مادر و یا به جهت کم آبی آنجاست که مردم آب را تا آخرین قطره آن می‌نوشند.[۵] می‌توان گفت که این معنا اشاره به تغذیه روحی و معنوی مردم از این شهر است؛ زیرا که اینجا خاستگاه وحی بوده و نیز حجاج در این شهر همواره به یاد خدا هستند.[۶] دحوالارض
- این کلمه از «مک» به معنای «بسط و گسترش» مشتق شده؛ زیرا که خداوند کره زمین را از این شهر گسترش داده است و شروع دحو الأرض از اینجا بوده است. این وجه در روایتی از امام علی(ع) نقل شده است.[۷]
نام‌های مکه در قرآن
شهر مکه با نام‌هاى مختلف در آیات قرآن ياد شده است كه عبارت‌اند از:
- مکه (سوره فتح،آیه 24)
- بکه (سوره آل عمران، آیه96)
- ام‌القری (انعام، آیه 92)
- القریه (سوره نحل، آیه 112)
- معاد (سوره قصص،آیه 85)
- الوادی (سوره ابراهیم، آیه 37)
- البلدة (سوره نمل، آیه 91)
- البلد (سوره ابراهیم، آیه 35؛ سوره بقره، آیه 126؛ سوره بلد، آیه 1 و 2)
- بلد الامین (سوره تین، آیه 3)
- حرم و حرم امن (سوره قصص، آیه 57؛ سوره عنکبوت، آیه 67)
- المسجدالحرام (سوره فتح، آیه 27؛ سوره بقره، آیه 191 و ۱۹۶)
- مخرج صدق (سوره الاسراء، آیه 80)[۸]
دیگر نام‌ها
برای مکه نام‌های زیادی برشمرده‌اند؛[۱۰] برخی از آنها عبارتند از:
بساسة، ام رحم، صلاح، الرأس، العرش، النساسة، الباسة، الناسة، العروض، کوثی، ام کوثی، فاران، المقدسه، قریةالنمل، الحاطمة، الحرم، برة، طیبة، القادس، المذهب، العرش، القادسة، المعطثة، الرتاج، ام زحم، ام صح، ام روح، بساق، المکتان، النابیة، ام الرحمة، الناشتة، سبوحة، السلام، نادرة، العرویش، الحُرمة، الحِرمت، قریةالحمس، ام راحم، نقرة الغراب، البنیة، ناشة، تاج، کبیرة، ام رحمن، السیل، البلد الحرام، حرم‌اللَّه تعالی، بلداللَّه تعالی، العذراء، النجز، العُرْش، العُرُش، العروش، القادسیة.[۱۱]
پانویس
- ↑ معجم البلدان، ج۵، ص۱۸۱.
- ↑ «نام‌های شهر مکه»، ص۲۰۵.
- ↑ شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، ج۱، ص۷۴ و ص۷۵.
- ↑ الإعلام بأعلام بيت الله الحرام، ص۴۷؛ مجمع البحرین، ج۵، ص۲۸۹.
- ↑ شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، ج۱، ص۷۴ و ص۷۵؛ الإعلام بأعلام بيت الله الحرام، ص۴۷.
- ↑ لسان العرب، ج۱۰، ص۴۹۱؛ یاقوت حموی، ج۵، ص۱۸۱.
- ↑ «نام‌های شهر مکه»، ص۲۰۵ تا ص۲۰۷.
- ↑ جعفری، یعقوب، «نام‌های شهر مکه»، میقات حج، شماره ۲، زمستان ۱۳۷۱ش، ص۲۰۶ تا ص۲۱۷.؛ فقیهی، محمدمهدی، «نام‌های مکه»، میقات حج، شماره ۴، ۱۳۷۲ش، ص۱۳۲.
- ↑ موسوعة العتبات المقدسة، ج۲، ص۱۰ تا ص۱۳.
- ↑ شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، ج۱، ص۷۳؛ الإعلام بأعلام بيت الله الحرام، ص۴۷ و ص۴۸.
- ↑ شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، ج۱، ص۷۳؛ موسوعة العتبات المقدسة، ج۲، ص۱۳؛ مجمع البحرین، ج۵، ص۲۸۹.
منابع
- الإعلام بأعلام بيت الله الحرام، نهروالی، محمد بن احمد، المکتبة التجارية، مکه مکرمه، ۱۴۱۶ق.
- لسان العرب، ابن منظور، محمد بن مکرم، دار الفکر، بیروت، بی‌تا.
- معجم البلدان، یاقوت حموی، یاقوت بن عبد الله، بیروت، دار صادر، ۱۹۹۵م.
- «نام‌های شهر مکه»، جعفری، یعقوب، میقات حج، شماره ۲، زمستان ۱۳۷۱ش.
- «نام‌های مکه»، فقیهی، محمدمهدی، میقات حج، شماره ۴، ۱۳۷۲ش.
- شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، فاسی، محمد بن احمد، قاهره، مکتبة الثقافة الدينية، ۱۴۲۸ق.
- مجمع البحرین، طریحی، فخرالدین بن محمد، بیروت، دار و مکتبة الهلال، ۱۹۸۵م.
- موسوعة العتبات المقدسة، خلیلی، جعفر، بیروت، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات، ۱۴۰۷ق