عمره مفرده
عُمره مُفرده،
مفهوم‌شناسی
«عمره» در لغت به معنای زیارت و در اصطلاح فقه، زیارت خانه خدا با آدابی ویژه است. «مفرده» به معنای تک و یگانه است؛ بنابراین عمر مفرده نوعی از عمره است که به تنهایی و جدای از حج انجام می‌شود.[۱]
حکم
در فقه شیعه، عمره مفرده از مستحبات است.[۲]
در فقه مالکیه و حنفیه، انجام عمره یک بار در طول عمر، از سنّت‌های تأکید‌شده دانسته شده است؛[۳] ولی حنابله و شافعی‌ها، عمره را یک بار در طول عمر واجب دانسته‌اند.[۳]
زمان
اعمال
بر پایه فقه شیعه، اعمال عمره مفرده چنین است:
- احرام،
- طواف،
- نماز طواف،
- سعی میان صفا و مروه،
- تقصیر،
- طواف نساء
- نماز طواف نساء.[۴]
در فقه اهل سنت، از طواف نساء و نماز آن حرفی به میان نیامده است.[۵]
ارکان
رکن به واجباتی گفته می‌شود که اگر حتی از روی فراموشی یا اشتباه ترک شود، واجب است جبران شود و نمی‌توان انجام آن را به نایب سپرد (مگر در صورت دشواری یا ناتوانی عمره‌گزار).[۶]
به فتوای مشهور فقیهان شیعه،[۷] ترک کردن رکن عمره بر اثر جهل، جز در مواردی خاص[۸] موجب باطل شدن عمره می‌شود.
به فتوای فقیهان شیعه، احرام،[۹] طواف عمره[۱۰] و سعی[۱۱] ارکان عمره هستند. بین فقیهان مذاهب اهل سنت، بین رکن بودن یا نبودن موارد گفته‌شده اختلاف نظر است؛ به جز طواف که در رکن بودن آن اختلافی نیست.[۱۲] مشهور فقیهان شافعی، حلق یا تقصیر را نیز از ارکان عمره دانسته‌اند.[۱۳]
عمره مفرده رجبیه
در فقه شیعه، درباره انجام عمره مفرده رجبیه، تأکید زیادی شده است. بر پایه روایت، ثواب عمره رجبیه همسان با حج مستحبی است.[۲]
پانویس
- ↑ مناسک عمره مفرده، امام خمینی، ص۱۷.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ جواهر الكلام، ۱۳۶۷ش، ج١٨، صص١٢۴۶١.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ الفقه على المذاهب الأربعة، الجزيرى، ج١، ص۶٨۴؛ و كتاب الحج، فضايل‌وأحكام، علوى‌مالكى، ص١٧٨.
- ↑ درسنامه مناسک حج، ص۷۴-۷۸.
- ↑ الهداية (فقه حنفى)، المصادر الفقهيه، ج ١٠، ص ٢٧٨؛ الكافى فى فقه اهل المدينه (فقه مالكى)، المصادرالفقهيه، ج ١٠، ص ۵٠۵؛ بداية الاجتهاد، ج ١، ص ٣۴۴؛ الكافى لابن قدامه، المصادر الفقهيه، ج ١١، ص ١٠۴٠؛ درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۷۱، به نقل از المهذب (فقه شافعى)، المصادر الفقهيه، ج ١١، ص ٩٠۴.
- ↑ المهذب البارع، ج۲، ص۲۰۶؛ جواهر الکلام، دار احیاء التراث العربی، ج۱۸، ص۱۳۶.
- ↑ جامع المقاصد، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۲۰۱؛ مسالک الافهام، ج۲، ص۲۸۵؛ مدارک الاحکام، ج۸، ص۱۷۴.
- ↑ نگاه کنید به العروة الوثقی، ج۴، ص۶۵۱؛ کتاب الحج، خوئی، ج۳، ص۳۲۶.
- ↑ غنیة النزوع، ص۱۵۴؛ جامع الخلاف، ص۱۷۷.
- ↑ السرائر، ج۱، ص۶۱۷؛ الجامع للشرائع، ص۱۸۰؛ تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۱۵.
- ↑ روضة الطالبین، ج۲، ص۳۹۶؛ مغنی المحتاج، ج۱، ص۵۱۳؛ اعانة الطالبین، ج۲، ص۳۳۱.
