تانزانیا
این مقاله هماکنون در دست ویرایش است.
این برچسب را کاربر:M-mohammad در تاریخ ۲۸ آذر ۱۳۹۷ برای جلوگیری از تعارض ویرایشی قرار داده است. لطفا بدون توافق با کاربر فوق برچسب را برندارید. |
اطلاعات عمومی | |||
---|---|---|---|
دین رسمی | مسیحیت و اسلام | ||
جمعیت کل | ۵۱٫۸۲۰٫۰۰۰ | ||
مساحت | ۹۴۵۰۸۷ کیلومتر مربع | ||
حکومت | جمهوری | ||
واحد پول | شیلینگ تانزانیا (TZS) | ||
پایتخت | دارالسلام | ||
زبان رسمی | زبان سواحیلی | ||
اسلام | |||
پیشینه اسلام | پیش از سده هجدهم م. | ||
آمار حجگزاران | سال ۱۳۴۶ق. ۳۴ تن، در سالهای ۱۳۷۰، ۱۳۷۱، ۱۳۷۲ و ۱۳۷۳ق. به ترتیب ۲۷۰، ۳۳، ۵۸ و ۱۲۱ تن، سال ۱۳۸۶ق. ۲۲۱ تن، سال ۱۳۸۷ق. ۹۷۵ تن و به سال ۱۴۰۴ق. ۱۰۷۴ تن، سال ۱۳۸۳ق. از تانگانیکا ۷۱ تن و از زنگبار ۹۰ تن، سال ۲۰۰۷م. حدود ۱۵۰۰ |
تانزانیا، کشوری است مسلمان در کرانه شرقی افریقا که از شمال با کنیا و اوگاندا، از غرب با رواندا، بوروندی و جمهوری دمکراتیک کنگو و از جنوب با زامبیا، مالاوی و موزامبیک همسایه است و از شرق به اقیانوس هند محدود میشود. نام تانزانیا واژهای مرکب از تانگانیکا و زنگبار است. این دو کشور در سال ۱۹۶۴ یا یکدیگر متحد شده و جمهوری تانزانیا را تشکیل دادند.
مسیحیت و اسلام دو دین عمده این کشور هستند که بیش از ۶۰% جمعیت، مسلمان هستند. اسلام در دو مرحله وارد این کشور شده؛ نخست، پیش از سده هجدهم م. و سپس در میان سالهای ۱۸۸۰ تا ۱۹۳۰م. نفوذ کرد.
درباره پیشینه ارتباط تانزانیا با حج و حرمین آگاهی فراوان در دست نیست. در منابع از وجود بردگان و افراد آزاد که دارای مشاغلی در مکه بودند، گزارشاتی آمده است؛ همچنین از حجگزاری حاکمان و نیز خدمات آنها به زائران خانه خدا در برخی منابع گزارش شده است. درباره شمار حاجیان آمار پراکندهای گزارش شده؛ امروزه با توجه به محدود بودن هواپیماها و شرکتهای هواپیمایی تانزانیا، دولت این کشور به اجاره هواپیما از دیگر کشورها همچون عربستان سعودی، اسپانیا و امارات پرداخته و به سال ۲۰۰۷م. حدود ۱۵۰۰ حاجی را از این طریق به عربستان انتقال داده است.
معرفی اجمالی
تانزانیا که از دو بخش اصلی به نام تانگانیکا و جزایر زنگبار تشکیل شده است، از شمال به اوگاندا و کنیا؛ از جنوب به موزامبیک، مالاوی و زامبیا؛ از غرب به جمهوری دموکراتیک کنگو (زئیر) و بروندی و رواندا؛ و از شرق به اقیانوس هند محصور است.
مساحت این کشور 945087 کیلومتر مربع و پایتخت آن دارالسلام است.[۱] تانزانیا به 26 منطقه یا استان تقسیم میشود که از این شمار، 21 استان در سرزمین اصلی و پنج استان در جزایر زنگبار قرار دارند. زبان رایج این کشور «سواحیلی» است که آمیزهای از زبانهای بانتو، عربی، انگلیسی و اندکی پرتغالی، فارسی و هندی است.[۲] حدود 126 قبیله در این کشور زندگی میکنند.[۳]
مذهب
مسیحیت و اسلام دو دین عمده این کشور هستند که درباره شمار آنها میان سازمانهای مسلمان و مسیحی اختلاف است. بیش از 97% جمعیت زنگبار و بیش از 60% جمعیت سرزمین اصلی تانزانیا را مسلمانان تشکیل میدهند.
