بازسازی مسجدالنبی (دوره عثمانی)
بازسازی مسجدالنبی (دوره عثمانی)، با تسلط عثمانیان بر ممالیک، اختیار حرمین در اختیار آنان قرار گرفت. بازسازی و مرمت مسجدالنبی در این دوره مورد توجه سلاطین عثمانی قرار گرفت و اصلاحاتی را در آن انجام دادند.
سلیمان قانونی (926-974ه/1520-1566م)
سلیم بن سلیمان (82-974ه/74-1566م)
در زمان سلیم، برخی از اقدامات اصلاحی پدرش سلیمان قانونی تکمیل شد. چنانچه از وجود اسم او در داخل غرب منبر، مشههود است، مرمت سقفها دراین زمان در دستور کار قرار داشتهاست.[۱]
مراد سوم ( 1003-982ه/95-1574م)
در دوره مراد سوم و در سال 995ه.ق دیوار جنوبی بازسازی شد.
در سال 998ه.ق منبری مرمری و نوساز در مسجد قرارگرفت.
در سال 999ه.ق روضه شریفه بازسازی شد.[۲]
احمد اول (26-1021ه/17-1603م)
در دوره احمد اول و در سال 1026ه.ق در جهت جنوبی مسجد مقصورهای قرارگرفت.
همچنین لوحی نقرهای به مسجد اهدا شد.[۳]
مراد چهارم (1032-1049ه/1623-1640م)
در این دوره، سقف مسجد در کنار صحن نیاز به تعمیر پیداکرد.
بنابراین سه رواق برای سایبان در سمت قبله، آنجا که در کنار صحن بود، اضافه شد.
این سقف پس از پایان تعمیرات مرتفعتر سقف مسجد در زمان قایتبای، سلیمان قانونی و مراد سوم بود.
مسئول این تعمیرات والی مصر بود و کارگران مورد نیاز را از مصر به مدینه اعزام کرد.[۴]
محمد چهارم (1058-1099ه/1648-1687م)
در این دوره، برخی قسمتهای حرم نبوی ترمیم شد.
همچنین مناره باب السلام که در سال 706ه.ق بنا شده بود، به علت فرسودگی در این دوره بازسازی شد.
احمد پاشا، والی مصر مسئول این اقدامات شد و مصالح و نقدینگی مورد نیاز را تأمین نمود.[۵]
مصطفی دوم (15-1106ه/1703-1695م)
در این دوره و در سال 111ه.ق منطقه روضه شریفه بازسازی شد.[۶]
همچنین اصلاحاتی در سقف و سایر نقاط مسجد انجام گرفت.[۷]
احمد سوم (1115-1143ه/1703-1730م)
در این دوره و در سال 1133ه.ق، سقف سایبان غربی بازسازی شد.
بهطوریکه 12 ستون آن در حال نابودی بود و بازسازی را ملزم کردهبود.[۸]
غرفه نبوی نیز در این زمان مرمت شد.[۹]
محمود اول (68-1143ه/54-1703م)
در این دوره و در سال 1149ه.ق در جهت جنوبی رواقی به مسجد اضافه شد.[۱۰]
عثمان سوم (71-1168ه/57-1754م)
در این دوره و در سال 1170ه.ق اصلاحاتی در سقف مسجد انجام گرفت.[۱۱]
عبدالحمید اول (1203-1183ه/89-1774م)
در این دوره، اصلاحات زیادی در مسجد انجام گرفت:
- زمین مسجد از باب السلام تا مأذنه جنوب شرقی(رئیسیه)، با مرمر مفروش شد.
- در سال 1198ه.ق ستونهای صف اول داخل روضه نیز با مرمر تزیین شد.[۱۲]
- محراب عثمانی که دچار ریختگی شدهبود، ترمیم شد. در انجام این کار سعی شد کتیبههایی که در دوران مختلف در محراب نصب شده بود سالم مانده و برجای خود بماند.
- در این دوره باب الرحمه و باب جبرئیل نیز تجدید بنا شدند.[۱۳]
سلیم سوم (1203-1222ه/1789-1807م)
در این دوره، اصلاحاتی در سرستونها انجام گرفت.
سلیمان سوم قصیدهای به ترکی در مدح پیامبر سروده بود و فرمان داد تا این قصیده بلالای ستونها نوشتهشود.
در سال 1212ه.ق باب جبرئیل بازسازی شد.
در سال 1215ه.ق خللهایی که بر سقفهای مسجد، دیوارها و مأذنهها ایجاد شده بود، ترمیم شد.[۱۴]
محمود دوم (1223-1255ه/1808-1839م)
عبدالمجید اول (1255-1277ه/1839-1861م)
بزرگترین اصلاحات مسجدالنبی در دوران عثمانی در زمان عبدالمجید اول روی داد.
عبدالعزیز (1277-1293ه/1861-1876م)
در این دوره، مقابل باب السلام مدخلی ایجاد شد:
- ایوان این مدخل، با طاقی نعلی شکل، به روبرو گشوده میشد.
- دوطرف شمال و جنوب این مدخل با کاشیهایی با نقوش گیاهی و به رنگ آبی آراسته بود.
- گنبدی بر این مدخل قرارگرفت.
- بر بالای دیوار آن نیز نقوش گیاهی منحنی شکل وجود داشت.[۱۵]
عبدالحمید ثانی (1293-1327ه/1876-1909م)
در این دوره، پوشش دیوارهای داخلی باب السلام تکمیل شد.
بر سنگهای پایین، نقوش گلهای سرخ و آبی و ساقهای سبزرنگ بر صفحهای سفید وجود داشت.[۱۶]
- ↑ مدینه منوره، ص 111
- ↑ مدینه منوره، ص 111
- ↑ مدینه منوره، ص 111
- ↑ تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 152-153
- ↑ تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 153
- ↑ مدینه منوره، ص 110-111
- ↑ تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 153
- ↑ تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 154
- ↑ مدینه منوره، ص 112
- ↑ مدینه منوره، ص 112
- ↑ تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 154
- ↑ مدینه منوره، ص 113
- ↑ تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 155
- ↑ تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 155
- ↑ مدینه منوره، ص 120
- ↑ تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 172