- ↑ المبسوط، سرخسی، ج۴، ص۳۵؛ الشرح الکبیر، ج۳، ص۵۰۶؛ مواهب الجلیل، ج۴، ص۱۸.
- ↑ المجموع، ج۸، ص۲۰۵، ۲۶۶؛ روضة الطالبین، ج۲، ص۳۹۶-۳۹۷؛ الاقناع، ج۱، ص۲۳۳-۲۳۴.
منابع
- اعانة الطالبین، السید البکری الدمیاطی، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۸ق
- بداية المجتهد و نهاية المقتصد، ابن رشد (الحفيد)، محمد بن احمد، دارالفكر، بيروت، لبنان، ١۴٢١ق.
- تذکرة الفقهاء، علّامهٔ حلی، حسن بن یوسف بن مطهر، قم، مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
- جامع الخلاف و الوفاق، علی بن محمد القمی السبزواری، به کوشش حسنی، قم، زمینه‌سازان ظهور امام عصر(ع)، ۱۳۷۹ش.
- الجامع للشرائع، یحیی بن سعید الحلی، به کوشش گروهی از فضلا، قم، سید الشهداء، ۱۴۰۵ق.
- جامع المقاصد، الکرکی، قم، آل البیت(ع)، ۱۴۱۱ق.
- جواهرالكلام، محمدحسن نجفى، تهران، دارالكتب الاسلامية، ١٣۶٧ش.
- جواهر الکلام، النجفی، به کوشش قوچانی و دیگران، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
- الدروس الشرعيه في فقه الاماميه، شهید اول، شیخ محمد بن مکی العاملی، قم، مؤسسة النشر الاسلامى، چاپ دوم، ١۴١٧ق.
- الروضة البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیه، الشهید الثانی، شیخ زین‌الدین العاملی، قم، مجمع الفکر الاسلامی، چاپ اول، ۱۴۲۴ق.
- روضة الطالبین، النووی، به کوشش عادل احمد و علی محمد، بیروت، دار الکتب العلمیه.
- السرائر، ابن ادریس، قم، نشر اسلامی، ۱۴۱۱ق.
- الشرح الکبیر، عبدالرحمن بن قدامه، بیروت، دار الکتب العلمیه.
- العروة الوثقی، سید محمد کاظم یزدی، قم، نشر اسلامی، ۱۴۲۰ق.
- غنیة النزوع، الحلبی، به کوشش بهادری، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، ۱۴۱۷ق.
- الفقه علی المذاهب الأربعه، عبدالرحمان الجزیری، بیروت، دارالفکر، ۱۴۲۴ق.
- الکافی فی فقه ابن حنبل (الفقه الحنبلی)، ابن قدامه، عبداللّٰه بن احمد، المصادر الفقهیه، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
- الکافی فی فقه اهل المدینه، النمری القرطبی، یوسف بن عبداللّٰه (الفقه‌المالکی)، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
- کتاب الحج:محاضرات الخوئی، الخلخالی، قم، مدرسة دار العلم، ۱۴۱۰ق.
- لسان العرب، محمد بن مکرم ابن منظور، بیروت، دار صادر، ۱۴۱۴ق.
- المبسوط، السرخسی، بیروت، دار المعرفه، ۱۴۰۶ق.
- مدارک الاحکام، سید محمد بن علی الموسوی العاملی، قم، آل البیت:، ۱۴۱۰ق.
- مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، الشهید الثانی، قم، معارف اسلامی، ۱۴۱۶ق.
- مصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، احمد بن محمد فیومی، قم، مؤسسة دار الهجره، ۱۴۱۴ق.
- مغنی المحتاج، محمد الشربینی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۳۷۷ق.
- مناسک حج با حواشی مراجع، امام خمینی، سید روح اللّٰه، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۵ش.
- مناسك حج محشّى، قم، مركز تحقيقات حج، چاپ هفتم ، تابستان ۱۳۸۲ش.
- مناسک عمره مفرده، امام خمینی و محمدحسین فلاح‌زاده، تهران، مشعر، ۱۳۸۸ش.
- مواهب الجلیل، الحطاب الرعینی، به کوشش زکریا عمیرات، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۶ق.
- المهذب البارع، ابن فهد الحلّی، به کوشش العراقی، قم، نشر اسلامی، ۱۴۱۳ق؛
- الهدایه (الفقه الحنبلی)، المرغینانی، علی ابن ابی تیر، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.