در میان مسلمانان این کشور، آفریقاییتبارها شافعی؛ هندیتبارها حنفی؛ و عمانیتبارها بیشتر اباضی هستند. حدود 15 هزار تن از مسلمانان این کشور از شیعیان خوجه اثناعشری به شمار میروند که آسیاییتبار و به ویژه هندی هستند.[۴]
فرقههای صوفی یا طریقتها عامل اصلی گسترش اسلام در سده بیستم م. بودهاند. حدود 70% از مسلمانان سنی تانزانیای امروز به فرقههای صوفی وابستهاند که بزرگترین این فرقهها قادریه است.[۵]
ورود اسلام
ورود اسلام به این سرزمین، در دو مرحله صورت گرفت. نخست، پیش از سده هجدهم م. با نفوذ اعراب در سواحل و سکونت آنها در شرق آفریقا؛ و سپس در میان سالهای 1880 تا 1930م. اسلام درون خاکهای افریقای شرقی نفوذ کرد. گسترش اسلام از مناطق ساحلی به سرزمینهای داخلی افریقای شرقی، با تجارت پیوند داشت.[۶]
ایرانیان در تانزانیا
در سده 4ق./11م. گروهی از ایرانیان به نام شیرازیها به رهبری علی بن حسین شیرازی که گویا حاکم شیراز بوده است، به سواحل شرقی افریقا (زنگبار) مهاجرت کردند. آنان در سواحل و جزایر منطقه، پادشاهی بزرگی به نام شیرازیها یا زنج را پایه نهادند و حکومتهای عربی پیشین را زیر سلطه خود درآوردند.[۷]
پرتغالیها به سال 1502م. با حمله به این منطقه، به حکومت شیرازیها پایان دادند و تا سده 17م. به سلطه خود بر این منطقه ادامه دادند. سرانجام به سال 1111ق./1699م. دست آنان از این منطقه کوتاه شد. از این تاریخ، این سرزمینها به قلمرو امامان عمان پیوست و حاکمانی از جانب امامان یعاربه، به نام سلطان عمان، بر این سرزمینها حکومت میکردند. امام عمان، سعید بن سلطان (حک: 1221-1272ق./ 1806-1856م.) به سال 1832م. پایتخت خود را از مسقط به شهر زنگبار انتقال داد و به گسترش حاکمیت سیاسی خود تا دورترین مناطق تانگانیکا پرداخت.[۸]
جمهوری متحد تانزانیا
آلمانیها و انگلیسیها سالها بر سر این منطقه با هم ستیز داشتند تا آن گاه که به تصمیم سازمان ملل، تانگانیکا به قیمومیت انگلستان درآمد. انگلستان در 9 دسامبر 1961م. استقلال تانگانیکا را به رسمیت شناخت. سپس مردم زنگبار نیز در جهت استقلال کشور خود کوشیدند و سرانجام به سال 1342ش./1963م. جزایر زنگبار زیر حاکمیت عربها به استقلال رسید. این کار مخالفت مردم غیرعرب این جزایر را در پی داشت و به درگیریهای خونین در 1964م. انجامید. سرانجام در 22 آوریل 1964م. دو کشور زنگبار و تانگانیکا با یکدیگر متحد شدند و نام تانزانیا را که تلفیقی از حروف نامهای این دو کشور است، برای سرزمین خود برگزیدند و جمهوری متحد تانزانیا را بنیاد نهادند.[۹]
حج تانزانیا
درباره پیشینه ارتباط تانزانیا با حج و حرمین آگاهی فراوان در دست نیست. در برخی منابع، از وجود بردههای زنگباری در دکههای بردهفروشان مکه گزارش شده است.[۱۰] در نظر مردم این منطقه، مکه مکانی مناسب برای زندگی به شمار میرفت و بسیاری از مردم این کشور به عنوان برده در مکه به کار میپرداختند و کارهایی سخت چون بارکشی و حمل آب انجام میدادند. افزون بر اینان، افرادی آزاد نیز در مکه میزیستند که به مشاغلی چون نگهبانی میپرداختند. این افراد به عنوان اغوات کعبه در مسجدالحرام خدمت میکردند و وظایفی چون انتظامات و تامین روشنایی کعبه و مسجدالحرام را بر عهده داشتند.[۱۱]
حکمرانان این مناطق هدایایی به مکه فرستادند؛ از جمله شمشیر و کاردی از طلا که سلطان زنگبار به شریف مکه اهدا نمود.[۱۲] حجگزاری حکمرانان زنگبار و نیز خدمات آنها به زائران خانه خدا در برخی منابع گزارش شده است. اختصاص کشتیهایی برای انتقال رایگان زائران در موسم حج به دست بَرْغَش (حک: 1870-1888م.) پنجمین پسر سعید، سلطان اباضی مذهب عمان و زنگبار، در این گزارشها به چشم میخورد.[۱۳] از مبادلات تجاری میان زنگبار و بندر جده به سال 1302ق. نیز گزارشی در دست است.[۱۴]
آمارهای پراکنده از شمار حاجیان زنگبار و تانزانیا در منابع گوناگون وجود دارد. شمار زنگباریانی که از راه دریایی به سال 1346ق. به حج رفته بودند، 34 تن یاد شده است.[۱۵] شمار این حاجیان در سالهای 1370، 1371، 1372 و 1373ق. به ترتیب 270، 33، 58 و 121 تن گزارش شده است.[۱۶] به سال 1386ق. 221 تن از زنگبار[۱۷] و به سال 1387ق. 975 تن و به سال 1404ق. 1074 تن از تانزانیا به حج مشرف شدهاند.[۱۸] بر پایه آمار روزنامه الندوه چاپ مکه، شمار حاجیان به سال 1383ق. از تانگانیکا 71 تن و از زنگبار 90 تن گزارش شده است.[۱۹]
امروزه با توجه به محدود بودن هواپیماها و شرکتهای هواپیمایی تانزانیا، دولت این کشور به اجاره هواپیما از دیگر کشورها همچون عربستان سعودی، اسپانیا و امارات پرداخته و به سال 2007م. حدود 1500 حاجی را از این طریق به عربستان انتقال داده است.[۲۰]
هزینه سفر حج به سال 2007م. میان 2400 تا 3200 دلار یاد شده است که شامل تهیه بلیت رفت و برگشت، حمل و نقل در مکه و مدینه، زیارت دوره، اسکان، و تغذیه میباشد.[۲۱] هر سال گوشت گوسفندهای قربانی حج نیز برای فقیران تانزانیا و زنگبار فرستاده میشود.[۲۲]
پانویس
- ↑ تانزانیا سرزمین همیشه سبز، ص1-3؛ تانزانیا، ص1، 8.
