مقام امام زین‌العابدین (نجف)
 سردر ورودی مقام امام زین العابدین در نجف | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| کاربری | زیارتگاه، مسجد |
| مکان | عراق، نجف، نزدیک مرقد صافی صفا |
| وقایع مرتبط | محل توقف و عبادت امام سجاد |
| مشخصات | |
| مساحت | 3 هزار مترمربع (طرح توسعه حرم) |
| معماری | |
| بازسازی | دوره عثمانی، طرح توسعه حرم علوی |
مقام امام زین‌العابدین(ع)، در کشور عراق در شهر نجف، در خیابان کمربندی نجف قدیم و نزدیک مرقد صافی صفا و در ضلع غربی آستان مقدس علوی قرار دارد؛ به‌گونه‌ای که با کشیدن خط فرضی از رأس گنبد مقام تا رأس گنبد حرم مطهر علوی، صحن و شبستان حضرت زهرا (س) به صورت قرینه به دو بخش تقسیم می‌شود.
این مقام در حقیقت، محل توقف و اقامت امام زین‌العابدین(ع) در زمان زیارت جدشان، امیرمؤمنان(ع) بوده و حضرت در اینجا به عبادت و نماز پرداخته‌اند.
موقعیت جغرافیایی
در ضلع غربی حرم مطهر علوی و در سمت جنوبى مرقد صافی صفا یمانی در نجف اشرف، مقامی قرار دارد که از آن به نام "مقام امام زین‌العابدین(ع)" یاد شده و به امام سجاد(ع) منسوب است. این مقام در محله «العماره»، یکی از چهار محله معروف شهر نجف قدیم و در بیرون از دیوار شهر قدیم و در مرکز مکانی که اهالی نجف آن را «الثلمه» می‌نامند، واقع است.
تاریخچه بنا
گفته می‌شود ساختمان زیارتگاه در دوره صفوی، بنا گشته و در اواخر دوره عثمانی نیز بازسازی شده است.[۱]
محل عبادت امام
براساس منابع تاریخی، در زمانی که مزار مطهر امیرمؤمنان(ع) بر مردم پنهان بود، امام سجاد(ع)، هر بار که برای زیارت امام علی(ع)، جد بزرگوارشان به نجف می‌‌‌‌آمدند، در اینجا اقامت کرده و به نماز و عبادت مشغول می‌‌‌‌شدند.
بعدها در جایگاه نماز ایشان مسجدی بزرگ ساخته شد با نام "مقام امام زین‌العابدین(ع)"، بنابراین مقام حضرت زین‌العابدین(ع)، در واقع مکانی است که امام سجاد(ع) در آنجا به عبادت و نماز می‌پرداختند.
براساس روایتی که سید بن طاووس نقل کرده، امام زین‌العابدین(ع) به کوفه وارد شده و در مسجد آن، نماز گزارده و همراه با ابوحمزه ثمالی، به زیارت جد بزرگوار خود، امیرمؤمنان(ع) رفته است.[۲]
بازسازی و توسعه
این مقام تاریخی که نخستین زیارتگاه امیرمؤمنان محسوب می‌شود اکنون در حال بازسازی است. ساختمان قدیم مقام امام زین العابدین(ع) بر اثر گذر زمان و تخریب قسمتی از آن در زمان صدام، شکل نامناسبی یافته بود که با توافقات صورت گرفته، تخریب شده و در دو طبقه با زیر بنای 3 هزار متر مربع احیا شده است.
محل قرار گرفتن مقام تاریخی امام زین العابدین(ع) در ضلع غربی حرم مطهر به‌گونه‌ای است که با کشیدن خط فرضی از رأس گنبد آن تا رأس گنبد حرم مطهر علوی، صحن و شبستان حضرت زهرا (س) به صورت قرینه به دو بخش تقسیم می‌شود.
نوع قرارگیری این محل در ابتدای ورودی صحن مطهر حضرت زهرا(س) است که تداعی‌کننده مسیر حرکت ائمه معصوم به سمت مضجع مطهر مولای متقیان است.
پانویس
منابع
- ماضی النجف وحاضرها، جعفر آل محبوبة، بیروت، دار الاضواء، ١4٠6ه. ق - ١٩٨6م.
- فرحة الغری فی تعیین قبر امیرمؤمنان علی (علیه‌السّلام) فی النجف، غیاث‌الدین عبدالکریم بن احمد الحسینی (ابن طاووس)، تحقیق: محمد مهدی نجف، النجف، العتبة العلویة المقدسة، ١4٣١ه. ق - ٢٠١٠م.