جماء ام خالد
 تصویر جماء ام خالد، در کنار جماء تضارع، و طریق الامام مسلم که از دامنه آن می‌گذرد. | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| مکان | در غرب مدینه، در امتداد وادی عقیق و شش کیلومتری حرم شریف نبوی(ص). |
جَمّاء امّ خالد یا وسطی، یکی از کوه‌های جماوات بوده و در غرب مدینه، در امتداد وادی عقیق و چسبیده به جماء تضارع است. در گذشته، سنگ قبری بالای این کوه یافت شده که در آن، مدفون، فرستاده حضرت عیسی(ع) یا فرستاده حضرت محمد(ص) معرفی شده است.
نام
جَمّاء امّ خالد، به «وسطی» نیز نامیده شده؛ زیرا این کوه، میان «جماء تضارع» و «جماء عاقر» قرار دارد.[۱]
یکی از کوه‌های جماوات
جَمّاء ام خالد، یکی از کوه‌های سه‌گانه جماوات است.[۲] این کوه‌ها، شامل سه کوه کوچک و نزدیک به هم بوده که در غرب مدینه و در امتداد وادی عقیق قرار گرفته‌اند.[۳]
مکان
«جماء ام خالد» چسبیده به جماء تضارع بوده[۴] و با حرم شریف نبوی(ص) شش کیلومتر فاصله دارد.[۵] در شمال این کوه، کوه کوچکی به نام شغر قرار دارد.[۶]
در تاریخ
گفته شده سده‌ها پیش، بالای این کوه، قبری پیدا شده که مساحت آن ۴۰ ذراع بوده است. سنگ‌نوشته‌ای روی آن قبر بوده[۷] که امروزه از میان رفته است. ممکن است به مرور زمان از میان رفته باشد. به باور برخی، اهل یمن این سنگ‌نوشته را خوانده‌اند؛ از این رو، برخی احتمال داده‌اند وقتی برای خوانده شدن فرستاده شده، دیگر برگشت داده نشده است.[۸]
درباره نوشته روی سنگ اختلاف است. بر پایه قولی مدفون، فرستاده حضرت عیسی(ع) و بر پایه قولی دیگر، فرستاده حضرت محمد(ص) بوده است.[یادداشت ۱][۷] به گفته برخی، مدفون، در نوشته روی سنگ، «عبدالله»، فرستاده حضرت عیسی(ع) و از مردم نینوا[یادداشت ۲] معرفی شده است.[۹]
پانوشت
- ↑ المدینه بین الماضی و الحاضر، ص486.
- ↑ المدینه بین الماضی و الحاضر، ص486.
- ↑ الاماکن و ما اتفق لفظه و افترق مسماه من الامکنه، ص 65؛ الامکنه و المیاه و الجبال و الآثار، ج1، ص304.
- ↑ المدینه بین الماضی و الحاضر، ص486.
- ↑ معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج1، ص396.
- ↑ تاریخ معالم المدینة قدیما و حدیثا، ص۳۲۹.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ المغانم المطابه فی معالم طابه، ص90.
- ↑ الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین، ص246 ؛ معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج1، ص 395.
- ↑ تاریخ مدینه منوره، ص۱۵۰.
- ↑ یکی از آن اقوال این است: «أنا عبد الله الأسود رسول رسول الله عیسی بن مریم إلی أهل قری عرینة، و قالا: نحن کنا أهل هذه القریة فی أس‌الدهر»، و قول دیگر: «أنا عبد الله رسول رسول الله ـ صلّی الله علیه [و آله] و سلّم ـ سلیمان بن داود إلی أهل یثرب، و أنا یومئذ علی الشمال».
- ↑ درباره نینوا دو احتمال داده شده است؛ یکی در سواد عراق در طف، همان جا که امام حسین(ع) به شهادت رسید و یکی آبادیی در موصل که حضرت یونس(ع) در آن بود.
منابع
الاماکن و ما اتفق لفظه و افترق مسماه من الامکنه، محمد بن موسی حازمی، بی‌نا، بی‌جا، بی‌تا.
الامکنه و المیاه و الجبال و الآثار، نصر بن عبدالله اسکندری، مرکز الملک فیصل للبحوث و الدراسات الاسلامیه، ریاض، ۱۴۲۵ق.
تاریخ مدینه منوره (ابن شبه)، ابن شبه نمیری (م.۲۶۲ق)، ترجمه حسین صابری، نشر مشعر، تهران، ۱۳۸۰ش.
تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، احمد یاسین احمد خیاری، عامه، عربستان، ۱۴۱۹ق.
الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین، محمدامین شنطیقی، مؤسسه علوم قرآن، بیروت.
المدینه بین الماضی و الحاضر، ابراهیم عیاشی، نشر المکتبة العلمیه، مدینه،۱۹۷۲م.
معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، عبدالعزیز کعکی، دار المکتبة الهلال، بیروت ۱۴۱۹ق.
المغانم المطابه فی معالم طابه، مجدالدین فیروز آبادی، مرکز بحوث و دراسات المدینة المنوره، مدینه، ۲۰۰۲م.