- ↑ تانزانیا، ص9.
- ↑ تانزانیا، ص7-8؛ تانزانیا سرزمین همیشه سبز، ص41-43.
- ↑ تانزانیا سرزمین همیشه سبز، ص121، 143-152؛ شیعیان تانزانیا دیروز امروز، ص108-109؛ شیعیان تانزانیا، ص13-14؛ دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج14، ص360-365.
- ↑ دائرة المعارف جهان نوین اسلام، ج2، ص55.
- ↑ دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ش67، ص571، «اسلام در تانزانیا؛ دائرة المعارف جهان نوین اسلام، ج2، ص54.
- ↑ نامه فرهنگ، ش35، ص169-171، «پیشینه فرهنگی ایرانیان در شرق افریقا؛ تانزانیا سرزمین همیشه سبز، ص122-123.
- ↑ تانزانیا سرزمین همیشه سبز، ص123-126.
- ↑ تانزانیا سرزمین همیشه سبز، ص24-38، 123-126؛ مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ش67، ص569-570.
- ↑ حدیث قافلهها، ص104-105.
- ↑ ستة اشهر فی الحجاز، ص76-78.
- ↑ مرآة الحرمین، ص81.
- ↑ المنار، 10 بهمن 1281، ش174، ص840، «حج سلطان زنگبار؛ دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج11، ص723-724.
- ↑ مرآة الحرمین، ص50.
- ↑ افادة الانام، ج5، ص220.
- ↑ التاریخ القویم، ج2، ص234-236.
- ↑ مکتب اسلام، س8، ش6، ص16، «تعداد افراد شرکت کننده در کنگره حج.
- ↑ مکتب اسلام، س24، ش8، ص25؛ س9، ش6، ص59، «آمار حجاج در سال 1387ق.» .
- ↑ خاطرات سفر مکه، ص221.
- ↑ www.eturbonews.com/336/tanzanian-hajj-pilgrims-camp-airport-lost-hope-fly؛ www.eturbonews.com/360/tanzania-pilgrims%E2%80%99-saga-ends-heartbreaks.
- ↑ www.eturbonews.com/336/tanzanian-hajj-pilgrims-camp-airport-lost-hope-fly.
- ↑ www.idbgbf.org/portal/detailed. aspx?id=419؛ www.ns. saudinf.com/display_ news. php?id=3194
منابع
- التاریخ القویم: محمد طاهر الکردی، به کوشش ابندهیش، بیروت، دار خضر، 1420ق.
- تانزانیا: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، تهران، وزارت امور خارجه، 1388ش.
- حدیث قافلهها: سید علی قاضی عسکر، تهران، مشعر، 1382ش.
- خاطرات سفر مکه: احمد هدایتی و محمد علی هدایتی، تهران، حیدری، 1383ق.
- دانشکده ادبیات و علوم انسانی (فصلنامه): دانشگاه فردوسی مشهد.
- دائرة المعارف بزرگ اسلامی: زیر نظر بجنوردی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ، 1372ش.
- دائرة المعارف جهان نوین اسلام: جان ال اسپوزیتو، ترجمه و تحقیق: طارمی و دیگران، تهران، نشر کتاب مرجع، 1388ش.
- ستة اشهر فی الحجاز: جون کین، ترجمه: سارههادی، بیروت، دار الرافدین، 1432ق.
- شیعیان تانزانیا دیروز و امروز: امیر بهرام عرب احمدی، تهران، الهدی، 1379ش.
- شیعیان تانزانیا: اداره کل اطلاعرسانی مجمع جهانی اهل بیت، تهران، مجمع جهانی اهل بیت، 1380ش.
- مرآة الحرمین: ابراهیم رفعت پاشا (م. 1353ق.) ، قم، المطبعة العلمیه، 1344ق.
- مکتب اسلام (ماهنامه): قم، مؤسسه مکتب اسلام.
- المنار (ماهنامه).
- نامه فرهنگ (فصلنامه): تهران، معاونت فرهنگی وزارت ارشاد.