عمر بن عبدالعزیز: تفاوت میان نسخه‌ها

Kamran (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''عُمَر بن عَبدالعَزیز''' (۶۲ ـ ۱۰۱ق) هشتمین خلیفه اموی است که از سال ۹۹ تا ۱۰۱ قمری خلافت کرد. وی پیش از خلافت، ولایت [[مدینه]] را در زمان [[ولید بن عبدالملک]] بر عهده داشت. از عمر بن عبدالعزیز به عنوان خلیفه‌ای عادل و درستکار یاد می‌شود که بر خلاف دیگر خلفای [[بنی‌امیه]] حکومت می‌کرد. عمر بن عبدالعزیز در دوران خلافت رفتار خوبی با شیعیان و خاندانِ [[اهل بیت|اهل‌بیت(ع)]] داشت. او [[فدک]] را به فرزندان [[حضرت فاطمه(س)]] بازگرداند و دشنام به [[امام علی(ع)]] بر منابر را منع کرد.
'''عُمَر بن عَبدالعَزیز''' (۶۲ ـ ۱۰۱ق) هشتمین خلیفه اموی است که از سال ۹۹ تا ۱۰۱ قمری خلافت کرد. وی پیش از خلافت، ولایت [[مدینه]] را در زمان [[ولید بن عبدالملک]] بر عهده داشت. از عمر بن عبدالعزیز به عنوان خلیفه‌ای عادل و درستکار یاد می‌شود که بر خلاف دیگر خلفای [[بنی‌امیه]] حکومت می‌کرد. عمر بن عبدالعزیز در دوران خلافت رفتار خوبی با شیعیان و خاندانِ [[اهل بیت|اهل‌بیت(ع)]] داشت. او [[فدک]] را به فرزندان [[حضرت فاطمه(س)]] بازگرداند و دشنام به [[امام علی(ع)]] بر منابر را ممنوع کرد.


در زمانی که عمر بن عبدالعزیز از سوی ولید بن عبدالملک حاکم مدینه بود، به دستور ولید امر [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] را توسعه داد و بازسازی کرد. توسعه جدید در سمت شرق، غرب و شمال صورت گرفت و خانه‌های همسران پیامبر(ص) در جوار مسجد خراب و به مسجدالنبی اضافه شد. گفته شده او بیش از دو هزار متر مربع به مسجد اضافه کرد. همچنین در دوران ولایت او بر مدینه در مکان‌های گوناگون نماز پیامبر(ص) در مدینه مسجدهایی ساخته شد.  
در زمانی که عمر بن عبدالعزیز از سوی ولید بن عبدالملک حاکم مدینه بود، به دستور ولید [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] را توسعه داد و بازسازی کرد. توسعه جدید در سمت شرق، غرب و شمال صورت گرفت و خانه‌های [[امهات المؤمنین|همسران پیامبر(ص)]] در جوار مسجد خراب و به مسجدالنبی اضافه شد. گفته شده او بیش از دو هزار متر مربع به مسجد اضافه کرد. همچنین در دوران ولایت او بر مدینه در مکان‌های گوناگون نماز پیامبر(ص) در مدینه مسجدهایی ساخته شد.  


== زندگی و خلافت ==
== زندگی و خلافت ==
خط ۱۰: خط ۱۰:
'''رفتار با شیعیان'''
'''رفتار با شیعیان'''


عمر بن عبدالعزیز در دوران خلافت خود رفتار خوبی با شیعیان داشت.<ref>تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان، ص۶۵۶؛ بامداد اسلام، ص۱۴۹.</ref> او سنت دشنام‌دادن به [[امام علی(ع)|حضرت علی(ع)]] در خطبه‌ها را ،که [[معاویه بن ابی سفیان|معاویه]] ترویج کرده بود، حذف کرد.<ref>مروج الذهب و معادن الجوهر، ج۳، ص۱۸۴؛ تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۳۰۵.</ref> عمر همچنین [[فدک|مزرعه فدک]] را که از آن فرزندان فاطمه بود به آنان بازگرداند.<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۳۰۵؛ فتوح البلدان، ص۴۱.</ref>در روایتی، [[امام باقر(ع)]] او را نجیب [[بنی‌امیه]] توصیف کرده است.<ref>تذکرة الحفاظ، ج۱، ص۱۱۹.</ref>
عمر بن عبدالعزیز در دوران خلافت خود رفتار خوبی با شیعیان داشت.<ref>تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان، ص۶۵۶؛ بامداد اسلام، ص۱۴۹.</ref> او دشنام‌دادن به [[امام علی(ع)|حضرت علی(ع)]] در خطبه‌ها را، که [[معاویه بن ابی سفیان|معاویه]] ترویج کرده بود، حذف کرد.<ref>مروج الذهب و معادن الجوهر، ج۳، ص۱۸۴؛ تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۳۰۵.</ref> عمر همچنین [[فدک|مزرعه فدک]] را که از آن فرزندان فاطمه(س) بود به آنان بازگرداند.<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۳۰۵؛ فتوح البلدان، ص۴۱.</ref>در روایتی، [[امام باقر(ع)]] او را نجیب [[بنی‌امیه]] توصیف کرده است.<ref>تذکرة الحفاظ، ج۱، ص۱۱۹.</ref>


