فضل بن سهل
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | فضل بن سهل |
| لقب | ذوالریاستین |
| نسب | آل سهل |
| زادروز | ۱۵۴ قمری |
| زادگاه | ایران، سرخس |
| محل زندگی | ایران |
| خویشان سرشناس | حسن بن فضل |
| دین | اسلام |
| شغل | وزیر خلافت عباسی |
| منصب | وزارت |
| تاریخ درگذشت | ۲۰۲ قمری |
| محل درگذشت | ایران، سرخس |
| مشخصات دینی | |
| نقش‌های برجسته | پیشنهاد ولایت‌عهدی امام رضا(ع) به مأمون |
فضل بن سهل یکی از وزیران مشهور ایرانی از خاندان آل‌سهل و وزیر مأمون عباسی بود. وی در رسیدن مأمون به قدرت و خلافت در مقابل امین عباسی نقش به‌سزایی داشت.
فضل به‌دست یحیی بن خالد برمکی و به روایتی به‌دست مأمون اسلام آورد. از نقش برجسته فضل در وزارت می‌توان از پیشنهاد ولایت‌عهدی امام رضا(ع) به مأمون نام برد که اخبار ضد و نقیضی در این‌باره وجود دارد.
معرفی اجمالی
آل سهل یکی از خاندان‌های بانفوذ ایرانی در دستگاه خلافت عباسی بودند. از میان آل‌سهل، فضل بن سهل و برادرش، حسن بن سهل به‌دلیل عهده‌داری وزرات مامون و برخی مناصب دیگر در تاریخ شهرت دارند. از ارتباط آنان با حجاز در نخستین سال‌های خلافت مامون، با توجه به دل‌مشغولی آنان به مسائل حاد سیاسی و رقابت با عنصر عرب، اخباری ارائه نشده است. بنا به نقلی، مامون، حسن بن سهل را بر مکه ولایت داد. [۱]
فضل به دست یحیی بن خالد برمکی و به روایتی به‌دست مأمون در سال 190(ه. ق) اسلام آورد. [۲] وی در دربار مامون عباسی به مقام وزارت و ریاست سپاه رسید و به همین دلیل به او ذوالریاستین لقب داده اند. وی در دربار مامون عباسی به مقام وزارت و ریاست سپاه رسید و به‌همین دلیل به او ذوالریاستین لقب داده‌اند.
پیشنهاد ولایت‌عهدی امام رضا
از دیگر مسائلی که آل سهل را با حجاز مرتبط می‌سازد، مربوط به نقش فضل بن سهل، وزیر مامون عباسی در ولایت‌عهدی امام رضا(ع) و آوردن آن حضرت از مدینه به خراسان است که اخبار ضد و نقیضی در این‌باره وجود دارد. [۳]
ابن اثیر در تاریخ خود، فضل را شیعه دانسته و گفته است که او ولایت‌عهدی امام رضا(ع) را به مامون پیشنهاد کرد.[۴]
پیوند به بیرون
پانویس
منابع
- الجامع اللطيف، محمد ابن ظهيره (م٩٨۶ه .ق)، به كوشش: على عمر، قاهره، مكتبة الثقافة الدينيه، ١۴٢٣ه .ق.
- تحصيل المرام، محمد بن احمد الصباغ (م١٣٢١ه .ق)، به كوشش ابن دهيش، ١۴٢۴ه .ق.
- الارشاد فى معرفة حجج الله على العباد، شيخ مفيد، قم، كنگره شيخ مفيد، ١۴١٣ه.ق.
- تاريخ طبري (تاريخ الامم والملوك)، طبري، محمد بن جرير (1967م.).
- إعلام الورى بأعلام الهدى، فضل بن حسن طبرسى، قم، آل‌البيت، ١۴١٧ه .ق.
- الكامل فى التاريخ، ابن اثير (م۶٣٠ه .ق)، بيروت، دار صادر، ١٣٨۵ه .ق.