== بازسازی مسجدالنبی ==
== بازسازی مسجدالنبی ==
{{اصلی|بازسازی مسجدالنبی (ولیدبن عبدالملک)}}
{{اصلی|بازسازی مسجدالنبی (ولیدبن عبدالملک)}}
در زمان خلافت [[ولید بن عبدالملک]] و آنگاه که عمر بن عبد العزیز از طرف وی حکومت مدینه را داشت، توسعه نسبتاً زیادی در مساحت مسجد النبی و بنای آن داده شد.<ref>تاریخ الامم و الملوک، ج۶، ص۴۳۶؛ تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۲۸۴.</ref> توسعه جدید در سمت شرق، غرب و شمال صورت گرفت. وی‌ بقایای خانه‌های [[امهات المؤمنین|همسران پیامبر(ص)]] و خانهٔ فاطمه(س) و سایر خانه‌های چسبیده‌ به مسجد را خرید و بر مسجد افزود<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:وفاء_الوفاء_سمهودی_ج۲.pdf&page=262 وفاء الوفا، ج۲، ص۲۶۲]؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=67 المدینه المنوره، ص۶۷ و ص۶۸].</ref> گفته شده که در این بازسازی مساحت مسجد به ابعاد 200 در 200 ذراع (۱۰۰ در ۱۰۰ متر مربع) گسترش یافت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=86 المدینه المنوره، ص۸۶].</ref> پوشش و تزیین دیوارهای این دوره که آن را از دوره‌های دیگر متمایز می‌کند، از مرمر، طلا، کاشی‌های معرق و نقوش درخت و شاخ و برگ آن بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=70 المدینه المنوره، ص۷۰].</ref> در بنای جدید، افزون بر مستحکم ساختن دیوارها، سقف را نیز تا ۱۲ متر بالا بردند و دو سقف با فاصله بنا کردند تا در صورت آمدن باران و نفوذ آن از سقف اول، سقف دوم مانع از رسیدن آب به مسجد باشد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=71 المدینه المنوره، ص۷۱.]</ref>
در زمان خلافت [[ولید بن عبدالملک]] و آنگاه که عمر بن عبد العزیز از طرف وی حاکم مدینه بود، توسعه نسبتاً زیادی در مساحت مسجد النبی و بنای آن داده شد.<ref>تاریخ الامم و الملوک، ج۶، ص۴۳۶؛ تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۲۸۴.</ref> توسعه جدید در سمت شرق، غرب و شمال صورت گرفت. وی‌ بقایای خانه‌های [[امهات المؤمنین|همسران پیامبر(ص)]] و خانهٔ فاطمه(س) و سایر خانه‌های چسبیده‌ به مسجد را خرید و بر مسجد افزود<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:وفاء_الوفاء_سمهودی_ج۲.pdf&page=262 وفاء الوفا، ج۲، ص۲۶۲]؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=67 المدینه المنوره، ص۶۷ و ص۶۸].</ref>  


== بازسازی مسجدهای مدینه ==
گفته شده که در این بازسازی مساحت مسجد به ابعاد 200 در 200 ذراع (۱۰۰ در ۱۰۰ متر مربع) گسترش یافت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=86 المدینه المنوره، ص۸۶].</ref> پوشش و تزیین دیوارهای این دوره که آن را از دوره‌های دیگر متمایز می‌کند، از مرمر، طلا، کاشی‌های معرق و نقوش درخت و شاخ و برگ آن بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=70 المدینه المنوره، ص۷۰].</ref> در بنای جدید، افزون بر مستحکم ساختن دیوارها، سقف را نیز تا ۱۲ متر بالا بردند و دو سقف با فاصله بنا کردند تا در صورت آمدن باران و نفوذ آن از سقف اول، سقف دوم مانع از رسیدن آب به مسجد باشد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=71 المدینه المنوره، ص۷۱.]</ref>
عمر بن عبدالعزیز به دستور [[ولید بن عبدالملک]] در همه مکان‌هایی که پیامبر در آن‌ها نماز خوانده بود مسجد ساخت. گفته شده که او نخستین بار از سنگ‌های منقوش در ساخت مسجدها استفاده کرد و نخستین بار محراب توخالی (مجوَّف)‌ برای مسجدها ساخت.<ref>[https://wikihaj.com/images/f/fa/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf تاریخ المدینه المنوره، ج۱، ص 74]؛ [https://wikihaj.com/images/f/fe/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf المساجد الاثریه، ص13]</ref> او همچنین مساجد موجود در مدینه را بازسازی کرد. از جمله در زمان او بنای اولیه [[مسجد قبا]] خراب و ساختمانی نو برای آن ساخته شد.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۲۸۷.</ref>  
 
== ساخت مسجدهای مدینه ==
عمر بن عبدالعزیز به دستور [[ولید بن عبدالملک]] در همه مکان‌هایی که پیامبر در آن‌ها نماز خوانده بود مسجد ساخت. گفته شده که او نخستین بار از سنگ‌های منقوش در ساخت مسجدها استفاده کرد و نخستین بار محراب توخالی (مجوَّف)‌ برای مسجدها ساخت.<ref>[https://wikihaj.com/images/f/fa/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf تاریخ المدینه المنوره، ج۱، ص 74]؛ [https://wikihaj.com/images/f/fe/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf المساجد الاثریه، ص13]</ref> او همچنین مساجد از پیش موجود مدینه را بازسازی کرد. از جمله در زمان او بنای اولیه [[مسجد قبا]] خراب و ساختمانی نو برای آن ساخته شد.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۲۸۷.</ref>  


== پانویس ==
== پانویس ==